Yemen hükümeti UNHCR’yi uyardı

Yemen hükümeti, yerinden edilmiş kişilerin verilerinin Husilere sızdırılmasına karşı uyarıda bulundu

Taiz’de yerinden edilenlere gıda yardımı dağıtma hazırlığı sürecinden bir kare (Reuters)
Taiz’de yerinden edilenlere gıda yardımı dağıtma hazırlığı sürecinden bir kare (Reuters)
TT

Yemen hükümeti UNHCR’yi uyardı

Taiz’de yerinden edilenlere gıda yardımı dağıtma hazırlığı sürecinden bir kare (Reuters)
Taiz’de yerinden edilenlere gıda yardımı dağıtma hazırlığı sürecinden bir kare (Reuters)

Yemen hükümeti, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (UNHCR) kimlerin yardım almayı hak ettiğini tespit etmek üzere yürüttüğü yeni bir anket çerçevesinde, Marib’teki yerinden edilmiş kişilere ilişkin toplanan verilerin, Husilere sızdırılmasına karşı UNHCR’yi uyardı. Milislerin yerinden edilmiş kişilere yönelik bu verileri, kontrolleri altındaki bölgelerde bulunan akrabalarına zarar vermek için kullanabileceğini söyledi.
Hükümetin bu uyarısı, yakın tarihli bir Birleşmiş Milletler istatistiğinin, Yemen’de ülke içinde yerinden edilme oranının geçen hafta, önceki haftalara özellikle de Milletler tarafından desteklenen ateşkesin bu ayın başından itibaren yürürlüğe girmesinden önceki döneme kıyasla, yarı yarıya düştüğü bir zamanda geldi.
Uluslararası Göç Örgütü’nün (IOM) bir raporuna göre, Hızlı Yer Değiştirme İzleme Aracı (RDT), 17-23 Nisan döneminde 696 kişinin en az bir kez yerinden edildiğini gözlemledi. 27 Mart ve 2 Nisan tarihlerinde en az bir kez Marib, El-Hudeyde, Taiz, ed-Dali ve İbb vilayetlerinden yerlerinden edilen 780 kişi gözlemlendi. 3-9 Nisan tarihleri arasında yerinden edilenlerin sayısı bin 74 olarak kaydedilmişken, bu ayın 1-17 Ocak tarihleri ​​arasında sayıları 33 bin civarında kaydedildi.
Yemen hükümeti, UNHCR’nin yardım sağlanacak kişiler listesine eklemek için Marib’te yeni yerinden edilmiş kişilerin verilerini almaya yönelik taleplerini reddetti. Bilgilerin gizliliğinin korunması ve yerinden edilmiş kişilerin milislerin kontrolü altındaki bölgelerde yaşayan akrabalarına karşı kullanılmadığından emin olunması için,  verilerinin Husi milislerinin kontrolündeki bölgelerde faaliyet gösteren ofislerle paylaşılmaması gerektiğini vurguladı.
Marib temsilcisi Abdurabbu Muftah ve UNHCR ekibi, yerinden edilmiş kişilerin acılarını hafifletmeye yönelik insani yardımlar konusunda yerel yönetim ve UNHCR arasında iş birliği kurma yollarını ve insani müdahaleleri görüşmek üzere bir araya geldi. Yemenli yetkili görüşme sırasında, UNHCR yerinden edilmiş kişiler için uygulamak istediği saha araştırması projesine değindi. Konu ile ilgili olarak, çalışanların yerinden edilmiş insanların bilgilerinin ve kişisel verilerinin gizliliğinin sağlanması ve bunların terörist Husi milislerinin kontrolü altındaki bölgelerde gerilimi artırmak  ve yerinden edilmiş kişilere ve yakınlarına zarar vermek için kullanabilecek diğer taraflarla paylaşmamasının önemini vurguladı.
Marib şehri medyasına göre, Abdurabbu Muftah, UNHCR anketteki yer alan ve  yerinden edilmiş kişilerin mahremiyetine uymayan bazı sorularda değişiklik yapılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, yerel yönetimin yerinden edilmiş kişilere yönelik insani müdahale ve yardımlarını, bazı özel verilerinin ifşa edilmesine bağlanmasını reddettiğini zira bunun söz konusu insanların yerinden edildiği köy ve şehirlerdeki akrabalarına yönelik tacizlere veya tehlikelere maruz bırakabileceğini belirtti.
Muftah, göç eden ve zorla yerinden edilen insanların acılarının hafifletilmesinde ve onlara yardımların sağlanmasında büyük rol oynayan önemli kuruluşlarından biri olan UNHCR’nin çalışmalarının önemini vurguladı. Marib’in Yemen’de göç etmiş ve zorla yerinden edilmiş insanların yüzde 62’sinin en büyük insan kitlesine sahip olduğunu ve bu şehrin yerinden edilmiş kişilerin en büyük kamplarını barındırdığını söyledi. Muftah Marib’in, yerinden edilenler için güvenli bir sığınak olduğunu ve altyapılarının zayıflığına rağmen devlet kurumlarının hizmetlerinin yürütülmesi ve geliştirilmesinde önemli bir yer olduğunu belirtti.
Uluslararası raporlar, birçok ailenin 7 yıldan uzun bir süredir devam eden çatışma, kötü makroekonomik koşullar, yükselen fiyatlar, genel olarak daha satın alma gücünün düşmesinin ardından geçimlerini sağlama stratejilerini tükettiğini gösterdi. Raporlarda, söz konusu durumun, milyonlarca insanı, öğün atlama, öğünleri küçültme ve hatta yemek yemeden uyuma da dahil olmak üzere, azaltılmış gıda tüketimine dayalı daha agresif başa çıkma stratejileri benimseme zorunda bıraktığı belirtildi.
Diğer yandan, Dünya Gıda Programı, Şubat ayından bu yana, Yemen’de çeşitli bölgelerde gıda yardımlarını azalttı. Bu durum milyonlarca insanın, özellikle de ayni yardımlar veya kuponlar yolu ile, gıda ve gelir kaynağı olarak büyük ölçüde insani yardıma bağımlı olan ailelerin, gıda sıkıntısı ile yüzleşmesine neden olacak, zira uluslararası gıda güvensizliği sınıflandırmasının dördüncü aşamasına yer alanlarda dahil olmak üzere pek çok ailenin, gıda yardımlarında ve maddi yardımlardaki ani düşüşü telafi etmesi muhtemel görülmüyor.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.