عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
ARAP DÜNYASI

Sudan'da Burhan ve Daklu’dan diyalog çağrısı

Sudan güvenlik güçleri, siyasi tutukluların serbest bırakılması çağrısı yapılan gösteriyi güç kullanarak dağıttı.

Sudan Ordu Komutanı Abdulfettah el-Burhan. (Reuters)
Sudan Ordu Komutanı Abdulfettah el-Burhan. (Reuters)
    Hartum/ Muhammed Emin Yasin
TT
TT

Sudan'da Burhan ve Daklu’dan diyalog çağrısı

Sudan Ordu Komutanı Abdulfettah el-Burhan. (Reuters)
Sudan Ordu Komutanı Abdulfettah el-Burhan. (Reuters)

Sudan’daki askeri liderler, ülkenin karşı karşıya olduğu krizi aşmak için diyalog ve ulusal birlik çağrısında bulundular. Çağrıyla eş zamanlı olarak güvenlik güçleri de Hartum’un güneyindeki Soba Cezaevi önünde bayram namazı kılarak tüm siyasi tutuklular serbest bırakılıncaya oturma eylemi düzenlemeyi planlayan avukat ve sivil toplum aktivistlerinin gösterilerini dağıttı. Ordunun 25 Ekim’de iktidara gelmesinden bu yana güvenlik güçleri, askeri otoriteye karşı gösteriler düzenlemekte aktif olan onlarca siyasi lideri ve ‘Direniş Komitesi’ üyesini gözaltına aldı.
Ordunun ülkedeki iktidarına son verilmesini ve sivil bir hükümetin yönettiği demokratik geçiş sürecine geri dönülmesini talep eden halk protestoları hız kazandı. Sudan Ordu Komutanı Abdulfettah el-Burhan ve yardımcısı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu (Hamideti) Ramazan Bayramı dolayısıyla yaptığı açıklamada siyasi partileri ‘ulusal uzlaşı ve krizin diyalog yoluyla çözülmesi’ çağrısı yaptılar.

Hartum sık sık sivil yönetime geçiş çağrısı yapılan protestolara sahne oluyor. (AP)
Burhan ayrıca, silahlı kuvvetlerin ve diğer güvenlik birimlerinin ülkedeki demokratik geçişi tamamlamak için sunulan tüm çözümlerde aktif bir rol oynayacağını vurguladı.
Ordu Komutanı Burhan, ulusal girişimlerin çokluğunun ve uluslararası ve bölgesel örgütlerin çabalarının ulusal uzlaşının önemini yansıttığını ve çözüme katkıda bulunduğunu belirtti.
Burhan siyasi partilere, Direniş Komiteleri’ne ve devrimin gençliğine ‘Sudan’ın çıkarlarını herkesin çıkarlarından üstün tutan pratik çözümlere ulaşmak için anlaşmazlıkları aşma’ çağrısında bulundu. Aynı şekilde Darfur’un batısındaki kabilelerde çatışmaların durdurulmasının, faillerinden hesap sorulmasının ve cezadan kaçmalarına izin verilmemesinin önemli olduğunu kaydetti.
Egemenlik Konseyi Başkan Yardımcısı Korgeneral Muhammed Hamdan Daklu da şu açıklamayı yaptı:
“Ülkenin içinde bulunduğu siyasi krizden çıkmanın tek yolu diyalogdur. Diyalogdan başka bir alternatif yoktur. Açıklık, dürüstlük ve adalete dayalı anlamlı bir tartışma ile tüm zorlukların üstesinden gelebiliriz.”
Hemedti, Omdurman’ın kuzeyindekibir askeri üsteki ‘hızlı destek’ önderliğindeki güçlere hitaben yaptığı açıklamada, uyumsuzluk ve diasporadan uzak durma, kabileciliğe, ırkçılığa ve bölgeciliğe karşı çıkma çağrısında bulundu. ‘Sudan, hepimize yeter’ sloganı altında ulusal safları bir araya getirmek için ülkenin bilge ve aklı başında insanlarına açık ve güçlü bir rol verilmesi gerektiğine işaret eden Hamideti kabile anlaşmazlıklarından ve çekişmelerinden geri durma, aklın sesine uyma, hukukun üstünlüğüne, miras kalan gelenek ve göreneklere başvurma çağrısı yaptı.
‘Acil Durum Avukatları’ (ordunun geçen ekim ayında iktidara gelmesinden sonra siyasi tutukluları ve insan hakları ihlallerini savunmak için kurulan bir grup), Facebook üzerinden yaptığı açıklamada güvenlik güçlerinin, siyasi tutukluların ailelerinin Hartum’un güneyindeki Soba Cezaevi önünde düzenlediği oturma eylemini güç kullanıp dağıtarak, tutukluların serbest bırakılması çağrısında bulundu. Açıklamada, yetkililerin 2 Mayıs’ta Omdurman’daki ‘en-Nisa’ Hapishanesi’nden üç kadını serbest bıraktığı belirtildi. Acil Durum Avukatları, onlarca Direniş Komiteleri üyesi ve politikacının tutukluluklarının devam etmesini protesto etmek için cezaevleri önünde oturma eylemleri yapılması çağrısında bulundu.
Sudanlı yetkililer, Port Sudan, Dabek ve Al Jazeera Aba cezaevlerindeki diğer tutukluların yanı sıra Soba Cezaevi’nde de 27 politikacıyı tutuyor. Uluslararası ve bölgesel toplum, Sudan’daki askeri liderleri ‘siyasi tutukluları serbest bırakmaya, barışçıl göstericilere yönelik şiddeti durdurmaya ve ulusal diyaloga uygun bir ortam yaratmak için olağanüstü hali kaldırmaya’ çağırıyor.
Ulusal Ümmet Partisi’ne bağlı Ensar İşleri Komisyonu Genel Sekreteri Abdul Mahmud Abbu, siyasi tutukluların serbest bırakılması ve yargı sistemi dışında siyasi tutuklamaya izin veren tüm prosedürlerin kaldırılması çağrısında bulundu. Abbu, geçiş döneminin geri kalanında geçiş hükümeti tarafından ulusal bir projenin tanımlanacağı bir yol haritası üzerinde anlaşmaya varılması gerektiğini vurguladı.

Daha fazlasını oku

 
 
ARAP DÜNYASI

İsrail, Han Yunus'ta bir Hamas lideri ve tünel görevlisinin hedef alındığını duyurdu

İsrail, Han Yunus'ta bir Hamas lideri ve tünel görevlisinin hedef alındığını duyurdu
TT
TT

İsrail, Han Yunus'ta bir Hamas lideri ve tünel görevlisinin hedef alındığını duyurdu

İsrail, Han Yunus'ta bir Hamas lideri ve tünel görevlisinin hedef alındığını duyurdu

İsrail ordusu, Gazze Şeridi'ndeki Hamas hedeflerine saldırı düzenlediğini duyurdu ve saldırının "Gazze Şeridi'ndeki Hamas Deniz Kuvvetleri Komutanı Abdullah Ebu Şemela'yı" hedef aldığını belirtti.

İsrail ordusunun Arap medyası sözcüsü Avichay Adraee, "X" platformu aracılığıyla yaptığı açıklamada, Ebu Şamala'nın "hareketin en önde gelen üyelerinden biri olduğunu, yıllar boyunca deniz kuvvetlerinde çeşitli görevlerde bulunduğunu, Zikim üssündeki deniz kuvvetlerine baskın girişiminde yer aldığını ve 7 Ekim'deki deniz saldırısı için sistemin eğitimini ve planlamasını denetlediğini" belirtti. Şamala ayrıca savaş sırasında deniz hedeflerine odaklanarak, orduya karşı birçok terör operasyonu düzenledi.

ser4
İsrail askerleri, Hamas'ın Gazze Şeridi'nin kuzeyinde tasarladığı demir tünelden geçiyor... 15 Aralık 2023 (Reuters) 

Adraee açıklamasında, "Hamas hareketine ait Han Yunus bölgesindeki taburlardan birinin tünel sorumlusu olan ve rehine alma olayına katılan Fadi Ebu Mustafa hedef alındı" ifadelerine yer verildi.

ARAP DÜNYASI

Meclis başkanlığını kaybeden Halbusi’nin kazanma stratejisi

El-Halbusi'nin siyasi nüfuzu Irak'ın batı bölgelerinde başladı (X)
El-Halbusi'nin siyasi nüfuzu Irak'ın batı bölgelerinde başladı (X)
TT
TT

Meclis başkanlığını kaybeden Halbusi’nin kazanma stratejisi

El-Halbusi'nin siyasi nüfuzu Irak'ın batı bölgelerinde başladı (X)
El-Halbusi'nin siyasi nüfuzu Irak'ın batı bölgelerinde başladı (X)

Bağdat'ta 10, ülke genelinde ise 329 sandalyenin 35'ini kazanan Muhammed el-Halbusi'nin son parlamento seçimlerindeki zaferi, iki yıl önce Parlamento Başkanlığı görevinden ve parlamento üyeliği elinden alınan bir isim için önemli bir dönüm noktasıdır.

Bu zafer, Irak'ta, Hukuk Devleti Koalisyonu lideri ve eski Başbakan Nuri el-Maliki gibi zorlu bir rakip karşısında elde edildiği için daha da önem kazanıyor.

El-Halbusi, Anbar vilayetinin Karma kasabasından kırklı yaşlarının ortalarında bir inşaat mühendisidir. Felluce'deki bir inşaat şirketinden, Şii ve Sünni grupların İran etkisi altında rekabet ettiği siyasete adım atmıştır. Ancak hırslı genç adam maskesini yavaş yavaş düşürmüş ve güçlülerin masasında kendine bir yer edinmiştir.

"Halbusi olgusu"nun yorumlanması konusunda şu anda görüş ayrılığı olsa da Bağdat'taki birçok Sünni, yıllarca süren şiddet ve bölünmenin ardından, onda liderlik ihtiyaçlarını karşılayan birini buldu. Onun şu gibi kampanya sloganlarını dile getirdiğini duydular: "Biz Sünniler ne istediğimize karar veririz. Başkalarının (Şiiler ve Kürtler) bizim adımıza karar vermesine izin vermeyeceğiz."

ARAP DÜNYASI

PKK, Hamas, Hizbullah: Yarım asırlık silahlı örgütlerin Ortadoğu’daki etkisi

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT
TT

PKK, Hamas, Hizbullah: Yarım asırlık silahlı örgütlerin Ortadoğu’daki etkisi

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Rüstem Mahmud

Bir gün içinde PKK militanları Türkiye topraklarından çekiliyor veya Güvenlik Konseyi Hamas'ı silahsızlandırma kararı aldı ya da Lübnan hükümeti ordunun Hizbullah'ı silahsızlandırma planını bekliyor yahut Irak'taki Haşdi Şabi ile Suriye, Yemen ve Libya’daki diğer örgütler hakkında benzer haberler ve raporlar duyabiliyoruz. Yıllardır, bu savaşçı örgütler, üyeleri ve davranışları bölgemizdeki en önemli ve çoğu zaman tek haber oldular. Dış gözlemciler artık siyasi, sosyal ve kültürel sahnemizi çok çeşitli örgütlerin ve savaşçılarının yuvasından ibaret sanmaya başladılar.

Bu örgütler yalnızca silahlı eylem konumunu işgal etmiyorlar, aynı zamanda siyasi rollere, etkinliğe ve üretkenliğe de sahipler. Yaşadıkları toplumların geniş kesimleri için prestijli ve sembolik değere sahip bir konuma sahipler. Savaşçıları, en azından toplumun belirli bir kesimi için, bir kutsallık halesiyle çevrililer.

Şarku’l Avsat’ın Al Majalla’dan aktardığı analize göre 1970'lerin başından itibaren, bu örgütler bölgemizdeki olağanüstü siyasi gerçeklikler ve bağlamların bir sonucu olarak ortaya çıktılar. Filistin ve Kürt meselelerine, birçok devletin, kendilerini baskı altında hisseden, yalnızca siyasi eylem ve mücadeleyle asgari düzeyde bile uzlaşıya varamayan milyonlarca insandan oluşan topluluklara yönelik bir tür “sıfır toplamlı” yaklaşımı damga vurmuştu. Nasırcılığın 1967’deki savaşta uğradığı yenilgi, devletin ve düzenli orduların sahip oldukları güç ve nüfuzu kaybetmelerine neden oldu. İran rejimi, dış politikasının bir dayanağı olarak hizipçiliğe dayanan uzun vadeli bir strateji uygulayarak, bu iki temele mezhepsel bir boyut ve yük ekledi. Ancak, bu örgütlerin türediği ülkelerde ekonomik, siyasi, güvenlik, anayasal, eğitim ve sağlık yapıları tamamen başarısız olmasaydı, bu çeşitli koşullar ve araçlar etkili olmazdı. Söz konusu örgütler bu başarısızlık sayesinde kendilerini kurtarıcılar ve devlet adına hareket ederek tüm ulusu koruyan araçlar olarak sundular.

Yarım asırdan fazla bir süre boyunca, bu örgütlerin üyeleri ve liderleri, toplumlarımızın geniş kesimleri arasında sahip oldukları “sembolik hegemonya” sayesinde, kamusal alana bir değerler, söylemler ve normatif araçlar cephanesi dayatmayı başardılar. Bunlar arasında şunlar sayılabilir: “Şiddet, değişimin özü ve tek aracıdır”, “sembolik lider tarihsel bir zorunluluktur”, “mevcut koşullar ucu açık bir olağanüstü hal gerektirmektedir”, “toplumsal ilerleme ve statü, bu örgütlere sadakat ve bağlılıkla bağlantılıdır”, “bu sınıfın üyeleri eleştirinin ötesindedir ve şehitler aziz statüsüne sahiptir”, “servet, eğitim, incelikli eylemler, entelektüel üretim ve sanatsal çalışma gibi şeyler, bu örgütlerle bağlantılı olmadıkları sürece anlamsızdır”. Bunlar ve benzeri birçok söylem kamusal alanda sürekli bir korku duygusu yaratıyor ve mevcut koşullarımızın “istisnai” olduğu yönünde derin bir hissi besliyordu. Tüm bunlar, toplumların geleceği ve güvenliği ve bu “savaşçı sınıf” örgütlerinin varlığını sürdürmesiyle sıkı sıkıya bağlantılıydı.

Samurayların ortadan kaldırılması, eski Japonya'nın sonunu ve hümanist modernitenin ilke ve değerlerine bağlı modern, medeni ve demokratik bir devletin yükselişini işaret ediyordu

Bir bakıma, bu sınıfın üyeleri, başlangıçta üyeleri İmparatorluk Muhafızları'nda asker olan, daha sonra zamanla, toplumsal güvenliği ve kaos dönemlerinde imparatorluk gücünün bütünlüğünü korumada oynadıklarını söyledikleri olağanüstü roller sayesinde kamusal bir rol, bir tür kontrol, otoriter konum ve sembolik statü üstlenen geleneksel Japon samuraylarına benzer hale geldiler. Davanın koruyucularından “davanın kendisine” dönüştüler. Kamu düzenini korumaya adanmış savaşçılar konumundan, her türlü kamusal erdemin sembolü haline geldikleri için, yerel topluluklara kendilerine ayrıcalıklı bir şekilde davranmayı dayatan, mali, idari, ticari, sembolik ve kültürel derebeyliklerin liderleri ve sahipleri konumuna geçiş yaptılar.

Tıpkı Japon samuraylarının tarihsel anlatısında olduğu gibi, bölgemizdeki bu savaşçılar ve örgütleri de, farklı derecelerde de olsa oldukça karmaşık ve istisnai tarihsel koşullardan sonra ortaya çıktılar. Ancak kendilerini “davanın kendisine” dönüştürmekten çekinmediler. Bu çeşitli örgütler, varoluşlarının asıl nedeni ortadan kalkmış olsa bile, askeri ve sembolik genel egemen statülerini her zaman farklı derecelerde de olsa korumaya gayret ettiler. Nitekim Lübnan Hizbullahı, İsrail'in bir kısmını yeniden işgal etmesinden önce tüm Lübnan topraklarından çekilmesinden çeyrek asır sonra bile silahlarını elinde tutmaya kararlı. Filistinli Hamas hareketi, silahını, Filistin'in tek kurtarılmış bölgesi olan Gazze Şeridi'ndeki tüm yaşam biçimlerinin sürekliliğinden ve devamından daha kutsal, gerekli ve kaçınılmaz görüyor.

Ancak, savaşçı sınıf ve silahlı örgütleri içindeki tüm bu otoriter özelliklerin bölgemizde yerleşik olmasına, toplumlarımızdaki genel modernleşme süreçleri bağlamında oynayabilecekleri gerici rollerin açıkça kabul edilmesine rağmen, temel soru hâlâ ortada duruyor: Bu örgütleri, bu istisnai sınıfı, ortaya çıktıkları koşulların, iklimlerin ve şartların yapısında köklü dönüşümler yaratmadan rollerini ve egemenliklerini ortadan kaldırmak mümkün müdür? Mevcut Hamas dağılsa bile, milyonlarca Filistinli, nesnel bir barışı asgari koşullarda da olsa karşılayan bağımsız bir devlete sahip olmadığı sürece, farklı isimler, sloganlar ve mekanizmalarla yeni bir Hamas'ın ortaya çıkmayacağının garantisi var mı? Türkiye'deki Kürt sorunu, Kürdistan İşçi Partisi'nin (PKK) ve 40 yıllık silahlı mücadelesinin doğuşuna mı sebep oldu, yoksa PKK mı Kürt sorununu doğurdu? Dolayısıyla “Kürt mazlumiyeti gölü” varlığını ve etkinliğini koruduğu sürece, oradaki “Kürt mücadelesi balığı”nın yok olacağının bir garantisi var mı?

Samurayların ortadan kaldırılması, eski Japonya'nın sonunu ve hümanist modernitenin ilke ve değerlerine bağlı modern, medeni ve demokratik bir devletin yükselişini işaret ediyordu. Ama öncelikle Japonya, “hakkı” olduğuna inandığı şey uğruna komşu ülkeleri işgal edip milyonlarca masum insanı tekrar öldüremeyecek üretken bir ülke. Japonya artık birçok şeyi başarabilen bir ülke, bunların başında da geçmişte yaptıklarından dolayı özür dileyebilmesi geliyor.