Bilim insanlarından korkutan teori: Evren çok yakında daralmaya başlayacak

Daralma çağı, uzay ve zamanın ölümüyle sonuçlanabilir

Araştırma ekibinin tasarladığı hesaplama yöntemi, evrenin geçmişte ölçülen genişleme hızını doğru bildi (NASA)
Araştırma ekibinin tasarladığı hesaplama yöntemi, evrenin geçmişte ölçülen genişleme hızını doğru bildi (NASA)
TT

Bilim insanlarından korkutan teori: Evren çok yakında daralmaya başlayacak

Araştırma ekibinin tasarladığı hesaplama yöntemi, evrenin geçmişte ölçülen genişleme hızını doğru bildi (NASA)
Araştırma ekibinin tasarladığı hesaplama yöntemi, evrenin geçmişte ölçülen genişleme hızını doğru bildi (NASA)

Yeni bilimsel araştırma, evrenin genişlemesinin yakında sona erebileceğini ortaya koydu.
Hakemli bilimsel dergi Proceedings of the National Academy of Sciences'ta yayımlanan makaleye göre, evrenin yaklaşık 13,8 milyar yıllık kesintisiz genişlemesi durma noktasına gelebilir ve ardından evren yavaş yavaş büzülmeye başlayabilir.
ABD'deki Princeton Üniversitesi Teorik Bilim Merkezi'nin yöneticisi Paul Steinhardt'ın da aralarında yer aldığı üç bilim insanı, kozmik genişlemeye dair önceki gözlemleri bir araya getirdi.
Ekip bu verilerden hareketle karanlık enerjiyi (evrenin giderek daha hızlı genişlemesine yol açtığı kabul edilen ve gözlemlenemeyen gizemli madde) bilgisayarda canlandırdı.

Karanlık enerjiye dair iki teori
Karanlık enerjinin, evrenin toplam kütle enerjisinin yaklaşık yüzde 70'ini oluşturduğu düşünülüyor. Albert Einstein'ın teorisine göre, karanlık enerjinin kozmolojik bir sabit, yani değişmeyen bir enerji biçimi olması gerekiyor. Bu teori doğruysa evren de sonsuza kadar genişlemeye devam etmeli.
Ancak buna meydan okuyan başka bir teori, karanlık enerjinin sabit olması gerekmediğini öne sürüyor. Bu gizemli maddeyi "öz" (quintessence) diye adlandıran teori, 1998'de aralarında yine Steinhardt'ın da yer aldığı bilim insanları tarafından ortaya atıldı.

Uzay ve zamanın sonu
Yeni araştırmada da Steinhardt ve arkadaşlarının teorisi baz alındı ve karanlık enerji, doğanın sabit bir gücü değil, zamanla bozunabilen bir varlık olarak simüle edildi.
Bulgular, evrenin genişlemesinin milyarlarca yıldır hızlanmasına rağmen, karanlık enerjinin itici gücünün zayıfladığını gösterdi.
Buna göre evrenin ivmesi önümüzdeki 65 milyon yıl içinde hızla sona erebilir ve daha sonra 100 milyon yıl içinde genişleme tamamen durabilir ve daralma çağı başlayabilir.
Bu daralma çağı, milyarlarca yıl sonra uzay ve zamanın ölümüyle ve belki de yeniden doğuşuyla sonuçlanabilir.
Livescience'a konuşan Steinhardt, "65 milyon yıl geriye gidelim. Chicxulub asteroidinin Dünya'ya çarptığı ve dinozorları ortadan kaldırdığı zamana..." ifadelerini kullandı:
"Kozmik ölçekte, 65 milyon yıl epey kısa."
British Columbia Üniversitesi'nde fizik ve astronomi profesörü olan ama çalışmaya dahil olmayan Gary Hinshaw ise makaledeki tahminlerin şu anda sınanmasının mümkün olmadığını ve bunların şimdilik sadece teori olarak kabul edilebileceğini vurguladı.
 
Independent Türkçe, Livescience



ChatGPT, Birleşik Krallık'taki giriş seviyesi işlerin üçte birini ortadan kaldırdı

ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
TT

ChatGPT, Birleşik Krallık'taki giriş seviyesi işlerin üçte birini ortadan kaldırdı

ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)

Araştırmaya göre, kıdem gerektirmeyen pozisyonlar, yeni mezun rolleri ve çıraklıktan oluşan giriş seviyesi işlerin sayısı ChatGPT'nin gelişinden bu yana neredeyse üçte bir oranında (yüzde 31,9) düştü.

İş arama sitesi Adzuna, yeni mezunların arandığı iş ilanlarının Kovid'den bu yana en düşük seviyeye gerilediğini ve giriş seviyesi işlerin 2022'de yüzde 28,9 iken şimdi toplam pazarın yalnızca dörtte birini oluşturduğunu tespit etti.

Giriş seviyesindeki görevlerin yerini yapay zekanın alması bu durumun sebeplerinden biri. Fakat yükselen Ulusal Sigorta primleri dahil olmak üzere artan işgücü maliyetleri de bir etken. Artan maaşlar da yakın zamana kadar enflasyonu geride bıraktı.

ChatGPT Kasım 2022'de piyasaya sürüldü, o zamandan beri birkaç versiyon çıktı ve yeni bir teknolojik dönüşüm çağını başlattı. ChatGPT'nin sahibi olan şirket 300 milyar dolar değerinde ve bu da onu Londra Menkul Kıymetler Borsası'nda halka açık tüm şirketlerden daha büyük yapıyor.

Bir başka yapay zeka firması olan Anthropic'in CEO'su yakın zamanda yapay zekanın 5 yıl gibi kısa bir süre içinde giriş seviyesindeki işlerin yarısını ortadan kaldırabileceğini söyledi. Dario Amodei, bu süre zarfında Birleşik Krallık'ta işsizliğin yüzde 10 ya da 20'ye çıkabileceğini iddia ederek şunları söyledi:

İnsanların bunu düşündüğünü sanmıyorum.

Adzuna'nın veri bilimi başkanı James Neave ise "Giriş seviyesinde işe alımları azaltabilmek, sadece verimliliği ve maliyet tasarruflarını artırır. Ulusal Sigorta primleri doğrudan mali bir yük" derken, yaklaşan İstihdam Hakları Yasa Tasarısı'nın da caydırıcı bir faktör olabileceğini öne sürdü.

Eğer bir işverenseniz, tüm bunlar insanları işe almamanız için nedenler listesini uzatıyor.

Ülke çapında birkaç büyük firma, maliyet düşürme önlemleri kapsamında personel sayısını önemli ölçüde azaltmayı planladığını ve işin çoğunu yapay zekanın üstleneceğini açıkladı.

BT'nin CEO'su Allison Kirkby, 2030'a kadar 40 bin ila 50 bin çalışanı işten çıkarmaya yönelik ilk planların "yapay zekanın tam potansiyelini yansıtmadığını" söyledi, yani daha da fazla kişi işini kaybedebilir.

Amazon da yapay zekanın daha geniş kapsamlı rollerde kullanılması sonucunda iş kayıplarının olacağını söyledi ancak kişi sayısı veya tarih vermedi.

Independent Türkçe