Moskova’dan Batı’ya: Sabrımızı test etmeyin

Rusya, Polonya’yı Ukrayna’nın bazı bölgelerini kontrol etmeye çalışmakla suçladı

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova (EPA)
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova (EPA)
TT

Moskova’dan Batı’ya: Sabrımızı test etmeyin

Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova (EPA)
Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova (EPA)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin’in ülkesinin çıkarlarının tehlikeye girmesi durumunda Batı’yı ‘yıldırım çarpması’ ile tehdit etmesinden 24 saatten kısa bir süre sonra Rusya Dışişleri Bakanlığı Sözcüsü Mariya Zaharova, başta İngiltere olmak üzere Batılı ülkelere, ‘Ukrayna’yı Rus topraklarını hedef almaya teşvik etmeleri’ konusunda sert bir uyarıda bulundu. Zaharova, haftalık düzenlediği bir basın toplantısında, Ukrayna Devlet Başkanı Vladimir Zelenskiy’nin Batı tarafından kullanıldığını söylerken, yabancı ülkelere de ‘Rusya’nın sabrını test etmeye çalışmaktan vazgeçmeleri’ çağrısı yaptı. Sözcü, herhangi bir provokasyona karşı Rusya’dan sert bir yanıt verileceğini söylerken, “Rusya’ya karşı böyle bir saldırganlık cevapsız kalamaz. Kiev ve Batı başkentlerinin, Rusya Savunma Bakanlığı'nın, ‘Ukrayna’yı Rus tesislerine karşı saldırı başlatmaya iten provokasyonlara sert bir yanıt verileceği’ yönündeki açıklamasını ciddiye almalarını istiyoruz” dedi.
Rus diplomat, Batılı yetkililerin Ukrayna’daki karar alma merkezlerindeki varlığının, Rusya’nın yanıt faaliyetleri açısından sorun oluşturmayacağını da vurgularken, Birleşik Krallık Savunma Bakanı James Heappey’in Ukrayna’nın Rusya topraklarındaki hedeflere saldırı başlatması yönündeki çağrısına dikkati çekti. Heappey, bu tür hedefleri hedef almanın Birleşik Krallık açısından bir sorun olmayacağını belirtmişti. Mariya Zaharova, Heappey’in ifadelerinin Kiev’de ‘harekete geçme çağrısı’ olarak algılandığını söylerken, “Ukrayna hükümeti, Batı’nın bağımsızlığı olmayan bir kuklasıdır” dedi. Zelenskiy’nin kararlarının tamamen yabancılara bağlı olduğuna dikkat çeken Zaharova, ABD Kongresi’nin Rusya’nın varlıklarına el koyma girişimi hakkında da yorum yaparken, “Moskova, aptalca olan uygulamalar da dahil olmak üzere tüm önlemlere yanıt verecektir” şeklinde konuştu.
Öte yandan Kremlin, Putin'in Türk mevkidaşı Recep Tayyip Erdoğan ile bir telefon görüşmesi yaptığını ve iki liderin ‘Ukrayna ve Donbass’taki durumları’ görüştüğünü açıkladı. Kremlin, yaptığı açıklamada “Ukrayna ve Donbas’taki durumun insani yönleriyle ilgili görüşmeler, özellikle BM Genel Sekreteri Antonio Guterres’in Moskova’da yaptığı görüşmelerin sonuçları dikkate alınarak devam etti. Daha fazla iletişim için uzlaşı sağlandı” ifadelerine yer verildi. Aynı şekilde Türkiye Cumhurbaşkanlığı Ofisi’ne göre Erdoğan, Putin’e Ukrayna'daki durumla ilgili arabuluculuğun süreceğini belirtti. Ayrıca iki ülkenin istihbarat birimler arasındaki işbirliğinin güçlendirilmesi çağrısında bulundu.
Diğer taraftan Rus Dış İstihbarat Servisi (SVR) tarafından yayınlanan bir raporda, Washington ve Varşova’nın Ukrayna’nın bir kısmının Polonya’nın kontrolüne geçmesini öngören planlarına karşı uyarı yapıldı. Rapora göre Dış İstihbarat Başkanı Sergey Narışkin, “SVR’ye gelen bilgilere göre Washington ve Varşova, Polonya’nın Ukrayna’daki ‘tarihi toprakları’ üzerinde sıkı bir askeri ve siyasi kontrol kurmasına yönelik planlar yapıyor” dedi. ‘Yeniden birleşmenin’ ilk aşamasının, Polonya kuvvetlerinin ‘Rus saldırganlığından korunma’ sloganı altında Ukrayna’nın batı bölgelerine girişi olduğunu da dile getirirken, sonraki adımların uygulanmasına yönelik mekanizmaların şu anda Biden yönetimi ile görüşüldüğünü söyledi. Rus raporu, ön mutabakatlara göre bu girişin, NATO’nun izni olmadan “dileyen ülkelerin” katılımıyla gerçekleşeceğini belirtirken, Varşova’nın ‘aynı fikirde olan koalisyondaki’ potansiyel katılımcılarla henüz uzlaşamadığını da vurguladı. SVR, Ukrayna’nın ‘Rus silahlı kuvvetleriyle doğrudan çarpışma riskinin minimum olduğu’ bu bölgelere sözde bir barışı koruma birimi konuşlandırılması planlanıyor” dedi. Polonya kuvvetlerinin ana ‘savaş misyonları’, Ukrayna Ulusal Muhafızları tarafından orada bulunan stratejik tesisler etrafındaki kontrolün kademeli olarak ele geçirilmesini içeriyor. Polonya özel servisleri, şu anda Varşova’ya sadık ‘demokratik’ bir denge oluşturmak için müzakere edebilecekleri Ukraynalı elitlerin temsilcilerini arıyorlar.
SVR’ye göre Polonya yönetimini, Ukrayna’nın batı bölgeleri üzerindeki kontrolünün ülkenin bölünmesine yol açacağına inanıyor. Rus uzmanlar, buradaki görüşmelerin ‘Birinci Dünya Savaşı’ndan sonra Polonya açısından tarihi anlaşmayı tekrarlama girişimi’ hakkında olduğunu belirtti. Öyle ki Batılı ülkeler de Polonya’nın ‘vatandaşlarını, Bolşevik tehdidine’ karşı korumak için Ukrayna’nın bir bölümünü işgal etme hakkına sahip olduğunu’ kabul etti.
Yerel açıdan Rusya Savunma Bakanlığı, karada, kuvvetlerinin son 24 saat içinde 67 Ukrayna askeri tesisini bombaladığını duyurdu. Rusya Savunma Bakanlığı Sözcüsü İgor Konaşenkov, bombalanan mevziler arasında 6 komuta merkezi, büyük füze, top ve yakıt depoları ve ‘düşmanın’ insan gücü ve askeri teçhizatının toplanması için kullanılan’ 55 alan olduğunu belirtti. Açıklamaya göre bombardıman sonucunda 300’den fazla aşırı milliyetçi Ukraynalı ve yaklaşık 40 zırhlı araç etkisiz hale getirildi. Füze ve topçu kuvvetleri de gece boyunca 408 muharebe görevini tamamlayarak, 18 komuta merkezini ve 383 toplama alanını vurdu.
Rus hava savunma sistemleri, Lugansk’ın Nikolaevka kasabası üzerinde Ukrayna Hava Kuvvetleri’ne ait Su-24 tipi bir uçağı düşürdü. Rus güçler, Ukrayna topçularının 28 Nisan sabahı haftalardır Rus ordusunun kontrolünde olan Herson şehrini bombaladığını ilan etti. Bombardıman, şehirdeki Rus televizyon yayın merkezlerini hedef aldı. Rus ‘Novosti’ ajansı muhabiri, Herson televizyon kulesinin füze saldırısına direndiğini ve şehir ve bölgede Rus kanallarının yayınlarının yeniden başladığını belirtti. Şehrin kontrolü sağlandıktan sonra Moskova tarafından görevlendirilen Herson bölgesi başkanı Kirill Strimosov, Novosti’ye verdiği eski tarihli bir röportajda, bölgenin yeniden Ukrayna kontrolüne geçmesinin uzak bir ihtimal olduğunu açıklamıştı. Strimosov, “Herson bölgesinin Nazi Ukrayna’sına dönüşü söz konusu değil, hatta imkânsız. Bölge ekonomik olarak gelişecek ve Kiev, artık vatandaşlarının kimliğini yok etmek amacıyla çirkin Nazi kontrolünü ve politikalarını topraklarına dayatamayacak” dedi. Strimosov, Ukrayna propaganda makinesinin ‘şu anda bölge sakinleri üzerinde, Herson’un yakında özgürleştirileceğini iddiasıyla medya baskısı’ uyguladığını, ancak bunun yanlış bir iddia olduğunu vurguladı. Strimosov’a göre şu anki görev, her şeyden önce bölge ekonomisini eski haline getirmek. Kirill Strimosov, “Yerel halkı korkutmak için Ukraynalı destekçilerin Herson Halk Cumhuriyeti’nin inşasıyla ilgili uydurma hikayeleri hususunda bir referandum planlanmıyor. Ama Herson bölgesi, müreffeh bir bölgeye dönüşecektir” dedi. Moskova, Herson’u Ukrayna’dan kalıcı olarak ayırmak için adımlar attı. Bağımsızlık referandumunu daha sonraki bir aşamada düzenleme hazırlıklarına ilişkin bilgiler ortasında, 28 Nisan’da Rus para biriminin gelecek ayın başlarında bölgede tedavüle sokulacağı açıklandı.



Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
TT

Putin'e baskı ve ‘nükleer denizaltıların’ konuşlandırılması... Trump'ın çifte uyarısının arkasında ne var?

ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)
ABD Başkanı Donald Trump ve Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Reuters)

ABD Başkanı Donald Trump, Moskova'nın alaycı tavırlarına yanıt olarak iki nükleer denizaltıyı ‘uygun bölgelere’ gönderme emri vereceğini açıklayarak, Rusya ile ABD arasındaki güç gösterisinde çıtayı yükseltti.

Trump'ın sosyal medya platformu Truth Social’de yaptığı paylaşım, güvenlik bağlamında alışılmadık bir durum değildi. Şarku’l Avsat’ın The Times gazetesinden aktardığına göre, ABD'nin 71 nükleer denizaltısından yaklaşık 20'si her an denizde görev yapıyor ve özellikle gerginliğin arttığı dönemlerde rutin olarak Rusya'ya yakın bölgelere sevk ediliyor. Ancak olağandışı olan, ABD'nin bunu açıklaması. Bu ise Trump'ın paylaşımının gerçek amacını ortaya koyuyor. Söz konusu paylaşım iki mesaj içeriyor: Birincisi, Trump'ın eylem adamı olduğunu kanıtlamak, ikincisi ise mesaj vermek.

Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)Rusya Güvenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Dmitry Medvedev (AP)

Medvedev'e yanıt ve Putin'e işaret

Trump için bu adım, provokasyona sert tepki verme şeklindeki alışılmış tavrının bir parçası.

Trump, özellikle Rusya'da başkanlık görevinden ayrıldıktan sonra tartışmalı rolüyle tanınan Dmitriy Medvedev'e yanıt veriyordu. Trump'ın Moskova'ya Ukrayna'da ateşkes sağlanması için verdiği süreyi kısaltmasının ardından Medvedev sosyal medya hesabı üzerinden yaptığı paylaşımda, “Her yeni uyarı bir tehdit ve savaşa doğru adımdır. Rusya ile Ukrayna arasında değil; kendi ülkenle. Uyuyan Joe'nun yolunu izleme!” ifadelerini kullandı.

The Times’ın haberine göre bu açıklamaların amacı, sürekli olarak Üçüncü Dünya Savaşı’nın patlak vereceği konusunda uyarıda bulunan Trump'ı korkutmak. Öyle ki Trump, Oval Ofis'teki meşhur sözlü tartışmada Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy'i ‘kumar oynamakla’ suçlamıştı. Ancak, Rusya'da bile abartılı bir kişilik olarak görülen Medvedev, Trump'ın Putin'e yönelik söyleminin son aylarda giderek sertleştiği göz önüne alındığında, bu mesajın hedefi değil.

ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)ABD Başkanı Donald Trump ve Rus mevkidaşı Vladimir Putin (Arşiv - Reuters)

İhtiyatlı eleştiri

Trump, Putin'i giderek daha fazla eleştiriyor, ancak onu doğrudan kışkırtmaktan da kaçınıyor; çünkü aralarında iyi bir dostluk ve iş ilişkisi olduğunu düşünmeye devam ediyor. Bu durum, Medvedev'in pazartesi günü yaptığı açıklamadan açıkça anlaşılıyor. Putin ise Trump'ın barış için belirlediği son tarihi, dün yaptığı paylaşımdan yaklaşık bir saat önce reddetmişti.

Trump kendini usta bir müzakereci olarak görüyor. Bu nedenle, ABD donanmasında başkomutan olarak emrinde bulunan çeşitli gemi türlerini kapsayacak şekilde ‘nükleer denizaltılar’ ifadesini belirsiz bir şekilde kullandı.

ABD'nin 71 adet nükleer denizaltısı varken, bunların 14'ü Ohio sınıfı balistik füze denizaltılarıdır ve 20 adede kadar Trident II füzesi taşıyabilirler. Bu füzeler nükleer başlıklarla donatılabilir. ABD’nin sahip olduğu nükleer silahlı denizaltılardan sekiz ila on tanesi her an dünya çapında devriye görevindedir.

Resim  Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (Arşiv-AFP)

Beyaz Saray, Putin'in Trump'ın denizaltılarla ilgili diplomasisinin provokatif olmadığını, Dmitriy Medvedev'in tek bir provokatif açıklaması üzerine nükleer söylemlerin yeniden alevlenmesini önlemek için olduğunu anlayacağına inanıyor. Zira filonun görevi saldırı amaçlı değil; savunma amaçlı.

Müttefiklere yönelik yaptırımlar ve gümrük tarifeleri

Bununla birlikte, Trump'ın Putin'e yönelik söylemi belirgin şekilde sertleşti. Trump geçen hafta, “Yaptıkları şey iğrenç” dedi ve Putin'i ‘yalan söylemekle’ suçladı.

Trump ayrıca, Rus enerjisini satın alanlara ikincil yaptırımlar uygulamakla tehdit etti ve Hindistan'ı yüzde 25'lik genel gümrük vergisiyle hedef aldı. Trump, “Zaten zor durumdaki ekonomilerini birlikte mahvedebilirler” dedi.

Rusya'dan petrol alımına yönelik bu cezai gümrük vergisinin oranını doğrudan açıklamamasına rağmen, nihai gümrük vergisi sistemi ile ilgili görüşmeler kritik aşamaya yaklaşırken, benzer bir yaklaşım daha sonra Çin'e de uygulanabilir.

Rus gazının en büyük alıcısı olmaya devam eden Avrupa Birliği (AB) de yaptırımların hedefinde olabilir. Macaristan, Belçika, Fransa ve Slovakya en büyük ithalatçılar.

Geçtiğimiz günlerde gümrük vergilerini yüzde 15'e düşüren bir ticaret anlaşması imzalayan Trump'ın, Rusya'yı cezalandırması için kendisine baskı yapan Avrupa ülkelerine yaptırım uygulaması ironik olacak, ancak Trump’ın izlediği yol bu.