Irak Yüksek Federal Mahkemesi, Ekim 2021’deki genel seçimlerden sonra statüsü ‘günlük işleri yürütme hükümeti’ olarak değişen Başbakan Mustafa el-Kazımi başkanlığındaki hükümetin yetkileriyle ilgili üç aydan uzun süredir devam eden tartışmalara son noktayı koydu.
Irak Anayasası’na göre, ülkeyi yöneten hükümet, parlamento seçim sonuçları ilan edilip meclis başkanı ve yardımcılarının seçilmesinin ardından istifa etmiş kabul edilir. Ancak devletin işleyişinde bir aksaklık yaşanmaması adına yeni hükümet kurulana kadar ülkedeki rutin devlet işlerinin yürümesini sağlar.
Ekim 2021’de düzenlenen genel seçimlerden bu yana Kazımi başkanlığındaki günlük işleri yürütme hükümetinin yaptığı atamalar, görevden almalar, Meclis’e sunduğu kanun tasarıları aylardır tartışma konusu oluyordu. Nitekim Irak Anayasası, günlük işleri yürütme hükümetine Meclis’e genel bütçe tasarısı sunma yetkisi tanımadığı için Kazımi hükümeti de genel bütçe tasarısı yerine geçen hafta ‘Gıda Güvenliği ve Kalkınma İçin Acil Destek’ isimli kanun tasarısı sundu. Irak Meclisi tasarıyı kabul etmeye hazırlanırken, bazı milletvekilleri hükümetin kanun tasarısı sunma yetkisiyle ilgili Federal Mahkeme’ye şikâyet başvurusunda bulundu. Mahkeme günlük işleri yürütme hükümetinin böyle bir yetkiye sahip olmadığına karar verdi. Meclis, bu sefer kanun tasarısı yerine ‘kanun teklifi’ formülüne başvurdu. Nitekim Anayasa günlük işleri yürütme hükümetine ‘kanun teklifi’ sunma izni veriyor. Buna ek olarak Cumhurbaşkanı Berhem Salih ‘günlük işleri yürütme hükümeti’ kavramını açıklaması talebiyle Federal Mahkeme’ye resmi yazı gönderdi.
Salih, gönderdiği yazıda şu ifadeleri kullandı:
“Yüksek Federal Mahkeme’nin 2022 yılı 121 sayılı kararı, günlük işleri yürütme hükümetinin, tam yetkili doğal hükümetten sınırlı yetkilere sahip hükümete dönüşen hükümet olduğuna işaret etti. Ülkenin karşı karşıya olduğu ve yakın gelecekte karşılaşması muhtemel zorlu krizler doğrultusunda ve özellikle elektrik enerjisi, gıda ve ilacın yanı sıra petrol çıkarma ve güvenliği sağlamak için gereken kaynakların tedarikine ihtiyaç duyulurken, şimdiye kadar 2022 bütçesinin olmadığı da dikkate alınarak, mevcut hükümetin günlük hayatın bu gerekliliklerini ve vatandaşlara temel hizmetleri sağlamak için mali ödenekler tahsis etme ve kararlar alma noktasındaki yetkilerini açıklayabilir misiniz?”
Federal Mahkeme, Salih’in yazısına yanıt olarak yaptığı açıklamada şunları kaydetti:
“Günlük işleri yürütme hükümeti, tam yetkili doğal hükümetten sınırlı yetkilere sahip hükümete dönüşen hükümet anlamına gelir. Bu, iki durumda gerçekleşir: Birincisi, (Anayasa’nın) 61’inci maddesinin 8’nci fıkrasının (a), (b), (c) ve (d) bentlerinin hükümlerine dayanarak Bakanlar Kurulu oluşturulana kadar başbakandan güvenoyu çekildiğinde. İkincisi, Anayasa’nın 64’üncü maddesinin 1’inci fıkrasında belirtilene göre Meclis feshedildiğinde. Bu iki durumda Bakanlar Kurulu istifa etmiş kabul edilir ve kamu kurumlarının düzenli işleyişini ve halka yönelik hizmetlerin sürekliliğini sağlayacak karar ve tedbirleri almayı içeren günlük işleri yürütmeye devam eder. Bunun kapsamına, Irak'ın siyasi, ekonomik ve toplumsal geleceği üzerinde önemli ölçüde etki edecek siyasi sebep ve motivasyon içeren kararlar girmez. Bunun kapsamına, kanun tasarıları önerme, kredi verme, devletin yüksek makamlarına atama yapma veya görevden alma ve bakanlıkları veya daireleri yeniden yapılandırma girmez. Kamu kurumlarının düzenli işleyişi ve halka hizmet sunmaya devam edilmesi; gıda, ilaç, elektrik ve bunların gerekliliklerini yerine getirmeyi ve güvenliği her yönüyle sağlamayı kapsar. Hükümet ve tüm paydaşları bunları temin etmekle yükümlüdür.”
Bu karar, Federal Mahkeme’nin belirlediği çerçevede çalışmalarını sürdürmesi için mevcut hükümete ve gıda güvenliğiyle ilgili kanun tasarısını ‘kanun teklifi’ adı altında yeniden gündeme getiren Meclis’e uzatılmış bir can simidi olarak değerlendiriliyor. Nitekim günlük işleri yürütme hükümetinin ‘kanun tasarısı’ sunma hakkı bulunmuyor.
Irak Federal Mahkemesi ‘günlük işleri yürütme hükümeti’ ile ilgili tartışmalara son noktayı koydu
https://turkish.aawsat.com/home/article/3657301/irak-federal-mahkemesi-%E2%80%98g%C3%BCnl%C3%BCk-i%C5%9Fleri-y%C3%BCr%C3%BCtme-h%C3%BCk%C3%BCmeti%E2%80%99-ile-ilgili-tart%C4%B1%C5%9Fmalara
Irak Federal Mahkemesi ‘günlük işleri yürütme hükümeti’ ile ilgili tartışmalara son noktayı koydu
Irak Federal Mahkemesi ‘günlük işleri yürütme hükümeti’ ile ilgili tartışmalara son noktayı koydu
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة