İran’ın ABD’den Devrim Muhafızları’nı yabancı terör örgütleri listesinden çıkarılmasını istemesi müzakereleri çıkmaza sokuyor

Viyana’da gerçekleşen nükleer müzakereler (Reuters)
Viyana’da gerçekleşen nükleer müzakereler (Reuters)
TT

İran’ın ABD’den Devrim Muhafızları’nı yabancı terör örgütleri listesinden çıkarılmasını istemesi müzakereleri çıkmaza sokuyor

Viyana’da gerçekleşen nükleer müzakereler (Reuters)
Viyana’da gerçekleşen nükleer müzakereler (Reuters)

2015 tarihli nükleer anlaşmanın yeniden yürürlüğe girmesi için yürütülen Viyana müzakereleri, Tahran’ın İran Devrim Muhafızları’nın ABD’nin ‘yabancı terör listesinden’ çıkarılması isteği nedeniyle çıkmaza girdi.
Avrupalı yetkililer, anlaşmanın canlandırılması için yeni bir adım attı. Batılı diplomatlar, müzakerelere devam etmek için Avrupa Birliği Dış İlişkiler Servisi Genel Sekreter Yardımcısı ve Siyasi Direktörü Enrique Mora’ya Tahran’a gitmesini teklif ettiler.
Konuyla ilgili bilgi sahibi kaynaklar, Mora’nın İranlı mevkidaşları ile müzakerelerin ilerlemesi için bir araya geleceğini açıkladı. Ancak The Wall Street Journal gazetesi, Tahran’ın yapılan teklife yanıt vermediğini aktardı.
2021 yılının Nisan ayında Viyana’da başlayan müzakerelerde eski ABD Başkanı Donald Trump’ın çekildiği İran nükleer anlaşmasının yeniden yürürlüğe girmesi amaçlanıyor. Trump 2018 tek taraflı olarak anlaşmadan çekilerek İran’a sert yaptırımlar uygulamaya başlamıştı.
İran, ABD’nin bu adımına karşılık anlaşma kapsamındaki bazı taahhütlerinden kademeli olarak vazgeçti.
Şarku’l Avsat’ın Wall Street Journal’dan aktardığına göre Demokrat ve Cumhuriyetçi partiler, İran’ın Devrim Muhafızları’nın yabancı terör örgütü listesinden çıkarılmasına karşı çıkıyor.



İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
TT

İran Cumhurbaşkanı'nın yokluğunda süreç nasıl işleyecek?

İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi ve yardımcısı Muhammed Muhbir (Tesnim)

İran anayasası, İran cumhurbaşkanının herhangi bir nedenle iki ay süreyle yetkilerini kullanamaması durumunda, İran cumhurbaşkanlığının görevlerini geçici bir komitenin üstlenmesini öngörüyor.

131. maddeye göre başkanın ölümü, yokluğu, iki ayı aşan hastalık veya görev süresinin dolması ve yeni cumhurbaşkanının seçilmemesi halinde, cumhurbaşkanının görevlerini bir komisyon üstlenecek.

İran Cumhurbaşkanı Yardımcısı, Rehber'in onayıyla, Meclis Başkanı ve Yargı Başkanının da yer aldığı bir komiteye başkanlık ediyor. Cumhurbaşkanı Yardımcısı, 50 gün içinde başkanlık seçimlerini düzenlemekle yükümlü olacak.

131. maddeye göre Rehber, cumhurbaşkanı yardımcısının yetkilerini gerektiği gibi kullanamaması halinde cumhurbaşkanının tüm yetkilerini doğrudan şahsen üstlenebilir veya yeni bir yetkili atayabilir.

İran Anayasası'nın 113. Maddesine göre İran Cumhurbaşkanı'nın, Rehber'den sonra ülkede en yüksek yetkili olduğunu ve Rehber ile ilgili konular hariç, Anayasa'nın uygulanmasından ve yürütme organını (hükümeti) yönetmekten sorumludur.

Bu, İran'ın başbakanlık görevini devralmak üzere geçici bir komite kurma durumu ile üçüncü kez karşı karşıya kalmasıdır.

İlki, İran devriminin ilkelerine ihanet ettiği gerekçesiyle Rehber Humeyni tarafından görevden alınan eski Cumhurbaşkanı Ebu'l Hasan Beni Sadr’ın görevden alınmasının ardından gerçekleşti. Beni Sadr 1979 devriminden sonra İran'ın ilk seçilmiş cumhurbaşkanıydı. Paris'te sürgünde iken Ekim 2021'de öldüğünde 88 yaşındaydı. Komitenin çalışmaları 22 Haziran 1980'den aynı yılın 2 Ağustos'una kadar yaklaşık iki ay sürdü.

İkincisi, 30 Ağustos 1981 tarihinde İran Başbakanı Muhammed Ali Recai'nin suikasta uğramasının ardından kurulmuştur. Komisyon, Başbakanlık binasının bombalanmasından birkaç saat sonra çalışmalarına başladı ve 9 Ekim 1981 tarihine kadar devam etmiştir.