عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM

Bebekken ayrı düşen tek yumurta ikizlerinin zekaları karşılaştırıldı

Kardeşlerin zeka seviyesindeki farklılık dikkat çekti

Tek yumurta ikizleri, zigot adı verilen döllenmiş bir yumurtanın tamamen aynı genleri paylaşan iki embriyoya ayrılması sonucu oluşuyor (Unsplash)
Tek yumurta ikizleri, zigot adı verilen döllenmiş bir yumurtanın tamamen aynı genleri paylaşan iki embriyoya ayrılması sonucu oluşuyor (Unsplash)
    İstanbul/Şarku'l Avsat
TT
TT

Bebekken ayrı düşen tek yumurta ikizlerinin zekaları karşılaştırıldı

Tek yumurta ikizleri, zigot adı verilen döllenmiş bir yumurtanın tamamen aynı genleri paylaşan iki embriyoya ayrılması sonucu oluşuyor (Unsplash)
Tek yumurta ikizleri, zigot adı verilen döllenmiş bir yumurtanın tamamen aynı genleri paylaşan iki embriyoya ayrılması sonucu oluşuyor (Unsplash)

Bilim insanları hayatlarının henüz ilk döneminde birbirinden ayrılmış ve farklı aileler tarafından farklı ülkelerde büyütülmüş tek yumurta ikizlerini inceleme imkanı buldu.
Araştırmanın bulguları, iki kız kardeşin birçok benzer özelliğe rağmen, özellikle ölçülen zeka seviyeleri arasında ciddi farklılıklar olduğunu ortaya koydu.
Önceki araştırmacılar, IQ seviyelerinin yüzde 80 kadarının kalıtsal olduğunu gösteriyor. Ayrıca ikizlerin bilişsel testlerde kabaca aynı puanları aldığı da biliniyor. Ancak yeni araştırmada incelenen ikizlerin IQ seviyeleri arasında 16 puanlık önemli bir fark çıktı.
Bulgular, zekanın ne kadarının genlere, ne kadarının çevreye bağlı olduğunun yeniden düşünülmesi gerektiği anlamına gelebilir.
Hakemli bilimsel dergi Personality and Individual Differences’ta yayımlanan makalede, "Kişilik, benlik saygısı, zihinsel sağlık, iş tatmini ve tıbbi yaşam öyküsünde benzerlikler belirgindi" ifadeleri yer aldı:
"Önceki araştırmaların aksine, ikizlerin genel zekası ve sözel olmayan akıl yürütme puanları bazı belirgin farklılıklar gösterdi."
1974'te Güney Kore'de dünyaya gelen ikizlerden biri, iki yaşında pazarda kaybolmuştu. Ailesinin evinden 160 kilometre uzaklıktaki bir hastaneye götürülen küçük çocuk, biyolojik annesinin onu bulma çabalarına rağmen, sonunda ABD’li bir çift tarafından evlat edinilmişti.
Kardeşler ABD’de kayıp çocukların bulunması için başlatılan bir DNA çalışması kapsamında 2020’de bir araya gelebilmişti.
Buluşmanın ardından kardeşlere Kaliforniya Eyalet Üniversitesi'nden araştırmacılar ulaştı.
İkizleri bir dizi test ve ankete tabi tutan araştırmacılar, Güney Kore'de büyüyen kardeşin, algısal akıl yürütme ve işlem hızı açısından daha yüksek puan aldığını bildirdi.
ABD'de büyüyen çocuğun bir yetişkinlikte beyin sarsıntısı geçirdiği de kayıtlara geçti. Ancak bunun bilişsel testlerde görülen puanları etkileyip etkilemediğini kesin olarak söylemek mümkün değildi.
Dikkate alınması gereken bir diğer nokta ise ikizlerin büyüdüğü aile evlerinin birbirine hiç benzememesiydi. Araştırmacılar, ABD'deki evde özgürlük ortamının Güney Kore'dekine kıyasla daha az olduğunu ifade etti.
Makalede, "İkizler, farklı ülkelerde, kültürlerde ve bunun yanında çok farklı ortamlarda büyüdü" diye yazıldı.
Uzmanlara göre yalnızca iki kardeşten yola çıkarak kesin veriler elde etmek zor. Ancak ABD’deki DNA programları sayesinde gelecekte daha fazla ikiz kardeşin bulunabileceği düşünülüyor.
Bu da bilim insanlarının daha fazla veri elde etmesini sağlayabilir.
Kaliforniya Eyalet Üniversitesi'nden evrimsel psikolog Nancy Segal, “Eğer varsa bu tür vakaları daha fazla tanımlamamız gerekiyor" dedi:
Moleküler düzeydeki genlerden her gün gözlemlediğimiz davranışlara kadar tüm mekanizmaları henüz anlamıyoruz.
Independent Türkçe, Science Alert, Psy Post

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
TT
TT

Tarihte ilk: Bir robot, gerçekçi bir ameliyatı ilk kez yardım almadan gerçekleştirdi

Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)
Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi'nin videolarla eğitilerek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir işlemi gerçekleştirdiğini duyurdu (Juo-Tung Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

İlk kez bir robot, insan yardımı olmadan gerçekçi bir ameliyat gerçekleştirdi.

Johns Hopkins Üniversitesi'nden araştırmacılar, robotun ekipten gelen sesli komutlara yanıt vererek gerçekçi bir hasta üzerinde safra kesesinin alınması gibi uzun bir operasyonu "sakince" gerçekleştirdiğini çarşamba günü açıkladı. Robot, gerçek hayattaki tıbbi acil durumlara özgü beklenmedik senaryolar sırasında bile yetenekli bir insan cerrahın uzmanlığını sergiledi.

Tıbbi robotik uzmanı Axel Krieger yaptığı açıklamada, "Bu ilerleme bizi belirli cerrahi görevleri yerine getirebilen robotlardan, cerrahi prosedürleri gerçekten anlayan robotlara taşıyor" diyor.

Bu kritik ayrım bizi, gerçek hasta bakımının karmaşık, öngörülemez gerçekliğinde çalışabilen, klinik düzeyde uygulanabilir otonom cerrahi sistemlere önemli ölçüde yaklaştırıyor.

"SRT-H" ya da "Surgical Robot Transformer-Hierarchy" (Cerrahi Robot Transformatör-Hiyerarşisi) diye bilinen robot, Johns Hopkins cerrahlarının domuz kadavraları üzerinde yaptıkları operasyonları izleyerek ameliyat videolarıyla eğitim aldı. Videolarda görevleri açıklayan altyazılar vardı.

Johns Hopkins, robotun videoları izledikten sonra ameliyatı yüzde 100 doğrulukla gerçekleştirdiğini ifade ediyor. Robotun ameliyatı gerçekleştirmesi daha uzun sürse de sonuçlar bir cerrahla kıyaslanabilir düzeydeydi.

Popüler yapay zeka sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle geliştirilen robotun, kanalları ve arterleri tanımlama, bunları hassas bir şekilde tutma, klipsleri stratejik olarak yerleştirme ve parçaları makasla kesme gibi 17 dakika süren görevleri tamamlaması gerekti.

Bu, Krieger'in "Akıllı Doku Otonom Robotu"nun (Smart Tissue Autonomous Robot) üç yıl önce bir hayvan üzerindeki ilk otonom robotik ameliyatta (canlı bir domuz üzerinde laparoskopi ameliyatı) yaptığından daha fazla görev içeriyor. O robot da özel olarak işaretlenmiş dokulara ihtiyaç duymuş, son derece kontrollü bir ortamda çalışmış ve katı bir cerrahi planı takip etmişti.

Buna karşılık SRT-H, tek tip olmayan anatomik koşullarda kusursuz bir performans sergiledi. Araştırmacılar robotun başlangıç pozisyonunu değiştirdiğinde ve safra kesesi ve çevresindeki dokuların görünümünü değiştiren kan benzeri boyalar eklediğinde bile durum böyleydi.

fgrthyju
Robot, popüler OpenAI sohbet botu ChatGPT'ye güç veren aynı makine öğrenimi mimarisiyle çalıştırılıyor. Robot 17 dakika süren görevleri tamamlayabildi (XinHao Chen/Johns Hopkins Üniversitesi)

Krieger geçen yıl sistemi kullanarak bir robotu üç kritik cerrahi görevi yerine getirecek şekilde eğitmişti: bir iğneyi yönlendirmek, vücut dokusunu kaldırmak ve dikiş atmak. Ancak bu görevlerin her biri sadece birkaç saniye sürmüştü.

Araştırmacı ekip bundan sonra sistemi daha fazla ameliyat türü üzerinde eğitip test etmek ve yeteneklerini tam bir otonom ameliyat gerçekleştirecek şekilde genişletmek istiyor.

Daha önce Johns Hopkins'te doktora sonrası araştırmacı olan ve artık Stanford Üniversitesi'nde çalışan başyazar Ji Woong "Brian" Kim, "Bu çalışma, otonom cerrahi robotların gerçek dünyada kullanılmasının önündeki bazı temel engelleri aştığı için önceki çabalara göre büyük bir sıçramayı temsil ediyor" diyor. 

Çalışmamız, yapay zeka modellerinin cerrahi otonomi için yeterince güvenilir hale getirilebileceğini gösteriyor; bu bir zamanlar çok uzak görünse de artık uygulanabilir olduğu kanıtlanıyor.

Bulgular hakemli dergi Science Robotics'te yayımlandı.

Independent Türkçe