Kahire ve Washington iklim konusundaki iş birliğini geliştirecek

Meşat, Kahire ve Washington arasındaki iş birliğini geliştirme konusunda Thorne ile görüştü (Mısır Hükümeti)
Meşat, Kahire ve Washington arasındaki iş birliğini geliştirme konusunda Thorne ile görüştü (Mısır Hükümeti)
TT

Kahire ve Washington iklim konusundaki iş birliğini geliştirecek

Meşat, Kahire ve Washington arasındaki iş birliğini geliştirme konusunda Thorne ile görüştü (Mısır Hükümeti)
Meşat, Kahire ve Washington arasındaki iş birliğini geliştirme konusunda Thorne ile görüştü (Mısır Hükümeti)

Kahire ve Washington, Kahire’nin bu yılki Birleşmiş Milletler İklim Değişikliği Taraflar Konferansı’nın 27’nci (COP27) oturumuna hazırlıkları çerçevesinde, iklim konularında iş birliğini geliştirme fırsatlarını görüştü. Aynı zamanda Mısır, iklim değişikliğinin etkileriyle mücadele için Çek Cumhuriyeti ile iş birliğini de güçlendirdi.
Mısır Uluslararası İşbirliği Bakanı Rania el-Meşat, ABD İklim Özel Elçisi John Kerry’nin danışmanı David Thorne ile, ortak ekonomik ilişkilerin güçlendirilmesi, Mısır ekonomisinde özellikle yenilenebilir enerji alanında gelecek vaat eden yatırım fırsatlarını görüştü. Yenilenebilir enerji konusundaki görüşme, Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah el-Sisi’nin yenilenebilir kaynaklardan üretilen enerji hacmini, 2035 yılına kadar Mısır’ın ihtiyaçlarının yüzde 42’sine ulaştırma kararı kapsamında geldi.
Mısır Bakanlar Kurulu’nun dün yaptığı açıklamaya göre, görüşme sırasında Mısır’daki ABD Ticaret Odası ve Mısır-ABD İş Konseyi heyetinin ABD ziyaretinden nasıl yararlanılacağı ele alındı. Açıklamada, “Ortak bir Mısır-ABD iklim çalışma grubunun oluşturulmasının gölgesinde, iki ülke arasında iklim eylemi alanında iş birliğini artıran aynı zamanda Mısır’ın iklim zirvesi COP27’ye ev sahipliği yapması çerçevesinde yürütülen çalışmalara katkıda bulunan, programa hazırlanmak için Mısır ve ABD tarafı arasındaki ortak iş birliği fırsatlarını ele aldılar.
Mısır Uluslararası İşbirliği Bakanı, Mısır hükümetinin COP27 konferansını organize etmek için yaptığı hazırlıklara dikkat çekti. Mısırlı bakan, önceki gün Washington’da Mısır-ABD diplomatik ilişkilerin başlatılmasının 100’üncü yıl kutlamalarında “İklim konferansı, iklim eylemi çabalarını hızlandırmak ve gelişmekte olan ülkeler ile Afrika kıtasındaki ülkelerin yeşil ekonomiye geçişini amaçlayan planları teşvik etmek için, genelde dünya ve özelde ise Mısır ve Afrika için büyük önem taşıyor” ifadelerini kullandı. Mısır hükümetinin bu konuda ABD tarafıyla iş birliği yapma konusundaki kararlılığını da vurguladı.
Diğer yandan, Mısır Çevre Bakanı Yasmine Fuad, Çek Cumhuriyeti’nin Kahire Büyükelçisi Jacques Volek ile yaptığı görüşmede, Mısır ve Çek Cumhuriyeti arasındaki ilişkilerin derinliğini vurguladı ve iklim değişikliği ve çeşitli çevresel alanlarda iki taraf arasındaki iş birliğini memnuniyetle karşıladı. Mısırlı Bakan dün yaptığı açıklamada, COP27’nin iklim değişikliğinin etkilerini hafifletme ve bu etkilere uyum sağlama alanlarında sahada etkili sonuçlar elde etmek üzere Glasgow Konferansı’nın kararlarının uygulanması ve geliştirmesi açısından etkili bir konferans olmasını umduğunu ifade etti.
Çek Büyükelçisi ise, Çek Çevre Bakanlığı’nın bir dizi önemli çevre sorununu, tartışmak için yakında Mısır'ı ziyaret etme arzusunu doğruladı. Diğer yandan Çek Cumhuriyeti’nin yılın ikinci yarısında Avrupa Birliği başkanlığını devralıyor ve bu da COP27’nin Çeklerin büyük oranda ilgisini çekeceği anlamına geliyor.



Mısır Türkiye’den neden SİHA alıyor?

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
TT

Mısır Türkiye’den neden SİHA alıyor?

Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)
Cumhurbaşkanı Erdoğan ve Mısırlı mevkidaşı Sisi, Kasım ayında Riyad’da düzenlenen Arap Birliği-İslam İşbirliği Teşkilatı Zirvesi’nin oturum aralarında görüştü (Mısır Cumhurbaşkanlığı)

Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın 14 Şubat’ta Kahire’ye yapması beklenen ziyaretten hemen önce, Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, iki ülke arasındaki normalleşme süreci kapsamında, Mısır’ın Türkiye’den silahlı insansız hava aracı (SİHA) alacağını açıkladı.

Bu adım, Mısır’ı Türkiye’den SİHA almaya iten nedenlere ilişkin soru işaretlerini gündeme getirdi.

Uzmanlar anlaşmayı, ilişkilerin yeniden canlanmasının ardından ‘iki ülke arasında artan yakınlaşmanın göstergesi’ olarak değerlendirdi.

Fidan Pazar günü yaptığı açıklamada şunları söyledi;

Normalleşme süreci büyük ölçüde tamamlandı. İki ülke arasındaki ilişkiler bölgenin güvenliği ve ticareti açısından önemlidir. Akdeniz’in güvenliği için Mısır’la ciddi ilişkiler kurmamız gerekir. Mısır’a SİHA verme konusunda onlarla anlaştık.

Erdoğan’ın Kahire ziyareti, iki ülke arasındaki diplomatik ilişkilerin on yıl süren bir kopuşun ardından geçen yıl büyükelçilik seviyesine yükseltilmesinden bu yana ilk ziyaret olacak.

Erdoğan, Kahire’ye son ziyaretini Kasım 2012’de gerçekleştirmiş ve ziyaret sırasında merhum Cumhurbaşkanı Muhammed Mursi ile görüşmüştü.

Fidan açıklamasında, Erdoğan’ın Mısırlı mevkidaşı Abdulfettah Es-Sisi ile ticaret, enerji ve güvenlik dahil ikili ve bölgesel konuları görüşeceğini de bildirdi.

Mısır-Türkiye ilişkileri, Ankara’nın 30 Haziran 2013 devriminin ardından Mısır’da yasaklanan Müslüman Kardeşler (İhvan) grubuna verdiği destek nedeniyle, tam on yıl süren kesinti ve gerginlikten sonra, geçtiğimiz aylarda artan bir normalleşme eğilimine tanık oldu.

İki ülke, geçtiğimiz Temmuz ayında diplomatik ilişkileri büyükelçilik düzeyine çıkardıklarını açıkladı ve iki ülke cumhurbaşkanları geçtiğimiz yıl uluslararası etkinliklerin oturum aralarında iki kez bir araya geldi.

İki ülkenin bakanları ve önde gelen yetkilileri de birçok kez bir araya geldi.

Türkiye’nin SİHA anlaşması, iki ülke arasındaki ilişkilerin özellikle askeri alanda normalleşmesinin yeni bir işareti olarak görülüyor.

Mısırlı askeri uzman emekli Tümgeneral Samir Farag, özellikle son zamanlarda SİHA’ların önemine dikkat çekti.

Şarku’l Avsat’a görüş bildiren Farag, “Modern savaşlarda, önemi Rusya-Ukrayna savaşı sırasında ortaya çıkan insansız hava araçları da dahil olmak üzere yeni yöntemler ve silahlar var” dedi.

Farag, Türkiye’nin Bayraktar’ının yanı sıra İran, Çin, Rus ve ABD menşeili olmak üzere çeşitli askeri SİHA’lar olduğuna vurgu yaparak, “Her tipin kendine has potansiyeli, kabiliyeti ve diğerinden farklı yükü var” dedi.

Uluslararası Siyasi Çalışmalar Enstitüsü’nün (ISPI) 2021 tarihli raporunda, “Bundan önceki beş yıl içinde İsrail hariç Ortadoğu bölgesinde SİHA’lara yapılan harcamanın miktarı 1,5 milyar dolardı. Önümüzdeki on yılda SİHA pazarına yapılan yatırımların 100 milyar dolara ulaşması bekleniyor” denildi.

Türkiye’nin SİHA’ları büyük ün kazandı ve Suriye, Libya, Azerbaycan ve Ukrayna’daki savaşta görülen rollerinin ardından uluslararası talep arttı.

Addis Ababa’nın Nil Nehri’nin ana kolu üzerine inşa ettiği, Kahire’nin sudan payını etkileyeceğinden korktuğu Nahda Barajı (Rönesans Barajı) nedeniyle Mısır’la ilişkileri gerginleşen Etiyopya da dahil olmak üzere birçok Afrika ülkesi bu SİHA’lardan satın aldı.

Farag açıklamasında, “Mısır’ın silah kaynaklarını çeşitlendirme konusundaki istekliliğinin bir parçası olarak, Türkiye’nin kendisine SİHA sağlama teklifini kabul etti” ifadelerini kullandı.

Ayrıca, Mısır’ın SİHA ürettiğini ancak, Türk menşeili SİHA’nın bunlardan farklı olduğunu ve ülkenin çeşitli yeteneklere sahip modern silahlara sahip olmasının önemli olduğunu belirtti.

Henüz ayrıntıları Ankara tarafından açıklanmayan anlaşmaya ilişkin, Mısır’dan resmi bir yanıt gelmedi.

Mısır ordusu, Aralık ayında Kahire’de düzenlenen EDEX Savunma Sanayii Fuarı’nda, keşif drone’ları da dahil İHA filosunu sergiledi.

Fuarda ayrıca, İHA ve SİHA’ları tespit etmek ve taktik seviyeye kadar karşı koymak için sistemlerin tasarımını ve üretimini içeren bir sistem de tanıtıldı.

Mısır Temsilciler Meclisi Savunma ve Ulusal Güvenlik Komitesi Başkanı Tümgeneral Ahmed el-Avadi konuya ilişkin Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada şunları söyledi;

Sisi’nin cumhurbaşkanı olmasından bu yana silah kaynaklarını çeşitlendirme konusunda istekli olan Mısır, İsrail’le yapılan barış anlaşması çerçevesinde ABD yardımlarından elde ettikleriyle sınırlı kalmadı, Fransa, Rusya ve birçok ülkeden silah almaya başladı. Bu politika, Mısır ordusunu güçlendirmeyi ve devletin kararlarına siyasi kısıtlamalar getirmeden ulusal güvenliği korumayı amaçlıyor.

Avadi, Mısır ordusunun modern silahlarla desteklenmesi için Türk SİHA’ları almanın önemine de dikkat çekti.

Son yıllarda, Almanya, Rusya ve ABD ile yapılan diğer anlaşmaların yanı sıra, 2021’de 30 Fransız Rafale savaş uçağının satın alınması da dahil olmak üzere, Mısır ordusunun gerçekleştirdiği birçok silah anlaşmasına tanık olundu.

Türkiye konusunda uzman olan Mısırlı araştırmacı Kerem Said, “Mısır-Türkiye ilişkileri askeri ve ekonomik alanda, iki ülke arasındaki uzaklaşma döneminde bile durmadı” dedi.

Şarku’l Avsat’a konuşan Said şu ifadeleri kullandı;

On yıldan uzun süredir devam eden siyasi anlaşmazlığa rağmen, her iki ülke de ilişkilerin tamamen kopma noktasına gelmemesinden yanaydı. Türkiye’nin SİHA anlaşması, Sisi ile Erdoğan’ın Katar’da düzenlenen Dünya Kupası’nın oturum aralarında yaptığı görüşme ve daha sonraki toplantılarda buzdağının kırılmasıyla iki ülke arasındaki ilişkilerde dikkate değer bir yakınlaşmanın göstergesidir.

Kahire ile Ankara arasında eşi benzeri görülmemiş düzeyde ekonomik ilişkilere dikkat çeken Said, “Askeri ve güvenlik işbirliğini geliştirmek ve zorlukların üstesinden gelmek için verimli, destekleyici bir ortam var” dedi.

Said, Mısır’ın herhangi bir yabancı varlığı reddettiği Libya konusunda işlerin daha büyük bir anlaşmaya doğru gittiğini söyleyerek, değerlendirmesine şöyle devam etti;

İki ülke arasında deniz sınırları konusunda da herhangi bir hukuki ihtilaf bulunmuyor ve Akdeniz’deki gizli zenginliklerden yararlanma konusunda anlaşma var. Bu konudaki anlaşmazlık Yunanistan ve Kıbrıs’ladır (Güney Kıbrıs Rum Yönetimi) ve Kahire bu sorunu yatıştırmada arabulucu rolü oynayabilir.

Said ayrıca, “Erdoğan’ın yaklaşan ziyaretini duyurmak ve SİHA anlaşmasından bahsetmek, daha fazla yakınlaşmaya ve zorlukların üstesinden gelmeye yönelik eğilimi doğruluyor” diye ekledi.