NASA'nın Juno'su, Jüpiter'in üzerindeki büyük gölgeyi yakaladı

25 Şubat'ta yakalanan görüntü, 21 Nisan'da paylaşıldı

Görüntü Juno'nun, Jüpiter'e yaptığı 40. yakın geçişte yakalandı (NASA)
Görüntü Juno'nun, Jüpiter'e yaptığı 40. yakın geçişte yakalandı (NASA)
TT

NASA'nın Juno'su, Jüpiter'in üzerindeki büyük gölgeyi yakaladı

Görüntü Juno'nun, Jüpiter'e yaptığı 40. yakın geçişte yakalandı (NASA)
Görüntü Juno'nun, Jüpiter'e yaptığı 40. yakın geçişte yakalandı (NASA)

NASA'nın, Jüpiter'i incelemek için gönderdiği Juno adlı uzay aracı, gezegenin üzerinde Ganymede'in yaptığı çarpıcı gölgeyi görüntüledi.
25 Şubat'ta yakalanan görüntü, yurttaş bilimci Thomas Thomopoulos tarafından işlenerek 21 Nisan'da paylaşıldı.
NASA'nın 6 Ağustos 2011'de Jüpiter'in iç yapısını, kütleçekimini ve manyetik alanını incelemek için fırlattığı Juno, 5 Temmuz 2016'da gezegenin yörüngesine girmişti.
Juno ayrıca gezegenin en büyük uydusu Ganymede'in bileşimini, iyonosferini, manyetosferini ve buz kabuğunu incelerken aynı zamanda gelecekte Jüpiter'in uydularını araştırmaya gidecek uzay araçlarına da yol gösterecek bilgiler topluyor.
Uzay aracına monte edilmiş JunoCam görüntüleyicisiyle toplanan veriler, yurttaş bilim insanları tarafından işlenebiliyor. Böylece ortaya çarpıcı görüntüler çıkıyor.
Thomopoulos'un elde ettiği görüntü de Jüpiter'le Güneş'in arasına giren Ganymede'in, gezegenin üzerinde bıraktığı büyük gölgeyi ortaya koydu. Gölge, görselin sol tarafında bir leke gibi duruyor.
Fotoğraf çekildiğinde Juno, Jüpiter'e en az 71 bin kilometre mesafedeydi.

Chumack, gölgeyi 24 Eylül 2013'te kaydetti (John Chumack)
Öte yandan Jüpiter ve uyduları, Dünya'dan amatör teleskoplarla da görüntülenebiliyor. Örneğin astrofotoğrafçı John Chumack, 2013'te bir diğer uydu Europa'nın Jüpiter'deki bulutlar üzerinde oluşturduğu gölgeyi yakalamıştı.
Independent Türkçe, Science Alert, SciTechDaily



NASA'dan insanları parçalayabilecek "zombi yıldız"a yakın takip

NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, inanılmaz derecede güçlü bir manyetik alana sahip ölü bir yıldız olan Magnetar SGR 0501+4516'yı, Samanyolu'ndan geçerken izliyor (ESA/NASA)
NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, inanılmaz derecede güçlü bir manyetik alana sahip ölü bir yıldız olan Magnetar SGR 0501+4516'yı, Samanyolu'ndan geçerken izliyor (ESA/NASA)
TT

NASA'dan insanları parçalayabilecek "zombi yıldız"a yakın takip

NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, inanılmaz derecede güçlü bir manyetik alana sahip ölü bir yıldız olan Magnetar SGR 0501+4516'yı, Samanyolu'ndan geçerken izliyor (ESA/NASA)
NASA'nın Hubble Uzay Teleskobu, inanılmaz derecede güçlü bir manyetik alana sahip ölü bir yıldız olan Magnetar SGR 0501+4516'yı, Samanyolu'ndan geçerken izliyor (ESA/NASA)

Anthony Cuthbertson Teknoloji Editör Yardımcısı @ADCuthbertson 

NASA, saatte 177 bin kilometreden daha hızlı bir şekilde galaksimizde ilerleyen, yıkıcı etkiler yaratma potansiyeline sahip bir "zombi yıldız"ı takip ediyor.

Son derece yoğun cisim, Samanyolu'nda bilinen 30 magnetarda biri. Magnetarlar, tamamen nötronlardan oluşan ölü yıldız kalıntılarını ifade ediyor.

Sadece 20 kilometre çapa sahip Magnetar SGR 0501+4516'nın Güneş'ten daha fazla kütlesi var ve manyetik alanı, Dünya'nın manyetosferinden yaklaşık 1 trilyon kat daha güçlü.

Magnetar, Hubble Uzay Teleskobu'nu kullanan araştırmacılar tarafından keşfedildi ve NASA bu "kaçak" cismi, "çizgi roman kahramanlarının süper güçlerine sahip" diye tanımlıyor.

NASA'nın Hubble Misyonu ekibi keşfi detaylandırdıkları blog yazısında, magnetarın evrenin bilinmeyen bir bölümünden geldiğini ancak evrenin en büyük gizemlerinden bazılarına ışık tutabileceğini belirtiyor.

Ekip, "Bir kişi magnetarın 600 mil (yaklaşık bin kilometre) yakınına gelse gökcismi, vücuttaki her atomu parçalayan, bilimkurgu filmlerinin meşhur ölüm ışınına dönüşür" diye yazıyor.

Bu kaçak magnetar, Samanyolu Galaksisi'ndeki örnekler arasında, başlangıçta tahmin edildiği gibi süpernova patlamasıyla oluşmama ihtimali en yüksek magnetar adayı. O kadar tuhaf ki hızlı radyo patlamaları diye bilinen olayların ardındaki mekanizmaya dair ipuçları bile sunabilir.

Görsel kaldırıldı.Magnetar adı verilen ultra güçlü manyetik alana sahip bir nötron yıldızının radyo dalgaları (kırmızı) yaymasının, bir sanatçı tarafından tasviri. Magnetarlar, hızlı radyo patlamalarını yaratan başlıca adaylar arasında yer alıyor (Bill Saxton/NRAO/AUI/NSF)


Gökbilimciler daha önce Magnetar SGR 0501+4516'nın komşu bir süpernovanın çekirdeğinin çökmesiyle oluştuğunu düşünüyordu ancak yeni gözlemler doğum yeri hakkında şüpheler uyandırdı.

Bu keşif magnetarın ya 20 bin diye bildirilen yaşından çok daha yaşlı olduğu ya da iki nötron yıldızının birleşmesiyle oluştuğu anlamına geliyor.

Keşfi yapan ekibe liderlik eden Ashley Chrimes, "Magnetarlar, tamamen nötronlardan oluşan nötron yıldızlarıdır (yıldızların ölü kalıntıları)" diyor.

Magnetarları benzersiz kılan şey, Dünya'daki en güçlü mıknatıslardan milyarlarca kat daha güçlü olan aşırı kuvvetli manyetik alanları.

İspanya'nın Barselona kentindeki Uzay Bilimleri Enstitüsü'nden Nanda Rea ise şöyle ekliyor:

Magnetarların doğum oranları ve oluşum senaryoları, yüksek enerji astrofiziğinde en acil sorular arasında yer alıyor. Bunların, gama ışını patlamaları, son derece parlak süpernovalar ve hızlı radyo patlamaları gibi evrenin en güçlü geçici olaylarının çoğu üzerinde etkisi var.

Araştırma ekibi, magnetarın Samanyolu'ndaki güzergahını ve kökenini daha iyi anlamak için gözlemlerine devam edecek.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/space