Rusya, İsrail'in Suriye'deki hava saldırılarını artık engelleyecek mi?

Hizbullah’ın silahlarını modernleştirmek için kullandığı mevzi, İsrail saldırılarına maruz kaldı.

Geçen cumartesi günü Suriye- İsrail sınırında bulunan Golan Tepeleri’ndeki BM Ayrılma Gözlemci Gücü (AFP)
Geçen cumartesi günü Suriye- İsrail sınırında bulunan Golan Tepeleri’ndeki BM Ayrılma Gözlemci Gücü (AFP)
TT

Rusya, İsrail'in Suriye'deki hava saldırılarını artık engelleyecek mi?

Geçen cumartesi günü Suriye- İsrail sınırında bulunan Golan Tepeleri’ndeki BM Ayrılma Gözlemci Gücü (AFP)
Geçen cumartesi günü Suriye- İsrail sınırında bulunan Golan Tepeleri’ndeki BM Ayrılma Gözlemci Gücü (AFP)

Bir Rus denizaltısının Suriye’deki hedefleri bombalayan İsrail uçaklarına füze fırlattığı haberleri yayınlandı. Haberlerin ardından Tel Aviv merkezli ‘İsrail Hayom’ gazetesine göre İsrail askeri liderliği, bunun Moskova’nın ‘İsrail’in hareket özgürlüğü’ konusundaki tutumunu değiştirdiğinin bir işareti olup olmadığını inceliyor.
Tel Aviv, Rusya’nın ‘İsrail’in Ukrayna savaşına yönelik katkılarına’ İran’a silah ve teçhizat sağlayarak yanıt verdiği konusunda endişe yaşıyor. Bu çerçevede İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, ordusunun Ukraynalılara yalnızca savunma silahları sağladığını ve bunların Rusya’ya karşı kullanılma amacı taşımadığını belirtti.
Gantz, 17 Mayıs’ta Herzliya’daki Reichman Üniversitesi’nde İsrail’in karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları hakkında bir konuşma yaptı. Suriye’deki koşulların, İran’ın askeri faaliyetleri ve nükleer yeteneklerin gelişimi ile bağlantılı olduğunu belirten Gantz, “İran’ın ilk nükleer bombasını yapmak için yeterli bölünebilir malzemeyi biriktirmesine birkaç haftası var” dedi.
Benny Gantz, “İran’ın sahip olduğu isabetli stratejik silahların miktarı son dönemde önemli ölçüde arttı. Ancak İsrail, İran’ın Suriye’ye hassas silah göndermesini engelleme girişimlerine devam edecek” ifadelerini kullandı.
Muhalefet lideri Binyamin Netanyahu’ya yakınlığıyla bilinen İsrail Hayom gazetesi, geçen cuma günü olağandışı bir olayın yaşandığını ve saldırının zamanlamasının oldukça sıra dışı olduğunu belirtti. Aktarılana göre hedef alınan mevzii, Hizbullah’ın füzelerinin isabetliliğini artırmak için modernleştirdiği ‘Sars’ mevziisi olması dolayısıyla önemli.
Haberde, “Suriye’de İsrail ordusuna atfedilen saldırılar sırasında Suriyelilerin hava kuvvetlerine karadan havaya füzeler ateşlediği kimse için bir sır değil. Ateşlenen füzelerin sayısı çok. Ancak bunlar, eski TKA sistemleridir. Şubat 2018’de bir hava kuvvetleri uçağının düşürüldüğü bir vaka dışında bu Suriye savunmaları, İsrail havacılık faaliyetlerini engelleyemedi. Ancak Rusya, son yıllarda gelişmiş S-300 sistemlerinin çoğunu Suriye’ye taşıdı. Tel Aviv’de, gelişmiş bataryaların yalnızca Rusya’nın elinde kaldığı ve bu nedenle İsrail Hava Kuvvetleri’ne ait uçaklar için bir tehdit oluşturmadığı izlenimi hakimdi. Bu çerçevede geçen hafta sonu yaşanan gelişmeler, özellikle endişe verici” dedi.
Gazete, “Rusya’nın ‘İsrail’in Suriye’deki hava özgürlüğünü’ engelleyebileceğine dair yeni bir eğilimi olup olmadığını veya bunun tek seferlik bir istisna olup olmadığını anlamak için İsrail, Suriye’deki bir sonraki saldırıları beklemek zorunda kalacak” ifadelerine yer verdi.
Geçen cumartesi günü Rusya Savunma Bakanlığı, 6 İsrail F-16 savaş uçağının cuma günü Masyaf’daki Suriye Bilimsel Araştırma Merkezi’ne ve Baniyas limanına 22 füze ateşlediğini duyurdu. İsrail’in hava saldırıları sonucunda 3 Suriyeli asker ve 2 sivil çalışan öldü, 2 Suriyeli asker de yaralandı. Suriye Bilimsel Araştırma Merkezi’ne ait özel depolar da hasar gördü.
Öte yandan İsrail ordusu, pazartesi akşamı Lübnan’dan sızan ve Hizbullah’a ait olduğundan şüphelenilen bir insansız hava aracını takip ettiğini ve vurduğunu duyurdu. Ordu sözcüsüne göre insansız hava aracı, olay boyunca takip birimleri tarafından izlendi ve ordu, İsrail Devleti’nin egemenliğine yönelik her türlü ihlali önlemek için çalışmaya devam edecek.



İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
TT

İsrail-İran çatışmaları: Tahran siyasi mahkumlara baskıyı artırdı

İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)
İsrail'in saldırısı sonucunda Evin Hapishanesi'nin bir kısmı çökmüştü (AP)

İsrail'le 12 günlük çatışmanın ardından İran ülke içindeki baskıyı artırıyor.

Guardian'ın haberinde, 13 Haziran'da İsrail'in saldırısıyla başlayan ve İran'ın misillemesinin ardından 24 Haziran'da ABD'nin arabuluculuğunda ateşkes ilan edilen çatışmaların, İran'da "geniş çaplı bir iç baskı dalgasını" tetiklediği belirtiliyor.

İsrail'in 23 Haziran'da Evin Hapishanesi'ne düzenlediği saldırıda 71 kişinin hayatını kaybettiği anımsatılıyor. Hayatta kalan bazı mahkumların da daha kötü koşullardaki cezaevlerine nakledildiği yazılıyor.

Mahsa Emini protestolarına katıldığı gerekçesiyle hapse atılan aktivist Rıza Handan'ın, bombalamadan sonra daha kötü şartlardaki bir hapishaneye gönderildiği belirtiliyor. 60 yaşındaki aktivistin kızı şunları söylüyor:

Ne babamın ne de diğer mahkumların yatağı var, yerde uyumak zorunda kalıyorlar. Bir keresinde uyandığında battaniyesinin içinde 6 ya da 7 tahtakurusu bulmuştu.

Kadın mahkumların da yanlarına kişisel eşyalarını bile alamadan Karçak Hapishanesi'ne gönderildiği belirtiliyor. İdam cezasına çarptırılan Kürt yardım çalışanı Pakşan Azizi'den en az iki gündür haber alınamadığı aktarılıyor. Af Örgütü'ne göre Azizi, "barışçıl insani yardım ve insan hakları faaliyetleri" nedeniyle cezalandırıldı. Tahran yönetimiyse kendisini "devlete karşı silahlı isyanla" suçluyor.

Savaş sonrası İran genelinde bir güvenlik baskısı dalgası başlatıldığı da ifade ediliyor. Kolluk kuvvetlerinin kontrol noktaları oluşturduğu ve sosyal medya paylaşımları nedeniyle birçok kişinin tutuklandığı aktarılıyor.

İsrail-İran çatışmalarında Mossad'ın Tahran'da gizli bir drone üssü kurduğu ortaya çıkmıştı. Ayrıca istihbarat teşkilatına bağlı komandoların saldırıdan aylar önce başkente sızarak operasyon sırasında İran'ın hava savunma sistemlerini imha ettiği belirlenmişti. Mossad da casusların saldırılarda yer aldığını doğrulamıştı.

İran devlet medyasında geçen ay çıkan haberlerde, İsrail istihbaratı adına çalıştığı iddia edilen 700 kişinin yakalandığını duyurulmuştu. ABD merkezli İran İnsan Hakları Merkezi'nin (CHRI) verilerine göre 6 kişi casusluk iddiasıyla idam edildi. CHRI'dan Hadi Gayemi şu iddiaları paylaşıyor:

İranlı yetkililer, insanları hiçbir gerekçe göstermeden ve avukatlarına erişim hakkı vermeden gözaltına alıyor, ardından ‘ulusal güvenlik' suçlamalarıyla idam ederek halkı sindirmeye ve kontrolü yeniden kurmaya çalışıyor.

New York Times'ın analizinde de Evin Hapishanesi'nin "insan hakları ihlalleriyle" gündem olduğu hatırlatılıyor. Haberde, 12 günlük çatışmaların ardından Tahran yönetiminin tarihsel bir kavşakta olduğu yazılıyor. İran'ın ileride içerideki baskıyı artırmakla ülkenin dönüşümüne yönelik politikaları uygulamak arasında bocalayabileceği ifade ediliyor.

Independent Türkçe, Guardian, New York Times