Üst düzey Irak istihbarat görevlisi, Zikar vilayetindeki aşiret anlaşmazlığını çözmeye çalışırken öldürüldü

Tuğgeneral Ali Cemil Halef için dün Nasıriye’de cenaze töreni düzenlendi (Nasıriye Haberleri Ağı)
Tuğgeneral Ali Cemil Halef için dün Nasıriye’de cenaze töreni düzenlendi (Nasıriye Haberleri Ağı)
TT

Üst düzey Irak istihbarat görevlisi, Zikar vilayetindeki aşiret anlaşmazlığını çözmeye çalışırken öldürüldü

Tuğgeneral Ali Cemil Halef için dün Nasıriye’de cenaze töreni düzenlendi (Nasıriye Haberleri Ağı)
Tuğgeneral Ali Cemil Halef için dün Nasıriye’de cenaze töreni düzenlendi (Nasıriye Haberleri Ağı)

Irak’ın güney vilayetleri yıllardır aşiret kavgalarından mustarip. Aşiretler arası çekişmelerde her yıl onlarca vatandaş hayatını kaybederken, hükümet makamları aşiret kavgalarının yaşandığı bölgelerde bulunan askeri teşkilatlara rağmen bu olayları durdurma veya sınırlandırma noktasında başarılı olamıyor.
Zikar vilayetinin kent merkezi Nasıriye’nin 40 kilometre doğusundaki Şatra ilçesinde yaşanan aşiret kavgasını çözmek için bölgede bulunan Sümer Operasyon Komutanlığı İstihbarat Dairesi Başkanı Tuğgeneral Ali Cemil Halef’in dün (çarşamba) öldürüldüğü bildirildi.
Zikar Valisi Muhammed el-Gazi, Şatra’da sokağa çıkma yasağı ilan etti. Vali Şatra’da geniş çaplı güvenlik operasyonu başlatıldığını duyurdu.
Nasıriye yerel televizyonuna konuşan Vali Gazi, Tuğgeneral Ali Cemil Halef’in öldürülmesi olayına karışan faillerin tutuklanması için Terörle Mücadele ve Özel Kuvvetlerin desteğiyle Şatra’da güvenlik operasyonu başlatıldığını belirtti.
Zikar Valisi, vilayetteki güvenlik teşkilatlarına ve Zikar Operasyon Komutanlığı’na ‘failleri tutuklama ve Şatra’da güvenliği sağlama’ çağrısında bulunarak, vatandaşların güvenlik personellerine yönelik güvenini tazelemeden ve devletin itibarını korumadan güvenliğin sağlanamayacağını sözlerine ekledi.
Vali Gazi bu açıklamadan önce Ubude ve Beni Zeyd aşiretleri arasındaki anlaşmazlığı çözmek amacıyla ikinci bir duyuruya kadar Şatra’da sokağa çıkma yasağı ilan edildiğini duyurmuştu.
Zikar milletvekilleri vilayetteki güvenliğin sağlanmasında başarısız olmakla suçladığı Operasyonlar Komutanlığı’nı sert bir dille eleştirdi. Zikar Milletvekili ve Eski Çalışma Bakanı Adil Rikabi, son olaylar üzerine düzenlediği basın toplantısında, “Eğer çözüm güvenlik yetkililerini görevden almaksa görevden alın. Zikar şu anda kızgın bir demirin üzerinde, canlar yitip gidiyor ve güvenlik yok. Güvenlik yetkilileri bu tehlikeli durumun bir parçası. Zira bu yetkililer güvenlik ve askeri görevlerini bırakarak aşiretler arasında müzakere yaparak vakit geçiriyor” ifadelerini kullandı.
Sümer Operasyonlar Komutanlığı, Bağdat’tan güvenlik takviyelerinin ulaşmasının ardından Zikar’da güvenliğin kontrol altına alındığını aktardı.
Sümer Operasyonlar Komutanlığı Komutanı Korgeneral Saad Harbiye, Irak resmi haber ajansı INA’ya verdiği demeçte, “Bugün sabaha doğru Şatra ilçesinde aşiret kavgası patlak verdi. Güvenlik güçleri ilçenin etrafında güvenlik kordonu oluşturdu ve kontrolü ele aldı. Şatra’nın dışındaki Malhan ve Elbu Zeyd bölgesinde çatışmalar tekrarlandı. Biz de çatışmayı durdurmak ve müsebbiplerini yakalamak için oraya güçlerimizi gönderdik. Operasyonlar Komutanlığı İstihbarat Dairesi’nden Tuğgeneral Ali Cemil anlaşmazlığı çözme sürecinde serseri bir kurşunla şehit oldu. Bağdat’taki Merkez Komutanlığı, güvenlik birimlerine Şatra ve Nasıriye’ye takviye yapma talimatı verdi” ifadelerini kullandı.
Irak’ın güneyindeki aşiret anlaşmazlığının kontrolden çıktığı yönündeki haberlerin üzerine Bağdat’taki yazar ve köşe yazarları güvenlik birimlerini ve aşiret geleneklerini sert bir dille eleştirdi.
Irak'ın resmi gazetesi Sabah’ın Genel Yayın Müdürü Felah el-Meşal, “Irak’ın komplike ve derin krizlerini çözmekle görevli bir ulusal cephe açma” çağrısında bulundu.
Meşal, “Hakim yozlaşmış partiler çözüm üretmekten tamamen acizler. Bu büyük yıkımla mücadele etmek ve değişimi gerçekleştirmek, siyasi ve toplumsal güçlerin yer aldığı geniş tabanlı bir ulusal cephe olmadan bir parti veya grubun yapabileceği bir şey değil. Bu cephe devlet kavramını ve felsefesini belirlemeli ve hükümet programını güçlü merkezi bir iktidar olarak şekillendirmelidir” ifadelerini kullandı.
Medya sektöründe çalışan Ezmer Ahmed, ülkenin güneyinde yaşananları “iktidar tarafından silahlı örgütlere verilen imtiyazla bağlantılı bir aşiret terörü” diye nitelendirdi.
Ahmed, “Suçları gerçek haliyle tanımlama noktasında toplum, iktidar ve kurumlar arasında garip bir suç ortaklığı var. Örneğin silahlı bir grup bir vatandaşın evini hedef alan bir saldırı düzenlediğinde ve onları ve çevresindeki aileleri korkuttuğunda, resmi merciler aşiret liderleri de dahil tüm saldırganları terör suçlamasıyla mahkemeye sevk edeceği yerde anlaşmazlığı çözme ve memnuniyeti sağlamak için müdahalede bulunuyor” dedi.



Şiddetli su kıtlığı, yağışların az olduğu bir dönemin ardından Beyrut'un sıkıntılarını daha da artırıyor

Beyrut sokaklarında su taşıyan bir tanker, 3 Temmuz 2025 (AFP)
Beyrut sokaklarında su taşıyan bir tanker, 3 Temmuz 2025 (AFP)
TT

Şiddetli su kıtlığı, yağışların az olduğu bir dönemin ardından Beyrut'un sıkıntılarını daha da artırıyor

Beyrut sokaklarında su taşıyan bir tanker, 3 Temmuz 2025 (AFP)
Beyrut sokaklarında su taşıyan bir tanker, 3 Temmuz 2025 (AFP)

Beyrut sokakları, Lübnanlıların yıllardır görmediği ciddi bir su kıtlığıyla başa çıkmak için halkın satın aldığı su depolarıyla dolup taşıyor. Bu kıtlık, yağışların rekor düzeyde azalması, kuyuların kuruması ve dağıtım şebekelerinin yıpranmasına bağlı.

Beyrut'un güney banliyösü Burc el-Baracne'deki evinde mutfak eşyalarını özenle yıkayan 50 yaşındaki Rima es-Seba, “Su eskiden her gün geliyordu, ama şimdi üç günde bir geliyor” diyor.

Resmi kurumun su tedarikini kesmesi durumunda es-Seba ailesi, yaşadıkları binanın su depolarına su pompalayan özel tankerlere başvuruyor. Rima, mutfak eşyalarını paslandıran tuzlu suyla depoyu doldurmak için 5 dolar ödediğini belirtiyor. İçme suyunu ise Lübnan'daki çoğu kişi gibi hazır şişelerde satın alıyor.

Ancak sosyal hizmet alanında çalışan Rima es-Seba, bu maliyetlerin sınırlı gelire sahip aile için çok ağır olduğunu belirtiyor. Rima, “Bu parayı nereden bulacağım?” diye soruyor. Ülke, Hizbullah ile İsrail arasındaki savaşın yanı sıra, birçok vatandaşını yoksullaştıran ağır bir ekonomik krizle boğuşuyor.

Lübnanlılar uzun yıllardır su kıtlığına alışkın. Enerji ve Su Bakanlığı'nın Ulusal Su Sektörü Stratejisi metninde belirtildiği gibi, ‘nüfusun yüzde 50'den fazlası düzenli olarak kamu su hizmetlerinden yararlanamıyor’.

Bakanlık, barajlar gibi yüzey depolamanın bu açığı kapatmak için yeterli olmadığını, hükümetin sağladığı suyun yarısının ulusal su şebekelerindeki sızıntılar veya hırsızlık nedeniyle ‘israf edildiğini’ belirtiyor.

Yağışların azalması, krizi daha da kötüleştirdi.

Meteoroloji İdaresi'nin yüzey tahminleri bölüm başkanı Muhammed Kenc, 2024-2025 kışında yağış miktarının ‘çok az’ olduğunu belirterek, bu miktarın gözlemlerin başladığı günden bu yana ‘80 yılın en düşük yağış miktarı’ olduğunu söyledi.

cdfgthy
Beyrut'taki bir kuyu suyu dağıtım tesisinde tankerini dolduran bir adam, 3 Temmuz 2025 (AFP)

Ulusal Su Sektörü Stratejisi’ne göre iklim değişikliği su kıtlığını artıracak. Dünya Bankası ise yılın başında ‘iklim değişikliğinin 2040 yılına kadar kuraklık mevsiminde su miktarını yarı yarıya azaltacağı’ öngörüsünde bulundu.

Kısıtlama

Enerji ve Su Bakanı Joseph Saddi geçen hafta ‘mevcut durumun çok zor’ olduğunu bildirdi.

Su kıtlığı, Beyrut'un farklı bölgelerinde farklılık gösteriyor. Yollar, binaların çatılarında yoğun olarak bulunan su depolarını besleyen tankerlerle dolup taşıyor.

Hükümet geçen ay, su tüketimini azaltmaya teşvik etmek için bir kampanya başlattı ve ülke genelinde kurumuş kaynak ve göllerin fotoğraflarını yayınladı.

Beyrut Kuzey İstasyonları Bölümü Başkanı Zuheyr Kazzi, “33 yıldır buradayım ve bu, Beyrut'a pompaladığımız su miktarı açısından geçirdiğimiz en kötü yıl” dedi.

Beyrut ve Lübnan Dağı Su Tesisleri Teknik Uzmanı Antoine ez-Zağbi, geçtiğimiz temmuz ayında AFP ile yaptığı röportajda, başkentte su kısıtlamasının genellikle yaz mevsiminin bitiminden ve kış mevsiminin başlamasından önce, ekim ve kasım aylarında başladığını açıkladı.

Ancak ez-Zağbi'ye göre bu yıl su sıkıntısı erken başladı. Zira bazı kaynaklarda yağışların azalması nedeniyle su miktarının yüzde 50'si bitti. Ez-Zağbi, aşırı tüketim ve deniz suyunun sızma riskini azaltmak için bazı kuyularda kısıtlamanın haziran ayında başladığını belirtti.

Ez-Zağbi, barajlar da dahil olmak üzere daha fazla depolama tesisine ihtiyaç olduğunu vurguladı.

cf90p
Lübnan'ın Batroun kentindeki bir baraj, 10 Temmuz 2025... Lübnan, yağışların az olduğu bir mevsimden sonra bu yaz şiddetli su kıtlığı çekiyor. (Reuters)

Dünya Bankası geçtiğimiz ocak ayında, Beyrut ve çevresindeki bölgelerde su hizmetlerini iyileştirmek için 250 milyon dolardan fazla bir kredi onayladı.

2020 yılında ise çevre aktivistlerinin biyolojik çeşitlilik açısından zengin bir vadiyi tahrip edebileceği gerekçesiyle, başkentin güneyinde bir baraj inşa etmek için verdiği krediyi iptal etti.

Kuyular

Beyrut'un güney banliyösünde yaşayan 66 yaşındaki emekli memur Ebu Ali Nasreddin, aylardır devletin su şebekesinden su alamadığını söyledi.

“Devletin suyu nerede? Nereye aktarılıyor? Kimse bilmiyor” diyen Nasreddin, yaşadığı binayı besleyen kuyunun da kuruduğunu belirtti. Nasreddin ayrıca, tankerlerin sağladığı suyun fiyatının da günden güne yükseldiğini ifade etti.

Bazı bölgelerde 2 bin litre kapasiteli su tankeri fiyatı 20 dolara ulaşıyor ve bu fiyat, tasarruflu kullanımla 5 kişilik bir ailenin bir haftalık ihtiyacını zar zor karşılıyor.

Küçük kamyonuyla su taşıyan 45 yaşındaki Bilal Selheb, suya olan talebin büyük ölçüde arttığını kaydetti.

“Su durumu çok kritik” diyen Selheb, kuyular kuruduğu veya tuzlu hale geldiği için su temininde zorluk yaşadığını belirtti.

Beyrut'un bazı bölgelerinde kuyular uzun zamandır devlet şebekesinin alternatifi veya tamamlayıcısı olarak kullanılıyordu. Ancak söz konusu kuyuların çoğu eskimiş durumda; bu da boruların hasar görmesine ve suyun tuzluluğunun artmasına neden oluyor.

Lübnan Amerikan Üniversitesi Sürdürülebilirlik Sorumlusu Nedim Faracallah, Beyrut'un iç savaşın (1975-1990) başlangıcından bu yana alan ve nüfus açısından büyük ölçüde genişlediğini, ancak su altyapısının bu büyümeye ayak uyduramadığını ifade etti.

Faracallah, birçok sakinin yasadışı olarak kuyular kazdığını, bunların arasında stratejik yeraltı su rezervlerine ulaşan kuyuların da olduğunu belirterek, “Kuyuların sayısını kimse bilmiyor” dedi.

Faracallah, mevcut krizle birlikte tasarruf ve farkındalık kampanyalarının daha erken başlaması gerektiğini düşünüyor.