عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
DÜNYA İran

İran, İngiliz medyasının aksine İngiltere'nin ödediği 390 milyon sterlini teslim aldığını açıkladı

AA
AA
    Ankara/AA
TT
TT

İran, İngiliz medyasının aksine İngiltere'nin ödediği 390 milyon sterlini teslim aldığını açıkladı

AA
AA

İran Merkez Bankası, İngiltere medyasında yayınlanan haberlerin aksine İngiltere'nin İran'a 390 milyon sterlinlik borcunu ödediğini ve söz konusu meblağın Merkez Bankası hesaplarına aktarıldığını açıkladı.
İran Merkez Bankası Halkla İlişkiler Müdürü Mustafa Kamerivefa, İngiltere'nin Guardian gazetesinin 16 Mart'ta İngiltere-İran çifte vatandaşları Nazanin Zaghari-Ratcliffe ile Enuşe Aşuri'nin serbest bırakılması sırasında ödenmesi kararlaştırılan İngiltere'nin 400 milyon sterlinlik borcunun İran'ın hesabına ulaşmadığına dair haberini yalanladı.
Kamerivefa, sosyal medya hesabından yaptığı açıklamada, "Guardian'ın iddiasının aksine, İngiltere'nin İran'a olan 390 milyon sterlinlik borcu kesin olarak İran Merkez Bankası tarafından teslim alınmıştır. Bu döviz kaynaklarının kullanılması konusunda herhangi bir sorun bulunmuyor." ifadelerini kullandı.

İngiltere İran'a borcunu yaklaşık 40 yıl sonra ödemişti
İran, 1971'de İngiltere'den tank siparişi vermiş ancak ödeme yapılmasına rağmen 1979'daki devrim sonrasında siparişlerin çoğu teslim edilmemişti. İran, İngiltere'nin borcunu ödemesi gerektiğini iletmiş ve uluslararası mahkemeye başvurmuştu. Uluslararası mahkemeler 2001'de İran lehine karar vermiş ve 2009'da temyiz süreci sonuçlandığında İngiltere'nin İran'a 328,5 milyon sterlin ödeme yapması gerektiği kesinleşmişti. Buna karşılık İngiltere, İran'a uygulanan yaptırımları gerekçe göstererek, söz konusu meblağı Tahran'a göndermemişti.
İranlı yetkililer, 16 Mart'ta İngiltere'nin borcuyla bağlantılı olarak İran'a ait 530 milyon dolarlık mali varlığın serbest bırakıldığını duyurmuştu. İran da casusluk suçlamasıyla yaklaşık 6 yıl önce tutuklanan İngiltere-İran çifte vatandaşı Nazanin Zaghari-Ratcliffe ile yine casusluk suçlamasıyla 10 yıl hapse mahkum edilen Enuşe Aşuri'yi serbest bırakmıştı. İran medyası, İngiltere'de tutuklu bir İranlının da aynı gün serbest bırakıldığını bildirmişti.
İngiltere'nin Guardian gazetesi, dün ismi açıklanmayan İranlı bir yetkiliye dayandırdığı haberde, İngiltere'nin ödemesini yaptığı İran'a ait dövizin Umman'daki bankalarda bloke edildiğini ve İran'ın söz konusu kaynağa erişemediğini iddia etmişti.

Daha fazlasını oku

 
 
DÜNYA

Mücteba Hamaney gerçekten babasının yerine mi hazırlanıyor?

Helikopterin düşüşünün kaza olmadığını düşünenlerin aklındaki olası faillerden biri de Mücteba Hamaney (AP/Arşiv)
Helikopterin düşüşünün kaza olmadığını düşünenlerin aklındaki olası faillerden biri de Mücteba Hamaney (AP/Arşiv)
TT
TT

Mücteba Hamaney gerçekten babasının yerine mi hazırlanıyor?

Helikopterin düşüşünün kaza olmadığını düşünenlerin aklındaki olası faillerden biri de Mücteba Hamaney (AP/Arşiv)
Helikopterin düşüşünün kaza olmadığını düşünenlerin aklındaki olası faillerden biri de Mücteba Hamaney (AP/Arşiv)

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi'nin ölümüyle birlikte ülkenin yönetimine dair sorular ortaya atılırken en çok zikredilen isimlerden biri de Yüce Lider'in oğlu Mücteba Hamaney oldu. 

Hiçbir resmi rolü bulunmasa da ülkenin en etkili figürlerinden biri gibi görülen Hamaney, pek çok İranlı için gizemini koruyor. Zira kendisi ne kamuoyunda sıklıkla görülüyor ne de konuşma yapıyor. 

ABD'nin Wall Street Journal (WSJ) gazetesi, 85 yaşındaki Ayetullah Ali Hamaney'in 54 yaşındaki oğlunu mercek altına aldı.

Mücteba Hamaney'in, kendi kişisel gücü olmadığı ve itaatkar bir tavır gösterdiği söylenen Reisi'nin döneminde istihbarat ve güvenlik yapılarındaki nüfuzunu artırdığını bildirdi. 

İran Yüce Liderliği için Reisi'nin hazırlandığının düşünüldüğü ancak helikopterin düşmesiyle birlikte bu konudaki soru işaretlerinin arttığı aktarıldı. 

WSJ'nin konuştuğu uzmanlara göre Mücteba Hamaney'in, babasının yerine geçme ihtimali düşük ve spot ışıklarının altından kaçınarak daha da güç kazanması bekleniyor.

Alman Uluslararası Politika ve Güvenlik Politikaları Enstitüsü'nde çalışan İran uzmanı Hamidreza Azizi şöyle düşünüyor:

Son 20 yıldır işler, Mücteba ve etrafındaki şebekenin kontrolünde. Şimdi Hamaney için asıl mesele, Reisi'yle aynı özelliklere sahip birini bulmak. Böylece Mücteba toplumun gözünün önünde olmadan gücünü koruyup artırabilir.

Mücteba Hamaney'in haziran sonunda düzenlenmesi planlanan cumhurbaşkanlığı seçimlerinde de önemli bir rol oynaması bekleniyor. 

İran'ın geçici cumhurbaşkanı Muhammed Muhbir'in de Mücteba Hamaney'e sadık bir isim olduğuna işaret ediliyor. 68 yaşındaki Muhbir seçimlere kadar tüm meselelerde belirleyici olacak üç kişilik bir konseyin parçası.

Yüce Lider'e bağlı, milyar dolarlık yatırım fonu Setad'ın başkanlığını neredeyse 15 yıl boyunca yürüttü. 

Haberde 1969'da Meşhad'da doğan Mücteba Hamaney'in geçmişine de değinildi. Yüce Lider'in sitesine göre, Şah Rıza Pehlevi döneminde evlerine düzenlenen baskınlardan birinde babasının dövüldüğünü gördü. 

1979'de devrimden sonra Tahran'a taşınan ailenin babası hızla yükselirken oğlu da 1980-1988'de Irak'la yürütülen savaşta cepheye gitti. 

Daha sonra Devrim Muhafızları'nda önemli görevlere gelecek kişilerle burada tanışan Mücteba'nın nüfuzu özellikle 2000'lerin ortalarında geniş çaplı olarak konuşulmaya başladı. 

Değişimciler, 2005 ve 2009'da Mahmud Ahmedinecad'ın kendilerine karşı kazandığı zaferlerin Mücteba Hamaney tarafından ayarlandığını öne sürdü.

ABD, 2019'da Devrim Muhafızları ve Besic milisleriyle "babasının istikrarı bozan bölgesel hırslarını ve ülke içindeki baskıya dair hedeflerini ilerletmeye" çalıştığı gerekçesiyle onu yaptırım listesine aldı. 

2022'de Mehsa Emini'nin gözaltında ölmesinin ardından ülke çapında patlak veren gösterilerde nefret objesi oldu. Ev hapsinde tutulan eski cumhurbaşkanı adayı Mir Hüseyin Musevi, Yüce Lider'e seslenerek o pozisyona oğlunu hazırladığı haberlerini yalanlamasını istedi. Ancak yanıt gelmedi. 

Ali Hamaney hakkında kitap yazan ABD ve İran yurttaşı Mehdi Khalaji bütün bunlara rağmen söylentilere karşı çıkıyor:

Mücteba'nın yeni Yüce Lider olma arzusuna dair fikirler tamamıyla bir mit. Tarihsel deneyime dayanarak Hamaney'in ne kendi oğlunu ne de başkasını işaret edeceğini sanmıyorum.

İslam Cumhuriyeti'ni kuran Ruhullah Humeyni ve yerine geçen Ali Hamaney'in Yüce Liderlik pozisyonunun babadan oğula geçmesine karşı çıkmasını İslam'a aykırı görmesi de Khalaji'nin tahminlerini güçlendiriyor. 

Mücteba Hamaney'in yönetim deneyimi ve dini yeterliliği de bu göreve uygun görülmüyor.

Tennessee Üniversitesi'nden Saeid Golkar şöyle diyor:

Önemli kararların alındığı yerlerde onlarca yıldır tecrübe edinen Mücteba Hamaney'in rejimdeki bağlantıları eşsiz. Ancak onun atanması monarşiyi geri getirerek Hamaney'in mirasını lekeler.

Bazı uzmanlar da Ahmed Humeyni'nin Mücteba Hamaney'den de güçlü görüldüğünü ancak babasının 1989'da ölmesiyle birlikte işlerin değiştiğini bildiriyor. Hamaney ve dönemin cumhurbaşkanı Ekber Haşimi Rafsancani'yle sorunlar yaşayan Ahmed Humeyni, 1995'te henüz 45 yaşındayken hayatını yitirmişti. Kalp krizinin ölüme neden olduğu bildirilmişti.

Independent Türkçe, WSJ, BBC Türkçe