Bilim insanlarından korkutan teori: Evren çok yakında daralmaya başlayacak

Daralma çağı, uzay ve zamanın ölümüyle sonuçlanabilir

Araştırma ekibinin tasarladığı hesaplama yöntemi, evrenin geçmişte ölçülen genişleme hızını doğru bildi (NASA)
Araştırma ekibinin tasarladığı hesaplama yöntemi, evrenin geçmişte ölçülen genişleme hızını doğru bildi (NASA)
TT

Bilim insanlarından korkutan teori: Evren çok yakında daralmaya başlayacak

Araştırma ekibinin tasarladığı hesaplama yöntemi, evrenin geçmişte ölçülen genişleme hızını doğru bildi (NASA)
Araştırma ekibinin tasarladığı hesaplama yöntemi, evrenin geçmişte ölçülen genişleme hızını doğru bildi (NASA)

Yeni bilimsel araştırma, evrenin genişlemesinin yakında sona erebileceğini ortaya koydu.
Hakemli bilimsel dergi Proceedings of the National Academy of Sciences'ta yayımlanan makaleye göre, evrenin yaklaşık 13,8 milyar yıllık kesintisiz genişlemesi durma noktasına gelebilir ve ardından evren yavaş yavaş büzülmeye başlayabilir.
ABD'deki Princeton Üniversitesi Teorik Bilim Merkezi'nin yöneticisi Paul Steinhardt'ın da aralarında yer aldığı üç bilim insanı, kozmik genişlemeye dair önceki gözlemleri bir araya getirdi.
Ekip bu verilerden hareketle karanlık enerjiyi (evrenin giderek daha hızlı genişlemesine yol açtığı kabul edilen ve gözlemlenemeyen gizemli madde) bilgisayarda canlandırdı.

Karanlık enerjiye dair iki teori
Karanlık enerjinin, evrenin toplam kütle enerjisinin yaklaşık yüzde 70'ini oluşturduğu düşünülüyor. Albert Einstein'ın teorisine göre, karanlık enerjinin kozmolojik bir sabit, yani değişmeyen bir enerji biçimi olması gerekiyor. Bu teori doğruysa evren de sonsuza kadar genişlemeye devam etmeli.
Ancak buna meydan okuyan başka bir teori, karanlık enerjinin sabit olması gerekmediğini öne sürüyor. Bu gizemli maddeyi "öz" (quintessence) diye adlandıran teori, 1998'de aralarında yine Steinhardt'ın da yer aldığı bilim insanları tarafından ortaya atıldı.

Uzay ve zamanın sonu
Yeni araştırmada da Steinhardt ve arkadaşlarının teorisi baz alındı ve karanlık enerji, doğanın sabit bir gücü değil, zamanla bozunabilen bir varlık olarak simüle edildi.
Bulgular, evrenin genişlemesinin milyarlarca yıldır hızlanmasına rağmen, karanlık enerjinin itici gücünün zayıfladığını gösterdi.
Buna göre evrenin ivmesi önümüzdeki 65 milyon yıl içinde hızla sona erebilir ve daha sonra 100 milyon yıl içinde genişleme tamamen durabilir ve daralma çağı başlayabilir.
Bu daralma çağı, milyarlarca yıl sonra uzay ve zamanın ölümüyle ve belki de yeniden doğuşuyla sonuçlanabilir.
Livescience'a konuşan Steinhardt, "65 milyon yıl geriye gidelim. Chicxulub asteroidinin Dünya'ya çarptığı ve dinozorları ortadan kaldırdığı zamana..." ifadelerini kullandı:
"Kozmik ölçekte, 65 milyon yıl epey kısa."
British Columbia Üniversitesi'nde fizik ve astronomi profesörü olan ama çalışmaya dahil olmayan Gary Hinshaw ise makaledeki tahminlerin şu anda sınanmasının mümkün olmadığını ve bunların şimdilik sadece teori olarak kabul edilebileceğini vurguladı.
 
Independent Türkçe, Livescience



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe