Yemen Meclisi, Başkanlık Konseyi’ne güvenoyuna hazırlanıyor

Aden'deki Yemen Meclisi, Başkanlık Konseyi’ne ve hükümete güvenoyuna hazırlanıyor

Yemen Meclis Başkanı Sultan el-Burkani ve Temsilciler Meclisi üyeleri dün geçici başkent Aden'e vardı (Saba Net)
Yemen Meclis Başkanı Sultan el-Burkani ve Temsilciler Meclisi üyeleri dün geçici başkent Aden'e vardı (Saba Net)
TT

Yemen Meclisi, Başkanlık Konseyi’ne güvenoyuna hazırlanıyor

Yemen Meclis Başkanı Sultan el-Burkani ve Temsilciler Meclisi üyeleri dün geçici başkent Aden'e vardı (Saba Net)
Yemen Meclis Başkanı Sultan el-Burkani ve Temsilciler Meclisi üyeleri dün geçici başkent Aden'e vardı (Saba Net)

Yemen Meclisi’nden temsilciler, hükümet ve Şura Meclisi üyeleri dün Başkanlık Konseyi'nin şehre dönüşüne hazırlık kapsamında geçici başkent Aden'e geldi. Eski Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi'nin yetkilerinin devredilmesi kapsamında anayasal yeminin edilmesi ve hükümete güven verilmesi yönünde bir oturumun düzenlenmesi bekleniyor.
Şarku'l Avsat’a konuşan hükümet kaynakları, Meclis Başkanı Sultan el-Burkani’nin Konsey Başkanlığı heyeti üyeleri ve geri kalan temsilciler, aynı zamanda Şura Meclisi üyeleri ile birlikte Suudi başkenti Riyad'dan Aden'e geldiğini bildirdi. Konsey Başkanlığındaki Reşad el-Uleymi ve yedi temsilcisinin daha sonra güvenlik önlemleri kapsamında geri dönmesi bekleniyor.
Husi milisleri, 2020'nin sonunda Riyad’dan dönerek Aden Uluslararası Havalimanı’na varan Yemen hükümetini balistik füzelerle hedef almıştı. Bakanlardan yaralanan olmamış, ancak sivillerden onlarca yaralı ve can kaybı kaydedilmişti.
Yemen Temsilciler Meclisi tarafından yapılan basın açıklamasında, başkanı ve üyelerinin geçici başkent Aden'e dönüşünün buradaki tüm devlet kurumlarının iyileştirilmesi çerçevesinde geldiği belirtildi. Açıklamada meclisin çeşitli konuları tartışmak, birimleri ve komitelerini oluşturmak için ikinci toplantısının ilk oturumunu düzenleyeceği bilgisi de yer aldı. Aynı zamanda “Başkanlık Konseyi, meclis huzurunda anayasal yeminini edecek. Hükümetin açıklaması dinlenecek, üzerine tartışılacak ve hükümete güven verilecek. Konsey ayrıca düzenlenecek oturumlarında ulusal arenadaki genel duruma ilişkin bir dizi konuya değinecek. Bu konulara yakından bir göz atacak ve vatandaşların durumunu denetleyecek” ifadelerine başvuruldu.
Açıklamaya göre Temsilciler Meclisi ve devlet kurumlarının geçici başkent Aden'e dönüşü, devletin restorasyonunun tamamlanması, ekonomik zorlukların üstesinden gelinmesi, yaşam standartlarının iyileştirilmesi açısından bir sonraki aşamadaki ulusal eylemde yeni ve niteliksel bir yola girişi temsil ediyor.
Yemenliler, kurtarılan bölgelerde güvenliğin ve hizmetlerin sağlanması ve ekonominin iyileştirilmesi için Başkanlık Konseyi, temsilciler, hükümet ve tüm devlet liderliğinin dönüşüne güveniyor. Gözlemciler ise Birleşmiş Milletler (BM) gözetimindeki mevcut ateşkes anlaşmasının çatışmayı sona erdirme ve Husi milislerinin karşı çıktığı geçiş sürecini yeniden tesis etme yolunda büyük bir adım sayılacağı beklentisinde.
Şarku’l Avsat’ın yerel kaynaklardan bildirdiğine göre Eski Cumhurbaşkanı Abdurabbu Mansur Hadi, Körfez İşbirliği Konseyi'nin (KİK) Riyad'da sponsorluğunu üstlendiği, Yemenliler arasında kaydedilen istişarelerde tüm yetkilerini tamamen ve geri dönülmez bir şekilde Başkanlık Konseyi’ne devreden bir cumhurbaşkanlığı kararnamesi yayınlamıştı. Konsey üyeleri Sultan Ali el-Arade, Tarık Muhammed Salih, Abdurrahman Ebu Zura, Osman Huseyin Mucella, Aydaros Kasım ez-Zebidi, Ferec el-Bahseni ve Abdullah el-Uleymi Bavezir'den oluşuyor. Üyelerin çoğu sahada aktif olan liderler.
Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el-Uleymi, bu yöndeki ilk açıklamasında konseyin Husi milisler ile savaşı sona erdirmek ve devleti yeniden kurmak için bir barış konseyi olacağını vurgulamış, aynı zamanda darbeci grubu barışa zorlamak için gerekirse askeri güce başvurma ihtimaline açık kapı bırakmıştı.
BM Yemen Özel Temsilcisi Hans Grundberg’in önerdiği iki aylık ateşkes 2 Nisan’da yürürlüğe girmişti. Bu kapsamda Sana Havalimanı’nın belirli noktalara uçuş düzenlemeye başlaması, 18 yakıt gemisinin Hudeyde limanına girişine izin verilmesi üzerine durulmuş, Taiz’deki kuşatmanın kaldırılması ve iller arası yolların açılmasının görüşüleceği bir toplantı düzenlenmesi öngörülmüştü.
Birçok gözlemci söz konusu ateşkesin Husilere yeni bir savaş için nefeslenme imkanı sağlayacağından korkarken Yemen Silahlı Kuvvetleri’ne bağlı medya merkezinin bildirdiğine göre askeri bir kaynak ise “BM Yemen Özel Temsilcisi’nin ateşkes ilan edildiğinden bu yana Husi milislerinin kaydettiği bariz ihlallere göz yumma girişimini kınıyoruz” açıklamasında bulundu.
Başkanlık Konseyi tarafından temsil edilen siyasi ve askeri liderliği Husi milislerinin fırsatçılığına karşı net bir tavır almaya çağıran kaynak, “Husi grubu barışa varmak istemediğini, aksine savaşa hazırlandığını son iki haftadır gösteriyor” ifadelerine başvurdu.
Yemen Ordusu Basın Ofisi’nin bildirdiğine göre Yemen ordusu güçleri, Husi milislerinin söz konusu ateşkesi yalnızca geçtiğimiz Cuma günü 61 kez ihlal ettiğini belgeledi. İhlaller arasında, çeşitli silahlarla tüm cephelerde ordu mevzilerine ateş açılması, hem beşeri hem de mühimmat takviyesinin iki katına çıkarılması ve temas hatlarındaki ihlaller yer alıyor.



İklim değişikliği Yemen’deki insani durumu kötüleştiriyor

Yemen’i vuran seller, yerinden edilenlerin evlerini ve çadırlarını sular altında bıraktı (Reuters)
Yemen’i vuran seller, yerinden edilenlerin evlerini ve çadırlarını sular altında bıraktı (Reuters)
TT

İklim değişikliği Yemen’deki insani durumu kötüleştiriyor

Yemen’i vuran seller, yerinden edilenlerin evlerini ve çadırlarını sular altında bıraktı (Reuters)
Yemen’i vuran seller, yerinden edilenlerin evlerini ve çadırlarını sular altında bıraktı (Reuters)

Yemen’de son aylarda meydana gelen seller ve yayılan ateşli hastalık salgınları sonucunda halkın büyük sıkıntı çektiğini bir dönemde, ülkedeki iklim değişikliği sebebiyle insani şartlar ve yaşam koşullarında dalgalanma tehlikesine karşı uluslararası uyarılar yapıldı.

Birleşmiş Milletler (BM) birkaç gün önce, genellikle Ağustos ayının sonuna kadar süren yılın son yağışlı mevsiminin gelmesiyle birlikte, bu ay bazı Yemen vilayetlerinde sel yaşanabileceğini belirterek bir kez daha uyarıda bulundu.

BM Gıda ve Tarım Örgütü (FAO) Zamar, İbb, ed-Dali, Lahic ve Taiz vilayetlerini, şiddetli yağış olasılığı nedeniyle sellere tanık olması beklenen bölgeler olarak belirledi. Bu sellerden etkilenecek insan sayısının bin 500 olduğunu tahmin ederken, dikkat ve tedbir çağrısında bulundu.

csdds
Yemen kırsalında seller binalara ve tarım arazilerine zarar verdi (AFP)

Yemen’de yardım alanında çalışan uluslararası kuruluşların yer aldığı grup, Mart ayının başından 24 Haziran’a kadar Yemen’i vuran şiddetli yağış ve sellerden etkilenenlerin sayısının 300 bini aştığını belirtti. Son verilere göre, 9 ilde 100’den fazla ilçede 308 bin kişi olmak üzere 44 binden fazla aile etkilendi.

Hudeyde, selden en çok etkilenen vilayetler sıralamasında ilk sırada yer aldı zira bölgede 27 bin 700 aile selden etkilendi. Aden, 12 bin 300 aile ile etkilenen aile sayısında ikinci sırada yer aldı. Ardından İbb valiliği bin 600 aile ile üçüncü sırada yer alırken, Sana’da bin 500 aile ve Saada’da bin 200 aile etkilendi.

Yardım grubuna göre, bu sellerden etkilenenlere yönelik insani müdahale açısından yüzde 60 ila 96 arasında değişen önemli uçurumlar öne çıkıyor. Selden etkilenenlerin insani ihtiyaçları, gıda dışı ihtiyaçları ve acil barınma ihtiyaçlarından ortalama olarak yüzde 72’si karşılandı.

Topografik çeşitlilik

Hudeyde Ünversitesi’nden Ekolog Prof. Dr. Abdulkadir el-Haraz Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, Yemen’in küresel iklim değişikliğine katkıda bulunan ağır sanayiye sahip ülkelerden biri olmamasına rağmen, dünyadaki iklim değişikliklerinden izole kalmayarak küresel iklim değişikliklerinden en çok etkilenen ülkelerden biri olduğunu belirtti.

Haraz Yemen’in topografik çeşitlilik ile öne çıktığını bu durumunun, son yıllarda iklim değişikliğinden etkilenen çeşitli yağış miktarları gibi çeşitli iklim olaylarına yol açtığını belirtti. Bu nedenle de bilinmeyen miktarlarda yağan ve fırtınaya dönüşen yağışların, bilinen mevsimlerin dışında mevsimlerde meydana geldiğini ve buna rağmen bölgelerin büyük çoğunluğunun kuraklık ve çölleşmeden muzdarip olduğunu vurguladı.

Haraz, iklim değişikliğinin olumlu yönlerinden faydalanma çağrısında bulundu zira şu anda sadece olumsuzluklara ve zararlara bakıldığını ancak örneğin şiddetli yağışlardan, ülkenin su rezervlerinin artması, kuraklık ve çölleşme ile mücadele için deniz suyunun sızması engellenerek yararlanılabileceğini belirtti. Ayrıca çiftçilerin, kayıplardan ve çabalarını boşa harcamaktan kaçınmak için değişen yağış mevsimlerinden yararlanmaları ve bunlara uyum sağlamaları için de eğitim verilebileceğini sözlerine ekledi.

Haraz, iklim tahribatıyla mücadele projelerinin yanı sıra kalkınma projeleri oluşturmak için, iklim değişikliği ile mücadele projelerine yönelik destek programlarının, nüfusu korumak ve kayıplarını telafi etmelerine yardımcı olmak ve onları iklim değişiklikleri ve bunlarla nasıl başa çıkılacağı konusunda eğitmek gibi adımları içermesi gerektiğini belirtti. Çevre uzmanı, iklim değişikliğinin durdurulamayacağını ancak zararlarının azaltılabileceğini ve bazı yönlerinden yararlanılabileceğini vurguladı.

Bir nimetten lanete

Yemenliler, her türlü tahıl dahil olmak üzere birçok mevsimlik mahsulü yetiştirmek için yağmur suları konusunda iyimserken, ziraat mühendisi Samir Abdulcabbar, özellikle son yıllarda ve önümüzdeki yıllarda yağan yağmur miktarını ve sağanak yağışları emmek için yeterli altyapının olmaması göz önüne alındığında, son yıllardaki yağmurların Yemenliler için bir lanete dönüştüğüne inanıyor.

xsdc
Hudeyde’de yerinden edilmiş kampında yemeklerini yiyen çocuklar (Reuters)

Abdulcabbar, Şarku’l Avsat’a verdiği röportajda, bu yağmurların çiftçilerin tarım arazilerinin çoğunu, hatta tarım arazilerinin dışında ağaçların ve yabani otların büyüdüğü toprakların çoğunu yerle bir etmesine yol açacağını, bunun da beklendiği gibi şiddetli bir iklim değişikliğini tehdit ederek kuraklığa ve sıcaklıkta artışa yol açacağını belirtti.

Bitki örtüsü yağışa önemli ölçüde katkıda bulunduğundan bunu mutlaka gelecekte yağmur kıtlığının ve kuraklığın izleyeceğini söyledi. Bununla birlikte yağmurlar bu bitki örtüsünü ve üzerinde yetiştiği toprağı alıp silip süpürmeye devam ederse, bu durumun diğer faktörlerle birlikte, yağış miktarının önemli ölçüde azalmasına katkıda bulunacağını belirtti.

İklim değişikliği ve nüfusun sağlığı

Öte yandan tıp camiası, iklim değişikliğini ve onun feci etkilerini, özellikle alçak bölgelerde olmak üzere Yemenlilerin sağlığı üzerinde tehlikeli salgınlara neden olduğunu belirtti.

Geçen ayın başlarında, Marib’teki sağlık yetkilileri kamplarda yerinden edilmiş kişiler arasında binden fazla enfeksiyon olduğunu duyurdu. Hadramut’taki yetkililer ise Haziran ortasında, ülkenin doğusunda bulunan şehirde Yemen’in en az nüfuslu vilayetlerinden biri olmasına rağmen, Vadi Seiyun bölgelerindeki yağışların sivrisineklerin üremesine yol açması nedeniyle enfeksiyon sayısının bin 600’den fazla vakaya ulaştığı açıklandı.

Taiz sağlık yetkilerine göre, kalabalık ve yoğunluk açısından ikinci olan Taiz’de, bu yılın başından Mayıs başına kadar dang humması, sıtma ve chikungunya da dahil olmak üzere 9 binden fazla çeşitli ateş vakası kaydedildi.

scasc
Yemen’in en çok ateşli hastalık vakaları görünen şehri olan Taiz’de sivrisinek kontrol ekibi (Reuters)

Yemen tıp çevreleri, Yemen’e tıbbi yardım sağlayan uluslararası kuruluşların, genellikle çok sayıda ölüme neden olmasına rağmen, yağışlı mevsimlerde yayılan ateşli hastalıklara yeterince önem vermediği bir dönemde, ülkedeki sağlık sektörünün yağmurlu mevsimlerdeki vakalarla başa çıkamadığına yönelik şikayetlerde bulunuyor.

Çevre uzmanı Abdulkadir el-Haraz’a dönersek, şiddetli yağışlar, seller ve çevre kirliliği, ateşli hastalıklar dahil tehlikeli hastalıkların yayılmasının en önemli sebepleri arasında yer alıyor. Yağışlı dönemlerde ortaya çıkan bataklıklar hastalık taşıyan sivrisinekler için en önemli üreme merkezleri arasında yer alıyor. Ayrıca sel suları ile çöplerin yerleşim yerlerine doğru sürüklenmesi ve nemin artması, bakteri ve virüslerin çoğalmasına neden olarak, şiddetli yağışların tekrarlaması hastalıkların yayılmasının uzun süre devam etmesine neden oluyor.

Bunun yanı sıra birçok kanalizasyon istasyonunun akarsu ve vadilerde yer alması, atık su içeriğinin bataklıklara ve tarım arazilerine taşınmasına yol açıyor.

Yemen’de havanın özelliklerini ve bileşenlerini değiştiren elektrik santralleri ve petrol sahalarının yola açtığı hava kirliliği, solunum sistemi ve ciltte alerjik hastalıklara ve hatta bazı kanser türlerine de neden oluyor.