عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

NASA'nın Juno'su, Jüpiter'in üzerindeki büyük gölgeyi yakaladı

25 Şubat'ta yakalanan görüntü, 21 Nisan'da paylaşıldı

Görüntü Juno'nun, Jüpiter'e yaptığı 40. yakın geçişte yakalandı (NASA)
Görüntü Juno'nun, Jüpiter'e yaptığı 40. yakın geçişte yakalandı (NASA)
    İstanbul/Şarku'l Avsat
TT
TT

NASA'nın Juno'su, Jüpiter'in üzerindeki büyük gölgeyi yakaladı

Görüntü Juno'nun, Jüpiter'e yaptığı 40. yakın geçişte yakalandı (NASA)
Görüntü Juno'nun, Jüpiter'e yaptığı 40. yakın geçişte yakalandı (NASA)

NASA'nın, Jüpiter'i incelemek için gönderdiği Juno adlı uzay aracı, gezegenin üzerinde Ganymede'in yaptığı çarpıcı gölgeyi görüntüledi.
25 Şubat'ta yakalanan görüntü, yurttaş bilimci Thomas Thomopoulos tarafından işlenerek 21 Nisan'da paylaşıldı.
NASA'nın 6 Ağustos 2011'de Jüpiter'in iç yapısını, kütleçekimini ve manyetik alanını incelemek için fırlattığı Juno, 5 Temmuz 2016'da gezegenin yörüngesine girmişti.
Juno ayrıca gezegenin en büyük uydusu Ganymede'in bileşimini, iyonosferini, manyetosferini ve buz kabuğunu incelerken aynı zamanda gelecekte Jüpiter'in uydularını araştırmaya gidecek uzay araçlarına da yol gösterecek bilgiler topluyor.
Uzay aracına monte edilmiş JunoCam görüntüleyicisiyle toplanan veriler, yurttaş bilim insanları tarafından işlenebiliyor. Böylece ortaya çarpıcı görüntüler çıkıyor.
Thomopoulos'un elde ettiği görüntü de Jüpiter'le Güneş'in arasına giren Ganymede'in, gezegenin üzerinde bıraktığı büyük gölgeyi ortaya koydu. Gölge, görselin sol tarafında bir leke gibi duruyor.
Fotoğraf çekildiğinde Juno, Jüpiter'e en az 71 bin kilometre mesafedeydi.

Chumack, gölgeyi 24 Eylül 2013'te kaydetti (John Chumack)
Öte yandan Jüpiter ve uyduları, Dünya'dan amatör teleskoplarla da görüntülenebiliyor. Örneğin astrofotoğrafçı John Chumack, 2013'te bir diğer uydu Europa'nın Jüpiter'deki bulutlar üzerinde oluşturduğu gölgeyi yakalamıştı.
Independent Türkçe, Science Alert, SciTechDaily

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

Mars'ta bir zamanlar kar ve yağmur yağıyormuş

Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)
Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)
TT
TT

Mars'ta bir zamanlar kar ve yağmur yağıyormuş

Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)
Bilim insanları Mars'ın yağışları mümkün kılacak bir iklime nasıl sahip olduğunu anlamaya çalışıyor (NASA)

Mars'ta bir zamanlar yağmur ve kar yağdığına dair bulgular ortaya çıktı. 

Bilim insanları Mars'ta bir zamanlar büyük miktarda su bulunduğunu ve çarpıcı yüzey şekillerinin bu şekilde oluştuğunu gösteren kanıtlar keşfediyor. 

Özellikle 4,1 milyar ila 3,7 milyar yıl önce Kızıl Gezegen'de su olduğu üzerinde büyük ölçüde fikir birliği sağlanmış durumda.

Ancak bu suyun nereden geldiği ayrı bir tartışma konusu. Bazı bilim insanları gezegenin her zaman soğuk ve kuru olduğunu, suyu da buz tabakalarının sağladığını savunuyor.

Öte yandan diğer uzmanlar, gezegenin yağışları mümkün kılacak kadar ılıman bir iklime sahip olabileceği ihtimali üzerinde duruyor.

Bilim insanları bu soruya cevap vermek adına gezegenin bugünkü jeolojik yapısının nasıl meydana geldiğini anlamalarını sağlayacak bir bilgisayar modeli kullandı. 

Dünya'da yağışla şekillendiği bilinen bölgelerin Mars'ın bazı kısımlarına benzerliğinden yola çıkan ekip, yerbilimleri için geliştirilmiş bir modelden yararlandı.

Araştırmacılar yağışa dair en güçlü kanıtların bulunduğu ekvator bölgesine odaklanarak Mars arazisinin bir simülasyonunu oluşturdu. Ardından suyun birinde yağış, diğerinde buz tabaklarından geldiği iki ayrı senaryoyu yüzbinlerce yıl boyunca simüle ettiler.

Bulguları hakemli dergi Journal of Geophysical Research: Planets'ta 21 Nisan Pazartesi günü yayımlanan çalışmaya göre iki senaryoda ortaya çok farklı iki gezegen çıktı.

Suyun buzullardan geldiği simülasyonda vadilerin en üst kısımları, buz tabakalarının yakınında, çok yüksek rakımlarda oluştu. Yağış senaryosundaysa su kaynakları çok daha geniş bir alana yayıldı. 

Colorado Boulder Üniversitesi'ne doktorasını tamamlayan Amanda Steckel, liderliğini üstlendiği çalışmayı "Buz tabakalarından gelen su, yalnızca dar bir yükseklik şeridinde vadi oluşumunu başlatıyor" diye açıklıyor: 

Oysa yağışlar geniş bir alana dağılmışsa, her yerde vadi başları oluşabiliyor.

Bilim insanları daha sonra NASA'nın Mars Global Surveyor ve Mars Odyssey araçlarının verilerini, elde ettikleri bulgularla karşılaştırdı. Buz tabakası senaryosu, bugünkü Mars'tan çok farklı bir manzara ortaya çıkarırken, yağış modeli çok daha yakın bir sonuç verdi.

Ekip bu nedenle Kızıl Gezegen'de bir zamanlar kar ve yağmur yağdığından şüpheleniyor. Steckel, "Kesin bir sonuca varmak çok zor" diyerek ekliyor: 

Ancak bu vadilerin çok farklı yüksekliklerde başladığını görüyoruz. Bunu sadece buzla açıklamak zor.

Ancak araştırmacılar, gezegende bu yüzey şekillerini oluşturacak yağışın nasıl gerçekleştiğini henüz bilmiyor.

Bulgular Mars'ın geçmişteki iklimine dair tartışmaya son noktayı koymuyor. Ancak ekip, yeni çalışmanın Dünya'nın geçmişi hakkında da fikir verebileceğini söylüyor.

Makalenin bir diğer yazarı Brian Hynek "Akan suyun yol açtığı erozyon durduğunda Mars adeta zamanda dondu ve muhtemelen 3,5 milyar yıl önceki Dünya'ya çok benziyor" diyor.

Independent Türkçe, Debrief, Phys.org, Journal of Geophysical Research: Planets