عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Suriye’nin Dera kentinde uzlaşı anlaşması için tanınan ek süre bugün sona eriyor: Gençlerin çoğu zorunlu askerlik hizmetinden endişe ediyor

Suriye’nin Dera kentinde uzlaşı anlaşması için tanınan ek süre bugün sona eriyor: Gençlerin çoğu zorunlu askerlik hizmetinden endişe ediyor
    Dera / Riyad ez-Zeyn
TT
TT

Suriye’nin Dera kentinde uzlaşı anlaşması için tanınan ek süre bugün sona eriyor: Gençlerin çoğu zorunlu askerlik hizmetinden endişe ediyor

Suriye’nin Dera kentinde uzlaşı anlaşması için tanınan ek süre bugün sona eriyor: Gençlerin çoğu zorunlu askerlik hizmetinden endişe ediyor

Dera kentindeki Suriye rejimine bağlı Güvenlik Komitesinin, firari askerler ve durumlarının karar bağlanmasını isteyenlerin uzlaşı anlaşmasına katılması için tanıdığı ilave iki günlük süre bugün sona eriyor.
Dera Belediye Meclisi ve muhtarlıklara daha önce bildirilen kararda, “Dera kentindeki firarilere ve isteyenlere uzlaşı yapmak için verilen süre bitti. Askeri birliklerinden ve kışlalarından firar eden askerlerin gerekli uzlaşmalardan faydalanmaları için bu süre uzatıldı. Zira durumlarının karara bağlanmasını isteyenler ve firari askerler için Dera el-Mahatta Mahallesi’ndeki El-Huriyat Salonu’ndaki geçici uzlaşı merkezinde çarşamba ve perşembe günleri saat 09.00’da kabul merkezi açılacak. Bu işlemler ve uzlaşılar, firari askerlere firarla ilgili hukuki kararlarının bildirilmesi ve uzlaşı gereği cezanın affedilmesini kapsıyor” denildi. Karara göre Dera’daki askeri yargıcın çıkaracağı uzlaşı kararı gereğince asker kaçağına, adli af kendisine tebliğ edildiği tarihten itibaren birliğine katılması için 15 gün süre verilecek ve asker kaçağı bu süre zarfında tutuklanmayacak.
Dera kenti sakinlerine zorunlu ve yedek askerlik hizmetlerini ertelemeleri için Nisan’ın başında çıkan idari kararla tanınan süre geçtiğimiz günlerde sona ermişti. Zira bu karardan faydalananlar askeri hizmetini 1 yıl erteleme ve Suriye dışına çıkmak için seyahat belgesi alma hakkına kavuşmuştur. Hakkında yakalama kararı bulunanlara ise seyahat belgesi verilmemişti. Bu adım, 5343 sayılı devlet başkanlığı kararnamesi kapsamında atılmıştı. Suriye makamları bu süreci “Suriye’nin güneyinde uzlaşı işlemlerini tamamlama” şeklinde nitelendirmişti.
Dera kentindeki gençlerin çoğu erteleme süresinin bitmesinin ardından bölge genelinde konuşlanan Suriye rejim güçlerinin zorunlu askerlik hizmetini yerine getirmeyi kabul edenleri veya firarileri askere karşı yeni bir politika izlemesinden endişe ediyor. Nitekim güneyde daha önce erteleme hakkından faydalananların büyük bir kısmının Suriye dışına çıkmalarına izin verilmediği ve askere çağrılma veya tutuklanma endişesiyle bulundukları köy veya şehirde kalmaya mecbur bırakıldıkları belirtiliyor.
Dera24 Ağı isimli haber sitesi, Dera kentinin kuzey girişindeki Ataman beldesinin döner kavşağında kısa bir süreliğine kontrolü ele geçiren yüzleri maskeli bir grup silahlı kişiler ile bir askeri araçta bulunan unsurlar arasında çatışma çıktığını ve ardından silahlı kişilerin bölgeyi terk ettiklerini bildirdi. Çatışma sırasında bir otobüs şoförünün bir ayağından yaralandığı kaydedildi. Çatışma anına ait görüntülerde yüzleri maskeli kişilerden birinin elinde Suriye rejiminden esirlerin olduğunu ve sadece tutukluların serbest kalması karşılığında onları serbest bırakacağını söylediği duyuluyor.
Suriye’nin güneyinde uzlaşının yapıldığı bölgelerde cinayet ve suikast olayları sürüyor. Bu kapsamda iki gün önce 6 suikast saldırısı düzenlendi. Bu saldırıların sonuncusu Dera’nın batı kırsalındaki El-Yaduda beldesi ile Harab eş-Şahm köyünde rejime bağlı 4. Tümen mensubu 2 unsuru hedef aldı. Çarşamba sabah saatlerinde gerçekleşen saldırıda kimlikleri bilinmeyen eli silahlı kişilerin yakın mesafeden ateş açtığı 2 unsurun olay yerinde can verdiği belirtildi. Salı akşamı ise Kriminal Güvenlik Merkezi Başkanı ve yarbay rütbesinde bir subay, Dera’nın kuzey kırsalındaki Es-Sanmin mahallesinden otomobiliyle geçişi sırasında el yapımı patlayıcı infilak etti. Olayda ağır yaralanan subay hastaneye sevk edildi.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
TT
TT

Unutulmuş Ukrayna savaşı daha tehlikeli ve zor olandır

23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)
23 Kasım'da İstanbul'un Beyoğlu ilçesinde Rusya-Ukrayna savaşına karşı düzenlenen bir gösteri (AFP)

Refik Huri

Ukrayna savaşı, bazen unutulmuş bir savaş gibi görünse de Gazze ve Lübnan’daki savaştan ve İran'ın başını çektiği tüm “direniş ekseninden” çok daha tehlikelidir. Burada Ortadoğu için yeni bir sahne ya da büyüklerin onayladığı bir bölgesel güvenlik sistemine götürecek beklentiler olmaksızın çok fazla gürültü, slogan ve yıkım var. Gazze, savaş bitmeden sona erdi ve kimse onu yönetmeye hazır değil. Önceki “statüko”nun geri gelmesi yönündeki bahisler arasında, herhangi bir siyasi sempati olmaksızın ya da herhangi bir ülke İsrail ile ilişkilerinin gidişatında herhangi bir değişikliğe gitmeden Lübnan neredeyse tamamen yerle bir oldu. Ama Ukrayna'da oyun daha büyük.

Bu, kıtalararası balistik füzelerle ve Rusya'nın nükleer tehdidinin eşiğinde yürütülen bir savaş. Avrupa'yı kontrol etme ve yeni bir çok taraflı dünya düzeni kurma konusunda belirleyici bir savaş. Hayati bir jeopolitik ve stratejik konum ile bağlantıyı sağlama veya koparma savaşı. Zira Başkan Carter döneminde Ulusal Güvenlik Danışmanı olan Profesör Zbigniew Brzezinski'nin tekrarladığı gibi, “Ukrayna olmadan Rusya'nın imparatorluk olmaktan çıktığı” tarihsel bir gerçektir. Tıpkı Batı'nın, Moskova'nın bir imparatorluk olmasını engellemek için Ukrayna'yı Rusya'dan uzaklaştırmakta ısrar etmesi gibi, Başkan Putin de imparatorluğu kurmak için Ukrayna'yı geri almakta ısrar etti. Eski Almanya Şansölyesi Angela Merkel, başından beri bunu fark etmişti ve bunun nedenle anılarında Putin'i kızdırmamak için Ukrayna'nın NATO'ya katılımını ertelemeye çalıştığını söylüyor. Sovyetler Birliği ile Batı arasındaki Soğuk Savaş'ın sona ermesinden yıllar sonra, Rusya ile Batı arasında sıcak bir vekâlet savaşının yaşanması da bu nedenle kaçınılmaz.

ABD ile Çin arasında, Çin'in Tayvan'ı zorla ilhak etmeye karar vermesi durumunda daha da kızışabilecek soğuk savaşın kaçınılmazlığı da buradan kaynaklanıyor. Sahne her şeyi anlatıyor; ABD dünyanın zirvesinde endişeli ve gergin iken, Çin zirveye ulaştıktan sonra kendinden emin ve sakin. Rusya, korkutan ve korkan rolünde seferberlik halinde. NATO'nun kapısına kadar genişlemesinden korkuyor ve NATO'nun Ukrayna'yı kabul etmeyi düşünmesini engellemek için aceleyle savaşa girerek korkutuyor.

ABD, tüm uyarılara rağmen güçlünün yükselen güçten korkmasını simgeleyen “Thucydides” tuzağına düştü. Tarihçilere göre bu, Atina ile Sparta arasında yaşananların bir örneğidir. Güçlü Atina Sparta'nın artan gücünden korktuğu için kendisine savaş açmıştı. Ancak Çin, her ne kadar daha büyük, daha geniş bir tuzağa hazırlanıyor olsa da bu tuzağa düşmemeye çalışıyor.

Biden yönetimi Çin ile ilişkileri üç şekilde özetliyor: rekabet, husumet ve iş birliği. Trump yönetimi ise daha büyük bir şeyden söz ediyor. Başkan Şi Cinping iş birliği arzusunu kullanıyor ancak pratikte “dünyayı yeniden oluşturmak, Batı değerlerini uluslararası kurumlardan kovmak ve doları tahtından indirmek” istiyor. Stanford Üniversitesi'nden ve “Çin'e Göre Dünya” kitabı yazarının Elizabeth Economy’nin söylediğine göre, Şi ayrıca, “Kuşak ve Yol, küresel büyüme, küresel güvenlik ve küresel medeniyet” programlarını gerçekleştirmek için uluslararası uzlaşma çağrısında bulunuyor. Bu ise kısaca, sadece çok kutuplu bir sistemden ibaret olmayan yeni bir dünya düzenidir.

Ancak ABD'de ve tabii ki Avrupa'da, Çin ile anlaşmayı savunanlar da az değil. G7 ve G20 arasında ABD ve Çin’den oluşan “G2” fikrini öne sürenler var. Nitekim tarihçi Adam Tur, “Çin'in tarihsel yükselişine uyum” çağrısında bulundu. Siyaset bilimci Graham Allison, “Asya'daki Çin etkisinin” kabul edilmesi çağrısında bulundu. Ancak olumsuz dalga da artıyor. Tufts Üniversitesi'nde siyaset bilimi profesörü Michael Buckley, “hayati çıkarların çatıştığına ve iki ülkenin sistemlerinde bunun güçlü köklere sahip olduğuna, güç dengesinde büyük bir değişiklik olmadan düşmanlığın azaltılamayacağına, düşmanlığın iki tarafın birbirini yanlış anlamasından değil, birbirini iyi tanımasından kaynaklandığına” inanıyor. Dahası eski ulusal güvenlik danışman yardımcısı Matt Pottinger ve eski kongre üyesi Mike Gallagher Çin ile rekabeti yönetmeyi reddedip, Pekin ile çatışmacı bir söylem ve böylece “rekabeti kazanmayı” talep ediyorlar.

Şi’ye gelince Çin'in yükselişte, ABD'nin ise düşüşte olduğuna inanıyor. Çin Komünist Partisi'nin 2021 yılında yayınlanan “100 Yıllık Resmi Tarihçe”sinde şu ifadelere yer verildi: “Çin, dünya sahnesinde merkeze eskisinden daha yakın. Kendi doğuşuna hiçbir zaman bugün olduğundan daha yakın olmamıştı.”  Şi'nin istediği, Çin ile savaşın üzerinde çok fazla duman görmek isteyen ABD ile “dumansız bir savaş” kazanmaktır. Gerçek şu ki her zaman soğuk savaş zihniyetinden uzaklaşma çağrısında bulunan Çin, ABD’ye karşı bir soğuk savaş başlattı. Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia'dan aktardığı analize göre ABD'ye karşı koymak ve dünyadaki Amerikan hegemonyasını zayıflatmak için Rusya ile “sınırsız ortaklık” kurmayı tercih etti. Her ne kadar Çin, Kuşak ve Yol çerçevesinde yüzden fazla ülke ile anlaşmalar imzalamış olsa da Pew Vakfı'nın 2023 yılında tüm kıtalardan 24 ülkede yaptığı kamuoyu yoklaması, katılımcıların yüzde 22'sinin Çin'i tercih ettiğini, yüzde 60'ının ise ABD'ye olumlu baktığını ortaya koydu.

Oyun ikili bir oyun değil, üçlü bir oyun; Çin ve Rusya, ABD'ye karşı. Sıcak arena Ukrayna savaşı nedeniyle Avrupa, Gazze ve Lübnan savaşları nedeniyle de Ortadoğu ise ekonomik ve jeopolitik rekabetin soğuk arenası, Küresel Güney olarak adlandırılan bölgedir. Ama bu, Hindistan, Güney Afrika, Brezilya ve Endonezya gibi rolleri olan büyük ülkeleri içerdiğinden coğrafi olarak tamamen güneyli değil. Aynı zamanda İran, Türkiye ve İsrail gibi rolleri olan bölge ülkelerini de içeriyor.

Hiç kimse bir soğuk savaşı tamamen kazanamaz. İlk soğuk savaş bile bir ölü ve bir yaralı ile sona erdi. Zafer coşkusu ve “tarihin sonu” konuşmalarının ardından yaşanan olayların da doğruladığı gibi, ölen Sovyetler Birliği, yaralı ise ABD’deydi.

*Bu analiz Şarku’l Avsat tarafından Independent Arabia'dan çevrilmiştir.