Afrika, Kovid-19 vaka sayılarında artışa tanık oluyor

Pekin'de kısıtlamalar artırılıyor ve Şanghay’daki kapsamlı kapanma uygulanmasından korkuluyor

Şubat ayında Kovid-19 karşıtı aşıdan bir doz olan Ugandalılar (AP)
Şubat ayında Kovid-19 karşıtı aşıdan bir doz olan Ugandalılar (AP)
TT

Afrika, Kovid-19 vaka sayılarında artışa tanık oluyor

Şubat ayında Kovid-19 karşıtı aşıdan bir doz olan Ugandalılar (AP)
Şubat ayında Kovid-19 karşıtı aşıdan bir doz olan Ugandalılar (AP)

Afrika kıtası, Güney Afrika’da kaydedilen Kovid-19 vaka sayılarının iki katına çıkmasına tanık olurken, Çin’in başkenti Pekin’de, Şangay’da uygulananlara benzer, kapsamlı kapanma önlemlerinin uygulanmasından korkuluyor. Toplanan veriler, dün sabah itibariyle dünya genelinde kaydedilen toplam Kovid-19 vaka sayısının 7 milyar 511 milyonu aştığını, uygulanan aşı sayısının ise 11,32 milyara ulaştığını gösterdi.
Johns Hopkins Üniversitesi’nin internet sitesinde sunulan güncel veriler ise, dünyada genelinde Kovid-19’a bağlı toplam can kaybı sayısının 6 milyon 228 bine yükseldiğini ve dünya genelinde uygulanan aşı doz sayısı da 11 milyar 320 milyon yükseldiğini gösterdi.

Afrika
Dünya Sağlık Örgütü (WHO) Afrika Ofisi Bulaşıcı ve Bulaşıcı Olmayan Hastalıklar Direktörü Benido Impouma düzenlediği sanal basın konferansında, “Kıtadaki yeni vaka ve can kayıpları sayısı, vakalar açısından iki aydan fazla, can kayıpları açısından ise bir aydan fazla süren bir düşüşün ardından ilk kez bu hafta arttı.” ifadelerini kullandı. Benido “Bu artış, büyük oranda, ülkenin solunum yolu hastalıklarının daha yaygın hale geldiği kış mevsimine girmesiyle birlikte Güney Afrika’dan bildirilen vaka sayısının artışı ile bağlantılıdır.” ifadelerini de sözlerine ekledi. Reuters haber ajansına göre, Afrika, koronavirüs vakalarında geçici bir durgunluğa tanık olmuştu. Bu ayın başlarında WHO, pandeminin başlangıcından bu yana kıtadaki haftalık vakalarındaki en uzun sürekli düşüş gözlemlendiğini açıklamıştı.
Ancak geçen hafta, Afrika’da en fazla vaka ve can kaybını kaydetmiş ülke olan Güney Afrika’da vakalar artmaya başladı. Güney Afrika’daki sağlık yetkilileri 5’inci dalganın belirtilerini gözlemledi. Impouma “Ülkenin kaydettiği vaka sayıları sadece geçen hafta iki katına çıktı ve hastaneye yatış gerektiren hastalarda küçük bir artış kaydedildi” ifadelerini kullandı. Diğer yandan, Omikron varyantının mutasyona uğramaya devam etmesine rağmen, bu yeni artışın, herhangi bir yeni alt varyant veya yeni bir varyantla bağlantılı olduğunu gösteren bir kanıt bulunmuyor.

Çin
Çin’de ise başkent Pekin’de dün halka açık bazı mekanlar kapatıldı ve bazı bölgelerde test çalışmaları artırıldı. Şehrin 22 milyon sakininin çoğu, Şanghay’da uygulananlara benzer kapanma önlemlerinin uygulanmasından kaçınmak amacıyla Kovid-19 toplu test çalışmalarına daha fazla katılım göstermeye başladı. Pekin bu hafta birkaç bölgede üç tur toplu test çalışmasını başlatırken, vakaların tespit edilmesinin ardından bir dizi konut sitesini, idari binaları ve bir üniversiteyi kapattı. Aynı şekilde bazı okullar, eğlence mekanları ve turistik yerler de kapatıldı. Pekin’deki Universal Studios çarşamba günü geç saatlerde yaptığı açıklamada, cuma gününden itibaren ziyaretçilerin tema parka girmek için negatif sonuçlu Kovid-19 test sonuçları göstermelerinin zorunlu olacağını duyurdu. Pekin’in dört bir yanında yürütülen ilk toplu test çalışmasında, yaklaşık 20 milyon testten bazı pozitif vakalar tespit edilse de pozitif vaka sayısı düşük kaldı.
Pekin, önceki gün 46 yeni vaka kaydetmişken dün 56 yeni vaka kaydetti. 22 Nisan tarihinden bu yana, şehirde 160’tan fazla vaka tespit edildi. Bu vakaların yarısından fazlası gece hayatı mekanları, alışveriş merkezleri ve elçilikleriyle dolu olan Chaoyang’da tespit edildi. Vaka sayılarının düşük olmasına rağmen, Pekin ihtiyat halinde kalmaya devam etti.
Salgın dalgası Şangay’da başladığında, 1-10 Mart tarihleri arasında yeni vakalar günlük olarak 100’den azdı ancak vaka sayısı 20 Mart’a kadar 700’ü aştı.  
Şanghay Mart ayı sonunda, şehir genelinde kapanma önlemleri uygulanmasına yol açan ve 25 milyon sakininin hayatını alt üst eden binlerce yeni vaka kaydetti.
Şimdiye kadar Pekin, enfeksiyon tespit edilmedikçe ve yerel bir kapanma durumu zorunlu olmadıkça, test çalışmaları devam ederken halkın işlerine gitmelerine izin vermeye devam etti.



Suudi Arabistan'ın ‘NATO üyesi olmayan başlıca müttefik’ olarak tanımlanması ne anlama geliyor?

Askerî geçit töreninde ABD ordusu tankları (AFP)
Askerî geçit töreninde ABD ordusu tankları (AFP)
TT

Suudi Arabistan'ın ‘NATO üyesi olmayan başlıca müttefik’ olarak tanımlanması ne anlama geliyor?

Askerî geçit töreninde ABD ordusu tankları (AFP)
Askerî geçit töreninde ABD ordusu tankları (AFP)

ABD ile Suudi Arabistan arasındaki stratejik ilişkinin derinliğini yansıtan bir adım olarak, ABD Başkanı Donald Trump, Suudi Arabistan’ı ‘NATO üyesi olmayan başlıca müttefik’ (Major Non-NATO Ally – MNNA) ilan etti. Bu kararla Suudi Arabistan, Arjantin, Avustralya, Bahreyn, Brezilya, Kolombiya, Mısır, İsrail, Japonya, Ürdün, Kenya, Kuveyt, Fas, Yeni Zelanda, Pakistan, Filipinler, Katar, Güney Kore, Tayland ve Tunus gibi ülkelerin bulunduğu bu statüyü resmen alan yirminci ülke oldu.

Bu statü, ABD’nin NATO üyesi olmayan bir ülkeye verebildiği en yüksek askeri ve güvenlik iş birliği seviyesini ifade ediyor. ABD Kongresi bu unvanı 1987 yılından bu yana, ABD Yasası’nın 22. maddesi uyarınca tanımlıyor.

NATO üyesi olmayan müttefik olmanın avantajları

NATO üyesi olmayan müttefikler, gelişmiş ABD silahlarına ve askeri teknolojisine öncelikli erişim ve ABD askeri teçhizatını indirimli fiyatlarla veya uygun koşullarda satın alma veya kiralama imkânı gibi birçok önemli avantajdan yararlanıyor. Bu sınıflandırma, NATO üyesi olmayan müttefiklerin ABD ile ortak silah geliştirme programlarına katılmalarına ve askeri araştırma ve geliştirme projeleri için ABD'den finansman almalarına da olanak tanıyor.

Söz konusu sınıflandırma, ortak askeri eğitim ve istihbarat iş birliğini kolaylaştırmanın yanı sıra, müttefik ülkenin topraklarında acil durumlarda kullanılmak üzere ABD askeri teçhizatının depolanmasına izin verdiği için ABD'ye de belirli avantajlar sağlıyor.

Suudi Arabistan, ABD ile uzun süredir devam eden stratejik ortaklığı nedeniyle bu ayrıcalıkların çoğundan onlarca yıldır fiilen yararlanıyor. Ancak resmi olarak bu statüye sahip olması, bu ayrıcalıkların yasal olarak garanti altına alınmasını ve ABD yönetimlerinin keyfi kararlarına tabi olmamasını sağlıyor.

‘Karşılıklı savunma anlaşmasından’ farkı

‘NATO üyesi olmayan başlıca müttefik’ statüsü ile ‘karşılıklı savunma anlaşması kapsamındaki müttefiklik’ kavramları benzer ifadeler taşısa da aralarında önemli bir fark bulunuyor. NATO dışı müttefik statüsünde ABD’nin söz konusu ülkeyi savunma yükümlülüğü bulunmazken, karşılıklı savunma anlaşmaları taraflara karşılıklı ve açık bir yasal savunma taahhüdü getiriyor. Bu yükümlülük, NATO Anlaşması’nın beşinci maddesinde yer alan ve üye ülkelerin herhangi bir saldırıya uğrayan üye devleti savunmasını şart koşan maddeyle benzerlik gösteriyor.

‘NATO dışı müttefik’ sınıflandırmasındaki taahhütlerin niteliği, yakın askeri iş birliğinin ötesine geçmez, ancak karşılıklı savunma anlaşması kapsamında, imzacı devleti savunmak için ABD kuvvetleri gönderme taahhüdüne eşdeğerdir.

Bu nedenle aradaki fark, ‘NATO dışı müttefik’ sınıflandırmasının silahlanma, eğitim ve iş birliği alanlarında ‘çok ileri düzeyde stratejik ortaklık’ olması, ancak ‘savunma ittifakı’ olmamasıdır. ‘Karşılıklı savunma anlaşması’ ise imzacı devlete yönelik herhangi bir saldırının ABD'ye yönelik bir saldırı olarak kabul edilmesi ve ABD'nin yasal olarak askeri müdahalede bulunma yükümlülüğü anlamına gelir.

Suudi yetkililer bu tanımlamanın “kapsamlı bir stratejik ortaklığa doğru atılmış önemli bir adım” olduğunu söylerken, ABD Dışişleri Bakanlığı ise bunun ‘bölgedeki ortak güvenliğe yönelik uzun süredir devam eden taahhüdü yansıttığını’ doğruladı.


BM, Trump’ın Gazze planına ilişkin karar taslağını büyük çoğunlukla onayladı

ABD Başkanı Donald Trump, Knesset'te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile tokalaşırken, 13 Ekim 2025 (AP)
ABD Başkanı Donald Trump, Knesset'te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile tokalaşırken, 13 Ekim 2025 (AP)
TT

BM, Trump’ın Gazze planına ilişkin karar taslağını büyük çoğunlukla onayladı

ABD Başkanı Donald Trump, Knesset'te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile tokalaşırken, 13 Ekim 2025 (AP)
ABD Başkanı Donald Trump, Knesset'te İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu ile tokalaşırken, 13 Ekim 2025 (AP)

Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi (BMGK), ABD Başkanı Donald Trump’ın Gazze için hazırladığı yol haritasını büyük çoğunlukla onaylayarak, 20 maddelik planına uluslararası meşruiyet kazandırdı.

Taslak karar, Rusya ve Çin'in çekimser kalmasına rağmen, pazartesi akşamı BMGK’da 15’e 13'lük çoğunlukla kabul edildi. Bu gelişme, Trump yönetimi için önemli bir diplomatik zafer oldu.

Filistin Yönetimi, kararın onaylanmasını memnuniyetle karşılarken, Hamas ve diğer Filistinli gruplar, bunu ‘Filistin’in milli iradesinin dışında sahada düzenlemeler yapılmasının önünü açan bir karar’ olarak değerlendirerek, ortak ve ayrı ayrı açıklamalarla kararı reddettiklerini bildirdiler. Ayrıca Gazze'ye konuşlandırılacak herhangi bir uluslararası gücün ‘bir tür vesayet veya dayatılan yönetim’ haline geleceğini söylediler. Şarku’l Avsat’a konuşan Filistinli gruplardan kaynaklar, söz konusu uluslararası gücün rolü ve bu grupların üyelerini takip etmek ve tutuklamak için potansiyel olarak kullanılabileceği konusundaki endişeleri dile getirdiler.

Öte yandan İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, İngilizce olarak Trump ve Gazze planını öven bir blog yazısı yayınlarken, hükümet üyeleri sessizliğini korudu. Bu durum, İsrail'de Trump'ın planından duyulan memnuniyetsizlik ile onu kızdırmamak arasındaki ikilem arasında gerçek bir krizin yaşandığını gösterdi. İsrail televizyonu Kanal 12 muhabiri Barak Ravid, “İsrail-Filistin çatışmasının bir daha asla eskisi gibi olmayacağını söylemek mümkün” ifadelerini kullandı.


ABD, Tayvan'a 700 milyon dolar değerinde hava savunma füzesi satışını doğruladı

Norveç savunma ve uzay silahları fabrikasında üretim aşamasındaki bir Nasams roketatar (AFP)
Norveç savunma ve uzay silahları fabrikasında üretim aşamasındaki bir Nasams roketatar (AFP)
TT

ABD, Tayvan'a 700 milyon dolar değerinde hava savunma füzesi satışını doğruladı

Norveç savunma ve uzay silahları fabrikasında üretim aşamasındaki bir Nasams roketatar (AFP)
Norveç savunma ve uzay silahları fabrikasında üretim aşamasındaki bir Nasams roketatar (AFP)

Amerika Birleşik Devletleri, Ukrayna'da test edilen yaklaşık 700 milyon dolar değerindeki gelişmiş bir hava savunma füze sisteminin Tayvan'a satışını onayladı. Bu, ABD'nin Taipei ile bir hafta içinde yaptığı ikinci silah anlaşması.

ABD, geçen yıl Tayvan'ın 2 milyar dolarlık bir silah anlaşması kapsamında RTX tarafından üretilen üç orta menzilli karadan havaya füze (NASAMS) alacağını duyurmuştu. Bu, Tayvan için yeni bir silah, çünkü şu anda bölgede yalnızca Avustralya ve Endonezya kullanıyor.   

ABD Savunma Bakanlığı (Pentagon) pazartesi günü yaptığı açıklamada, şirketin NASAMS üniteleri satın almak için sabit fiyatlı bir sözleşme imzaladığını ve tahminlere göre çalışmanın Şubat 2031'de tamamlanacağını belirtti. RTX henüz yorum talebine yanıt vermedi. 

Ukrayna'da Rus saldırılarını püskürtmek için kullanılan NASAMS sistemi, ABD'nin talebin arttığı Tayvan'a ihraç ettiği hava savunma kabiliyetlerine önemli bir katkı sağlıyor.

ABD, perşembe günü Tayvan'a 330 milyon dolarlık savaş uçağı ve diğer uçak parçaları satışını onayladı. Bu, Başkan Donald Trump'ın ocak ayında göreve gelmesinden bu yana yapılan ilk anlaşmaydı. Bu hamle Pekin'i öfkelendirdi.

Tayvan ordusu, adayı kendi toprağı olarak gören Çin'den gelebilecek herhangi bir saldırıya karşı daha iyi savunma sağlamak için hayati önem taşıyan deniz ikmal hatlarını savunmak üzere, özel olarak tasarlanmış denizaltılar inşa etmek gibi çabalarla yeteneklerini güçlendiriyor.

Resmi diplomatik ilişkilerin olmamasına rağmen, Amerika Birleşik Devletleri'nin Tayvan'a kendini savunması için gerekli araçları sağlamakla yasal olarak yükümlü olması, Pekin'in tepkisini çekmeye devam eden bir tartışma konusu. Tayvan hükümeti, Pekin'in ada üzerindeki egemenlik iddialarını reddediyor.