Olaylı anlaşmanın tarihçesi: Musk, Twitter'ı almaktan vaz mı geçti?

Teknoloji milyarderinin 44 milyar dolarlık teklifinde son durum

Elon Musk'ın, satın alma anlaşmasından sonra Twitter'ın geçici CEO'su olacağı düşünülüyordu (AP)
Elon Musk'ın, satın alma anlaşmasından sonra Twitter'ın geçici CEO'su olacağı düşünülüyordu (AP)
TT

Olaylı anlaşmanın tarihçesi: Musk, Twitter'ı almaktan vaz mı geçti?

Elon Musk'ın, satın alma anlaşmasından sonra Twitter'ın geçici CEO'su olacağı düşünülüyordu (AP)
Elon Musk'ın, satın alma anlaşmasından sonra Twitter'ın geçici CEO'su olacağı düşünülüyordu (AP)

Elon Musk'ın Twitter'ı satın almaya yönelik olaylı girişiminde işler tersine döndü.
İlk başta Musk'ın sosyal medya platformunun tamamını alma talebine olumsuz yaklaşan Twitter yönetimi şu anda şirketi Musk'a satmak için çaba harcıyor.
Dünyanın en zengin insanı unvanlı Musk, satın alma anlaşmasının askıya alındığını öne sürerken, Twitter yönetimi milyarderin bu iddiasını reddediyor ve sürecin ilerlediğini savunuyor.
Independent Türkçe'den Çağla Üren sansasyonel Twitter anlaşmasının zaman çizelgesini ve gelinen son durumu derledi:

Mart 2022: Musk gözünü Twitter'a dikiyor
Tesla ve SpaceX'in CEO'su Musk, ilk olarak mart başında Twitter'da açtığı bir anketle gündeme geldi.

Milyarder bu ankette takipçilerine Twitter'ın ifade özgürlüğünü koruduğuna inanıp inanmadıklarını sordu. 2 milyon katılımcının kabaca yüzde 70'i "hayır" yanıtını verdi.
Teknoloji milyarderinin bu hamlesi takipçiler arasında heyecan yarattı. Twitter kullanıcıları, Musk'ın kendi sosyal medya platformunu kuracağını düşündü.
Bu esnada hiçbir somut açıklamada bulunmayan Musk, mart ayının sonunda Twitter'ın yönetim kurulu üyesi Egon Durban'la şirketin yönetim kuruluna katılmayı gizlice tartışmaya başladı. Bu arada Musk, ocak ayından beri Twitter hissesi satın alıyordu.
27 Mart'ta Twitter yönetim kurulu başkanı Bret Taylor ve CEO Parag Agrawal'la görüşen milyarder, şirketin yönetim kuruluna katılma fikrini onlarla da tartıştı.
Ancak platformdan hisse aldığını nisana kadar kamuoyuna açıklamadı ve ABD Menkul Kıymetler ve Borsa Komisyonu'na (SEC) bildirmedi.

Nisan 2022: Musk platformu adım adım satın alıyor
4 Nisan'da teknoloji milyarderi Twitter hisselerinin yaklaşık yüzde 9,2'sini satın aldığını kamuoyuna açıkladı. 5 Nisan'da artık şirketin en büyük hissedarı olduğu için Twitter yönetim kuruluna alınacağı duyuruldu.
6 Nisan'da Twitter CEO'su ve yönetim kuruluyla çalışmayı dört gözle beklediğini söyleyen Musk, 11 Nisan'da Twitter yönetim kuruluna katılmaktan vazgeçtiğini açıkladı.
14 Nisan'da ise beklenmedik bir hamle yapan milyarder Twitter'ın tamamını satın almak için hisse başına nakit olarak 54,20 dolar ödemeyi teklif etti. Söz konusu teklif totalde 44 milyar dolara denk geliyordu.

Yönetim kurulu Musk'ın teklifine sıcak bakmadı
Öte yandan Twitter'ın yönetim kurulu üyeleri, milyarderin satın alma teklifine ilk başta pek sıcak bakmadı. Hatta bu satın alımı engellemek için "zehir hapı" adı verilen bir planı devreye soktu.
Firmaların çoğunluk hisselerini kaybetmemek için başvurduğu bir plan olan "zehir hapı", hissedarlara indirimli olarak ek hisse satın alma hakkı veriyordu.
Böylelikle firma yönetimi, şirketin tamamen satın alınmasını zorlaştırmayı hedefliyordu.

Musk vaatlerini sıralıyor
Teknoloji milyarderi yönetimin bu adımları karşısında kamuoyuna bazı vaatler üzerinden seslendi. Bu süreçte en öne çıkan söz, ifade özgürlüğü oldu.
"İfade özgürlüğünden korkanların aşırı tepkisi her şeyi açıklıyor" diyen Musk şöyle söyledi:
"İfade özgürlüğü derken sadece yasaya uygun olanı kastediyorum. Yasanın çok ötesine geçen sansüre karşıyım. İnsanlar konuşma özgürlüğünün kısıtlanmasını isterse, hükümetten bu yönde yasalar çıkarmasını talep eder. Bu nedenle yasanın dışına çıkmak halkın iradesine aykırıdır."
Musk'ın bir diğer önemli vaadi ise Twitter'daki bot hesapları yasaklamaktı. Özellikle kripto para paylaşımları yapan bot hesapları hedef alan Musk, bunları engellemek için Twitter'a kimlik doğrulama sistemi getireceğini öne sürdü.

Trump'a uygulanan Twitter yasağını değerlendiren Musk, "Bu, ahlaki açıdan kötü ve aptalca bir karardı. Donald Trump'ı yasaklamak doğru değildi, bu bir hataydı" değerlendirmesinde bulundu (AA)

Teknoloji milyarderi ayrıca, 6 Ocak'taki ABD Kongresi baskınının ardından platformdan atılan eski ABD Başkanı Donald Trump'a yönelik Twitter yasağını kaldıracağını ifade etti. Ancak Trump, şirket yasağı kaldırsa bile Twitter'a dönmeyi planlamadığını duyurdu.

En büyük destek Jack Dorsey'den geldi
Twitter kullanıcıları Musk'ın teklifi karşısında ikiye bölünürken, milyarderin en büyük destekçisi eski Twitter CEO'su ve kurucusu Jack Dorsey oldu.
Platformun Wall Street'ten geri alınması gerektiğini ve aslında kimsenin onu yönetmesini istemediğini söyleyen Dorsey, Musk'ın teklifini bu yolda önemli bir adım olarak değerlendirdi:
"Elon, güvendiğim tek çözüm."

Parayı bulabilecek mi?
Nisan ayının sonlarına yaklaşırken Musk'ın satın alma teklifi tartışılmaya devam ediyordu. Milyarderin nakit 44 milyar doları bulup bulamayacağı da tartışma konusuydu.
Sonunda 20 Nisan'da teknoloji milyarderi, SEC'e bildirimde bulundu ve şirketi satın alabileceğine dair ilk gerçek güvenceyi verdi. Anlaşma için 46,5 milyar dolarlık finansman sağladığını açıkladı.
Milyarder, Morgan Stanley ve diğer finans kurumlarından yaklaşık 25,5 milyar dolarlık borç taahhüdü almıştı. Kendi kişisel servetinden de yaklaşık 21 milyar dolar koymuştu.

Tesla hisseleri çakılıyor
Bundan yaklaşık bir hafta sonra Musk'ın yaklaşık 4 milyar dolarlık Tesla hissesi satması gündeme oturdu. SEC belgelerine göre Musk hisseleri 26-27 Nisan'da satmıştı.
Musk daha sonra Twitter'dan açıklama yaparak ""Bugünden sonra daha fazla Tesla satmayı planlamıyorum" dedi.
Ancak 26 Nisan'da Tesla yüzde 12'yle Eylül 2020'den beri en büyük düşüşü kaydetti.

Twitter anlaşması kabul ediliyor
Musk ve Twitter yönetimi sonunda 25 Nisan'da, 44 milyar dolara Twitter'ı satış anlaşmasını yaptı.
Öte yandan son imzaların atılması ve Musk'ın şirketi devralması için 3-6 ay gerektiği bildirildi. SEC belgelerine göre anlaşmadan vazgeçen tarafın 1 milyar dolar tazminat vermesi kararı da alındı.
Ayrıca anlaşmanın 24 Ekim'e kadar sonuçlanmaması halinde tarafların çekilebileceği ifade edildi. Öte yandan gerekli resmi izinlerin bu tarihe kadar çıkmaması halinde, tarafların imza için süreyi 6 ay daha uzatabileceği belirtildi.
Bu arada Musk, Tesla hisselerinin büyük bir kısmını satmadan Twitter'ı satın alamadığı için mayıs başında üçüncü şahıslardan 6,25 milyar dolarlık yatırım aldı. Yatırımcılar arasında risk sermayesi şirketi Andreessen Horowitz, kripto borsası Binance ve Oracle CEO'su Larry Ellison yer aldı.

Mayıs 2022: İşler karışıyor
Önceki günlerde ise Musk, Twitter'ı satın almak için verdiği teklifin spam ve sahte hesaplar nedeniyle askıya alındığını söyledi.
Musk, Twitter üzerinden yaptığı açıklamada, "Twitter anlaşması spam ve sahte hesapların gerçekten de yüzde 5'in altında olduğunun tespit edilmesi süreci devam ettiği için geçici olarak askıya alındı" dedi.
Twitter mayıs başında ilk çeyrekte reklam için hedef kitle olan hesap sayısının 229 milyonla rekor seviyeye ulaştığını açıklamış ve günlük aktif kullanıcılarının yüzde 5'inden azının sahte ya da spam hesap olduğu tahmininde bulunmuştu.
Ancak teknoloji milyarderi, Twitter, günlük kullanıcılarının yüzde 5'inden daha azının sahte olduğuna dair kanıt elde edene kadar anlaşmanın ilerleyemeyeceğini vurguladı.

Agrawal, şirketi savundu
Twitter CEO'su Agrawal ise şirketinin spam hesaplarla mücadele kabiliyetini savundu. Agrawal, Twitter hesabından yaptığı paylaşımda, her gün mümkün olduğu kadar çok spam hesabını tespit etmeye ve kaldırmaya güçlü bir şekilde teşvik edildiklerini aktardı.
Spam hesapların sofistike ve yakalanması zor olduğuna işaret eden Agrawal, bu hesaplarla mücadelenin "inanılmaz dinamik" olduğunu öne sürdü.

Musk'tan Agrawal'a kaka emojisi
Agrawal, 16 Mayıs'ta Twitter hesabından yaptığı bir dizi paylaşımda sahte hesapların, toplam kullanıcı sayısının yüzde 5'inden az olduğu yönündeki tahminlerini de savundu. 
Musk ise bu savunmaya gülen kaka emojisiyle yanıt verdi ve Twitter'ın tahminlerinden çok daha fazla sahte hesap olduğu iddiasını yineledi. 

 Tesla CEO'su aynı gün Miami'de düzenlenen bir teknoloji konferansına katıldı. Konferansta istenmeyen hesapların Twitter'ın tahminin 4 katı, yani yüzde 20 civarında olabileceğini söyledi. 

"Gizlilik anlaşmasını ihlal etmekle suçlanıyorum"
Teknoloji milyarderi, sahte hesapları tespit için Twitter'ın resmi hesabını takip eden hesaplardan 100'ünü rastgele alıp test edecekleri bir çalışma yapacağını bildirdi ve başkalarını da aynı testi yapmaya davet etti.
Musk daha sonra bunun nasıl yapılacağıyla ilgili bir soruya, Twitter'ın bot hesapları belirlemek için yaptığı testte incelenen takipçi sayısının 100 olduğunu ve kendisinin de sayıyı bu yüzden seçtiğini öne sürdü.
Ancak milyarderin verdiği bu bilgi ortalığı karıştırdı. Zira bu bilgiyi vererek Musk'ın Twitter'ın iç işleyişine dair bilgileri ifşa ettiği ve bunun yasal olmadığı iddia edildi.
İlk açıklamasından birkaç saat sonra bir tweet daha atan Musk, 100 sayısını verdiği için Twitter'ın kendisini gizlilik anlaşmasını ihlal etmekle suçladığını duyurdu.

Twitter kabul etmiyor: "Anlaşma askıda değil"
Twitter'ın üst düzey avukatı Vijaya Gadde'den 19 Mayıs'ta Musk'ın iddialarını yalanlayan bir açıklama geldi. Şirket çalışanlarıyla yaptığı bir toplantıda Gadde, anlaşmanın ilerlediğini ve "askıya alma" diye bir şey olmadığını söyledi.
Bunun yanı sıra SEC'e bu hafta yapılan bir başvuruda da Twitter yönetim kurulunun hissedarları anlaşma lehinde oy kullanmaya çağırdığı ortaya çıktı. Zira anlaşmanın geçerli olması için Twitter hissedarları tarafından onaylanması gerekiyor.
Söz konusu SEC belgesi, Twitter yönetiminin ilk baştaki olumsuz tavrını değiştirdiğini ve platformu satmaya çalıştığını düşündürüyor.
 
Elon Musk'ın teklifinin ardından Titter'ın iş ilanlarına ilgi patladı (Reuters)
Musk, Twitter teklifinden bu yana kaç para kaybetti?
Musk'ın nisanda Twitter'ı satın alma teklifini sunmasından bu yana Tesla hisseleri yüzde 28 düştü. Bu da Musk'ın net servetinden 49 milyar dolar kaybettiği anlamına geliyor. Kaybedilen para 44 milyar dolarlık satın alma teklifinden de fazla.
Bu nedenle bazı analistler, Musk'ın son dönemde tutum değiştirmesinin maddi kaygılardan kaynaklandığını düşünüyor.
Musk'ın Miami'de düzenlenen konferansta daha düşük maliyetli bir anlaşmanın mümkün olduğunu söylemesi de bu düşünceyi destekleyen gelişmelerden oldu. Analistler, milyarderin anlaşma fiyatını yeniden müzakere etmenin ya da şirketi satın almaktan toptan vazgeçmenin yollarını aradığını düşünmeye başladı.
Örneğin, piyasa analisti Dan Ives, Tesla hisselerindeki büyük düşüşün ve genel olarak piyasadaki değer kayıplarının Musk'ın tedirgin olmasına neden olduğunu belirtiyor. 
Ancak Twitter yöneticileri platformun hisse başına 54,20 dolara satılmasını öngören anlaşmanın satış fiyatını yeniden müzakere etmeyeceklerini vurguluyor.

"Musk'ın tehdidi anlamsız"
Kanada'daki Calgary Üniversitesi'nde İşletme Doçenti Anup Srivastava'ya göre Musk'ın spam hesaplarla ilgili tehdidi anlamsız. Zira satın alma teklifi hiçbir zaman platformun abone sayısıyla veya reklam geliriyle ilgili olmadı. Yani bu konular en başından beri gündeme gelmedi.
Srivastava, Musk'ın tutum değişikliğini iki şekilde değerlendiriyor:
Birincisi, son dönemde teknoloji hisselerinde yaşanan erime, Twitter'ın artık ocak ayındaki kadar değerli olmadığı anlamına geliyor.
İkincisi, Tesla'nın hissedarları Musk'ın hamleleriyle sarsıldı. Buna göre milyarderin tüm dikkatini elektrikli araçlar yerine Twitter'a verdiğini gören hissedarlar endişeye kapıldı."
Srivastava, The Conversation'da kaleme aldığı makalede konuyla ilgili şu ifadeleri kullandı:
"Artık muhtemelen Twitter'ın peşinden gitmenin buna değmediğini ve bu anlaşmadan kazanacağından daha fazlasını kaybedeceğini anlamıştır." 
Independent Türkçe, Quartz, CNET, Bloomberg, Fortune, Forbes, The Conversation



Brezilya'dan önce 8 ülke “X” platformunu engelledi

Yasaklanmadan önce "X" uygulamasına göz atan bir Brezilyalı  (AFP)
Yasaklanmadan önce "X" uygulamasına göz atan bir Brezilyalı  (AFP)
TT

Brezilya'dan önce 8 ülke “X” platformunu engelledi

Yasaklanmadan önce "X" uygulamasına göz atan bir Brezilyalı  (AFP)
Yasaklanmadan önce "X" uygulamasına göz atan bir Brezilyalı  (AFP)

Şarku’l Avsat’ın AFP'den aktardığına göre "yanlış bilgi yayma"daki rolü nedeniyle Brezilya'da (Cumartesi) bloke edilmeye başlanan "X" platformu, başta otoriter rejimlere sahip olanlar olmak üzere birçok ülkede de yasaklandı.

Birçok ülkede geçici olarak yasaklanan bu sosyal ağ, örneğin 2011'de Mısır'da, 2014 ve 2023'te Türkiye'de ve hatta 2021'den önce ve sonra Özbekistan'da meydana gelen siyasi protestolar ve başkanlık seçimleri hakkında bilgi yayma yeteneğini kanıtladı.

Çin

Çin, Twitter platformunu (“X”in eski adı) daha dünyada meşhur olmadan yasakladı. Çinliler, Haziran 2009'dan bu yana, yani Çin'in Tiananmen Meydanı'nda başlattığı kanlı baskının yirminci yıldönümünü anmadan iki gün önce bu platformu kullanmamaya başladılar ve yerine geniş çapta "Weibo" ve "WeChat" platformlarını kullandılar.

İran

Yetkililer, Haziran 2009'da gerçekleşen tartışmalı cumhurbaşkanlığı seçim sonuçlarına ilişkin protestoların ardından Twitter'ı yasakladı; bu karar, yayımlanmasından sonra 15 yıl yürürlükte kaldı.

Ancak uygulama, kadınların maruz kaldığı baskılara karşı yurt dışındaki protesto hareketlerine ilişkin haberlerin 2022 yılı sonunda yayınlanmasına katkı sağladı.
Türkmenistan

Orta Asya'daki son derece izole ülke, diğer birçok yabancı hizmet ve web sitesine ilave olarak 2010 yılının başlarında Twitter'ı engellemeye başladı.

Yalnızca devlete ait Türkmen Telekom şirketi tarafından sağlanan internet taraması yetkililerin denetimine tabidir.

Kuzey Kore

Kuzey Kore, 2010 yılında "ülkeyle ilgilenen yabancılara" yakınlık gösterip kendi Twitter hesabını açtıktan sonra, Nisan 2016'da uygulamayı Facebook, YouTube, bahis siteleri ve pornografiyle birlikte engelledi.

Birkaç hükümet web sitesi dışında internete erişim, ağın kullanımını az sayıda yetkiliyle sınırlayan kapalı rejim tarafından yakından izleniyor.

Myanmar

Platform, Aung San Suu Kyi'nin sivil hükümetini deviren askeri darbeye karşı yapılan protestolar nedeniyle engellendikten sonra, Şubat 2021'den beri erişim sağlanamıyor.

O tarihten bu yana iktidardaki askeri cunta interneti kısıtlama konusunda kararlılığını sürdürüyor.

Rusya

Moskova, "yasa dışı içerik" yayınlanmasını kınayarak, 2021'den bu yana Twitter'a erişimi yavaşlattı ve Twitter kullanımını kısıtladı.

Mart 2022'de, Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı başladıktan hemen sonra siteye erişimi resmi olarak engelledi. Ancak birçok Rus, "X"i bir "Sanal Özel Ağ" veya "VPN" programı aracılığıyla kullanıyor; bu program, programı çağıran kişinin adresini gizleyerek yasağı aşmalarına olanak tanıyor.

Pakistan

Ordunun desteklediği hükümet, Şubat 2024'teki parlamento seçimlerinden bu yana "X" platformunu yasakladı ve kararı "güvenlik gerekçelerine" bağladı.

Hapisteki eski Başbakan İmran Han'ın partisine ait olan bir muhalefet hesabı, platformda yaygın yolsuzluk suçlamalarını yayınlamıştı.

Venezuela

Yolsuzluk şüphelerine rağmen temmuz ayında yeniden seçilen Başkan Nicolas Maduro, ülke çapında şiddetle bastırılan gösterilerle birlikte, 9 Ağustos'ta platformun 10 gün yasaklanmasını emretti.

Yasak, süre dolmasına rağmen kaldırılmadı ve hâlâ yürürlükte

Brezilya

Engelleme, engellemeyi aşmak için sanal özel ağ (VPN) kullanmak gibi "teknolojik hilelere" başvuran kişilere 50.000 reali (yaklaşık 9.000 dolar) para cezası verilmesini içeren bir yargı kararı ile birlikte gerçekleştirildi.