Fransa'da halk cumhurbaşkanını seçmek için sandık başına gidiyor

Seçimin ikinci turunda Fransız seçmenlerin büyük bölümü Le Pen'in iktidarını engellemek için Macron'a oy vereceğini söylüyor.

Fransa cumhurbaşkanı adayları,  Emmanuel Macron ve Marine Le Pen (AFP)
Fransa cumhurbaşkanı adayları, Emmanuel Macron ve Marine Le Pen (AFP)
TT

Fransa'da halk cumhurbaşkanını seçmek için sandık başına gidiyor

Fransa cumhurbaşkanı adayları,  Emmanuel Macron ve Marine Le Pen (AFP)
Fransa cumhurbaşkanı adayları, Emmanuel Macron ve Marine Le Pen (AFP)

Fransa'da yarın yapılacak cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turu için geri sayım başladı.
Seçmen sayısının 48,7 milyon olduğu ülkede cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turunda, mevcut Cumhurbaşkanı Emmanuel Macron ile aşırı sağcı aday Marine Le Pen yarışacak. Seçimin galibi, 5 yıl boyunca Fransa'yı yönetecek yeni cumhurbaşkanı olacak.
Oy kullanma işlemi Fransa'nın ana kara topraklarında, yerel saatle 08.00'de başlayacak ve 19.00'da sona erecek. Büyük kentlerde yerel saatle 20.00'ye kadar oy kullanılabilecek.
Araştırma şirketleri sandıkların kapanmasından itibaren seçimin tahmini sonuçlarını vermeye başlayabilecek. Resmi sonuçlar ise Anayasa Mahkemesi tarafından 27 Nisan'da açıklanacak.
Seçimi kazanan aday 13 Mayıs'a kadar cumhurbaşkanlığı görevini devralacak.

Mevcut Cumhurbaşkanı Macron
Fransa'da 2017'de ülke tarihindeki en genç cumhurbaşkanı olarak iktidara gelen Macron'un dönemine, sarı yelekliler hareketi ve Müslümanları hedef alan yasa damga vurdu.
Macron'un vaatleri arasında, cumhurbaşkanı seçilmesi halinde yeni başbakanının iklim konularından doğrudan sorumlu olması yer alıyor. Macron ayrıca emeklilik maaşının en az 1100 avro olması gerektiğini belirtiyor.

Üçüncü kez cumhurbaşkanı adayı olan Le Pen
Cumhurbaşkanı seçiminde 3. kez aday olan Le Pen, seçilirse göç konusunda yeni bir yasa çıkarmayı ve bunun için referandum düzenlemeyi hedefliyor.
Aşırı sağcı aday Le Pen, ayrıca kamuya açık alanlarda başörtüsünü yasaklamayı vadediyor.

"2017'deki cumhurbaşkanı seçiminin tekrarı" yorumu
AA muhabiri yarın sandığa gidecek ülkede, başkent ve banliyösünde seçmene mikrofon uzattı.
60 yaşındaki Tunus asıllı Fransız vatandaşı Abbes Lamjed, Le Pen ve Macron'un ikinci tura kalmasının öngörülür bir şey olduğuna değindi.
Lamjed, anketlerin, Le Pen'in cumhurbaşkanı seçiminde yüzde 50'yi geçemeyeceğini ortaya koyduğunu belirterek, "Bu ülkede, genel siyasi düşünce aşırıcı değil." dedi.
24 yaşındaki Anne Flavie, seçimin ikinci turunu, 2017'de Le Pen ve Macron'un yarıştığı cumhurbaşkanı seçiminin ikinci turuna benzeterek, "Sorun şu ki, Le Pen'in seçmeni, Macron'unkinden daha kararlı." ifadesini kullandı.
Flavie, Macron'un Le Pen'e oy vermek istemeyen seçmenin oyunu toplayacağını ancak Macron seçilirse insanların çok memnun olmayacağı yorumunu yaptı.
Le Pen'e atfen "En kötüsünden kaçınıyoruz." diyen Flavie, ikinci tura başka adayların kalmış olmasını arzu ettiğini ifade etti.
Paris'in banliyölerinden Epinay-sur-Seine'de lise öğretmenliği yapan Juliette Pengam de aşırı solcu Boyun Eğmeyen Fransa Hareketinin lideri Jean-Luc Melenchon ikinci tura kalsaydı, bunun ilgi çekici olabileceğini söyledi.

İkinci turda "aşırı sağın" iktidarını engellemek için Macron'a oy verecekler
Pengam, seçimi büyük farkla Macron'un kazanacağını ve çoğu insanın "aşırı sağın" iktidara gelmesini engellemek adına Macron'a oy vereceğini düşündüğünü dile getirdi.
Macron'un ikinci kez iktidar olması fikri karşısında insanların usandıklarını, okul, hastane gibi tüm kamusal alanlarda olanaksızlıkların yaşandığını belirten Pengam, Macron'un özellikle aralarında memurların da yer aldığı toplumun bir kesimini çok tatmin etmemiş olduğunu kaydetti.
Paris'in banliyösü Saint-Denis'de yaşayan müzisyen Automne Lajeat, ilk turda Melenchon'a oy verdiğini ancak Le Pen'i cumhurbaşkanı olarak hayal edemediği için ikinci turda Macron'dan yana oy kullanacağını bildirdi.
Lajeat, Macron cumhurbaşkanı seçilirse bunun, Le Pen'in olası iktidarından daha az şiddetli olacağını belirtti.
"(Le Pen) nefret ettiğim her şeyi normalleştirmeye çalışıyor, İslamofobi ve ırkçılığı." diyen Lajeat, çok farklı topluluklardan insanların bir arada yaşadığı bir Fransa'da büyüdüğünü, Le Pen'in bu ortamı muhafaza edemeyeceğini düşündüğünü aktardı.
25 yaşındaki Caroline Sourimant, bu seçimde 2017'den farklı olarak ikinci tura, Le Pen ve Macron'dan başka adayların kalmış olmasını istediğini dile getirdi.
"Keşke oy vermeye gitmesem" diye konuşan Sourimant, iki adayın da görüşlerine uymadığını söyledi.
​​​​​​​Sourimant, birçok insanın oy kullanmayacağı veya boş pusula atacağı öngörüsünde bulunarak, bu nedenle sandıktan Le Pen'i çıkmasının da bir olasılık olduğunu anlattı.



Amerikan bankalarından Arjantin'e soğuk duş

Milei - Trump yakınlığının ekonomik boyuta taşınması, Arjantin'de "ABD içişlerimize karışacak" korkusunu büyüttü (AFP)
Milei - Trump yakınlığının ekonomik boyuta taşınması, Arjantin'de "ABD içişlerimize karışacak" korkusunu büyüttü (AFP)
TT

Amerikan bankalarından Arjantin'e soğuk duş

Milei - Trump yakınlığının ekonomik boyuta taşınması, Arjantin'de "ABD içişlerimize karışacak" korkusunu büyüttü (AFP)
Milei - Trump yakınlığının ekonomik boyuta taşınması, Arjantin'de "ABD içişlerimize karışacak" korkusunu büyüttü (AFP)

Wall Street Journal'ın (WSJ) özel haberine göre JPMorgan Chase, Bank of America ve Citigroup, Arjantin'e 20 milyar dolarlık kredi vermekten vazgeçti.

Amerikan gazetesinin kaynakları, Arjantin Devlet Başkanı Javier Milei'yi desteklemek isteyen Donald Trump yönetiminin çağrısıyla harekete geçen bankaların bunun yerine daha küçük bir paket hazırladıklarını söyledi. 

WSJ, geçen ay ad ve görevlerini açıklamadığı kaynaklara dayandırdığı haberde bankaların kendilerini riske atmadan kredi vermeye çalıştığını bildirmişti. 

Normalde bu tarz işlemleri kendileri yürüten bankaların ABD Hazine Bakanlığı'na Buenos Aires yönetiminin kendilerine nasıl bir teminat verebileceğini sorduğu ve yeterli güvenceyi alamazlarsa ekonomik istikrarsızlığın sürdüğü Arjantin'e kredinin çıkmayabileceği aktarılmıştı. 

WSJ'nin yeni haberinde 20 milyar dolarlık krediden vazgeçen üç bankanın yaklaşık 5 milyar dolarlık bir repo anlaşması hazırladığı ve bu parayı birkaç ay içinde geri almayı planladığı belirtildi. 

Ancak müzakerelerin daha başlangıç aşamasında olduğu ve koşulların değişebileceği ya da anlaşmanın hiç yapılmayabileceği de vurgulandı. 

Buenos Aires yönetiminin ocakta ödemesi gereken 4 milyar dolarlık borcunu bu anlaşmayla kapaması bekleniyor. 

Arjantin, ABD Hazine Bakanlığı'yla yaptığı döviz takası anlaşmasıyla 20 milyar dolara erişmişti. Bu miktarın ne kadarının kullanıldığı net değil. 

ABD Hazine Bakanlığı'ndan WSJ'ye yapılan açıklamada "Birleşik Devletler, Başkan Milei ve Bakan Caputo'nun Arjantin'i Yeniden Harika Yapma konusundaki temel prensiplere bağlılığına güvenmeyi sürdürüyor" dendi. 

Diğer yandan Hazine Bakanlığı'nın bazı eski yetkilileri, ABD'nin Arjantin'e maddi desteğinin boyutlarının net bir şekilde kamuoyuna açıklanmadığını söylüyor. 

Barack Obama dönemi yetkililerinden Brad Setser da bunlardan biri:

Esasen bu paranın nasıl kullanıldığına dair hiçbir bilgi yok. Vergi mükelleflerinden alınan paranın verildiği düşünüldüğünde, bu sıradışı bir durum.

Independent Türkçe, WSJ, AP


Çin'in Japonya'ya öfkelenmesinin asıl sebebi ne?

Çin lideri Şi Cinping, göreve geldiğinden beri orduyu modernize etmeye çalışıyor (Reuters)
Çin lideri Şi Cinping, göreve geldiğinden beri orduyu modernize etmeye çalışıyor (Reuters)
TT

Çin'in Japonya'ya öfkelenmesinin asıl sebebi ne?

Çin lideri Şi Cinping, göreve geldiğinden beri orduyu modernize etmeye çalışıyor (Reuters)
Çin lideri Şi Cinping, göreve geldiğinden beri orduyu modernize etmeye çalışıyor (Reuters)

Çin'le Japonya arasında Tayvan meselesi nedeniyle çıkan gerginlik sürüyor. 

Pekin ve Tokyo'yu karşı karşıya getiren gerginlik, Japonya Başbakanı Sanae Takaiçi'nin Parlamento'da 7 Kasım'da düzenlenen oturumda yaptığı açıklamayla patlak vermişti. 

Takaiçi, Tayvan Boğazı'na yönelik muhtemel müdahaleyi "ülkesini tehdit eden bir hareket" olarak göreceğini, böyle bir durumda askeri güç kullanılabileceğini belirtmişti. Böylelikle ilk kez bir Japon başbakanı, Tayvan'ın işgali halinde ülkenin askeri müdahalede bulunacağını açıkça söylemişti. 

Pekin yönetimiyse Takaiçi'den sözlerini geri almasını istemiş, başbakan bunu reddedince Japonya'nın Pekin Büyükelçisi Kenji Kanasugi'yi çağırarak Tokyo'ya protesto notası vermişti.

Çin Dışişleri Bakanlığı, güvenlik koşullarının uygun olmadığı gerekçesiyle Japonya'ya seyahat uyarısı da yayımlamıştı. Çin Eğitim Bakanlığı da öğrencilere, güvenlik riskleri nedeniyle Japonya'da "eğitim koşullarının uygun olmadığı" uyarısında bulunmuştu.

Pekin'in Osaka Başkonsolosu Şüe Cien'in "kendilerine saldıran kirli bir boynu tereddüt etmeden kesmeleri gerekeceğini" yazdığı sosyal medya gönderisi de krizi körüklemişti. Japonya, diplomatın "gönüllü olarak ülkesine dönmesini" talep etmişti. 

Ancak CNN'in analizinde, Pekin'in asıl "Asya'daki askeri dengelerin değişme olasılığından endişelendiği" yorumu yapılıyor. 

Tokyo yönetimi, II. Dünya Savaşı'nda 1937-1945'te Çin'i işgal etmişti. İmparatorluk Ordusu, 1895-1945'te de Tayvan'ı da kolonileştirmişti. 

Geçen ay göreve gelen Takaiçi, Japonya'nın savunma harcamalarını marta kadar Gayri Safi Yurtiçi Hasıla'nın (GSYH) yüzde 2'sine çıkaracaklarını duyurmuştu. Merkez sağ Liberal Demokrat Parti (LDP) lideri, Parlamento'da yaptığı ilk konuşmada Asya-Pasifik bölgesinde Çin, Kuzey Kore ve Rusya'yla artan gerilimlere dikkati çekmişti. 

Analizde, Pekin yönetiminin "Japonya'nın Çin'in yükselişini tehdit edebilecek askeri emelleri olduğunu" düşündüğüne dikkat çekiliyor. 

Çin Komünist Partisi'nin (ÇKP) resmi gazetesi Halkın Günlüğü'nde 17 Kasım'da yayımlanan bir köşe yazısında şu ifadeler kullanılmıştı: 

İlk kez bir Japon lider Tayvan'a silahlı müdahale niyetini dile getirdi ve Çin'e karşı askeri tehditte bulundu. Bunun arkasında, Japonya'nın sağcı güçlerinin pasifist Anayasa'nın kısıtlamalarından kurtulup ‘askeri güç' statüsü elde etme yönündeki tehlikeli girişimi yatıyor.

CNN'in analizinde, Takaiçi'nin savunma bütçesini artırdığı gibi ABD Başkanı Donald Trump'la daha yakın ilişkiler kurmayı hedeflediğine de dikkat çekiliyor. 

Singapur Ulusal Üniversitesi'nden Chong Ja Ian, Çin'in "ilk baştan Takaiçi'yi köşeye sıkıştırmayı" hedeflediğini ve Japonya'ya savunma harcamalarını artırmaması için gözdağı vermeyi istediğini söylüyor. 

Independent Türkçe, CNN, Reuters


ABD’nin Ukrayna barış planında “tam af” detayı

Ukrayna'nın baştan beri yanaşmadığı toprak tavizi seçeneğini kabul edip etmeyeceği henüz belli değil (AFP)
Ukrayna'nın baştan beri yanaşmadığı toprak tavizi seçeneğini kabul edip etmeyeceği henüz belli değil (AFP)
TT

ABD’nin Ukrayna barış planında “tam af” detayı

Ukrayna'nın baştan beri yanaşmadığı toprak tavizi seçeneğini kabul edip etmeyeceği henüz belli değil (AFP)
Ukrayna'nın baştan beri yanaşmadığı toprak tavizi seçeneğini kabul edip etmeyeceği henüz belli değil (AFP)

ABD'nin Rusya-Ukrayna savaşını sonlandırmak için hazırladığı 28 maddelik plan, Kiev yönetiminin birçok taviz vermesini öngörüyor. 

Wall Street Journal'ın (WSJ) incelediği taslak metne göre Ukrayna'dan işgal altındaki Donbas bölgesini Rusya'ya vermesi isteniyor. Ayrıca Ukrayna ordusunun 600 bin personelle sınırlandırılması ve ülkenin NATO'ya katılımının rafa kaldırılması talep ediliyor. 

Planın kabul edilmesi halinde Rusya'nın birçok talebi de gerçekleştirilmiş olacak. 

Bu hafta ABD heyetiyle toplantı yapan Ukrayna lideri Volodimir Zelenski, adil bir barış talep ettiklerini belirterek, "Bağımsızlığımıza, egemenliğimize ve Ukrayna halkının onuruna saygılı koşullar sağlayan değerli bir barış istiyoruz" demişti.

Ukrayna lideri 18 Kasım'da Ankara'yı da ziyaret ederek Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan'la görüşmüştü. Zelenski "Acil bir barış ve bunun için güvenlik garantisi sağlanmasını istiyoruz" demiş, Erdoğan da "Adil ve kalıcı barışın önünü açacak önerileri Rusya'yla da ele almakta kararlıyız" ifadelerini kullanmıştı.

Diğer yandan WSJ'nin aktardığına göre anlaşmada son dönemde Ukrayna'yı çalkalayan yolsuzluk soruşturmasıyla ilgili bir maddede yer alıyor. Kimliğinin paylaşılmaması şartıyla gazeteye konuşan üst düzey bir ABD'li yetkili, basına sızan taslak metinde Kiev yönetiminin sonradan önemli bir değişikliğe gittiğini belirtiyor. 

Buna göre taslakta yolsuzluk iddialarının detaylandırılması amacıyla, "Ukrayna, aldığı tüm yardımları kapsamlı denetime tabi tutacak ve hataları düzeltmek ya da savaştan yasadışı kazanç sağlayanları cezalandırmak için yasal bir mekanizma oluşturacak" maddesi yer alıyordu. 

Kiev'in bu maddenin "savaştaki tüm taraflar savaş sırasındaki eylemleri için tam af alacak ve gelecekte herhangi bir talepte veya bulunmayacaklarını kabul edecekler" şeklinde değiştirilmesini istediği aktarılıyor. 

Ayrıca Rusya'nın büyük kısmı Avrupa bankalarında yer alan 300 milyar dolarlık dondurulmuş varlıklarının akıbetinin de anlaşma çerçevesinde belirlenmesi bekleniyor. 

ABD'nin öncülüğünde hazırlanan plana Avrupa'dan tepkiler de geldi. Fransız Dışişleri Bakanı Jean-Noël Barrot dünkü açıklamasında "Barış, teslimiyet anlamına gelemez. Ukrayna'nın teslimiyetini istemiyoruz" dedi. 

Polonya Dışişleri Bakanı Radoslaw Sikorski de Ukrayna ordusuna sınırlandırma getirilmemesi gerektiğini belirterek, bunun yerine Rusya'nın "saldırgan potansiyelinin" törpülenmesi çağrısında bulundu. 

Independent Türkçe, Wall Street Journal, CNN, New York Post, Washington Post