BM'nin yeni Libya özel temsilcisi Afrika'dan mı olacak?

BM Temsilcisi Stephanie Williams, geçici ‘birlik’ hükümetinin başkanı Abdulhamid Dibeybe ile bir süre önce bir araya geldi.
BM Temsilcisi Stephanie Williams, geçici ‘birlik’ hükümetinin başkanı Abdulhamid Dibeybe ile bir süre önce bir araya geldi.
TT

BM'nin yeni Libya özel temsilcisi Afrika'dan mı olacak?

BM Temsilcisi Stephanie Williams, geçici ‘birlik’ hükümetinin başkanı Abdulhamid Dibeybe ile bir süre önce bir araya geldi.
BM Temsilcisi Stephanie Williams, geçici ‘birlik’ hükümetinin başkanı Abdulhamid Dibeybe ile bir süre önce bir araya geldi.

Eski BM Libya Özel Temsilcisi Jan Kubis’in istifasından bu yana siyasi kulisler bir sonraki temsilcinin hangi ülkeden olacağı ile ilgili tartışmalara tanık oluyor.
BM Güvenlik Konseyi oturumlarının ve uluslararası delegelerin görüşmelerinin yanı sıra iç ve bölgesel düzeyde yürütülen istişareler bir Afrikalının temsilci olarak atanma olasılığını güçlendiriyor.
Kubis beklenmedik bir şekilde geçen kasım ayında istifasını sunmuştu. O zamandan bu yana Birleşmiş Milletler yeni bir temsilci atamaya çalışıyor. Ancak Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde temsil edilen Libya’nın destekçileri ve muhalifleri arasındaki talepler çelişiyor.
Libya kaynakları Şarku'l Avsat'a, Afrika Birliği'nin daha önce Birleşmiş Milletler Genel Sekreteri Antonio Guterres'e BM'nin Libya elçisi olarak bir Afrikalı atamasını teklif ettiğini aktardı. Teklif, Rusya ve Çin'in de desteğini alıyor. Ancak Ukrayna'daki savaş uluslararası alanda denklemleri derinden etkiliyor.
Aynı kaynaklara göre Guterres, Libya'ya yeni bir elçi atanmasına itiraz eden bazı ülkeler nedeniyle bazı zorluklarla karşı karşıya. Bu zorluklar onu, kıdemli ABD’li diplomat Stephanie Williams'ın Genel Sekreter Danışmanı olarak atamaya sevk etti. Williams misyonun daha önce Libya'da benimsemediği bir isim.
Williams Aralık ayı başlarında Libya'ya geldi. O zamandan beri siyasi partiler arasında yol haritasının uygulanması ve ülkede cumhurbaşkanlığı ve parlamento seçimlerinin misyon koordinatörü olan Risdon Zninga ile birlikte yapılması konusunda anlaşmaya varılması isteniyor.
İtalyan haber ajansı Nova’nın aktardığına göre dün akşam, Libya dosyasına yakın Batılı kaynaklar ‘BM misyonunun yeni başkanının bir Afrikalı olacağını’ bildirdi.
Haber ajansı daha fazla ayrıntı vermese de Libyalı politikacılar ‘çıkarların kesiştiğini’ görüşündeler. Rusya’nın savaşının ülkeye yeni bir BM elçisinin atanmasına dikkat çekici bir şekilde yansıyacağı kaydediliyor. Kahire ve Williams arasında Libya dosyasıyla ilgili bir vizyon farklılığı olduğuna işaret eden Libyalı politikacılar Moskova'nın Williams'ı görevden almak ve yeni bir misyon başkanı atamak için bir süredir çaba harcadığını kaydettiler. Bu durumun Moskova ile ABD vizyonu açısından çelişki yaratacağı tahmin ediliyor.
BM Güvenlik Konseyi geçtiğimiz nisan ayının 29'unda oy birliğiyle Birleşmiş Milletler Destek Misyonu'nun Libya'daki bir sonraki görev süresini 31 Temmuz'a kadar üç aylığına yeniledi.
Libya Fethi Başağa liderliğindeki ‘istikrar’ hükümeti ile Abdulhamid Dibeybe liderliğindeki ‘ulusal birlik hükümeti’ arasında keskin bir bölünme ve güç mücadelesine tanık oluyor. Dibeybe, Temsilciler Meclisi tarafından yakın zamanda önerilen yol haritasına açıkça aykırı olarak seçimlerin haziran ayında  yapılması çağrısında bulunuyor.
İngiltere, BMHK’ya misyonun görev süresinin bir yıl uzatılmasını öngören bir karar taslağı sunmuştu. Rusya'nın reddetmesi karşısında metin, mevcut görev süresinin sadece üç aylığına teknik olarak yenilenmesine dönüştü. Aralarında Fransa, Brezilya ve Gabon'un da bulunduğu ülkeler, Rusya'nın bir yıllık görev süresi isteyen diğer 14 konsey üyesi karşısındaki ‘inatçılığını’ kınayarak üzüntülerini dile getirdiler. Konsey, Guterres'i başkent Trablus'ta görev yapacak yeni bir elçi atamaya çağırdı.



Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
TT

Sudan'ın kuşatma altındaki el-Faşir kentinde ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle ilk yardım

Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)
Sudanlı bir mülteci, Cidde Limanı’nda USNS Brunswick gemisinden inerken oğluna sarılıyor. (AP)

Sudan'ın batısındaki el-Faşir kentinde yaşayan 8 yaşındaki Muhammed, kolu şarapnel parçalarıyla delik deşik olmasına rağmen tedavi edilebildiği için şanslı kişilerden biri. Diğer savaş yaralıları ise kentin kuşatılmış olması ve tıbbi ekipman eksikliği nedeniyle tedavisi zor olan daha ciddi yaralanmalardan mustarip.

İki yıldır orduya karşı savaşan Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) geçtiğimiz hafta, sağlık sisteminin de çöktüğü Kuzey Darfur'un başkenti ve çevresinde kanlı bir saldırı başlattı. HDK'nin geniş Darfur bölgesinin başkentine yönelik tekrarlanan saldırıları sivillerin her türlü hareketini riskli hale getirdi. Ayrıca tüm sağlık tesisleri bombalandı ya da saldırıya uğradı.

cdfrgt
Hartum Uluslararası Havalimanı'nda hasarlı bir uçak (AFP)

Muhammed'in babası 27 yaşındaki İsa Said, bölgedeki iletişim tamamen kesildiği için Starlink aracılığıyla AFP'ye yaptığı açıklamada, “Eski bir hemşire olan komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurduk, ancak Muhammed’in eli şişti ve ağrı nedeniyle geceleri uyuyamıyor” dedi.

Mayıs 2024'ten bu yana HDK tarafından kuşatma altında bulunan el-Faşir'in diğer sakinleri gibi İsa da oğlunu hiçbir hastanenin acil servisine götüremiyor. Bu hafta el-Faşir'e kaçan insani yardım koordinatörü Muhammed, yüzlerce yaralının şu anda şehirde mahsur kaldığını bildirdi.

Tedavi için şifalı bitkiler

Muhammed, HDK'nin el-Faşir'in 15 kilometre güneyindeki Zemzem Kampı’na düzenlediği ölümcül saldırı sırasında kalçasından vuruldu. Güvenlik nedeniyle tam adını açıklamaktan kaçınan Muhammed, “İnsanlar evlerinde özel olarak tedavi görüyor” dedi.

İnsani yardım kaynaklarına göre yüz binlerce insan Birleşmiş Milletler (BM) tarafından kıtlık yaşandığı ilan edilen Zemzem Kampı’ndan kaçarak el-Faşir şehrine sığındı.

El-Faşir'de insanlar, ilkel malzemeler ve şifalı bitkilerle, kurşun ve mermi parçalarından kaynaklanan yanık ve yaraları tedavi etmeye ve ilk yardım sağlamaya çalışıyor.

29 yaşındaki Muhammed Ebkar, bacağından vurulduğunda ailesi için su getirmeye çalıştığını anlattı. Ebkar, “Komşularım beni evin içine taşıdı. Yine komşularım, vücudumdaki kırıkları tedavi etmesi için tahta ve bez parçaları kullanarak atel tedavisi yapan diğer komşumuzu aradı. Sorun şu ki, kırık tedavi edilse bile kurşun halen bacağımda” ifadelerini kullandı.

Muhammed, şehirde tıbbi malzeme son derece sınırlı olsa da, parası olsaydı gazlı bez veya ağrı kesici almak için birini göndermenin mümkün olabileceğini, ancak genellikle malzeme bulunmadığını, bu nedenle tedavinin mevcut imkanlarla yapıldığını söyledi.

Dezenfektan olarak tuz

Birleşmiş Milletler (BM) pazartesi günü, HDK’nin el-Faşir ve çevresindeki göçmen kamplarına yönelik son saldırılarında 400'den fazla kişinin hayatını kaybettiğini bildirdi. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'na (UNICEF) göre en az 825 bin çocuk dünyadaki cehennemde sıkışıp kaldı. UNICEF, el-Faşir’i kuşatmış olan HDK tarafından gerçekleştirilecek geniş çaplı bir saldırının yıkıcı sonuçlar doğurabileceğini kaydetti.

dfgrthy
El-Faşir'deki insani durum felaket boyutuna ulaştı. (Arşiv – Şarku’l Avsat)

11 ay süren kuşatma ve iki yıl süren savaşın ardından el-Faşir sakinlerinin çoğu, bombardımandan korunmak için genellikle aceleyle çukurlar kazıp üzerlerini kum torbalarıyla örterek doğaçlama barınaklar inşa etti.

Çarşamba günü Hana Hamad'ın evine isabet eden bir top mermisi kocasını karnından yaraladı. AFP'ye konuşan 34 yaşındaki kadın, “Komşumuzun yardımıyla kanamayı durdurmaya ve yarayı antiseptik olarak sofra tuzuyla tedavi etmeye çalıştık. Ama ertesi sabah kocam öldü” dedi.

Yatalak olan bir başka hasta ise ‘insanları kurtarabilecek herkesin acil müdahalede bulunması’ çağrısında bulundu.

Sınır Tanımayan Doktorlar, insani yardım çağrısında bulundu. Misyon Başkanı Rasmani Kabore, “El-Faşir'e giden yollar kapalı. Ne olursa olsun orada mahsur kalarak açlık çeken bir milyon insana gıda ve ilaç ulaştırmak için hava operasyonları başlatılmalıdır” şeklinde konuştu.