İsrail, köylerinden tahliye edilen Filistinlilere yönelik eleştirileri reddetti

Batı Şeria’da bir Filistinli, İsrail yerleşimlerini protesto ediyor (EPA)
Batı Şeria’da bir Filistinli, İsrail yerleşimlerini protesto ediyor (EPA)
TT

İsrail, köylerinden tahliye edilen Filistinlilere yönelik eleştirileri reddetti

Batı Şeria’da bir Filistinli, İsrail yerleşimlerini protesto ediyor (EPA)
Batı Şeria’da bir Filistinli, İsrail yerleşimlerini protesto ediyor (EPA)

İsrail merkezli insan hakları örgütleri, İsrail Yüksek Mahkemesinin Batı Şeria’daki Filistinli sivillerin evlerinden tahliye edilmesine eleştiride bulundu.
Şarku’l Avsat’ın AFP’den aktardığına göre Filistinli siviller, İsrail ordusunun askeri eğitim alanı olarak tanıdığı yerleşim bölgesinden tahliye edilecek.
İsrail’deki yargı organları, İsrail ordusunun Batı Şeria’da bulunan Judean Çölü’ndeki 12 Filistin köyünün bulunduğu Masafer Yatta bölgesinin İsrail ordusunun eğitim alanı olduğuna dair bir karar yayınlandı. 1980 yılından bu yana askeri eğitim alanı olan bölgenin tanınması, köylerde yaşayan Filistin halkının evlerinden tahliye edilmesinin önünü açıyor.

İsrailli sivil toplum kuruluşu B'tselem, 20 yıldan uzun süredir gerçekleşen prosedürlerin ardından İsrail Yüksek Adalet Divanı’nın yüzlerce Filistinlinin evlerinden zorla ayrılmasına ve evlerinin yıkılmasına imkan sağlayan kararı kınadı.
İsrail Sivil Haklar Derneği (ACRI) tarafından yapılan açıklamada “Yüksek Adalet Divanı, çocuk ve yaşlıların bulunduğu ailelerin başlarında bir çatı olmadan yaşamasına resmi olarak izin verdi” ifadeleri kullanıldı.
1980’li yıllarda İsrail ordusu, 3 bin hektarlık araziyi askeri eğitimler için kapalı askeri bölge ilan etmişti ancak bölgede 9 adet Yahudi yerleşimi bulunuyor.
12 küçük köyde yaşayan yaklaşık bin Filistinli, İsrail’in 1967 yılında Batı Şeria’yı işgal etmesinden önce bölgede yaşadıklarını belirtti.
Filistinliler ilk olarak 1999 yılında bölgeden uzaklaştırıldı. Dava sonra açılan davalar ve İsrail’deki insan hakları örgütleri sayesinde halk, evine geri döndü.
İsrailli yargıç David Mintz, bölgeden alınan fotoğrafların bölgenin orduya ait olduğunu kanıtladığını belirtti. Mintz, “Bölgedeki Filistin halkı, 1980 yılında açıklanan karardan önce burada yaşadıklarını kanıtlayamadı. Bu nedenle dilekçeleri reddedilmiştir” dedi.



Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
TT

Gazze’de ateşkes görüşmeleri ne durumda?

İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)
İsrail ordusunun 7 Ekim 2023'ten bu yana Gazze Şeridi'ne düzenlediği saldırılarda hayatını kaybedenlerin sayısı 58 bine yaklaştı (Reuters)

Filistinli yetkililere göre Gazze'de ateşkes görüşmeleri çıkmaza girdi. 

Kimliğinin açıklanmaması şartıyla BBC'ye konuşan kaynaklar, Tel Aviv yönetiminin Katar'ın başkenti Doha'daki müzakerelere, ihtilaflı konularda karar vermeye yanaşmayan bir heyet gönderdiğini savunuyor. 

Ayrıca yetkililer, İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu'nun ABD ziyaretiyle "zaman kazanmaya" çalıştığını ve süreci tıkadığını ileri sürüyor. 

Netanyahu, 7-10 Temmuz'da gerçekleştirdiği ziyarette ABD Başkanı Donald Trump'la bir araya gelmişti. Ancak beklenen 60 günlük ateşkesin sağlandığına dair bir açıklama yapılmamıştı.

Filistinli yetkililer, İsrail ordusunun Gazze'den çekilmesi ve bölgeye yardım girişleri gibi konularda uzlaşma sağlanamadığını belirtiyor. 

BBC, özellikle İsrail'in Gazze Şeridi'nin güneyindeki Refah ve Han Yunus kentlerini ayıran Morag Koridoru'nda işgali sürdürme ısrarının henüz aşılamadığını aktarıyor. İsrail ordusunun Gazze'nin 1 ila 1,5 kilometre içine giren bir alandaki "tampon bölgeleri" bırakmak istemediği ifade ediliyor.

Diğer yandan Hamas'ın tampon bölgelere ait haritaları istediği ve sözkonusu alanın söylenenden çok daha büyük olduğunun ortaya çıktığı aktarılıyor. Buna göre İsrail ordusu, bazı noktalarda Gazze'nin 3 kilometre kadar içine giren tampon bölgeler inşa etmeyi planlıyor. 

Filistinli örgütün ilk etapta bu konuda taviz vermeyi düşündüğü fakat haritaları görünce bundan vazgeçtiği ifade ediliyor. Tel Aviv yönetiminin, Gazze'nin Mısır sınırındaki Refah kentinin tamamında işgalini sürdürmeyi planladığı aktarılıyor.

Kaynaklardan biri, Netanyahu yönetiminin tutumuna dair şunları söylüyor: 

Bu görüşmeleri hiçbir zaman ciddiye almadılar. Bunları zaman kazanmak ve sahte bir ilerleme görüntüsü vermek için kullandılar.

Diğer yandan New York Times'ın (NYT) analizinde, Netanyahu'nun Gazze savaşını iktidarını sürdürmek için kullandığına dikkat çekiliyor. 

Netanyahu'nun, savaşın sürmesini isteyen Maliye Bakanı Bezalel Smotrich ve Ulusal Güvenlik Bakanı Itamar Ben-Gvir gibi radikal sağcı koalisyon ortaklarını memnun etmek için ateşkese yanaşmadığı ifade ediliyor. 

Analizde, Netanyahu'nun Nisan 2024'te ateşkes yapmayı düşündüğü fakat yine aynı baskılar nedeniyle geri adım attığı belirtiliyor. Bazı Amerikalı yetkililerin, Netanyahu'yla İsrail halkının yüzde 50'sinin savaş yerine rehine takası anlaşmasını istediğine dair anket sonuçları paylaştığı, İsrail liderininse şöyle yanıt verdiği aktarılıyor: 

Evet ama bu yüzde 50'lik kesim benim seçmenlerimden oluşmuyor.

Başbakanın yargı reformu paketinin 2023'te büyük protestolara yol açtığı, hatta yedek askerlerin greve gittiği anımsatılıyor. Bunlara ek olarak Netanyahu hakkında yolsuzluk ve rüşvet suçlamalarıyla açılan davaların sürdüğü hatırlatılıyor. 

Uluslararası Ceza Mahkemesi (UCM) de Gazze'de işlenen "savaş suçları ve insanlığa karşı suçlar" nedeniyle Netanyahu ve eski Savunma Bakanı Yoav Gallant hakkında Kasım 2024'te tutuklama emri çıkarmıştı. 

Analizde, Netanyahu'nun Gazze savaşını uzatarak bu davalardan kendini korumaya çalıştığı belirtiliyor. "İsrail hiç olmadığı kadar güvensiz bir konumda" denen analizde, başbakanın hamlelerinin ülke tarihinin en karanlık sayfalarından birini oluşturduğu ifade ediliyor: 

Netanyahu, 21. yüzyılın felaketlerinden birinin mimarı ve bu felaket, İsrail'in adını muhtemelen onlarca yıl lekeleyecek.

Independent Türkçe, BBC, Times of Israel, New York Times