NASA'nın Juno'su, Jüpiter'in üzerindeki büyük gölgeyi yakaladı

25 Şubat'ta yakalanan görüntü, 21 Nisan'da paylaşıldı

Görüntü Juno'nun, Jüpiter'e yaptığı 40. yakın geçişte yakalandı (NASA)
Görüntü Juno'nun, Jüpiter'e yaptığı 40. yakın geçişte yakalandı (NASA)
TT

NASA'nın Juno'su, Jüpiter'in üzerindeki büyük gölgeyi yakaladı

Görüntü Juno'nun, Jüpiter'e yaptığı 40. yakın geçişte yakalandı (NASA)
Görüntü Juno'nun, Jüpiter'e yaptığı 40. yakın geçişte yakalandı (NASA)

NASA'nın, Jüpiter'i incelemek için gönderdiği Juno adlı uzay aracı, gezegenin üzerinde Ganymede'in yaptığı çarpıcı gölgeyi görüntüledi.
25 Şubat'ta yakalanan görüntü, yurttaş bilimci Thomas Thomopoulos tarafından işlenerek 21 Nisan'da paylaşıldı.
NASA'nın 6 Ağustos 2011'de Jüpiter'in iç yapısını, kütleçekimini ve manyetik alanını incelemek için fırlattığı Juno, 5 Temmuz 2016'da gezegenin yörüngesine girmişti.
Juno ayrıca gezegenin en büyük uydusu Ganymede'in bileşimini, iyonosferini, manyetosferini ve buz kabuğunu incelerken aynı zamanda gelecekte Jüpiter'in uydularını araştırmaya gidecek uzay araçlarına da yol gösterecek bilgiler topluyor.
Uzay aracına monte edilmiş JunoCam görüntüleyicisiyle toplanan veriler, yurttaş bilim insanları tarafından işlenebiliyor. Böylece ortaya çarpıcı görüntüler çıkıyor.
Thomopoulos'un elde ettiği görüntü de Jüpiter'le Güneş'in arasına giren Ganymede'in, gezegenin üzerinde bıraktığı büyük gölgeyi ortaya koydu. Gölge, görselin sol tarafında bir leke gibi duruyor.
Fotoğraf çekildiğinde Juno, Jüpiter'e en az 71 bin kilometre mesafedeydi.

Chumack, gölgeyi 24 Eylül 2013'te kaydetti (John Chumack)
Öte yandan Jüpiter ve uyduları, Dünya'dan amatör teleskoplarla da görüntülenebiliyor. Örneğin astrofotoğrafçı John Chumack, 2013'te bir diğer uydu Europa'nın Jüpiter'deki bulutlar üzerinde oluşturduğu gölgeyi yakalamıştı.
Independent Türkçe, Science Alert, SciTechDaily



Bilim insanları Güneş'i karartmaya hazırlanıyor

Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
TT

Bilim insanları Güneş'i karartmaya hazırlanıyor

Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)
Bilim insanları, iklim değişikliğini yavaşlatmak için güneş ışığını engellemeyi hedefliyor (Reuters)

Rebecca Whittaker 

Britanyalı bilim insanları, hükümetin 50 milyon sterlinlik (yaklaşık 2,5 milyar TL) bir fonla desteklediği program kapsamında küresel ısınmayla mücadelede güneş ışığını engelleme tekniklerini deneyebilir.

Birkaç hafta içinde onaylanacak jeomühendislik projesinde bilim insanları, ışığı yansıtan parçacık bulutlarını atmosfere fırlatmak veya deniz suyu spreyleri kullanarak bulutları daha parlak hale getirmek gibi teknikleri inceleyebilir.

Başka bir yöntemse, ısıyı hapseden bir battaniye görevi gören doğal sirüs bulutlarını inceltmeyi içeriyor.

Projenin başarılı olması halinde Dünya yüzeyine daha az güneş ışığı ulaşacak ve böylece yeryüzü geçici olarak soğuyacak.

Bu, gezegeni soğutmanın nispeten ucuz bir yolu olarak düşünülse de yöntemi eleştirenler, hava örüntülerinde felaketlere yol açabileceği ve hatta yağmurları, gıda üretiminde hayati önem taşıyan bölgelerden başka yerlere kaydırabileceği uyarısında bulunuyor.

Diğer bilim insanlarıysa jeomühendisliğin, iklim değişikliğinin temel nedeni olan fosil yakıtların kullanımını durdurma çabalarını azaltabileceğini söylüyor.

Proje, ARIA diye bilinen İleri Araştırma ve Buluş Ajansı tarafından finanse ediliyor.

Birleşik Krallık hükümeti tartışmalı deneye 50 milyon sterlin ayırdı ancak gelecek 4 yıl boyunca kullanmak üzere, vergi mükelleflerinin parasından verilen toplam miktar 800 milyon sterlin (yaklaşık 41 milyar TL).

Jeomühendislik projesini yöneten ARIA Program Direktörü Profesör Mark Symes "Karbonsuzlaşma hayati önem taşıyor ancak mevcut gidişatımız, sıcaklık kaynaklı çok sayıda iklim devrilme noktasını tetikleme riski taşıyor" diyor.

Bu program, iklim felaketini önlemek için gereken zaman diliminde Dünya'yı güvenli ve sorumlu bir şekilde nasıl soğutabileceğimiz (veya soğutup soğutmamamız gerektiği) konusunda kritik ve cevapsız soruları araştıracak.

ARIA'nın geçen yıl yayımladığı bir belgede Symes bu tür devrilme noktalarına örnek vermişti. Bunlar arasında Arktik kış deniz buzlarının erimesi, Amazon yağmur ormanlarının yok olması ve bunun sonucunda ekosistem kaybı, karadaki büyük buz örtülerinin çökmesi ve bunun küresel deniz seviyesinin kayda değer derecede yükselmesine yol açması yer alıyordu.

Symes, çözümün fosil yakıtların yakılmasının durdurulması ve sera gazlarındaki fazlalıkların ortadan kaldırılması olduğunu ancak bunun, devrilme noktalarının başlangıcını önleyecek kadar hızlı gerçekleşmeyebileceğini söylüyor.

Bunun yerine bu projenin "karbonsuzlaşma için zaman kazanmamıza" katkı sağlayacağını umuyor.

Profesör Symes, projede zehirli maddeler kullanılmayacağını, açık hava deneyleri öncesinde çevresel etki değerlendirmesi yayımlanacağını ve bölgedeki topluluklara danışılacağını ifade ediyor.

Projelerin detaylarının gelecek haftalarda yayımlanması bekleniyor.

Independent Türkçe, independent.co.uk/news