Libya Temsilciler Meclisi, İstikrar Hükümeti’nin bütçesini onayladıktan sonra Sirte'ye taşınmayı planlıyor

Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi, Mısrata'da ‘uzlaşı projesini’ sürdüreceğini vurguladı

Muhammed el-Menfi dün Libya'nın batısındaki Mısrata şehrini ziyaret etti (Başkanlık Konseyi)
Muhammed el-Menfi dün Libya'nın batısındaki Mısrata şehrini ziyaret etti (Başkanlık Konseyi)
TT

Libya Temsilciler Meclisi, İstikrar Hükümeti’nin bütçesini onayladıktan sonra Sirte'ye taşınmayı planlıyor

Muhammed el-Menfi dün Libya'nın batısındaki Mısrata şehrini ziyaret etti (Başkanlık Konseyi)
Muhammed el-Menfi dün Libya'nın batısındaki Mısrata şehrini ziyaret etti (Başkanlık Konseyi)

Libya Temsilciler Meclisi (TM), Fethi Başağa’nın başbakanı olduğu İstikrar Hükümeti’nin önerdiği bütçeyi onayladıktan sonra Sirte şehrine taşınmayı planlıyor. Libyalı kaynaklar, Libya Devlet Yüksek Konseyi (DYK) Başkanı Halid Mişri'nin yakın zamanda Kahire'yi ziyaret edebileceğini söylediler. Müslüman Kardeşler’in (İhvan) Libya'daki liderlerinden biri olan Başkanlık Konseyi Başkanı Muhammed el-Menfi, Mısır'a ilk ziyareti için davet aldığına dair herhangi bir açıklamada bulunmazken Libya basınında, Mişri’nin 15 Mayıs’ta Kahire'de yapılması planlanan TM ve DYK ortak komitesinin ikinci tur toplantılarından önce Mısır’ı ziyaret etmesi için bir davet aldığı haberleri yer aldı.
Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres'in Libya Özel Danışmanı Stephanie Williams, geçtiğimiz hafta bir araya geldiği TM Başkanı Akile Salih’in birinci yardımcısı Fevzi en-Nuveyri'nin kendisine Libya'da ulusal seçimlerin bir an önce düzenlenmesi için gerekli anayasal düzenlemeler üzerinde anlaşmak amacıyla TM’nin Kahire’deki toplantılara katılmaya devam edeceğine dair söz verdiğini aktardı.
TM’nin, yarın Nuveyri başkanlığında, Fethi Başağa hükümeti için önerilen bütçeyi görüşmek üzere ülkenin doğusundaki Tobruk kentindeki binasında resmi bir oturum gerçekleştirmesi bekleniyor.  
Bu arada TM, Sirte şehrine taşınmayı planlıyor. Libya resmi haber ajansı LANA'nın TM’deki Devlet Organlarını İzleme Komitesi Başkanı Adnan eş-Şaab’tan aktardığına göre TM, Tobruk’taki bütçe toplantılarının sonuçlanmasının ardından, Sirte kentine taşınacak. Şaab, TM’nin Sirte şehrindeki toplantılarının gündeminin Başağa’nın bütçe teklifi olacağını söyledi. Şaab, Başağa hükümetinin başkent Trablus'taki görevlerini henüz üstlenmediği göz önüne alındığında söz konusu toplantıların zaman alabileceğine dikkati çekti.
Öte yandan dün Mısrata'da, Belediye Meclisi Başkanı, şehrin ileri gelenleri ve alimleri ile bir araya gelen Başkanlık Konseyi Başkanı Menfi, ülkedeki tüm bölgelerin, şehirlerin ve köylerin, Başkanlık Konseyi'nin yetkileri dahilinde ülkede bölünmeyi sonlandırma ve istikrar ve kalıcı barış içinde bir arada yaşama sürecine taşımaya çalıştığı ulusal uzlaşı projesinin bir parçası olduğunu vurguladı. Menfi’nin ofisi tarafından yapılan yazılı açıklamada, Mısrata’nın ileri gelenleri ve alimlerinin, Başkanlık Konseyi'nin her zaman itidalli olunması ve siyaset sahnesindeki tüm taraflarla iletişim kurma çabaları yoluyla istikrarı sağlamak için devam eden desteklerini teyit ettikleri aktarıldı.
Diğer taraftan Abdulhamid ed-Dibeybe’nin başbakanı olduğu Ulusal Birlik Hükümeti’nin (UBH) Petrol Bakanı Muhammed Avn, Zeytuna Limanı’ndan yapılan ihracatın geçici olarak yeniden başlamasının ardından tekrar durdurulduğunu duyurdu. Yerel basında yer alan habere göre Bakan Avn, limandan depolama alanı sağlamak ve bir çevre felaketini önlemek için toplam bir milyon varili aşan iki sevkiyatın yapıldığını söyledi.
İlgili bağlamda Türkiye Milli Savunma Bakanlığı, Libya'da görev yapan Türk güçlerinin geçtiğimiz Perşembe günü ülkenin batısındaki Mısrata şehri açıklarında 10 gündür tekneyle seyir halinde olan Bengal uyruklu 17 düzensiz göçmeni kurtardığını duyurdu.
Anadolu Ajansı’nın (AA) haberine göre Bakanlık tarafından yapılan açıklamada Türk Deniz Görev Grubu’nda görev yapan TCG Gökçeada (F-494) fırkateynindeki unsurların düzensiz göçmenleri kurtardığı belirtildi. Gemideki doktor tarafından yapılan kontrolde, 12 kişinin sağlık durumunun iyi, 4 kişinin ise bilincinin kapalı olduğu tespit edilirken bir göçmenin ise tüm çabalara rağmen kurtarılamayarak hayatını kaybettiği bildirildi.
Libya’nın batısındaki Deniz Kuvvetleri Komutanlığı, Zuvara kenti açıklarındaki bir tekneden yardım çağrısı aldığını ve teknedeki Avrupa kıyılarına doğru giden 20 yasadışı göçmeni kurtarmayı başardığını açıkladı. Açıklamada, Göçmenlik Kontrol Dairesi'nin göçmenlerle ilgileneceği ve güvenli bir şekilde ülkelerine sınır dışı edilmeleri için işlemleri başlattığı kaydedildi.
Öte yandan ABD’nin Libya Özel Elçisi ve Trablus Büyükelçisi Richard Norland, Libya'nın Houston'daki ilk Başkonsolosu olacak olan Muhammed et-Teriki ile Tunus'ta bir araya geldi. Büyükelçi Norland, ABD-Libya ekonomik ilişkilerini desteklemek gibi önemli bir misyon olarak nitelendirdiği bu görevden dolayı Teriki’yi tebrik ettiğini ifade etti.



Yıkıntılar arasında Hartum... Hayata çekingen bir dönüş

Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
TT

Yıkıntılar arasında Hartum... Hayata çekingen bir dönüş

Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)
Hartum'daki bir çarşıda yanmış dükkanlarının önünde oturan dükkan sahipleri (Şarku’l Avsat)

Ordu ile Hızlı Destek Kuvvetleri (HDK) arasında iki yılı aşkın süredir devam eden şiddetli savaşın ardından, Sudan'ın başkenti Hartum'da ticari faaliyetler ve günlük yaşam yavaş yavaş normale dönmeye başladı. Modernliğin ve güzelliğin sembolü olan şehir, bugün yıkımın enkazı üzerinde duruyor ve yeniden ayağa kalkmaya çalışıyor. Binlerce yıkık bina, başkentte Mehdi Devrimi’nden bu yana ilk kez yaşanan savaşın şiddetini gözler önüne seriyor.

uı8o9
Sudan Merkez Bankası binası ve yakınındaki bir otelde meydana gelen hasarın izleri (Şarku’l Avsat)

Savaşın izleri binalarda ve sokaklarda halen açıkça görülüyor. Başkentin birçok simgesel yapısı tamamen veya kısmen yakıldı ya da yıkıldı, binaların duvarlarında kurşun delikleri var. Bankalar ve devlet daireleri kapısız ve penceresiz hale geldi; içlerinden yangın ve is kokusu yayılıyor.

Toplu taşımaya temkinli dönüş

Hartum'un merkezindeki ana ulaşım istasyonu olan ve Jackson durağı olarak bilinen istasyonda, toplu taşıma araçları eyaletin şehirlerinden ve ilçelerinden vatandaşları taşımaya yeniden başladı, ancak Hartum'un en ünlü pazarlarından biri olan Arap Pazarı’na ulaşmak için halen yürüyerek veya özel araçlarla gitmek gerekiyor.

Yetmişli yaşlarında bir adam yorgun adımlarla pazara doğru yürüyordu. Yürümekten yorgun düşen adam, başındaki takkesini kaldırarak terini sildi. Şarku’l Avsat’a eski dükkanını kontrol etmek ve 200 bin Sudan cüneyhi (73 dolar) değerinde mal ve eşya satın almak istediğini söyledi. Şehrin en büyük ve en ünlü ticaret merkezi olan Vaha Hartum’u çevreleyen yıkıma işaret eden yaşlı adam, gözlerinden umut ışığı saçarak, “Bu yıkım yeniden inşa edilecek, önemli olan dersimizi almamız” dedi ve sonra sessizliğe büründü.

Altınlar nereye gitti?

Yanan Vaha Hartum'un yakınında arabalar hareket ediyor ve insanlar dolaşıyor, ancak dükkanlar henüz açılmadı. Bazıları sadece mallarını kontrol etmekle yetiniyor, diğerleri ise el-Fercabi Eczanesi yazan tabelanın altında arabalarının bakımını yapmaya devam ediyor.

frgthyuı
Savaşın izlerini taşıyan yıkık bir ticaret merkezi (Şarku'l Avsat)

Bir zamanlar Sudan'ın en büyük altın ticaret merkezlerinden biri olan Altın Binası, yangına rağmen halen ayakta duruyor. Öte yandan, Hartum Valisi ile şirket sahipleri arasında bölgedeki altın ticaretini canlandırmanın yollarını görüşmek üzere bir toplantı yapılacağı konuşuluyor.

Hartum Ulu Camii

1901 yılında Hidiv Abbas Hilmi Paşa tarafından açılan ve tarihi bir mimari eser olan Hartum Ulu Camii, savaştan nasibini aldı ve çevresi ile birlikte büyük hasara uğradı. Bakım çalışmaları tamamlanmak üzere olan caminin birkaç gün içinde ibadete açılması planlanıyor. Savaştan önce Hartum Ulu Camii, ibadet etmek ve ders halkalarına katılmak için Hartum'un dört bir yanından gelenlerden yoğun ilgi görüyordu.

yjuı
Başkentin merkezindeki bir ticaret merkezinde meydana gelen yıkımdan (Şarku'l Avsat)

Saray Caddesi

Hartum'un merkezindeki ana caddelerden biri olan Saray Caddesi, adını, güney kapısında bulunan Cumhurbaşkanlığı Sarayı’ndan almıştır. Çatışmalar sırasında büyük bir savaş alanı olan cadde, son dönemde yeniden hareketlendi; özellikle Cumhuriyet Caddesi ile kesiştiği noktada özel araçların gelip gittiği görülüyor.

gthyujı
Cumhuriyet Caddesi'nin çukur kısımlarındaki su birikintileri (Şarku'l Avsat)

Diğer caddelerin aksine Saray Caddesi her iki yanında küçük su birikintileri olmasına rağmen en temiz cadde olarak kabul ediliyor. Seyyid Abdurrahman Caddesi ile kesiştiği noktada ise el-Ehli Bankası binasında bakım çalışmaları başladı; bankanın faaliyetlerine yeniden başlaması için hazırlıklar yapılıyor.

Hürriyet Caddesi

Hürriyet Caddesi, Hartum'un batı kesiminde, elektrikli ev aletleri mağazalarının bulunduğu bölgede yer alıyor. Esnaflardan bazıları dükkanlarına geri döndü; yetkililerin bölgeyi güvenli hale getirecekleri ve yıl sonuna kadar devlet vergilerinden muaf tutacakları sözü vermeleri üzerine, caddede nispeten canlanma başladı.

Dükkân sahipleri kurban kesip, şeker ve meyve suyu dağıttılar. Özgürlük Caddesi'ni Sudan bayraklarıyla süslediler ve hoparlörlerden milli marşlar çalarak Hartum'un ticaret merkezinde hayatın normale döndüğünü ilan ettiler.

jukılo
Başkent Hartum’un batısındaki Hürriyet Caddesi'nde hareketlilik yaşandı. (Şarku'l Avsat)

40 yıldır elektrikli ev aletleri satıcısı olan Babekir Hasan, “Bu dönüş, Hartum'da hayatın normale döndüğü anlamına geliyor. Tüm esnafı geri dönmeye çağırıyorum, çünkü durum şu anda istikrarlı” diyerek mutluluğunu dile getirdi. Bir diğer esnaf Salah Surkti ise, mallarını makul fiyatlarla satabilmek için vergilerin düşürülmesini talep etti ve savaş sırasında 200 milyon Sudan cüneyhi (73 bin dolar) kaybettiğini belirterek, “Tüccar kaybını üzülerek günlerini geçirmemeli, ayağa kalkıp yeniden başlamalı” dedi.

dvfgbh
Başkent Hartum'da işlerine geri dönen dükkanlar (Şarku'l Avsat)

Devlet ayağa kalkmaya çalışıyor

Başkent Hartum’daki yeni boyanmış binalar, istikrara dönüşün işaretlerini yansıtıyor. Öte yandan Hartum genelindeki birçok devlet kurumunda restorasyon çalışmaları başladı. Hartum Yasama Konseyi'ndeki (eyalet parlamentosu) hasara rağmen, bazı çalışanlar elektrik ve su olmadan çalışıyor. Yakındaki Elektrik İdaresi binası ise tamamen yanmış gibi görünüyor.

hyjuk
Başkent Hartum’da yaşanan savaş nedeniyle onlarca dükkân ve alışveriş merkezi yıkıma uğradı. (Şarku'l Avsat)

Bir çalışan, hizmetlerin yeniden sağlanmasının yakın olduğunu, ancak ‘en önemli konunun güvenliğin sağlanması’ olduğunu vurguladı.

Nil Nehri'nin iki kolunun birleştiği nokta, Hartum'un Omdurman'a açılan kapısı

El-Mukran bölgesi, adını Beyaz ve Mavi Nil nehirlerinin kesiştiği noktadan alıyor. Hartum ve Omdurman arasında yoğun trafik hareketliliğine sahne olan bu bölge, Omdurman'a giriş kapısı olmasının yanı sıra, Sudan Merkez Bankası Başkanlığı, Zain Telekomünikasyon Şirketi binaları, oteller, Sudan Müzesi ve diğer büyük kurumların da bulunduğu bir bölgedir. Ancak bu bölge de yıkım ve tahribattan nasibini aldı.

sdfghy
Başkent Hartum’daki bir çarşıda dükkanının yıkıntıları önünde duran bir esnaf (Şarku'l Avsat)

Büyük kayıplara ve geniş çaplı yıkıma rağmen Hartum yavaş ama emin adımlarla yeniden ayağa kalkmaya başladı. Dükkanların ve çarşıların yeniden açılması, camilerin ve devlet binalarının onarılması, savaşın yaralarını yaşayan bu şehrin, halkının desteği ve azmiyle yeniden ayağa kalkabileceğinin işaretleri.