Libya’da İstikrar Hükümeti, Temsilciler Meclisi’ne bütçe teklifi sunmaya hazırlanıyor

BM Temsilcisi Williams, Kahire'deki ‘seçimlerin anayasal zemini’ görüşmelerinin bu ayın 15’inde sürdürüleceğini açıkladı.

Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi Stephanie Williams, Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri ile bir araya geldi. (BM Misyonu)
Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi Stephanie Williams, Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri ile bir araya geldi. (BM Misyonu)
TT

Libya’da İstikrar Hükümeti, Temsilciler Meclisi’ne bütçe teklifi sunmaya hazırlanıyor

Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi Stephanie Williams, Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri ile bir araya geldi. (BM Misyonu)
Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi Stephanie Williams, Libya Devlet Yüksek Konseyi Başkanı Halid el-Mişri ile bir araya geldi. (BM Misyonu)

Libya'da Fethi Başağa liderliğindeki İstikrar Hükümeti, ilk bütçe teklifini Temsilciler Meclisi’ne sunmaya hazırlanıyor. Temsilciler Meclisi üyeleri pazartesi günü ülkenin doğusundaki Tobruk’ta toplanacak. Birleşmiş Milletler Libya Özel Temsilcisi Stephanie Williams, Libya Temsilciler Meclisi ile Devlet Yüksek Konseyi'nin temsilcileri tarafından oluşturulan Ortak Komite’nin Kahire'deki ikinci tur toplantılarının bu ayın 15’inde düzenleneceğini açıkladı. 
İstikrar Hükümeti Maliye Bakanı Üsame Hammad, 94,8 milyar dinar tutarındaki genel bütçe kanun teklifini Meclise sunmak üzere hazırladıklarını duyurdu. Hammad, 2022 Genel Bütçe Kanun Teklifi’nin 41,7 milyar dinarının maaş ödemeleri, 17,7 milyarının da idari giderler için belirlendiğini belirtti.  
Meclis kaynaklarından alınan bilgiye göre Temsilciler Meclisi’nin bir sonraki resmi oturumunda, Başağa hükümeti tarafından sunulan bütçe teklifinin yanı sıra memur ve güvenlik görevlilerinin maaşlarının birleştirilmesi ve Kahire’de ‘seçimler için anayasal zemin bulma’ amacıyla gerçekleştirilecek toplantılar görüşülecek. Meclis oturumunun bu ayın 15’inde ikinci turu başlayacak olan Kahire görüşmelerinden önce gerçekleşmesi planlanıyor.  
Birleşmiş Milletler (BM) Libya Özel Temsilcisi Stephanie Williams dün akşam, Libya Devlet Yüksek Konseyi (DYK) Başkanı Halid el-Mişri ile görüştü. Görüşmenin ardından açıklama yapan Williams, Mişri’ye Kahire toplantılarıyla ilgili bilgi verdiğini ve Mişri’nin de DYK’nın ‘seçimler için anayasal zemin bulunması’ yönündeki çabaları tamamıyla desteklediğini vurguladığını bildirdi. Mişri de Devlet Yüksek Konseyi’nin, siyasi tıkanıklığın aşılması ve seçimler için bir uzlaşı sağlanmasını istediğini, halkın talebinin de bir an önce adil ve şeffaf bir şekilde seçimlerin yapılması olduğunu ve bu uğurda çaba gösterdiklerini söyledi. Williams ayrıca Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Fevzi en-Nuveyri ile de cumhurbaşkanlığı ve genel seçimlerin yapılabilmesi gündemiyle bir görüşme gerçekleştirdi. İtalya’nın Libya Büyükelçisi Giuseppe Buccino ile de Trablus’ta bir araya gelen Williams, görüşmede Libya’daki son durumu değerlendirdiklerini ve zorunlu olan seçimlerin yapılabilmesi için Kahire toplantılarının önemi konusunda hemfikir olduklarını ifade etti.  
İstikrar Hükümeti Başbakanı Fethi Başağa, Libya'nın Sirte ilinde terör örgütü DEAŞ’a karşı, ABD ve İngiltere’nin öncülüğündeki Uluslararası Koalisyon’un desteğiyle yürütülen El-Bunyan el-Mersus operasyonlarının başlatılmasının 6’ıncı yıl dönümünde, ABD ve İngiltere’ye teşekkür etti. Twitter hesabından açıklamada bulunan Başağa, ‘’Ne zaman kendi aramızda çatışsak terör kendine bir yol buluyor. Libyalıların birlik olmaları teröristler ve aşırılık taraftarlarıyla mücadelede en büyük silahtır, birlik olarak onurumuzu koruyabiliriz” ifadelerini kullandı.  
Geçici Ulusal Birlik Hükümeti Başbakanı Abdulhamid Dibeybe ise Twitter hesabından “DEAŞ’ı yenen kahramanlar, cesaret ve vatan sevgisinin destanını yazdılar” diye yazdı. Mısrata’nın ileri gelenlerini kabul eden Dibeybe, Başkanlık Konseyi Muhammed el-Menfi'nin Doğu ve Batı arasında kapsamlı bir barış ve uzlaşı çağrısına atıfla şunları söyledi:
“Bizler uzlaşı ve barışı istiyoruz. Ancak aşağılayıcı bir barışı kabul edecek değiliz. Bizler ülkenin ele geçirilmesi projesine karşı çıktık. Savaşı onlar başlattı çünkü fitne yapmak istediler. Mısrata, Trablus ve Libya’yı savunan şehitlerimizi unutmayacağız.”  



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.