ABD 50 yıl önce iade ettiği Okinawa'dan vazgeçemiyor

Japon egemenliğine iade edilişinin 50. yılında Okinawa Adası, Çin ve Kuzey Kore'nin bölgesel tehditleri karşısında ABD için "stratejik nokta" özelliğini koruyor.

AA
AA
TT

ABD 50 yıl önce iade ettiği Okinawa'dan vazgeçemiyor

AA
AA

Japonya'nın güneybatısında, Doğu Çin Denizi'nde Tayvan'a yakın ada eyaleti, barındırdığı askeri üslerle ABD'nin Pasifik'teki yığınak ve aktarma merkezlerinden biri.
Ada'da, Mart-Haziran 1945'te İkinci Dünya Savaşı'nın son kara savaşlarından biri kabul edilen "Okinawa Muharebesinde" 12 hafta boyunca çatışmalar yaşandı. Japon İmparatorluk Ordusu, "Buzdağı Operasyonu" kapsamında Okinawa'nın 32 kilometre güneybatısındaki Kerama Adası'na asker çıkaran ABD'ye karşı taarruza geçti.
Muharebede 100 binin üzerinde Japon, 14 binden fazla ABD askeri hayatını kaybederken, o dönem Ada nüfusunun dörtte biri de harbin ortasında can verdi.
Japonya, savaş sonrası egemenliğini 1952'de kazanırken, "Stratejik konumdaki" Ada ise 1951'deki San Francisco Barış Anlaşması kapsamında ABD hakimiyetinde kaldı. 1969-74'te ABD'de görev yapan Nixon yönetiminde geri teslim edilmesi mutabakata varınca Ada eyaleti, Mayıs 1972'de Japon egemenliğine iade edildi.
Japon egemenliğine iade edilişinin 50. yılında Okinawa, Çin ve Kuzey Kore'nin bölgesel tehditleri karşısında ABD'nin Pasifik askeri stratejisinde "merkez nokta" özelliğini koruyor.

Kore ve Vietnam savaşları
Okinawa, savaş sonrası 70 yıldan fazla sürede bölge yakınlarında çıkan krizlerde hem aktarma hem de yığınak açısından ABD'ye fayda sağladı.
Ada'daki ABD üslerinin 1950-53 Kore Savaşı ile 1955-75 Vietnam Savaşı'nda hava saldırıları için sevk edilen ABD uçaklarınca kullanıldığı biliniyor.
Öte yandan üslerin 2003'te ABD öncülüğünde gerçekleşen Irak işgalinde, ABD'ye ait uçakların sorti faaliyetine fayda sağladığı da kaydediliyor. Eylül 2001 terör saldırıları sonrasında askeri önceliklerini güncelleyen ABD için bölgesel tehditler karşısında Okinawa'nın öneminin yükseldiği belirtiliyor.

Okinawa
Japonya'da "US Forces in Japan (USFJ)" adıyla ABD Hint-Pasifik Kuvvetlerine (INDOPACOM) bağlı hizmet veren askeri birimin yaklaşık 55 bin personeli bulunuyor.
ABD'nin yaklaşık 85 askeri üssünün Japonya genelinde konuşlandığı biliniyor.
Üslerin yüzde 9'u Aomori'de, yüzde 5,6'sı Kanagawa'da, yüzde 5'i başkent Tokyo'da, yüzde 3'ü Yamaguçi'de, yüzde 1,8 Nagasaki'de, yüzde 1,6'sı Hokkaido'da, yüzde 1,3'ü Hiroşima ile yüzde 2'si diğer eyaletlerde dağılım gösteriyor. Buna karşın ülke genelindeki ABD üslerinin dağılımında Okinawa'nın açık ara önde olduğu belirtiliyor.
ABD'nin Ada eyaletinde, biri Japonya Hava Öz Savunma Kuvvetleri (ASDF) ile paylaştığı tesis dahil, 30'u aşkın askeri amaçlı tesisi bulunuyor. Bunlar arasında eğitim sahaları, mühimmat depoları, iletişim merkezleri, aktarma istasyonları, askeri amaçlı limanlar ve kamplar yer alıyor.
Japonya yüzölçümünün yüzde 0,6'sını oluşturan Okinawa, ülke genelinde ABD askeri tesislerinin toplam arazi alanlarının yüzde 70,6'sına ev sahipliği yapıyor.
Okinawa ABD'nin askeri üslerinin, Japonya genelindeki ABD üslerine oranı, Japon egemenliğine iade edildiği 1972'de yüzde 58,7 iken, halihazırda yüzde 70,6.
Ayrıca ABD'ye ayrılan sadece toprak alanı değil Ada kıyısı ve açıklarında 27 bölge ve farklı noktalarda 20 hava sahası, askeri eğitim amacıyla ABD'ye tahsis edilmiş durumda. Bu durum, yaklaşık 54 bin kilometre karelik su alanında, balıkçılık dahil deniz, 95 bin 416 kilometre karelik hava sahası ise uçuş faaliyetini sınırlandırıyor.

Deniz piyadeleri
Yaklaşık 1,5 milyon nüfusa sahip Okinawa, başkent Tokyo ile neredeyse aynı yüz ölçüme sahip ancak yaklaşık 30 bin ABD askerini barındırıyor.
USFJ'nin Deniz Piyadeleri 1. Hava Kanadı verilerine göre, Ada'da asker haricinde yerel çalışanlar ile asker aileleri dahil 50 bin sivil daha yaşıyor.
ABD askeri güçlerinin Ada'daki üslere dağılımında ise deniz piyadelerinin sayısı göze çarpıyor. Okinawa'da ABD'ye 1547 kara, 2 bin 159 deniz, 6 bin 772 hava askeri ile 15 bin 365 deniz piyadesi görev yapıyor.
Tesisler arasında Batı Pasifik'te hava ikmali açısından kritik önemdeki Kaneda Hava Üssü, 4. Deniz Piyade Alayı ile 3. Keşif Taburu gibi deniz piyadelerinin acil müdahale güçlerinin yer aldığı Camp Schwab dikkati çekiyor.



ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
TT

ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)

Eski ABD Başkanı Donald Trump, New York Ceza Mahkemesi’ndeki jürinin, pornografik film oyuncusu Stormy Daniels ile yaşadığı iddia edilen kısa süreli ilişkiyi gizlemek için 2016 seçimleri sırasında iş kayıtlarında tahrifat yaptığına dair iddialarla ilgili kritik bir karar vermek üzere dün (Çarşamba) görüşmelere başlamasıyla, seleflerinin hiçbirine benzemeyen bir kader anıyla karşı karşıya.

‘Sus parası’ davasında haftalarca süren tanık çağırma ve incelemeler sunma sürecinin ardından Trump'ın kaderi, New York'tan 12 üye ve 6 yedek üyeden oluşan ve her an karar verebilecek olan jürinin elinde. ABD'nin eski başkanının cezai suçlamalarla yargılanmasıyla sonuçlanacak bu tarihi görev haftalar da sürebilir.

dferrfbfrtb
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın dünkü (çarşamba) duruşmaya katılırken çizilmiş bir resmi (Reuters)

Trump, 2016 seçimleri sırasında gerçek adı Stephanie Clifford olan Daniels'ı susturmak için kendisine yapılan 130 bin dolarlık ödemeyi gizlemek amacıyla şirketi Trump Organization'ın kayıtlarında tahrifat yaptığı gerekçesiyle 34 suçlamayla karşı karşıya. O yıl Trump, Demokrat rakibi Hillary Clinton'ı mağlup etmişti.

7 erkek ve 5 kadın

Yargıç Juan Merchan'ın 7 erkek ve 5 kadından oluşan jüriye müzakerelerle ilgili talimatlar ve usul kuralları hakkında bilgi vermesinin ardından, jüri, dün yerel saatle 11:30'dan kısa bir süre önce kararı değerlendirme sürecine başlamak üzere özel bir odaya girdi. Jürinin tartışmaları gizli olacak, ancak Yargıç Merchan'a ifadeleri yeniden dinlemek veya kanıtları görmek için not gönderebiliyorlar. Ayrıca karara varmaları ya da varamamaları halinde mahkemeyi bu şekilde bilgilendirecekler. Diğer yandan Merchan jüriye, “Buradaki kanıtları değerlendirmek benim sorumluluğum değil, bu sizin işiniz” mesajını verdi.

Manhattan'da ikamet eden ve profesyonel geçmişleri olan jüri üyeleri, Avukat Cohen ve Daniels'ın ifadeleri de dahil olmak üzere sık sık duruşmadaki ifadelerle meşgul görünüyorlardı. Birçoğu notlar aldı ve tanıkların, Manhattan savcılarının ve Trump'ın avukatlarının sorularını yanıtlamalarını dikkatle izledi.

sdfvbgrntyhumı
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın destekçileri dün (çarşamba) Manhattan'daki adliye binasının önünde toplandı. (AFP)

Trump'ın mahkûm edilebilmesi için jüri üyelerinin makul bir şüphenin ötesinde, ticari kayıtlarda tahrifat yaptığına ya da bu kayıtların yanlış girilmesine neden olduğuna ve bunu aldatma niyetiyle ve başka bir suç işleme ya da gizleme niyetiyle yaptığına kanaat getirmeleri gerekiyor. Yasaya göre, savcıların bu unsurlardan birini ya da ikisini kanıtladığını tespit edemezlerse, Trump'ı beraat ettirmeleri gerekiyor.

Savcılar, Trump'ın kampanya finansmanı yasası ihlallerini gizlemek için ticari kayıtlarda tahrifat yaptığını ve seçimi teşvik etmek veya engellemek için komplo kurduğunu iddia ederek eyalet seçim yasasını ihlal ettiğini iddia ediyor.

‘Aşağılayıcı’ koşullar

Müzakerelerin başlamasına saatler kala Trump, dün sabah adliyeye gitmek üzere Trump Tower'dan ayrılmadan önce sosyal medya ağında duruşma, Yargıç Merchan ve eski avukatı Michael Cohen hakkında kapsamlı bir konuşma daha yayınladı.

New York Ceza Mahkemesi’ni ‘Kanguru Mahkemesi!’ olarak adlandıran Trump, Yargıç Merchan'ın, iddia edilen eylemlerinin o zamanki avukatı Cohen'in tavsiyesi üzerine gerçekleştirildiği gerekçesiyle kendisini savunmasını engellediğini iddia etti. Trump'ın avukatları Mart ayında mahkemeye bu savunmaya itibar etmeyeceklerini söylemişlerdi. Trump ayrıca, Cohen'i kastederek “Benden çalarken yakalanan evsiz adam dışında ortada bir suç yoktu!” dedi.

Anayasa uzmanları, herhangi bir mahkûmiyet kararının Trump'ın seçimlere adaylığını koymasını ya da seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyeceğini söyledi.

Herhangi bir jüri kararının oybirliğiyle alınması gerekiyor. Müzakereler sırasında, duruşmanın her dakikasında mahkeme salonunda oturan altı yedek jüri üyesi, hasta ya da başka bir şekilde müsait olmayan bir jüri üyesinin yerine geçmeleri gerekmesi ihtimaline karşı ayrı bir odada tutulacak. Böyle bir durumda, yedek jüri üyesi yerine oturduktan sonra müzakereler yeniden başlayacak.

Trump'ın olası mahkumiyeti, başkanlığa adaylığını koymasını veya seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyecek. (Anayasa uzmanları)

Trump suçlu bulunursa, New York Şehri Denetimli Serbestlik Dairesi'nin zorunlu mahkûm incelemesi de dahil olmak üzere, kendisi için ‘aşağılayıcı’ kabul edilen koşullarla karşı karşıya kalabilir. Mahkemenin denetimli serbestlik bürosu hakimler için sunum raporları hazırlıyor. Burada Trump'la kişisel geçmişi, akıl sağlığı ve mahkumiyetine yol açan koşullar hakkında mülakat yapılacak.

Hapse girecek mi?

Eski savcılar, Trump'ın davadaki herhangi bir suçlamadan suçlu bulunması halinde, New York'un ceza adaleti sisteminde hüküm giymiş suçlulara yapılan rutin muamele ve olası bir temyiz için zaman çizelgesi hakkında bilgilendirilmesi de dahil olmak üzere, Trump için olası deneyimlerin bir karışımını çizdiler. Trump'ın eski bir başkan ve 5 Kasım'daki başkanlık seçimlerinin muhtemel Cumhuriyetçi adayı olması nedeniyle, cezaevine gönderilmesi halinde Gizli Servis'in kendisini nasıl koruyacağı ve ev hapsine mahkûm edilmesi halinde kampanya etkinliklerine seyahat etmesine izin verilip verilmeyeceği gibi olağanüstü hususlar da söz konusu olacak.

trhyju
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (Çarşamba) oturumun bitiminden sonra gazetecilere seslendi. (AP)

Merchan, Trump'ın 4 Nisan 2023'te çağrılmasının ilk gününden itibaren, Trump'ın seçim kampanyasını yürütme becerisine müdahale etmekten hoşlanmadığını söylemişti. Merchan, “O ABD Başkanlığı’na aday. Açıkçası, ABD Anayasası Birinci Değişikliği hakları çok önemli” ifadelerini kullanmıştı.

Merchan, 6 Mayıs'ta olası bir hapis cezası verme konusundaki isteksizliğini dile getirmiş ve suçlu bulunması halinde Trump'ın hapsedilmesinin yükünü taşıyacak diğer kişilerle ilgili endişelerini ifade ederek hapishaneyi ‘gerçekten son çare’ olarak tanımlamıştı. “Bu cezayı uygulamak zorunda kalacak insanlar için endişeleniyorum: Mahkeme memurları, infaz koruma memurları, Gizli Servis görevlileri ve diğerleri” şeklinde konuşan Merchan, ‘hapishanenin söz konusu olmadığı’ uyarısında bulundu.

Merchan duruşma sırasında Trump'a, “Eğer gerekli ve uygunsa bunu yapacağımı anlamanızı istiyorum” dedi.

Ancak hukuk uzmanları, sabıka kaydı bulunmayan 77 yaşındaki Trump için hapis cezasının pek olası görünmediğini söyledi. E sınıfı ağır suçlar 16 aydan dört yıla kadar hapisle cezalandırılabiliyor. Trump'ın suçlu bulunması halinde belirlenecek en önemli husus, bir devlet tesisinde ya da özel bir ortamda bir tür hapis cezasıyla mı yoksa şartlı tahliye yoluyla daha az kısıtlayıcı bir deneyimle mi karşı karşıya kalacağı.