Bilim insanları Ay toprağının karbondioksiti oksijene dönüştürebileceğini keşfetti

Bilim insanları uzayda insan yaşamını desteklemenin yeni olasılığını araştırıyor

Çalışma ay toprağının karbondioksiti oksijene dönüştürebileceğini ortaya koydu (NASA)
Çalışma ay toprağının karbondioksiti oksijene dönüştürebileceğini ortaya koydu (NASA)
TT

Bilim insanları Ay toprağının karbondioksiti oksijene dönüştürebileceğini keşfetti

Çalışma ay toprağının karbondioksiti oksijene dönüştürebileceğini ortaya koydu (NASA)
Çalışma ay toprağının karbondioksiti oksijene dönüştürebileceğini ortaya koydu (NASA)

Bir araştırma Ay toprağının karbondioksiti oksijene dönüştürebildiğini ortaya koyarak uzayda insan yaşamını desteklemek için kullanılması olasılığına işaret etti.
The Independent'ın haberine göre, Joule adlı bilimsel dergide yayımlanan raporda ay toprağının, bir ay üssünde yaşamı desteklemek ve uzayın daha fazla keşfedilmesine imkan sağlamak adına su, oksijen ve yakıt üretmek için güneş ışığı ve karbondioksitin yanı sıra kullanılabilecek aktif bileşikler içerdiğini ortaya koydu.
Çin'deki Nanjing Üniversitesi'nde malzeme bilimcisi ve raporun baş yazarı olan Yingfang Yao, "Stratejimiz sürdürülebilir ve uygun maliyetli Dünya dışı yaşam ortamına bir senaryo sunuyor" dedi.
"Dünya dışı evrenin büyük ölçekli bir keşfini gerçekleştirmek istiyorsak faydalı yükü hafifletmenin, yani Dünya'dan gelecek malzemelere mümkün olduğunca az miktarda bağlı kalıp bunun yerine Dünya dışı kaynakları kullanmanın yollarını düşünmemiz gerekecek."
Nanjing Üniversitesi'ndeki ekip
Nanjing Üniversitesi'ndeki ekip ay toprağı örneğini tutuyor (Yingfang Yao)
Daha önce bilim insanları Dünya dışında hayatta kalma stratejileri önermişti fakat çoğu Dünya'dan gelen enerji kaynaklarına ihtiyaç duyuyordu. Örneğin NASA'nın Perseverance Mars keşif aracı oksijen üretmek için gezegenin atmosferindeki karbondioksiti kullanabilen bir cihaz taşısa da uzay aracı enerjisini bir nükleer bataryadan sağlıyor.
Ne var ki bu sefer Dr. Yao ve meslektaşları uzaya taşınması gereken şeyleri en aza indirmek için Ay'daki en bol iki kaynaktan yararlanmayı umuyor: Güneş radyasyonu ve Ay toprağı.
Bilim insanlarından oluşan ekip Çin'in Chang'e-5 uzay aracı tarafından geri getirilen ay toprağını analiz ettiğinde örnekte bol miktarda demir ve titanyum içeren maddeler bulunduğunu belirlemişti. Şimdi suyu elektrolize etmek için ay toprağını kullanacak bir "Dünya dışı fotosentez" sistemi tasarlamayı umuyorlar.
Astronotların solunumla verdiği karbondioksit de toplanacak ve su elektrolizinden elde edilen hidrojenle birleştirilecek. Bilim insanlarına göre süreç yakıt olarak kullanılabilecek metan gibi hidrokarbonlar üreterek Ay'daki insan yaşamının uygun maliyetli bir şekilde sürdürülmesine imkan tanıyacak.
Ekip sistemi uzayda, Çin'in gelecekteki ay görevlerinde test etmeyi umuyor.
Raporun yazarları özet bölümünde şunları söyledi:
"İnsanlı derin uzay keşifleri adına yürütülen önemli çabalar ışığında uzun vadeli keşifler için ay yaşam destek sistemini geliştirmek teknolojik ve bilimsel açıdan çok önemli. Saha kaynakları kullanımında ay, yerleşim ve seyahat için gereken yaşam desteğinin materyal temelini sağlayarak büyük bir fırsat sunuyor."



ChatGPT, Birleşik Krallık'taki giriş seviyesi işlerin üçte birini ortadan kaldırdı

ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
TT

ChatGPT, Birleşik Krallık'taki giriş seviyesi işlerin üçte birini ortadan kaldırdı

ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)
ChatGPT'nin sahibi OpenAI'ın CEO'su Sam Altman (AFP)

Araştırmaya göre, kıdem gerektirmeyen pozisyonlar, yeni mezun rolleri ve çıraklıktan oluşan giriş seviyesi işlerin sayısı ChatGPT'nin gelişinden bu yana neredeyse üçte bir oranında (yüzde 31,9) düştü.

İş arama sitesi Adzuna, yeni mezunların arandığı iş ilanlarının Kovid'den bu yana en düşük seviyeye gerilediğini ve giriş seviyesi işlerin 2022'de yüzde 28,9 iken şimdi toplam pazarın yalnızca dörtte birini oluşturduğunu tespit etti.

Giriş seviyesindeki görevlerin yerini yapay zekanın alması bu durumun sebeplerinden biri. Fakat yükselen Ulusal Sigorta primleri dahil olmak üzere artan işgücü maliyetleri de bir etken. Artan maaşlar da yakın zamana kadar enflasyonu geride bıraktı.

ChatGPT Kasım 2022'de piyasaya sürüldü, o zamandan beri birkaç versiyon çıktı ve yeni bir teknolojik dönüşüm çağını başlattı. ChatGPT'nin sahibi olan şirket 300 milyar dolar değerinde ve bu da onu Londra Menkul Kıymetler Borsası'nda halka açık tüm şirketlerden daha büyük yapıyor.

Bir başka yapay zeka firması olan Anthropic'in CEO'su yakın zamanda yapay zekanın 5 yıl gibi kısa bir süre içinde giriş seviyesindeki işlerin yarısını ortadan kaldırabileceğini söyledi. Dario Amodei, bu süre zarfında Birleşik Krallık'ta işsizliğin yüzde 10 ya da 20'ye çıkabileceğini iddia ederek şunları söyledi:

İnsanların bunu düşündüğünü sanmıyorum.

Adzuna'nın veri bilimi başkanı James Neave ise "Giriş seviyesinde işe alımları azaltabilmek, sadece verimliliği ve maliyet tasarruflarını artırır. Ulusal Sigorta primleri doğrudan mali bir yük" derken, yaklaşan İstihdam Hakları Yasa Tasarısı'nın da caydırıcı bir faktör olabileceğini öne sürdü.

Eğer bir işverenseniz, tüm bunlar insanları işe almamanız için nedenler listesini uzatıyor.

Ülke çapında birkaç büyük firma, maliyet düşürme önlemleri kapsamında personel sayısını önemli ölçüde azaltmayı planladığını ve işin çoğunu yapay zekanın üstleneceğini açıkladı.

BT'nin CEO'su Allison Kirkby, 2030'a kadar 40 bin ila 50 bin çalışanı işten çıkarmaya yönelik ilk planların "yapay zekanın tam potansiyelini yansıtmadığını" söyledi, yani daha da fazla kişi işini kaybedebilir.

Amazon da yapay zekanın daha geniş kapsamlı rollerde kullanılması sonucunda iş kayıplarının olacağını söyledi ancak kişi sayısı veya tarih vermedi.

Independent Türkçe