Taş Devri insanlarının ateşin başındaki sıradışı sanatsal faaliyeti ortaya çıktı

"Alevlerin ışığında sanat yapmak, insan beyninin farklı kısımlarını harekete geçirmiştir ve çok içsel bir deneyim olmuştur"

Araştırmacılara göre eski insanlar, resim çizdikleri taş levhaları ateşin etrafına diziyordu (Plos ONE)
Araştırmacılara göre eski insanlar, resim çizdikleri taş levhaları ateşin etrafına diziyordu (Plos ONE)
TT

Taş Devri insanlarının ateşin başındaki sıradışı sanatsal faaliyeti ortaya çıktı

Araştırmacılara göre eski insanlar, resim çizdikleri taş levhaları ateşin etrafına diziyordu (Plos ONE)
Araştırmacılara göre eski insanlar, resim çizdikleri taş levhaları ateşin etrafına diziyordu (Plos ONE)

Bilim insanları, 15 bin yıllık "animasyon" sanatının kanıtlarını Fransa'nın güneyindeki Aveyron nehrinin taş levhalarında buldu.
19. yüzyılda Taş Devri'nden kalma bir kazı alanından alınan 50'den fazla taş levha, Birleşik Krallık'taki York Üniversitesi ve Durham Üniversitesi'nden arkeologlar tarafından ayrıntılı incelendi.
Araştırmacılar, bu levhalardaki çizimlerin şimdiye dek bilinen en eski hareketli resimler olabileceği sonucuna vardı.
Hakemli bilimsel dergi PLOS One'da yayımlanan araştırmada, Taş Devri insanlarının bu levhaları ateşe tuttuğu anlaşıldı.
Arkeologlar, levhalardaki çizimlerin karmaşık yapısına ve yüksek sıcaklıkların neden olduğu renk bozulmasına dayanarak, eski insanların resimleri hareket ediyormuş gibi göstermek için ateşe tuttuğu sonucuna vardı.
Araştırmanın başyazarı Andy Needham, "Daha önce bazı levhalarda görülen ısı hasarının kazadan kaynaklandığı varsayılmıştı" diye konuştu:
"Ancak biz replika levhalarla deneyler yaptık ve hasarın kasıtlı olarak bir ateşe yakın konumlandırılmaktan kaynaklandığını gördük."
Araştırma için British Museum'dan ödünç alınan 54 levhada 76 hayvan çizimi yer alıyor. Bunlardan 40'ı at, 7'si rengeyiği ve 6'sı kızıl geyik tasviri. Diğerler çizimler arasında bir kuş, bir kurt ve hatta insan benzeri bir figür mevcut.
Söz konusu levhalarda arkeologların dikkatini çekense bu figürlerin yer yer üst üste bindirilmesi veya uzuvlarının dağınık şekilde resmedilmesiydi.
Bu ilk başta anlaşılmaz görünse de levhalardaki ısınma izleri, söz konusu figürlerin aslında dinamik resimler olarak tasarlandığının anlaşılmasını sağladı.
Teorilerini sınamak isteyen araştırmacılar, levhaların üç boyutlu kopyalarını tasarladı ve sanal gerçeklik yazılımını kullanarak binlerce yıl önceki koşulları yeniden oluşturdu.
Simülasyonda bir kamp ateşinin titrek parıltısıyla aydınlatılan taş yüzeylerindeki özelliklerin bulanıklaştığı ve çizimlerin hareket ediyormuş gibi göründüğü ortaya çıktı.
Needham, "Alevlerin ışığında sanat yapmak, insan beyninin farklı kısımlarını harekete geçirmiştir ve çok içsel bir deneyim olmuştur" ifadelerini kullandı.
"Titreşen gölgelerin ve ışığın, cansız nesnelerdeki formları ve yüzleri görme kapasitemizi evrimsel olarak geliştirdiğini biliyoruz" diyen Needham, sözlerini şöyle sürdürdü:
"Bu durum, hayvanları veya sanatsal formları çizmek için taşlardaki doğal özellikleri kullanan levha tasarımlarının neden yaygın olduğunu açıklamamızı sağlayabilir."
Independent Türkçe, Science Alert, Science Daily



Meta'nın spam temizliği iyi niyetli kullanıcıları da vurdu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Meta'nın spam temizliği iyi niyetli kullanıcıları da vurdu

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Facebook, dünyanın en popüler sosyal ağında devam eden temizlik kapsamında 10 milyondan fazla hesabı sildi.

Facebook'un ana şirketi Meta bu hamlenin amacının "spam içerikleri engellemek" ve gerçek hesapları teşvik etmek olduğunu belirtse de bazı kullanıcılar, hesaplarının bir yanlış anlamayla silinmesinden şikayet ediyor.

Bir blog yazısında bu rakamı doğrulayan Facebook, 2025'in ilk yarısında her ay 1 milyondan fazla hesabın silindiğini açıkladı.

Şirket blog gönderisinde, "Çoğu zaman aynı mim ya da video, bazen bunun yaratıcısı gibi davranan hesaplarda, bazen de farklı spam hesaplarda tekrar tekrar ortaya çıkıyor" diye yazdı.

Bu durum kullanıcı deneyimini herkes için olumsuz etkiliyor ve yeni seslerin ortaya çıkmasını zorlaştırıyor. Facebook'taki orijinal olmayan içeriği azaltmak ve nihayetinde orijinal içerik paylaşan üreticileri koruyup desteklemek için daha güçlü önlemler alıyoruz.

Düzinelerce kullanıcı, sahte olmamasına rağmen hesaplarının kaldırıldığına dair benzer deneyimlerini sosyal medyada paylaşırken bazıları, hesaplarını yanlışlıkla sahte diye tanımlayan yapay zeka sistemlerini sorumlu tutuyor.

Bir kullanıcı Reddit forumu MetaLawsuits'te yazdığı bir gönderide "Görünüşe göre bağlantı kurma becerisi, anlayıştan yoksun bir algoritma tarafından elimizden alınıyor" diyor.

Müşterilerimize, iş bağlantılarımıza ulaşmaya ve ilişkilerimizi sürdürmeye çalıştığımız için işletmemiz şu anda sıkıntı içinde. Oğlumun otizm destek ağının da kesilmesi terk edilmiş hissetmemize neden oldu... Bu kopukluk insanlık dışı, adaletsiz ve son derece yürek parçalayıcı.

"Meta'nın engelleme dalgası" diye adlandırılan toplu silinmelerin, yine Meta'ya ait olan Instagram'daki kullanıcıları da etkilediği anlaşılıyor.

The Independent, silinen gerçek hesaplarla ilgili daha fazla yorum için şirketle temasa geçti.

Hesabı silinen tüm kullanıcılara bu işlemi bildiren bir e-posta gönderiliyor.

Şirketin destek sayfalarına göre Facebook kullanıcıları hesaplarının herhangi bir şekilde askıya alınmasına 180 gün içinde itiraz edebiliyor ve bu sürenin sonunda profil kalıcı olarak siliniyor.

Bu büyük ölçekli hesap silme işlemi, diğer teknoloji şirketlerinin de kendi platformlarını temizlemek üzere adımlar attığı bir dönemde yaşanıyor.

2023'te Google, milyonlarca kullanıcıyı etkilemeye devam eden bir hamleyle, etkin olmayan tüm Gmail, Fotoğraflar ve Drive hesaplarını sileceğini duyurmuştu.

Meta'nın patronu Mark Zuckerberg daha önce Facebook'ta etkileşimi artırmak amacıyla daha da aşırıya kaçan temizlikler yapılmasını önermişti.

2022'de şirket içi bir e-posta göndererek tüm Facebook kullanıcılarının arkadaşlarını silme planını açıkladığı bildirilmişti.

"Muhtemelen çılgınca bir fikir: Herkesin grafiklerini [bağlantılarını] silerek baştan başlamalarını sağlamayı düşünebiliriz" diye yazdığı şirket yöneticileri, bu fikri geri çevirmişti.

Independent Türkçe