Rusya, İsrail'in Suriye'deki hava saldırılarını artık engelleyecek mi?

Hizbullah’ın silahlarını modernleştirmek için kullandığı mevzi, İsrail saldırılarına maruz kaldı.

Geçen cumartesi günü Suriye- İsrail sınırında bulunan Golan Tepeleri’ndeki BM Ayrılma Gözlemci Gücü (AFP)
Geçen cumartesi günü Suriye- İsrail sınırında bulunan Golan Tepeleri’ndeki BM Ayrılma Gözlemci Gücü (AFP)
TT

Rusya, İsrail'in Suriye'deki hava saldırılarını artık engelleyecek mi?

Geçen cumartesi günü Suriye- İsrail sınırında bulunan Golan Tepeleri’ndeki BM Ayrılma Gözlemci Gücü (AFP)
Geçen cumartesi günü Suriye- İsrail sınırında bulunan Golan Tepeleri’ndeki BM Ayrılma Gözlemci Gücü (AFP)

Bir Rus denizaltısının Suriye’deki hedefleri bombalayan İsrail uçaklarına füze fırlattığı haberleri yayınlandı. Haberlerin ardından Tel Aviv merkezli ‘İsrail Hayom’ gazetesine göre İsrail askeri liderliği, bunun Moskova’nın ‘İsrail’in hareket özgürlüğü’ konusundaki tutumunu değiştirdiğinin bir işareti olup olmadığını inceliyor.
Tel Aviv, Rusya’nın ‘İsrail’in Ukrayna savaşına yönelik katkılarına’ İran’a silah ve teçhizat sağlayarak yanıt verdiği konusunda endişe yaşıyor. Bu çerçevede İsrail Savunma Bakanı Benny Gantz, ordusunun Ukraynalılara yalnızca savunma silahları sağladığını ve bunların Rusya’ya karşı kullanılma amacı taşımadığını belirtti.
Gantz, 17 Mayıs’ta Herzliya’daki Reichman Üniversitesi’nde İsrail’in karşı karşıya olduğu güvenlik sorunları hakkında bir konuşma yaptı. Suriye’deki koşulların, İran’ın askeri faaliyetleri ve nükleer yeteneklerin gelişimi ile bağlantılı olduğunu belirten Gantz, “İran’ın ilk nükleer bombasını yapmak için yeterli bölünebilir malzemeyi biriktirmesine birkaç haftası var” dedi.
Benny Gantz, “İran’ın sahip olduğu isabetli stratejik silahların miktarı son dönemde önemli ölçüde arttı. Ancak İsrail, İran’ın Suriye’ye hassas silah göndermesini engelleme girişimlerine devam edecek” ifadelerini kullandı.
Muhalefet lideri Binyamin Netanyahu’ya yakınlığıyla bilinen İsrail Hayom gazetesi, geçen cuma günü olağandışı bir olayın yaşandığını ve saldırının zamanlamasının oldukça sıra dışı olduğunu belirtti. Aktarılana göre hedef alınan mevzii, Hizbullah’ın füzelerinin isabetliliğini artırmak için modernleştirdiği ‘Sars’ mevziisi olması dolayısıyla önemli.
Haberde, “Suriye’de İsrail ordusuna atfedilen saldırılar sırasında Suriyelilerin hava kuvvetlerine karadan havaya füzeler ateşlediği kimse için bir sır değil. Ateşlenen füzelerin sayısı çok. Ancak bunlar, eski TKA sistemleridir. Şubat 2018’de bir hava kuvvetleri uçağının düşürüldüğü bir vaka dışında bu Suriye savunmaları, İsrail havacılık faaliyetlerini engelleyemedi. Ancak Rusya, son yıllarda gelişmiş S-300 sistemlerinin çoğunu Suriye’ye taşıdı. Tel Aviv’de, gelişmiş bataryaların yalnızca Rusya’nın elinde kaldığı ve bu nedenle İsrail Hava Kuvvetleri’ne ait uçaklar için bir tehdit oluşturmadığı izlenimi hakimdi. Bu çerçevede geçen hafta sonu yaşanan gelişmeler, özellikle endişe verici” dedi.
Gazete, “Rusya’nın ‘İsrail’in Suriye’deki hava özgürlüğünü’ engelleyebileceğine dair yeni bir eğilimi olup olmadığını veya bunun tek seferlik bir istisna olup olmadığını anlamak için İsrail, Suriye’deki bir sonraki saldırıları beklemek zorunda kalacak” ifadelerine yer verdi.
Geçen cumartesi günü Rusya Savunma Bakanlığı, 6 İsrail F-16 savaş uçağının cuma günü Masyaf’daki Suriye Bilimsel Araştırma Merkezi’ne ve Baniyas limanına 22 füze ateşlediğini duyurdu. İsrail’in hava saldırıları sonucunda 3 Suriyeli asker ve 2 sivil çalışan öldü, 2 Suriyeli asker de yaralandı. Suriye Bilimsel Araştırma Merkezi’ne ait özel depolar da hasar gördü.
Öte yandan İsrail ordusu, pazartesi akşamı Lübnan’dan sızan ve Hizbullah’a ait olduğundan şüphelenilen bir insansız hava aracını takip ettiğini ve vurduğunu duyurdu. Ordu sözcüsüne göre insansız hava aracı, olay boyunca takip birimleri tarafından izlendi ve ordu, İsrail Devleti’nin egemenliğine yönelik her türlü ihlali önlemek için çalışmaya devam edecek.



Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
TT

Putin: İran ile ilişkilerimiz olumlu yönde gelişiyor

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, Moskova'daki görüşme sırasında İranlı mevkidaşı Mesud Pezeşkiyan ile tokalaşırken (Reuters)

Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin bugün Türkmenistan’da düzenlenen uluslararası bir forum kapsamında İran Cumhurbaşkanı Mesud Pezeşkiyan ile yaptığı görüşmede, Moskova ile Tahran arasındaki ilişkilerin ‘son derece olumlu bir şekilde geliştiğini’ söyledi.

Şarku’l Avsat’ın Rus haber ajansı Sputnik’ten aktardığına göre Putin, görüşmede, Rusya’nın Birleşmiş Milletler’de (BM) İran’ın nükleer programı konusunda Tahran ile yakın koordinasyon içinde çalıştığını ifade etti.

dfrgt
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin (AFP)

Putin, iki ülkenin Buşehr Nükleer Santrali başta olmak üzere çeşitli alanlarda iş birliği yürüttüğünü, ayrıca Uluslararası Kuzey-Güney Ulaştırma Koridoru gibi altyapı projelerinde birlikte çalıştıklarını belirtti. Rus lider, gaz ve elektrik sektörlerinde ortaklık imkanlarının da değerlendirildiğini dile getirdi.

Pezeşkiyan ise görüşmede, Tahran’ın Moskova ile imzalanan kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmasının tüm maddelerine bağlı olduğunu vurguladı.


Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak
TT

Fildişi Sahili, El Kaide ile bağlantılı militanlara karşı koymak için ABD casus uçaklarını görevlendirmeyi planlıyor

Casus uçak
Casus uçak

Fildişi Sahili’nden iki güvenlik yetkilisi, ülkenin ABD Başkanı Donald Trump yönetiminden, El Kaide bağlantılı militanlara karşı sınır ötesi operasyonlarda kullanılmak üzere ülkenin kuzeyine Amerikan keşif uçakları konuşlandırmasını talep ettiğini söyledi. Yetkililer, Washington’dan gelecek kararın gelecek yıl netleşmesini beklediklerini belirtti.

Terörle mücadelede görevli üst düzey bir yetkili, Abidjan ile Washington’ın bölgesel güvenlik ihtiyaçları konusunda mutabakata vardığını, ancak zamanlamanın hâlâ kesinleşmediğini ifade etti.

Beyaz Saray yorum talebine yanıt vermezken, Pentagon şu anda Fildişi Sahili’nde operasyon planı olmadığını açıkladı. ABD Dışişleri Bakanlığı ise değerlendirme yapmaktan kaçındı, ancak “Amerikan çıkarlarıyla bağlantılı olduğunda terörle mücadele hedeflerimizi sürdürmeye devam edeceğiz” açıklamasını yaptı.

Fildişi Sahili Savunma Bakanlığı da yorum talebine yanıt vermedi.

Washington, geçen yıl Batı Afrika’daki ana üssünü kaybetmişti. Nijer’in güvenlik desteği için Rusya’ya yönelmesi üzerine ABD, 100 milyon dolar değerindeki insansız hava aracı (İHA) üssünden çıkarılmıştı.

Bu üs, Sahel bölgesinde El Kaide ve DEAŞ bağlantılı gruplara ilişkin kritik istihbarat sağlıyordu. Küresel Terörizm Endeksi’ne göre, geçen yıl bölgede bu gruplarla bağlantılı faaliyetler nedeniyle 3 bin 885 kişi hayatını kaybetti. Bu sayı, dünya genelindeki terör kaynaklı ölümlerin yarısına denk geliyor.


Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
TT

Taliban’dan Pakistan’a fetvalı güvence

Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)
Afganistan'da Perşembe günü Celalabad'da düzenlenen mezuniyet töreninde polis memurları (EPA)

Afganistan’daki Taliban yönetimi, iki ülke arasında günler önce yeniden alevlenen sınır çatışmalarının ardından, Pakistan’a yönelik dolaylı güvence mesajlarını yoğunlaştırdı. Kabil, kırılgan ateşkesi koruma çabalarının sürdüğü bir dönemde hem dinî hem de siyasi bir dizi taahhüdü arka arkaya açıkladı.

Başbakan Ahund ve üst düzey isimlerin katıldığı, binden fazla din adamını bir araya getiren toplantıda yayımlanan fetva, Afgan topraklarının hiçbir ülkeye karşı kullanılmayacağını ilan etti. Siyasi–fiqhî bildiri, sınır ötesi çatışmalara müdahil olanlara karşı yaptırım uygulanacağını vurguladı.

Bildirinin ardından Dışişleri Bakanı Emirhan Muttaki, hükümetin fetvadaki taahhütlere “tam bağlılık” göstereceğini açıkladı. Açıklama, Pakistan içini hedef alan ve sorumluluğu başta Pakistan Talibanı (TTP) olmak üzere çeşitli gruplara atfedilen saldırıların ardından yükselen gerilimi yatıştırma girişimi olarak değerlendirildi.

Sınırdaki son saldırıda, salı günü Afganistan sınırına yakın Kurram bölgesindeki bir güvenlik noktasının hedef alınması sonucu 6 Pakistan askeri hayatını kaybetmişti. İslamabad, saldırıların Afgan topraklarını kullanan silahlı gruplarca planlandığını savunurken, Kabil bu iddiaları reddediyor ve TTP ile operasyonel bağları olmadığını öne sürüyor.

dfgt
3 Aralık 2025'te Afganistan sınırında düzenlenen saldırıda hayatını kaybeden Pakistanlı güvenlik görevlileri için düzenlenen cenaze töreninden bir kare (AFP)

Din adamları kurultayının sonunda yayımlanan bildiride, Afgan hükümetinin ülke topraklarının hiçbir devlete karşı kullanılmaması taahhüdünü “şer’î bir sorumluluk” olarak üstlendiği belirtildi. Açıklamada, bu taahhüdü ihlal edenlerin asi sayılacağı ve gerekli işlemlerin uygulanacağı ifade edildi.

Bildiride, ülke egemenliğini savunmanın dinî bir görev olduğu vurgulanırken, aynı zamanda “Afgan topraklarının başka herhangi bir devlete zarar vermek için kullanılmasının caiz olmadığı” yeniden teyit edildi. Ayrıca Afgan vatandaşlarının sınır ötesindeki askerî faaliyetlere katılmak üzere ülke dışına gitmesinin yasak olduğu, bunu yapanların “muhalif ve asi” kabul edileceği kaydedildi.

Toplantıda Başbakan Ahund’un yanı sıra Yüksek Mahkeme Başkanı, İyiliği Emretme ve Kötülükten Sakındırma Bakanı, Yükseköğrenim Bakanı ve diğer üst düzey isimlerin bulunması, Taliban yönetiminin Pakistan’a hem dinî hem de siyasi nitelikte çift katmanlı güvence sunma çabasının işareti olarak değerlendirildi. Kabil yönetimi, özellikle sınır aşan silahlı gruplar konusunda artan uluslararası baskıyla karşı karşıya.

hyju
Afganlar, 6 Aralık 2025'te Pakistan güçleriyle sınır çatışmalarında öldürülen bir adam için yas tutuyor (AFP)

Dışişleri Bakanı Muttaki, devlet medyasına yaptığı açıklamada, ülke genelindeki din alimlerinin “İslami düzenin korunmasına yönelik birleşik fetvalarını” yenilediklerini belirterek, Afganistan’ın hiçbir ülkeye zarar verecek bir faaliyete izin vermeyeceğini yineledi. Muttaki, “Bu, alimlerin tavsiyesidir ve tüm Müslümanlar için yerine getirilmesi gereken bir görevdir” dedi.

Muttaki, fetvayı ihlal ederek sınır ötesi faaliyetlerde bulunanlara karşı Afgan yönetiminin gerekli adımları atma hakkına sahip olduğunu vurguladı. Bu ifade, TTP’ye katılan Afgan unsurlara yönelik üstü kapalı bir mesaj olarak değerlendirildi.

Açıklamasının sonunda “birlik ve fitneden uzak durma” çağrısı yapan Muttaki, Afgan halkının tarih boyunca din alimlerinin fetvalarına uyduğunu ve bugün de bu çizginin sürdürüleceğini belirtti.

Gözlemcilere göre fetva, siyasi bildiri ve resmî açıklamaların tamamı, son haftalarda tırmanan saldırılar nedeniyle artan Pakistan tepkisini yatıştırmaya ve Kabil’in güvenlik taahhütlerine bağlılık gösterdiğini ispatlamaya yönelik koordineli bir çabanın parçası niteliğinde. Geçen cuma yaşanan ve 4 kişinin ölümüne yol açan sınır çatışması, iki ülke arasındaki gerilimi yeniden tırmandırmıştı.