Kaliforniya ilk kez elektriğin yüzde 100'ünü yenilenebilir kaynaklardan karşıladı

Yenilenebilir gücün büyük kısmı Los Angeles'ın güneyindeki devasa güneş santrallerinden geliyor

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters
TT

Kaliforniya ilk kez elektriğin yüzde 100'ünü yenilenebilir kaynaklardan karşıladı

Fotoğraf: Reuters
Fotoğraf: Reuters

Bir çevre örgütüne göre cumartesi günü Kaliforniya'daki elektrik talebinin yüzde 100'ü sadece temiz enerjiyle karşılandı ve bu eyalet için bir ilk oldu.
Yenilenebilir gücün büyük kısmı Los Angeles'ın güneyindeki devasa güneş santrallerinden geliyor.
Çevre örgütleri de 30 Nisan'da aşılan bu kilometre taşını kutladı. Aktivist düşünce kuruluşu EcoEquity'nin kurucu ortağı Dan Jacobson tweetinde, "Bu tarihi günde Kaliforniya temiz enerjide yüzde 100'ü geçti!" ifadelerini kullandı.
UC Berkeley'de enerji profesörü Daniel M. Kammen da şöyle yazdı:
"Kaliforniya bugün yüzde 100 yenilenebilir enerjiye ulaştı. Fosil yakıt ödeneklerine ve siyasi atalete son verirsek 2030'dan önce her gün temiz enerjiye geçebileceğimiz bariz."
Eyaletin elektrik şebekesini denetleyen Kaliforniya Bağımsız Sistem Operatörü'nün (CAISO) takip uygulamasına göre cumartesi öğleden sonra enerji talebi 18 bin 672 megavata (MW) ulaştı, kullanılabilir elektrik miktarıysa 37 bin 172 megavattı.
The Desert Sun gazetesinin haberine göre rekor yaklaşık 15 dakika boyunca tutulurken, daha sonra temiz enerji üretimi talebin yüzde 97'sine düştü.
Kaliforniya'daki yenilenebilir enerji kaynaklarının çoğunu güneş enerjisi oluşturuyor ve bunu rüzgar enerjisi, ardından da daha küçük ölçekteki jeotermal, biyokütle, biyogaz ve küçük hidro enerji kaynakları takip ediyor.
Dünyanın en büyük 5'inci ekonomisi olan Kaliforniya eyaleti yıl boyunca neredeyse aralıksız aldığı güneş ışığının da yardımıyla diğer tüm ABD eyaletlerinden daha fazla yenilenebilir enerji üretiyor.
Vali Gavin Newsom'un gelecek yıl için sunacağı bütçe önerisi, elektrikte yüzde 100 temiz enerjiye geçişi desteklemek için yaklaşık 2 milyar dolar fon içerecek. Kaliforniya 2045'e kadar yüzde 100 temiz elektriğe geçmeyi hedefliyor.
Başkan Joe Biden, 2035'e kadar ABD elektrik şebekesini karbondan arındırma sözü vermişti fakat bazı analistler ülkenin bu hedefe ulaşmakta zorlanacağını söylüyor.
Kaliforniya Enerji Komisyonu'nun son verilerine göre 2020'de eyaletteki elektriğin yaklaşık yüzde 59'u yenilenebilir ve sıfır karbonlu kaynaklarla üretilmişti.
2019'daysa elektriğin yüzde 60'tan fazlası yenilenebilir ve sıfır karbonlu kaynaklarca karşılanıyordu. 2020'deki düşüş eyaletin çoğunu etkileyen şiddetli kuraklık nedeniyle hidroelektrik üretiminin azalmasının yanı sıra pandeminin yeni temiz enerji operasyonlarında gecikmelere neden olmasından kaynaklanıyordu.
 



Rekor kıran enerji patlamasının sırrı çözüldü mü?

Düşük kütleye ve parlaklığa sahip kırmızı cüceler, galaksideki en yaygın yıldız türü (NASA)
Düşük kütleye ve parlaklığa sahip kırmızı cüceler, galaksideki en yaygın yıldız türü (NASA)
TT

Rekor kıran enerji patlamasının sırrı çözüldü mü?

Düşük kütleye ve parlaklığa sahip kırmızı cüceler, galaksideki en yaygın yıldız türü (NASA)
Düşük kütleye ve parlaklığa sahip kırmızı cüceler, galaksideki en yaygın yıldız türü (NASA)

Bilim insanları gizemli bir enerji patlamasının, kırmızı cüce bir yıldızdan ve ölü bir yıldızın kalıntısından geliyor olabileceğini buldu.

Gökbilimciler radyo dalgası yayan bir patlama türünü uzun zamandır anlamaya çalışıyor. Normalde bir bölgeden gelen art arda patlamalar arasında birkaç saniye hatta daha kısa süre olur.

Ancak 2006'dan beri, patlamalar arasındaki sürenin birkaç dakikadan birkaç saate kadar değişebildiği olaylar saptanmaya başladı.

Uzun periyotlu radyo geçişi denen bu olaylar neredeyse 20 yıldır bilim insanlarının kafasını karıştırıyor ve bu aralıklı patlamalarda nasıl radyo dalgası üretildiğini anlamaya çalışıyorlar.

Bunlar genellikle galaksinin kalabalık bölgelerinde görüldüğü için hangi cisimden geldiklerini anlamak da zorlu bir iş.

Bulguları hakemli dergi Astrophysical Journal Letters'ta 26 Kasım'da yayımlanan yeni çalışmadaysa Samanyolu'nun daha az gökcismi içeren eteklerinden gelen bir uzun periyotlu radyo geçişi incelendi.

GLEAM-X J0704-37 adı verilen bu olayda her üç saatte bir 30 ila 60 saniye süren patlamalar gerçekleşiyor. Uzun periyotlu radyo geçişi olayları arasında, art arda patlamaları arasında en çok süre olan GLEAM-X J0704-37 bu anlamda rekoru elinde tutuyor.

Güney Afrika'daki MeerKAT ve Şili'deki Güney Astrofizik Araştırma teleskoplarını kullanan bilim insanları, GLEAM-X J0704-37'nin M-tipi yıldız diye de bilinen bir kırmızı cüceden geldiğini gözlemledi.

Curtin Üniversitesi'nden çalışmanın ortak yazarı Natasha Hurley-Walker "M-tipi yıldızlar, Güneş'in kütlesinin ve parlaklığının çok azına sahip olan düşük kütleli yıldızlardır. Samanyolu'ndaki yıldızların yüzde 70'ini oluştursalar da hiçbiri çıplak gözle görülemez" diyerek ekliyor: 

M-tipi yıldız tek başına bizim gördüğümüz miktarda enerji üretemez.

Verileri tekrar inceleyen ekip kırmızı cücenin muhtemelen ikili bir sistem içinde yer aldığını buldu. Araştırmacılar diğer cismin, beyaz cüce yıldız olduğunu tahmin ediyor. 

Güneş gibi yıldızlar, süpernova patlaması geçirecek kütleye sahip olmadığı için yaşam döngülerinin sonuna geldiğinde dış katmanlarını atmaya başlıyor. Geriye kalan çekirdekse muazzam bir yoğunluğa sahip beyaz cüceye dönüşüyor. 

Bilim insanları sistemdeki güçlü manyetik alanların, hızla dönen nötron yıldızları (pulsar) gibi düzenli enerji patlamalarına yol açtığını öne sürüyor. 

Ekip halihazırda çalışmalarına devam ederek bu sistemi doğrulamaya ve radyo dalgalarını tam olarak nasıl ürettiğini anlamaya çalışıyor. 

Ayrıca teleskopların eski gözlemlerinde, GLEAM-X J0704-37'ye benzer patlamalar da bulmayı umuyorlar.

Independent Türkçe, Space.com, Science Daily, Astrophysical Journal Letters