Mısır’da hapisteki aktivistlere Ramazan affı

Mısır’da bayram münasebetiyle genç aktivistlere Cumhurbaşkanlığı affı

Mısırlı aktivist Esraa Abdulfettah tarafından aktivistler Muhammed Salah ve Velid Şevki'nin serbest bırakıldıktan sonra yayınlanan bir fotoğrafı (Facebook)
Mısırlı aktivist Esraa Abdulfettah tarafından aktivistler Muhammed Salah ve Velid Şevki'nin serbest bırakıldıktan sonra yayınlanan bir fotoğrafı (Facebook)
TT

Mısır’da hapisteki aktivistlere Ramazan affı

Mısırlı aktivist Esraa Abdulfettah tarafından aktivistler Muhammed Salah ve Velid Şevki'nin serbest bırakıldıktan sonra yayınlanan bir fotoğrafı (Facebook)
Mısırlı aktivist Esraa Abdulfettah tarafından aktivistler Muhammed Salah ve Velid Şevki'nin serbest bırakıldıktan sonra yayınlanan bir fotoğrafı (Facebook)

Mısırlı aktivistler ve parlamenterlerin oluşturduğu ‘Partiler ve Siyasiler Gençlik Koordinasyonu’ Ramazan Bayramı münasebetiyle insan hakları aktivistleri de dahil olmak üzere bir dizi mahkum için cumhurbaşkanlığı tarafından af çıkarıldığını duyurdu.
Af kararı, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah es-Sisi'nin "yeni cumhuriyeti inşa etme veya başlatma fikriyle orantılı kapsamlı bir siyasi diyalog yürütme ihtiyacına" atıfta bulunmasından günler sonra geldi.
Parlamentodaki milletvekillerini de yer aldığı ‘Partiler ve Siyasiler Gençlik Koordinasyonu’ tutuklu gençlerin serbest bırakılması kararını memnuniyetle karşılarken, bu önemli adımın, yeni cumhuriyeti inşa etmek için siyasi bir diyalog başlatmak adına kapsamlı bir vizyon çerçevesinde geldiğini kaydetti.
Koordinasyon, bu kararların "cumhurbaşkanlığı af komitesinin geri dönüşüne ve faaliyetlerinin gençlerin yanı sıra erkek ve kadın borçluları da içerecek şekilde genişletilmesine bir giriş olarak" geldiğini bildirdi.
Milletvekili Muhammed Abdulaziz dün yaptığı açıklamada, dün serbest bırakılan gençlerin Velid Şevki, Muhammed Salah, Amr Imam, Abduh Fayed, Heysem el-Benna, Ahmed Tammam Allam, Abdulalim Ammar, Ravdaa Haloul, Abdurahman Bassiouni, Hassan Barbari ve Hamid Muhammed olduğunu söyledi. Nihai listenin tam içeriği ise henüz net değil.
Öte yandan Mısır Kişisel Haklar Girişimi, Mısır'daki Yüksek Devlet Güvenlik Savcılığı’nın üç aydır tutuklu bulunan dokuz Kıpti'yi serbest bıraktığını duyurdu.
Açıklamada, Minye Valiliği'ndeki (Kahire'nin 220 kilometre güneyindeki) Ezbet Faracallah'ta ikamet eden dokuz kişinin "kamu barışını tehlikeye atmak ve terör eylemi yapmakla” suçlandığı belirtildi.
Mısır Cumhurbaşkanı geçtiğimiz Perşembe günü bir dizi gazeteci ile yaptığı toplantıda, “Mısır devleti, Mısırlılar arasında din temelinde vatandaşlık ve ayrımcılık yapmama ilkesini tesis etti. Devlet, geçmiş dönemdeki tüm devlet uygulamalarının herkesin eşit olduğunu vurgulamayı amaçladığı gibi, Müslümanlar ve Hristiyanlar arasında ayrım yapma çabalarının ötesine geçti” ifadelerini kullanarak herkesin eşit olduğunu ayrımcılık yapılmayacağını söyledi.



Sadr, Irak seçimleri öncesinde siyasi meydan okumaları gündeme getirdi

 Mukteda es-Sadr, destekçilerini seçmen kayıtlarını güncellemeye çağırarak siyaset sahnesini karıştırdı. (Reuters)
Mukteda es-Sadr, destekçilerini seçmen kayıtlarını güncellemeye çağırarak siyaset sahnesini karıştırdı. (Reuters)
TT

Sadr, Irak seçimleri öncesinde siyasi meydan okumaları gündeme getirdi

 Mukteda es-Sadr, destekçilerini seçmen kayıtlarını güncellemeye çağırarak siyaset sahnesini karıştırdı. (Reuters)
Mukteda es-Sadr, destekçilerini seçmen kayıtlarını güncellemeye çağırarak siyaset sahnesini karıştırdı. (Reuters)

Sadr Hareketi lideri Mukteda es-Sadr'ın, bu yılın sonunda yapılması planlanan parlamento seçimleri yaklaşırken destekçilerini seçmen kayıtlarını güncellemeye çağırma kararı, bölünmüş Şii evinde depreme neden oldu. Sadr'ın kararı hareketin seçim yarışına katılımını teyit etmese de özellikle Selahaddin ve Ninova gibi karışık bölgelerde diğer blokları hesaplarını gözden geçirmeye sevk etti.

Bir destekçisinin kayıtların güncellenmesinin amacına ilişkin sorusuna cevaben Sadr, nihai katılım kararından bağımsız olarak bu hamlenin ‘demokratik bir gereklilik’ olduğunu söyledi. Ancak kararın ardından yaşanan kitlesel hareketlilik -milyonlarca destekçisinin verilerini güncellemeye gitmesi- Sadr'ın gerçek niyeti hakkında soru işaretleri yarattı. Bu hamle bir yandan tabanının tepkisini ölçerken, diğer yandan da 2022'de siyasi süreçten çekilmesinin ardından parlamentoya olası bir dönüşün göstergesi olabilir.

Şii evi popülerlik sınavıyla karşı karşıya

Sadr'ın destekçilerini harekete geçirmesi, Kanun Devleti Koalisyonu (Nuri el-Maliki), Hikmet Hareketi (Ammar el-Hekim), Asaib Ehli’l Hak (Kays el-Hazali) ve Bedir Örgütü (Hadi el-Amiri) gibi en önemli rakip blokları içeren Şii Koordinasyon Çerçevesi’ne doğrudan bir meydan okuma teşkil ediyor. İronik olan şu ki, görünürdeki ittifaklarına rağmen bu güçler ciddi iç bölünmelerden mustarip ve bu da onları Sadr'ın orta ve güney Irak'taki ve hatta karma bölgelerdeki popülaritesine karşı seçmen kaybetmeye açık hale getiriyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani ise Koordinasyon Çerçevesi güçlerinin bir parçası olmasına rağmen, birçok siyasi gözlemcinin gözünde bu güçler tarafından en çok zorlanan siyasi taraf.

Karşılıklı korkular

İsminin açıklanmasını istemeyen Iraklı bir siyasi kaynak Şarku’l Avsat'a Sadr'ın kararının iki açıdan tehlikeli olduğunu söyledi. Birincisi, Sadr Hareketi (geçmişte olduğu gibi) parlamentoda çoğunluğu kazanırsa, Koordinasyon Çerçevesi hükümetinin kuruluşunda yer almamasına rağmen ekonomik kriz, dolar krizi ve maaşlar gibi başarısızlıklarının sorumluluğunu üstlenme baskısıyla karşı karşıya kalacak.

 Mukteda es-Sadr'ın destekçileri geçen yıl nisan ayında Bağdat'ın Sadr Şehri’nde düzenlenen bir protesto sırasında (AP)Mukteda es-Sadr'ın destekçileri geçen yıl nisan ayında Bağdat'ın Sadr Şehri’nde düzenlenen bir protesto sırasında (AP)

Kaynak, “İkinci açı ise hükümetin nasıl kurulacağı; mevcut Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani müttefiklerinin başarısızlıklarından sorumlu tutulmasa bile, Sadr ve Sudani arasında gelecekte kurulacak herhangi bir ittifak, özellikle Sadr'ın karşı çıktığı ABD ile ilişkiler konusundaki vizyon farklılıkları nedeniyle sekteye uğrayabilir” dedi. Bu hamlenin yankıları Şii bileşenle sınırlı kalmayıp Sadr'ın nüfuzunun arttığı karma bölgelerdeki güç dengesinin değişmesinden korkan Sünni arenaya da uzanıyor. Gözlemcilere göre, görünürde Şii Koordinasyon Çerçevesi'ne bağlı olmasına rağmen çatışmalardan ‘en çok etkilenen taraf’ olan Sudani'nin akıbeti de merak konusu.

Kayıtların güncellenmesi Sadr'ın mutlaka seçimlere gireceği anlamına gelmese de bu hamle popüler zemini test etmek ve muhaliflerin kafasını karıştırmak için önleyici bir oyunu ortaya koyuyor. Bazı analizler Sadr'ın parlamentoya dönmesini desteklese de yönetimin sonuçlarına katlanmaya istekli olup olmadığı ve Şii evindeki bölünmelerin üstesinden gelme kabiliyetine ilişkin sorular tüm senaryolara açık olmaya devam ediyor.