عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Başağa, ABD’li yetkililerle Libya’da seçim sürecini görüştü

İstikrar Hükümeti, Birleşmiş Milletler’den görev süresi dolan hükümete baskı yapmasını istedi.

Fethi Başağa (AA)
Fethi Başağa (AA)
    Kahire/Halid Mahmud
TT
TT

Başağa, ABD’li yetkililerle Libya’da seçim sürecini görüştü

Fethi Başağa (AA)
Fethi Başağa (AA)

Libya’da İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa yaptığı son açıklamada, ABD Başkanı Joe Biden yönetiminin kendisini desteklediğini ima etti.
Temsilciler Meclisi tarafından başbakan atanan Başağa, ‘ABD’li üst düzey yetkililerle’ ülkede güvenlik ve istikrarın sağlanması için adil ve şeffaf seçimlerin düzenlenmesiyle ilgili çabaları görüştüğünü söyledi.  
Twitter hesabından açıklama yapan Başağa, söz konusu yetkililerin kimliği ile ilgili bilgi vermezken “Libya daha iyi bir geleceğe doğru yürümek için uluslararası müttefikleriyle işbirliğini artırmalıdır” ifadesini kullandı.  
Bingazi’deki hükümet merkezini ziyaret eden Başağa, İstikrar Hükümeti bakanlarıyla bir araya gelerek, hükümetinin görevinin başında olduğunu ve halkın insanca bir yaşam isteğini karşılamak için çalıştığını vurguladı. Cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin en yakın sürede gerçekleşmesi için çalışacağını belirten Başağa, bakanlarından, vatandaşların isteklerini özveri ile yerine getirmelerini istedi.  
Başağa’nın yardımcısı Ali el-Katrani, bakanlıklardaki tüm işlemlerde vatandaşların işlerini kolaylaştıracaklarını belirtti. İstikrar Hükümeti’nden yapılan açıklamada, terör örgütü DEAŞ’ın Sebha’da güvenlik güçlerine düzenlediği saldırı şiddetle kınandı. Libya’daki meşru güçlere, terör örgütleriyle mücadelede ortak hareket etme çağrısı yapıldı. Terörün engellenememesinin sorumlusunun Ulusal Birlik Hükümeti olduğu belirtilen açıklamada, Birleşmiş Milletlerin müdahalede bulunarak, görev süresi dolan hükümete, halkın gelirlerini çarçur etmemesi yönünde baskı yapması gerektiği vurgulandı. Ayrıca ‘İstikrar Hükümeti’nin Trablus’a girişinin engellenmesine daha fazla tahammül göstermeyeceği, vatanı hedef alan güvenlik ve siyasi risklere karşı fazla bir sabrının kalmadığı’ kaydedildi.  
Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe’nin Tunus ziyaretinin ise iptal olduğu öğrenildi. Ziyaretin iptal sebebiyle ilgili ise herhangi bir gerekçe belirtilmedi.  
Dibeybe Hükümeti’nin sözcüsü Muhammed Hammude ise Dibeybe’nin Tunus ziyaretinin tam anlamıyla iptal edilmediğini, henüz bir koordinasyon aşamasında olduklarını ve yakın zamanda ziyaret tarihini açıklayacaklarını söyledi. Dibeybe’nin Birleşik Arap Emirlikleri’ne muhtemel ziyareti ile ilgili hükümetten herhangi bir açıklama gelmedi. Ancak yerel medyada Abdulhamid Dibeybe’nin BAE’ye ulaştığı iddia edildi. İtalyan NOVA haber ajansına konuşan Libyalı bir diplomat, Dibeybe’nin haziran ayında seçimlerin düzenlenmesi için BAE’nin desteğini almak istediğini söyledi.  
Dibeybe başkent Trablus’tan ayrılmadan önce ‘şehit ve kayıp’ aileleri ile bir iftar yemeğine katılmıştı. İftar yemeğinden sonra açıklamada bulunan Dibeybe, şehit ailelerinin taleplerini karşılayacaklarını belirterek Şehit Aileleri Derneği tarafından, dondurulmuş maaşları yeniden vermeye başladıkları için bir ödül aldığını belirtti. Dibeybe ayrıca Hac kontenjanlarında ‘şehit ailelerine’ pozitif ayrımcılık yapılacağını ve bu hususta bir kota belirlendiğini duyurdu.  

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

Hizbullah savaşçılarını Lübnan ordusuna entegre etme fikri gerçeklerle çarpışıyor

21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
TT
TT

Hizbullah savaşçılarını Lübnan ordusuna entegre etme fikri gerçeklerle çarpışıyor

21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)
21 Mayıs 2023 tarihinde Lübnan'ın Aramta kasabasında bir askeri tatbikata katılan Hizbullah savaşçıları (Reuters)

Lübnan Cumhurbaşkanı Joseph Avn'ın Hizbullah savaşçılarının, 1990 iç savaşından sonra olduğu gibi Lübnan ordusuna entegre edilmesi önerisi siyasi çevrelerde ve uzmanlar arasında tartışma konusu oldu.

Ordunun çeşitli sebeplerle bu savaşçıları bünyesine katamaması nedeniyle öneri henüz yaygın kabul görmezken, uzmanlar bu meselenin doğuracağı sonuçlar konusunda uyarıda bulundu. Bunun ‘silahlarını devlete teslim etmesi karşılığında Hizbullah için bir teselli ödülü’ olduğunu belirten uzmanlar, ‘dini emir alan ve ideolojik inanca sahip olan unsurların orduda yer alamayacağını’ vurguladı.

Cumhurbaşkanı Avn basına verdiği demeçte, “Ordu içinde Hizbullah savaşçılarından oluşan bağımsız bir birim oluşturmak mümkün değil. Ancak 1990'ların başında Lübnan'daki iç savaşın sonunda çeşitli taraflarla olduğu gibi üyeleri orduya katılabilir ve kurslara tabi tutulabilir” ifadelerini kullandı.

Bu öneriyi yorumlayan Güçlü Cumhuriyet Bloğu Milletvekili Giyas Yazbek, ordunun ‘Hizbullah'ın dış uzantılarla ordusunu oluşturduğunu iddia ettiği 100 bin savaşçıyı absorbe edemeyeceğini’ söyledi. Şarku’l Avsat'a konuşan Yazbek, “Hizbullah'ın 25 bin savaşçısı olsa bile, şu anda subaylarının ve üyelerinin maaşlarını dış yardımlarla güvence altına almaya çalışan askeri kuruma bunları dahil etmek imkânsız” dedi.

Yazbek, ‘ordunun cumhurbaşkanı ve hükümetle birlikte geliştirdiği ulusal güvenlik stratejisinin henüz Lübnan'ın ordu ve güvenlik güçlerinin sayısına olan ihtiyacını belirlemediğini’ vurguladı. Yazbek, “Sınırlarımızı çizdiğimizde, savaşın nedenlerini ortadan kaldırdığımızda ve Lübnan'da siyasi bir çözüme doğru ilerlediğimizde, ordunun mevcut subay ve personel sayısı yeterli olacak ve artacaktır” şeklinde konuştu.

Hizbullah savaşçılarının durumu

Askeri uzman Halid Hamade'ye göre, ‘Taif Anlaşması'ndan sonra silahlı milislerin dağıtılmasında olduğu gibi bugün de Hizbullah savaşçılarının orduya alınması önerisi, Cumhurbaşkanı'nın Hizbullah'ı silahlarını devlete teslim etmeye ikna etme çabaları bağlamında Hizbullah için bir teselli ödülüdür.’

Hamade, ‘Hizbullah savaşçılarının orduya entegre edilmesinin, özellikle ateşkes anlaşmasının imzalanmasının ardından yaşanan gelişmelerden sonra, birçok engelle karşı karşıya olduğunu’ savundu.

fvdgh
Hizbullah Genel Sekreteri Haşim Safiyuddin'in 24 Şubat 2025 tarihinde Lübnan'ın güneyindeki Deyr Kanun en-Nahr kasabasında düzenlenen cenaze töreni sırasında Hizbullah üyeleri (Reuters)

“İç savaşın sona ermesinin ardından Lübnan devletinin yüzlerce milisi orduya ve güvenlik güçlerine katmayı başardığı doğrudur, ancak Hizbullah'ın durumuyla karşılaştırma yapmak artık mümkün değildir” diyen Hamade, Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şunları söyledi: “Ulusal Mutabakat Belgesi imzalandığında milis liderleri belgeyi tanıdı, milislerin feshedildiğini duyurdu, silahlarını gönüllü olarak devlete teslim etti ve siyasi sürecin bir parçası oldu. Hizbullah ise ateşkes anlaşmasını tanımıyor ve silahlarını teslim etmeyi kabul etmiyor. Dolayısıyla siyasi sürecin bir parçası haline geldiğini ve artık askeri bir kanadı olmadığını kabul etmeden milislerini orduya dahil etmekten bahsetmek bağlamdan kopuktur.”

Hizbullah'ın ideolojisi

Yazbek'e göre Hizbullah'ın ideolojisi, savaşçılarının orduya entegrasyonunun önündeki en büyük engel. Yazbek, “Hizbullah, Lübnan'ı İran'ın uzantısı olan coğrafi bir nokta olarak görüyor. Hizbullah Genel Sekreteri Naim Kasım'ın silahları teslim etmeyeceğini ve silahların devletin elinde olmasıyla ilgili konuşmalarla ilgilenmediğini açıklamasının da gösterdiği gibi bu doktrin halen varlığını sürdürüyor” ifadelerini kullandı.

ukıo
24 Şubat 2025 tarihinde düzenlenen cenaze töreninde eski Hizbullah Genel Sekreteri Haşim Safiyuddin'in tabutunu taşıyan Hizbullah savaşçıları (AP)

‘Lübnan iç savaşı sırasında milisleri olan ve devlet şemsiyesi altına giren liderlerin Lübnanlı liderler olduğunu, kararlarının Lübnanlıların kararı olduğunu’ hatırlatan Hamade, “Hizbullah ise organik olarak bölgesel bir otoriteye bağlıdır ve hem Lübnan içinde hem de dışında tehlikeli askeri ve güvenlik rolleri oynamıştır” dedi. Hizbullah'ın ‘Tahran'dan ayrıldığını, yerel bir siyasi bileşen olmayı kabul ettiğini ve askeri kolunu feshettiğini açıklamadığına, böylece savaşçılarının ordu içinde absorbe edilmesi konusunun tartışılabileceğine’ dikkat çeken Hamade sözlerini şöyle sürdürdü: “Veliyyül Fakih tarafından verilen ve uygulanması gereken meşru yetki çerçevesinde faaliyet gösteren askeri bir grup ile anayasal makamlar tarafından demokratik mekanizmalar çerçevesinde alınan siyasi bir karar çerçevesinde faaliyet gösteren başka bir grubu uzlaştırmak nasıl mümkün olabilir? İster sivil idarelerde ister güvenlik kurumlarında milislerin devlete entegre edilmesi deneyimi tekrarlanabilecek kadar başarılı oldu mu?”

Ordu disiplini

Bazılarının iddia ettiği gibi iç savaş sürecindeki milislerin orduya alınmadığını belirten Yazbek, ‘güvenlik ve askeri kurumlara alınanların Lübnan'ı yöneten Suriye rejimine yakın olduğunu, ülkenin egemenliği için savaşan ve Suriye işgaline karşı çıkanların ise kovalandığını, hapsedildiğini ve birçoğunun Lübnan'ı terk etmek zorunda kaldığını’ vurguladı. Yazbek ayrıca, ‘ordu personeli tarafından uygulanan disiplinin Hizbullah savaşçıları için geçerli olmadığını, çünkü milislerin orduyla, ordunun da onlarla uyumlu olmadığını’ belirtti.

Hamade, “Hizbullah savaşçılarının Lübnan ordusuna ve diğer devlet kurumlarına dahil edilmesinin artıları ve eksileri ne olursa olsun, doğru yol Hizbullah'ın silahlarını devlete teslim etmesiyle başlamalı. Hizbullah üyeleri Lübnan toplumundan izole edilmiş bir grup değildir ve topluma entegre edilmelidir. Ancak Hizbullah’ın silahlarını teslim etmesi için bir tür ayartma olarak özümsenmeleri konusunu gündeme getirmekte acele etmek hedefe ulaşılmasını sağlamayacaktır. Gerekli olan, Hizbullah’ın öncelikle devleti, silahların yalnızca devletin elinde olmasını, savaş ve barış kararının devletin elinde olduğunu ve bu konuda meydana gelebilecek herhangi bir düzenlemenin başlangıcı olarak uluslararası kararları uygulama ihtiyacını tanımasıdır” dedi.