عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA İran

İran, İsrail adına casusluk yaptıkları suçlamasıyla üç kişiyi tutukladı

Reuters
Reuters
    Tahran/Şarku’l Avsat
TT
TT

İran, İsrail adına casusluk yaptıkları suçlamasıyla üç kişiyi tutukladı

Reuters
Reuters

İran güvenlik birimleri, ülkenin güneydoğusunda İsrail istihbarat servisi (Mossad) ile bağlantılı oldukları ve ‘gizli belgeleri’ yayınlama eylemine karıştıkları şüphesiyle perşembe günü üç kişiyi tutukladı. İran Radyo ve Televizyon Kurumu’na (IRIB) göre söz konusu tutuklamalar Sistan-Beluçistan eyaletinde gerçekleşti.
IRIB’in aktardığına göre İran İstihbarat Bakanlığı tarafından yapılan açıklamada söz konusu kişilerin ‘gizli bilgi ve belgeleri yayınladıkları’ ifade edildi. Açıklamada olayın tarihi, tutuklananların kimliği veya sızdırılan belgelerin niteliği belirtilmezken tutuklamaların ‘İran yargı makamının kararıyla’ gerçekleştiğine işaret edildi. Sistan-Beluçistan eyaleti İran'ın güneydoğusunda, Pakistan ve Afganistan sınırında yer alıyor. Eyalet, İran güvenlik güçleri ile silahlı gruplar arasında sık sık çatışmalara tanık oluyor.
İranlı yetkililer sık sık, başta İran'ın ‘ezeli düşmanları’ ABD ve İsrail olmak üzere yabancı ülkelerin istihbarat servisleriyle bağlantılı kişilerin tutuklandığını duyuruyor. Bazıları, Tahran'ın ülke içerisindeki siyasi rejim muhaliflerinden kurtulmak için bu tür suçlamalara başvurulduğu görüşünde. İran İstihbarat Bakanlığı geçtiğimiz temmuz ayında  Mossad ajanı olduğunu öne sürdüğü kişilerin tutuklandığını ve ülkenin en güneybatısındaki Ahvaz bölgesinde ‘ayaklanma’ olarak nitelendirdiği olaylarda kullanılmak üzere hazırlandığını iddia ettiği silahlara el konulduğunu duyurmuştu.
İran’dan uzun yıllardır, Mossad veya ABD Merkezi İstihbarat Teşkilatı (CIA) için çalıştığı iddia edilen İran vatandaşlarının tutuklandığı veya idam edildiğine ilişkin çok sayıda haber geliyor.
Tutuklamalar ve yargılama süreçleri gizli tutulduğu için genelde İran’ın öne sürdüğü bu iddiaların doğru olup olmadığı bağımsız bir şekilde soruşturulamıyor.
İran, İsrail'i geçtiğimiz yıllarda nükleer tesisleri sabote etmek ve önde gelen bilim adamlarından bazılarına suikast düzenlemek gibi topraklarında gerçekleştirilen birçok saldırının arkasında olmakla suçluyor.
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi geçtiğimiz pazartesi günü yaptığı açıklamada İran silahlı kuvvetlerinin, İsrail’in İran'ı hedef alan her türden eylemine ‘kararlı’ bir şekilde karşılık vereceğine dair uyarıda bulunmuştu.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)
TT
TT

Hüseyin Emir Abdullahiyan: Süleymani'nin dostu, İsrail'in düşmanı

Merhum İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, arka planda Kasım Süleymani (AFP)

İran'ın kuzeybatısında pazartesi günü meydana gelen helikopter kazasında Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ile birlikte hayatını kaybettiği açıklanan İran Dışişleri Bakanı Hüseyin Emir Abdullahiyan, Tahran'ın İsrail ve Batı karşıtı politikalarının ateşli bir savunucusuydu.

Reisi, 60 yaşındaki Abdullahiyan’ı Ağustos 2021'de atadı.

2013'ten 2021'e kadar bu görevi yürüten Muhammed Cevad Zarif'in yerine geçmek gibi zor bir görevi vardı; Zarif, önde gelen aktif bir diplomat, akıcı bir İngilizce konuşan, uluslararası çevrelerde tanınan bir yüz ve İran'ın dış politikasını yöneten deneyimli bir isimdi.

İran devlet televizyonu Emir Abdullahiyan'ı, Tahran tarafından yönetilen ve Lübnan Hizbullah'ı, Filistinli Hamas ile İslami Cihad hareketleri ve Iraklı silahlı gruplar gibi İran'ın ezeli düşmanı İsrail karşıtı grupların yer aldığı "Direniş Ekseni'nden üst düzey bir diplomat" olarak tanıttı.

Emir Abdullahiyan atandığı gün yaptığı açıklamada, bu grupların "İran'ın müttefikleri" olduğunu ve "onları güçlendirmenin hükümetin gündeminde olduğunu" söyledi.

Kapsamlı geziler

Ekim 2023'te İsrail ile Hamas arasında Gazze'de savaşın başlamasından beri bölgeye yaptığı ziyaretleri yoğunlaştırdı. Tahran, İsrail'e karşı Filistin hareketini ve savaşın çıkmasına yol açan 7 Ekim 2023 operasyonuna desteğini gizlemedi, ancak aynı zamanda bu operasyonun içinde yer almadığını da vurguladı.

Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)Emir Abdullahiyan, Kasım Süleymani'nin izinden gidiyor gibi görünüyordu (Getty)

Geçtiğimiz nisan ayında, Tahran'ın Yahudi devletini sorumlu tuttuğu ve Şam'daki İran konsolosluk binasını yerle bir eden hava saldırısına karşılık olarak, İran'ın İsrail'e 300'den fazla insansız hava aracı ve füzeyle gerçekleştirdiği benzeri görülmemiş saldırıyı savundu.

İran'ın tepkisinin "meşru savunma ve uluslararası hukuk çerçevesinde" gerçekleştirildiğini söyledi.

Emir Abdullahiyan daha sonra İsrail'in İran'ın orta kesimindeki İsfahan eyaletine bir misilleme amaçlı saldırı düzenlediğine dair haberleri "çocuk oyuncağı" diyerek küçümsedi.

İzolasyonun Azaltılması

Mesleki kariyeri boyunca Devrim Muhafızları ile olan yakın ilişkileriyle tanınan Emir Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu olan Kudüs Gücü'nün komutanı ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan kariyeri boyunca Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu. Abdullahiyan, Devrim Muhafızları'nın dış operasyonlarından sorumlu Kudüs Gücü'nün komutanı olan ve 2020 yılında Irak'ın başkentinde bir ABD saldırısı sonucu öldürülen Tümgeneral Kasım Süleymani'ye yakındı.

Emir Abdullahiyan, üç yıl boyunca İran'ın uluslararası sahnedeki izolasyonunu azaltmak ve ABD yaptırımlarının ülkesinin ekonomisi üzerindeki etkisini azaltmak için çalıştı.

Şarku’l Avsat’ın Independent Arabia’dan aktardığı habere göre Çin'in himayesindeki bir anlaşma çerçevesinde Mart 2023'te Suudi Arabistan ile uzlaşmaya varılmasına yol açan süreçte kilit bir figür olmasa da İran'ın Arap komşularıyla ilişkilerin geliştirilmesinde rol oynadı.

1964 yılında Tahran'ın doğusundaki Damgan şehrinde doğan Abdullahiyan, 1991 yılında Tahran Üniversitesi'nde Uluslararası İlişkiler Bölümü'nden mezun oldu.

1997-2001 yılları arasında Irak'ta ve 2007-2010 yılları arasında ise Bahreyn'de görev yaptı.

2011'den bu yana Arap ve Afrika İşlerinden Sorumlu Dışişleri Bakan Yardımcısı olarak görev yaptı. Bu görevinde, Ali Ekber Salihi (Cumhurbaşkanı Mahmud Ahmedinejad'ın ikinci hükümetinde) ve Zarif (Cumhurbaşkanı Hasan Ruhani'nin ilk hükümetinde) gibi iki farklı bakanla çalıştı.

Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri) Merhum İran Dışişleri Bakanı, Devrim Muhafızları'na yakınlığıyla biliniyordu (Sosyal paylaşım siteleri)

Ancak 2016 yılında Zarif onu görevden aldı. Bu hareket muhafazakârlar tarafından, Ruhani ve bakanına yönelik büyük eleştiriler yapılmasına neden oldu.

ISNA'ya göre daha sonra Umman Büyükelçiliği görevini reddetti ve 2021 yılında Dışişleri Bakanlığı'na gelmeden önce, Meclis Başkanı'nın uluslararası işlerden sorumlu özel yardımcısı olarak çalışmaya başladı.

Emir Abdullahiyan, uluslararası yaptırımların kaldırılması karşılığında Tahran'ın nükleer faaliyetlerini kısıtlayan 2015 anlaşmasının çökmesinin ardından, Washington'un 2018'de eski Başkan Donald Trump tarafından anlaşmadan çekilmesi sonrasında, İran'ın nükleer programına ilişkin müzakerelerin yeniden başlatılması çabalarına dahil oldu.