Lübnan’da seçimlerin ardından ekonomik kriz derinleşti, kuyruklar yeniden ortaya çıktı

Lübnan’da genel seçimlerin sona ermesinin ardından ekonomik kriz kendini yeniden gösterdi. Ekmek fırınlarının ve akaryakıt istasyonlarının önünde kuyruklar oluştu. Yakıt stoklarındaki azalma nedeniyle elektrik arzı yine düştü. Amerikan doları yerel para birimi karşısında rekor kırdı, serbest piyasada 1 dolar 31 bin Lübnan lirasından işlem gördü. Merkez Bankası çalkantılı piyasaları sakinleştirmek için, döviz arz süresini bir ay süreliğine uzattığını duyurdu.  

Lübnan devleti yerel para biriminin değerini korumak için önlemler almaya girişirken, Irak Başbakanı Mustafa el-Kazımi, Meclis Başkanı Nebih Berri ile gerçekleştirdiği telefon görüşmesinde, ülkesinin Lübnan’a ‘elektrik üretiminde’ kullanılmak üzere yakıt sağlamaya devam edeceğini teyit etti. Nebih Berri daha önce Irak’tan bu yönde talepte bulunmuştu. Lübnan’da iki elektrik kaynağı bulunuyor. Tüketimin yüzde onu hidroelektrik santrallerinden karşılanırken, diğer kısmı akaryakıt (fuel oil) santralleri tarafından üretiliyor. Irak hükümeti geçmişte yapılan bir anlaşma uyarınca vadeli olarak Lübnan’a akaryakıt tedariği sağlıyor. Lübnan genelinde sadece 4 ila 6 saat elektrik arzı sağlanabiliyor. Günün geriye kalan zamanlarında ise yakıt temelli mobil jeneratörlerle elektrik ihtiyacı karşılanıyor.  

Lübnan Elektrik İdaresi, seçim sürecinde üretim kapasitesini arttırarak, depolarındaki akaryakıt stoklarının büyük bir bölümünü tüketmek zorunda kaldıklarını açıkladı. Küresel piyasalarda ham petrol fiyatlarındaki artış nedeniyle alım yapamadıklarını duyuran Elektrik İdaresi, halihazırda geçmişteki anlaşmalar uyarınca Irak’tan sağlanan akaryakıt miktarlarının ise yetersiz olduğunu kaydetti. Tamamen karanlıkta kalınmaması için önlem olarak kuzeydeki Deyr Ammar Santrali’nde üretimin durdurulduğu, Zahrani Santralinde ise minimum seviyelerde dört gün yeterli olabilecek üretim gerçekleştirilebileceği ifade edildi. Irak’tan ‘akaryakıt’ taşıyan bir tankerin cuma günü Beyrut’a varmasının beklendiği belirtildi.

Lübnan’da bazı akaryakıt istasyonlarında kuyruk oluştu. (EPA) 

Lübnan’da Amerikan doları yerel para birimi karşısında beş aylık en yüksek seviyeyi gördü. Sabah saatlerinde serbest piyasada 31 bin Lübnan Lirasından işlem gören dolar, Merkez Bankası’nın piyasaya döviz sürmesiyle biraz olsun geriledi. Merkez Bankası yenilebilir olmak üzere temmuz ayının sonuna kadar sabit fiyattan dolar arzı gerçekleştireceğini duyurmasının ardından, Lübnan lirası değer kazanarak 30’un altına düştü. Bu süreçte Beyrut’taki bazı ticari mekanlar yerel para birimiyle satışlarında daha fazla zarar etmemek için kepenk indirdi. Şarku’l Avsat’a açıklamalarda bulunan banka kaynakları, yerel paranın değerinin düşmesinin, Merkez Bankası’nın seçimlerden sonra piyasaya döviz arzı gerçekleştirmeyeceği yönünde çıkan söylentiler nedeniyle yaşandığını aktardı. Lübnan’da yakıt ve buğday ithalatı başta olmak üzere ithalat işlemleri Merkez Bankası’nın sağladığı dövizle doğrudan bağlantılı. Lübnan’ın bazı bölgelerinde dün fırınlar önünde uzun kuyruklar oluştu. Bazı fırınlar un stoklarının bittiği gerekçesiyle kapılarını kapattı. Fırıncılar Birliği Cebel Lübnan temsilcisi Antuan Seyf, ‘Çoğu fırının yeterli stoğu bulunmuyor, tüketime bağlı olarak birkaç günlük stoklarla idare ediyoruz, bu bir kriz durumudur, altı değirmen çalışmalarını durdurdu çünkü buğday ücretlerini ödeyemediler” dedi.

Akaryakıt ithalatında döviz temininde yaşanan gecikmeden kaynaklı sorunlar ve küresel piyasalardaki petrol fiyatlarındaki yükseliş, bazı akaryakıt istasyonlarının geçici olarak kapanmasına yol açtı. Bunun üzerine aktif olan istasyonlarda uzun araç kuyrukları oluştu. Petrol İstasyonları Birliği üyesi George Barraks, Ulusal Haber Ajansı'na yaptığı açıklamada "Limandaki tankerlerde ve depolarımızda yeterli miktarda benzin bulunuyor, yani yakıt sıkıntısı yok. Sorun döviz ödemeleriyle ilgili gecikmelerden kaynaklandı ve yakın zamanda çözülmesini umuyoruz. Dolayısıyla bir süre sınırlı satışlar yapılması kararlaştırıldı, bazı istasyonlar ise akaryakıtları tükendiği için geçici olarak kapatıldı” dedi.