Yemen hükümeti UNHCR’yi uyardı

Yemen hükümeti, yerinden edilmiş kişilerin verilerinin Husilere sızdırılmasına karşı uyarıda bulundu

Taiz’de yerinden edilenlere gıda yardımı dağıtma hazırlığı sürecinden bir kare (Reuters)
Taiz’de yerinden edilenlere gıda yardımı dağıtma hazırlığı sürecinden bir kare (Reuters)
TT

Yemen hükümeti UNHCR’yi uyardı

Taiz’de yerinden edilenlere gıda yardımı dağıtma hazırlığı sürecinden bir kare (Reuters)
Taiz’de yerinden edilenlere gıda yardımı dağıtma hazırlığı sürecinden bir kare (Reuters)

Yemen hükümeti, Birleşmiş Milletler Mülteciler Yüksek Komiserliği’nin (UNHCR) kimlerin yardım almayı hak ettiğini tespit etmek üzere yürüttüğü yeni bir anket çerçevesinde, Marib’teki yerinden edilmiş kişilere ilişkin toplanan verilerin, Husilere sızdırılmasına karşı UNHCR’yi uyardı. Milislerin yerinden edilmiş kişilere yönelik bu verileri, kontrolleri altındaki bölgelerde bulunan akrabalarına zarar vermek için kullanabileceğini söyledi.
Hükümetin bu uyarısı, yakın tarihli bir Birleşmiş Milletler istatistiğinin, Yemen’de ülke içinde yerinden edilme oranının geçen hafta, önceki haftalara özellikle de Milletler tarafından desteklenen ateşkesin bu ayın başından itibaren yürürlüğe girmesinden önceki döneme kıyasla, yarı yarıya düştüğü bir zamanda geldi.
Uluslararası Göç Örgütü’nün (IOM) bir raporuna göre, Hızlı Yer Değiştirme İzleme Aracı (RDT), 17-23 Nisan döneminde 696 kişinin en az bir kez yerinden edildiğini gözlemledi. 27 Mart ve 2 Nisan tarihlerinde en az bir kez Marib, El-Hudeyde, Taiz, ed-Dali ve İbb vilayetlerinden yerlerinden edilen 780 kişi gözlemlendi. 3-9 Nisan tarihleri arasında yerinden edilenlerin sayısı bin 74 olarak kaydedilmişken, bu ayın 1-17 Ocak tarihleri ​​arasında sayıları 33 bin civarında kaydedildi.
Yemen hükümeti, UNHCR’nin yardım sağlanacak kişiler listesine eklemek için Marib’te yeni yerinden edilmiş kişilerin verilerini almaya yönelik taleplerini reddetti. Bilgilerin gizliliğinin korunması ve yerinden edilmiş kişilerin milislerin kontrolü altındaki bölgelerde yaşayan akrabalarına karşı kullanılmadığından emin olunması için,  verilerinin Husi milislerinin kontrolündeki bölgelerde faaliyet gösteren ofislerle paylaşılmaması gerektiğini vurguladı.
Marib temsilcisi Abdurabbu Muftah ve UNHCR ekibi, yerinden edilmiş kişilerin acılarını hafifletmeye yönelik insani yardımlar konusunda yerel yönetim ve UNHCR arasında iş birliği kurma yollarını ve insani müdahaleleri görüşmek üzere bir araya geldi. Yemenli yetkili görüşme sırasında, UNHCR yerinden edilmiş kişiler için uygulamak istediği saha araştırması projesine değindi. Konu ile ilgili olarak, çalışanların yerinden edilmiş insanların bilgilerinin ve kişisel verilerinin gizliliğinin sağlanması ve bunların terörist Husi milislerinin kontrolü altındaki bölgelerde gerilimi artırmak  ve yerinden edilmiş kişilere ve yakınlarına zarar vermek için kullanabilecek diğer taraflarla paylaşmamasının önemini vurguladı.
Marib şehri medyasına göre, Abdurabbu Muftah, UNHCR anketteki yer alan ve  yerinden edilmiş kişilerin mahremiyetine uymayan bazı sorularda değişiklik yapılması gerektiğini vurguladı. Ayrıca, yerel yönetimin yerinden edilmiş kişilere yönelik insani müdahale ve yardımlarını, bazı özel verilerinin ifşa edilmesine bağlanmasını reddettiğini zira bunun söz konusu insanların yerinden edildiği köy ve şehirlerdeki akrabalarına yönelik tacizlere veya tehlikelere maruz bırakabileceğini belirtti.
Muftah, göç eden ve zorla yerinden edilen insanların acılarının hafifletilmesinde ve onlara yardımların sağlanmasında büyük rol oynayan önemli kuruluşlarından biri olan UNHCR’nin çalışmalarının önemini vurguladı. Marib’in Yemen’de göç etmiş ve zorla yerinden edilmiş insanların yüzde 62’sinin en büyük insan kitlesine sahip olduğunu ve bu şehrin yerinden edilmiş kişilerin en büyük kamplarını barındırdığını söyledi. Muftah Marib’in, yerinden edilenler için güvenli bir sığınak olduğunu ve altyapılarının zayıflığına rağmen devlet kurumlarının hizmetlerinin yürütülmesi ve geliştirilmesinde önemli bir yer olduğunu belirtti.
Uluslararası raporlar, birçok ailenin 7 yıldan uzun bir süredir devam eden çatışma, kötü makroekonomik koşullar, yükselen fiyatlar, genel olarak daha satın alma gücünün düşmesinin ardından geçimlerini sağlama stratejilerini tükettiğini gösterdi. Raporlarda, söz konusu durumun, milyonlarca insanı, öğün atlama, öğünleri küçültme ve hatta yemek yemeden uyuma da dahil olmak üzere, azaltılmış gıda tüketimine dayalı daha agresif başa çıkma stratejileri benimseme zorunda bıraktığı belirtildi.
Diğer yandan, Dünya Gıda Programı, Şubat ayından bu yana, Yemen’de çeşitli bölgelerde gıda yardımlarını azalttı. Bu durum milyonlarca insanın, özellikle de ayni yardımlar veya kuponlar yolu ile, gıda ve gelir kaynağı olarak büyük ölçüde insani yardıma bağımlı olan ailelerin, gıda sıkıntısı ile yüzleşmesine neden olacak, zira uluslararası gıda güvensizliği sınıflandırmasının dördüncü aşamasına yer alanlarda dahil olmak üzere pek çok ailenin, gıda yardımlarında ve maddi yardımlardaki ani düşüşü telafi etmesi muhtemel görülmüyor.



Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
TT

Lahbib: İsrail'in Gazze'de uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planları, yardımların engellenmesi anlamına geliyor

İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)
İnsani yardım malzemesi yüklü tırlar Kerem Şalom Sınır Kapısı’ndan Gazze Şeridi'ne giriyor. (DPA)

Avrupa Komisyonu Eşitlik, Hazırlık ve Kriz Yönetimi Komiseri Hadja Lahbib bugün yaptığı açıklamada, İsrail’in Gazze Şeridi’nde uluslararası insani yardım kuruluşlarını yasaklama planlarının, hayat kurtaran yardımların bölgeye ulaşmasını engelleyeceğini belirtti.

Lahbib, X platformundaki hesabından yaptığı paylaşımda, Avrupa Birliği’nin (AB) tutumunun net olduğunu vurgulayarak, “Sivil toplum kuruluşlarının mevcut haliyle kayıt altına alınması yasasının uygulanması mümkün değil” dedi.

Lahbib, insani yardımların önündeki tüm engellerin kaldırılması gerektiğini vurguladı ve “Uluslararası insancıl hukuk, herhangi bir belirsizliğe yer bırakmıyor; yardımlar ihtiyaç sahiplerine ulaştırılmalı” ifadesini kullandı.

İsrail medyası, hükümetin dün yaptığı açıklamaya dayanarak, Sınır Tanımayan Doktorlar, ActionAid ve Oxfam gibi onlarca insani yardım örgütünün lisanslarının iptal edileceğini ve bunların ‘terörle bağlantılı’ olduğu gerekçesiyle kapatılabileceğini duyurmuştu.

Bazı uluslararası yardım kuruluşları, kayıtlarının iptal edilmesi riskiyle karşı karşıya bulunuyor. Eğer 31 Aralık’a kadar İsrail makamlarının belirlediği yeni kriterlere uyum sağlamazlarsa, 60 gün içinde faaliyetlerini durdurmak veya Gazze Şeridi ve Batı Şeria’daki çalışmalarına kısıtlama getirmek zorunda kalabilirler.


Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
TT

Süveyda’da el bombası patladı: 1 ölü, 2 yaralı

Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)
Geçen temmuz ayında Süveyda’daki çatışmalar nedeniyle yükselen duman (Arşiv – DPA)

Şarku’l Avsat Suriye devlet televizyonu El-İhbariyye'den aktardığı habere göre bugün (Çarşamba) Süveyda kentinde meydana gelen el bombası patlamasında bir kişi hayatını kaybetti, iki kişi yaralandı.


Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
TT

Sinvar'a yakınlığı bulunan ve serbest bırakılan bir mahkum, Gazze'deki Hamas içinde bir isyana öncülük ediyor ve bu durum bazı Hamas liderlerini öfkelendiriyor

Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)
Gazze'nin güneyindeki Refah'ta, Hamas'ın silahlı kanadı olan Kassam Tugayları üyeleri (Arşiv- Reuters)

Gazze Şeridi'ndeki Hamas hareketi, iki yıl süren İsrail savaşı sırasında liderlerinin suikastlara kurban gitmesinin ardından bir dizi liderlik değişikliği yaşıyor. Bu durum, hareketin eski lideri olan ve Ekim 2024'te Refah'ta İsrail güçleriyle çıkan çatışmalarda beklenmedik bir şekilde öldürülen Yahya Sinvar'a yakın kişilerin daha fazla öne çıkmasına neden oldu.

Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas kaynaklarına göre, serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, siyasi büro üyesi ve savaş öncesinde hareketin medya departmanından sorumlu olan serbest bırakılan mahkum Ali el-Amudi, kendisi ve Sinvar'a yakın bir dizi kişinin Gazze Şeridi'ndeki hareketi yönetmekle görevlendirilmesinin ardından, Gazze Şeridi'ndeki siyasi bürosunun başına geçti. Bu kişilerin çoğu, Şeridin güneyindeki Han Yunus'ta yaşıyor.

Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)Hamas lideri Yahya Sinvar ve İsmail Haniye'in 2017'de Gazze'de çekilmiş fotoğrafı (Arşiv- Reuters)

2011 Gilad Şalit esir takasıyla serbest bırakılan eski bir mahkum olan el-Amudi, Gazze Şeridi yönetiminin merkez figürü haline geldi. İsrail hapishanelerinde kaldıkları süre boyunca ve serbest bırakıldıktan sonra Sinvar'a çok yakındı ve sık sık toplantılarına ve diğer etkinliklerine eşlik etti.

Bazı kaynaklar, Gazze Şeridi'nde siyasi büro için gerçek bir seçim yapılmadığını, bunun yerine sürecin atama, onaylama ve istişare yoluyla yürütüldüğünü söylüyor.

Bazı kaynaklar operasyonun “iç yönetmelikleri ihlal ederek” gerçekleştirildiğini söylerken, diğerleri amacın “iç eksiklikleri gidermek” olduğunu ve “seçilenlerin hepsinin Tevfik Ebu Naim, Salah Ebu Şarik ve diğerleri gibi Sinvar'a yakın kişiler olduğunu” açıkladı.

Kaynaklar, el-Amudi'nin şu anda Gazze'deki Hamas içinde “devrim” olarak nitelendirilebilecek bir harekete öncülük ettiğini söylüyor. Özellikle İsrail saldırılarında yaralanan ilçe idari organlarının başındaki bazı yerel liderleri görevden aldı ve yerlerine atamalar yaptı. Savaş sırasında sorumluluklarının bir kısmından vazgeçen diğer kişiler için de aynı şeyi yaptı. Suikasta uğrayan, başka nedenlerle görevden alınan veya farklı görevlere atanan eski liderlerin yerine geçecek kişileri aramaya devam ediyor.

Bazı kaynaklara göre, bu adımlar Gazze Şeridi içindeki yerel Hamas liderlerinin yanı sıra yurtdışındaki liderler arasında da öfkeye yol açtı. Şeridin dışındaki siyasi büro üyelerinden bazıları yerel liderlere, "Olanlar kabul edilemez ve iç hukuka aykırıdır; önümüzdeki günlerde hareketin liderinin seçilmesini beklemeliyiz ki, bir yıl sonra yapılacak genel seçimlere kadar bazı bölgelerin liderliğindeki boşlukların geçici olarak doldurulması konusunda bir anlaşmaya varılabilsin" şeklinde bilgi verdi.

İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)İzzeddin el-Haddad (Fotoğraf el-Kassam tarafından yayınlandı)

Kaynaklar, Gazze Şeridi'ndeki Hamas içinde siyasi düzeyde hüküm süren "kaosun" aksine, askeri kanadında istikrarlı bir durumun söz konusu olduğunu ve yeniden yapılanmanın sorunsuz ve sistematik bir şekilde devam ettiğini belirtiyor. İzzeddin Kassam Tugayları'nın yeni Genelkurmay Başkanı İzzeddin Haddad'ın savaş sırasında suikasta kurban giden veya öldürülenlerin yerine yeni atamalar yapmak üzere bir dizi toplantı düzenlediğini ve çeşitli kararlar aldığını ifade ediyorlar. Ayrıca, tüm taraflarla sürekli iletişim kurarak siyasi düzeydeki farklılıkların veya anlaşmazlıkların üstesinden gelmeye ve böylece her düzeyde istikrarı sağlamaya çalışıyor.

Kaynaklara göre Haddad, bazı bölgelerdeki tugay komutanları da dahil olmak üzere çeşitli liderlik pozisyonlarındaki boşlukları doldurmak için çalışırken, asıl komutanlarının suikast sonucu öldürülmesinin ardından bu tugayları yönetmek üzere atanmış diğer kişileri de görevde tutuyor.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu, İzzeddin Haddad'ın komuta ettiği Gazze Şehri Tugayı hariç, suikast sonucu öldürdü. Yerine Muhanned Receb atandı.

Savaş sırasında İsrail, Gazze Şeridi'ndeki (Kuzey, Merkez, Han Yunus ve Refah) tugay komutanlarının çoğunu suikastla öldürdü. Bunun istisnası, Muhannad Receb'ın yerine geçen İzzeddin el-Haddad'ın komutasındaki “Gazze Şehri Tugayı”ydı.

Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)Gazze'deki Hamas savaşçıları (Arşiv-Reuters)

Çeşitli kanatları ve kademeleriyle Hamas, İsrail'in çeşitli kaynaklarını hedef alması sonucu mali krizden muzdarip olmuş durumda. Bununla birlikte, savaş sırasında veya sonrasında, farklı oranlarda ve zamanlarda da olsa, maaş ve ödenekleri tamamen kesmedi.

Gerçekte Hamas, 7 Ekim 2023 saldırısının ardından, 1987'deki kuruluşundan bu yana eşi benzeri görülmemiş son derece karmaşık bir dönemle karşı karşıya. Hareketin gözlemcilerine göre, Gazze Şeridi'ne sınır komşusu İsrail tesislerine ve kasabalarına yönelik saldırılarla başlayan bu saldırı, İsrail'i uzun süreli bir savaşa sürükledi.

Yazar ve siyasi analist Mustafa İbrahim, hareketin “askeri yenilginin, örgütsel tükenmişliğin, siyasi karmaşanın ve geleceği ile rolü hakkındaki varoluşsal kaygının iç içe geçtiği bir aşamaya girdiği” değerlendirmesinde bulunuyor.

İbrahim, İsrail savaşının, Hamas'ın siyasi büro üyelerinin ve Gazze Şeridi'ni yıllarca yöneten idari komitelerin başkanlarının çoğunu kaybetmesinin ardından, liderlik ve karar alma yapısını vurduğunu açıkladı. Bu durum, doldurulması kolay olmayan derin bir liderlik boşluğu yarattı ve hareket içinde geleceği ve bir sonraki aşama hakkında anlaşmazlıkları ortaya çıkardı: Bu bir yönetim aşaması mı, örgütsel hayatta kalma aşaması mı yoksa sadece uzun süreli bir krizi yönetme aşaması mı olacak?

Hamas'tan birkaç kaynak Şarku’l Avsat'a şunları söyledi: "İşlerin iyi ve sorunsuz gittiğini söylemek mümkün değil. Birçok zorluk var ve yaşananlar, hiçbir şey bırakmayan ve hareketin liderlerinin çoğunun suikastına neden olan yıkıcı bir savaşın ışığında normal. Geniş bir liderliğe ve Filistin içinde ve dışında geniş bir halk tabanına sahip bir hareket için liderlik boşluğu normaldir ve bir yıl sonra kapsamlı seçimler yapılana kadar mevcut farklılıklar da normaldir."