عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
YAŞAM Sağlık

Dünya Sağlık Örgütü dünya genelinde maymun çiçeği vakalarının artmasını bekliyor

1970 yılında Kongo’da maymun çiçeği hastalığına yakalanan çocuklar (WHO)
1970 yılında Kongo’da maymun çiçeği hastalığına yakalanan çocuklar (WHO)
TT
TT

Dünya Sağlık Örgütü dünya genelinde maymun çiçeği vakalarının artmasını bekliyor

1970 yılında Kongo’da maymun çiçeği hastalığına yakalanan çocuklar (WHO)
1970 yılında Kongo’da maymun çiçeği hastalığına yakalanan çocuklar (WHO)

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), önümüzdeki günlerde dünya genelinde maymun çiçeği vakalarının artmasını beklediklerini bildirdi.
WHO tarafından dün yapılan açıklamada, virüsün endemik olmadığı 12 üye ülkeden 92 doğrulanmış vaka ve 28 şüpheli maymun çiçeği vakası bildirildiği ifade edildi.
WHO Salgın Hastalıklar Uzmanı Profesör David Heyman, önümüzdeki günlerde maymun çiçeğinin yayılmasının nasıl sınırlandırılacağı konusunda WHO’nun daha fazla rehberlik ve tavsiye sağlayacağını söyledi.
Heyman, uluslararası bir uzmanlar komitesinin, salgın hakkında neyin araştırılması gerektiğini değerlendirmek, asemptomatik yayılma olup olmadığı, kimin en fazla risk altında olduğu ve farklı bulaşma yolları da dahil olmak üzere halkı bilgilendirmek için video konferans yoluyla toplantı gerçekleştirdiğini bildirdi.
WHO yetkilisi, “Mevcut bilgiler, bir kişiden diğerine virüs bulaşmasının, semptom gösteren vakalarla yakın fiziksel temasta bulunan kişiler arasında gerçekleştiğini gösteriyor” dedi.
Hasta çocuklara bakan ebeveynler ve sağlık çalışanlarının risk altında olduğunu belirtti.
Bu nedenle, bazı ülkeler maymun çiçeği tedavi ekiplerine ilgili bir virüs olan çiçek hastalığı aşılarını aşılamaya başladı.
Maymun çiçeği virüsü, Batı ve Orta Afrika’nın bazı bölgelerinde endemik olan, genellikle hafif bulaşıcı bir hastalık.
Yakın temas yoluyla yayılıyor, bu nedenle kendini izole etme ve kişisel hijyen gibi önlemlerle nispeten daha kolay kontrol altına alınabilir.
Heyman, virüsün endemik olduğu ülkelerin dışına yayılmasının biyolojik olarak mümkün olduğunu, ancak yeni tip koronavirüs karantinaları, sosyal mesafe ve seyahat kısıtlamaları nedeniyle büyük bir salgına yol açmadığını söyledi.
Maymun çiçeği salgınının koronavirüsün ilk günlerine benzemediğini, kolay bulaşmadığını vurgulayan Heyman, “Virüse maruz kaldığından şüphelenenlerin veya kızarıklık ve ateş gibi belirtiler gösterenlerin başkalarıyla yakın temastan kaçınmaları gerek. Aşılar var, ancak en önemli mesaj kendinizi koruyabilmenizdir” diye ekledi.

Daha fazlasını oku

 
 
YAŞAM

Otizmde devrim niteliğinde gelişme

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT
TT

Otizmde devrim niteliğinde gelişme

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

Araştırmacılar, otizmin 4 alt tipini keşfederek bu genetik durumun altında yatan biyolojiyi anlamaya yönelik "dönüştürücü bir adım" attı.

Princeton Üniversitesi ve Simons Vakfı'ndan bilim insanları, otizm kohort çalışması SPARK'taki 5 bin çocuğun verilerini analiz ederek bireyleri özellik kombinasyonlarına göre gruplandırdı.

Araştırmacılar belirli özelliklerle ilgili genetik bağlantılar aramak yerine, sosyal etkileşimlerden tekrarlayan davranışlara ve gelişimsel kilometre taşlarına kadar 230'dan fazla özelliği her bir kişide değerlendirdi.

Bu analiz sayesinde otizmin farklı genetik varyasyon modellerine sahip 4 alt tipini tanımlamayı başardılar.

Flatiron Enstitüsü'nde yardımcı araştırmacı bilim insanı ve çalışmanın ortak başyazarı Natalie Sauerwald, "Otizmin tek bir biyolojik hikayesi değil, birden fazla farklı anlatısı olduğunu görüyoruz" diyor.

Bu, geçmişteki genetik çalışmaların neden genellikle yetersiz kaldığını açıklamaya katkı sağlıyor; aslında birbirine karışmış birden fazla farklı bulmacaya baktığımızı fark etmeden bir yapbozu çözmeye çalışıyorduk. Bireyleri ilk başta alt tiplere ayırana kadar resmin tamamını, genetik örüntüleri göremedik.

Bu 4 alt tip Sosyal ve Davranışsal Zorluklar, Gelişimsel Gecikmeyle Birlikte Karma OSB (Otizm Spektrum Bozukluğu), Orta Derecede Zorluklar ve Geniş Çaplı Etkilenme olarak belirlendi.

İlk tip, otizmi olmayan çocuklarla benzer bir hızda gelişimsel kilometre taşlarına ulaşan fakat genellikle dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, anksiyete veya depresyon gibi eşlik eden sorunlar yaşayan çocukları kapsıyor.

İkinci tipte gelişimsel kilometre taşlarına ulaşmada gecikme görülürken eşlik eden rahatsızlıklara dair herhangi bir belirtiye rastlanmıyor.

Üçüncü tip olan Orta Derecede Zorluklar'da otizmle ilgili temel davranışlar olsa da diğer gruplar kadar güçlü değil. Otizmi olmayan çocuklarla benzer bir hızda kilometre taşlarına ulaşıyor ve eşlik eden rahatsızlıklar görülmüyor.

4. tipte en uç ve geniş kapsamlı zorluklar yaşanıyor.

Katılımcıların yüzde 37'sinin yer aldığı birinci ve yüzde 34'ünün bulunduğu üçüncü tip en yaygın gruplar. Yüzde 19'unu içeren ikinci ve yüzde 10'unun olduğu 4. tiplerse en nadir olanlar. 

Bulgular, genetik farklılıkların "yüzeyde benzeyen klinik görünümlerin ardındaki farklı mekanizmalara işaret ettiğini" vurguluyor.

Örneğin hem Geniş Çaplı Etkilenme hem de Karma OSB gruplarındaki çocuklar gelişimsel gecikme ve zihinsel engellilik gibi bazı önemli özellikleri paylaşıyor. Ancak ilk grupta, ebeveynlerden geçmeyen de novo mutasyonların en yüksek oranı görülürken, ikinci grubun nadir kalıtsal genetik varyantları taşıma olasılığı daha fazla.

Bulgular otizmin sadece 4 alt tipi olduğu anlamına gelmiyor; en az 4 tane bulunduğunu ve bunların hem klinik seviyede hem de genom düzeyinde araştırmalar için anlamlı olduğunu gösteren veri odaklı bir çerçevenin keşfedilmesini sağlıyor.

Otizmle mücadele eden ailelerin, çocuklarının hangi otizm alt tipine sahip olduğunu bilmesi yeni bir netlik, kişiye özel bakım, destek ve topluluk imkanı sunabilir.

Independent Türkçe