ABD kitlesel silahlı saldırıları durdurmak için neden hiçbir şey yapamıyor?

Kongre şu ana kadar silah kontrol yasalarını geçirmeyi başaramadı (AP)
Kongre şu ana kadar silah kontrol yasalarını geçirmeyi başaramadı (AP)
TT

ABD kitlesel silahlı saldırıları durdurmak için neden hiçbir şey yapamıyor?

Kongre şu ana kadar silah kontrol yasalarını geçirmeyi başaramadı (AP)
Kongre şu ana kadar silah kontrol yasalarını geçirmeyi başaramadı (AP)

ABD’de her yıl yüzlerce silahlı saldırı meydana gelmesine rağmen, Kongre şu ana kadar silah kontrol yasalarını geçirmeyi başaramadı.
ABD Başkanı Joe Biden, Salı günü Teksas eyaletine bağlı Uvalde bölgesinde bulunan Robb İlkokulu’na düzenlenen silahlı saldırıda 19 çocuk ve iki yetişkinin öldürülmesinin ardından kameralar karşısına geçerek, silah lobisine karşı harekete geçilmesi gerektiğini söyledi.
The Guardian’ın haberine göre, bölge sakinlerine taziye dileklerini ileterek konuşmasına başlayan Biden şu ifadelerle devam etti:
“Neden bu katliamla yaşamaya razıyız? Neden bunun olmasına izin veriyoruz? Tanrı aşkına, lobicilerle uğraşma ve onlara karşı durma cesaretine sahip olmak için omurgamız nerede? Bu acıyı eyleme dönüştürmenin zamanı geldi. Bu ülkedeki her ebeveyn ve her vatandaş için, bu ülkedeki her seçilmiş yetkiliye şunu açıkça belirtmeliyiz: Harekete geçme zamanı geldi.”
ABD’de daha katı silah yasaları çıkarmanın önünde çok sayıda engel var. Ancak aktivistler bu konuda değişiklik yapılana kadar pes etmeyeceklerini söylüyor.

ABD’de silahlı saldırılar ne sıklıkla oluyor?
ABD merkezli kâr amacı gütmeyen araştırma grubu Silah Şiddeti Arşivi’ne (GVA) göre, bu yıl ülkede şu ana kadar, ‘en az dört kişinin hayatını kaybettiği olaylar’ olarak tanımlanan 213 kitlesel silahlı saldırı meydana geldi.
2020’de 610 olan bu kitlesel silahlı saldırılar, 2021’de 692’ye yükseldi.
Teksas’taki saldırıdan yaklaşık iki hafta önce, New York eyaletine bağlı Buffalo şehrindeki bir süpermarkette düzenlenen silahlı saldırıda çoğu siyahi olan 10 kişi öldürüldü.

Silah kontrolünü sağlamak için hangi politikalar önerildi?
Silah kontrolünü savunanlar, ABD’de silahların neden olduğu ölümleri azaltmak için kapsamlı ve özel bir plan hazırladı. 
Bu politikalar, lisanssız satıcılar tarafından internet üzerinden veya silah fuarlarında yapılan satışların denetlenmesi ve birisi silah satın aldıktan sonra bekleme süresinin uygulanması gibi tüm silah alımlarında kontrollerin uygulanmasını içeriyor.
Hukukçular, yasal olarak silah edinebilecek kişilere yönelik kısıtlamaların genişletilmesi çağrısında bulundu.
Ayrıca, istismarcı sevgililer, nefret suçlarından hüküm giyenler, akıl hastalığı bulunanlar ve güvenlik riski oluşturanlar başta olmak üzere bazı kişilerin silah satın almalarının yasaklanması gerektiğini vurguluyorlar.
Bazıları, 21 yaşın altındaki kişilerin silah satın almasının yasaklanmasını önerdi.
Bu uygulansaydı, Uvalde’deki ilkokula saldırı düzenleyen 18 yaşındaki saldırgan silah edinmemiş olacaktı.
Bazı eyaletler daha katı silah yasaları çıkardı, ancak federal yasalar ülke çapında kısıtlamaları güçlendirecek.

ABD’liler katı silah yasalarını destekliyor mu?
Silah kontrolü savunucuları tarafından önerilen belirli politikalara büyük destek var.
Morning Consult-Politico tarafından geçtiğimiz yıl yapılan ankete göre, ABD’li seçmenlerin yüzde 84’ü silah alımları için yapılan genel kontrolleri destekliyor.
Ancak ABD’lilere daha katı silah yasaları hakkındaki düşünceleri sorulduğunda farklı görüşler ortaya çıktı.
Gallup tarafından Kasım ayında yapılan bir anket, ABD’lilerin yüzde 52’sinin daha sıkı silah kontrolünü desteklediğini ortaya koydu.
Silah yasağına verilen destek 2021’de düşüş yaşadı ve ABD’lilerin sadece yüzde 19’u böyle bir politikadan yana olacaklarını söyledi.
Bu isteksizliğin bir kısmı, on milyonlarca ABD’linin silah sahibi olmasından kaynaklanabilir.
Pew Araştırma Merkezi tarafından 2021’de yapılan ankete göre, her 10 ABD’liden 4’ünün evinde bir silahı var, yüzde 30’u ise kişisel olarak silah sahibi.

Kongre katı silah yasaları çıkarmaya çalıştı mı?
Evet. Kongre’deki Demokratlar, ülkedeki kitlesel silahlı saldırıları azaltmaya yardımcı olabilecek silah yasalarını güçlendirmek için defalarca harekete geçti.
Kongre, 2013’te Newtown’daki Sandy Hook ilkokulunda meydana gelen silahlı saldırıdan aylar sonra silah kontrollerini genişletmek için bir uzlaşma tasarısı geçirmeye çalıştı.
Tasarı, çok sayıda Cumhuriyetçi ve bir avuç Demokrat yasaya karşı çıktığı için başarısız oldu.
Dönemin ABD Başkanı Barack Obama, tasarı reddedildikten sonra sert bir konuşma yaptı.
Yasaya şiddetle karşı çıkan ve onu destekleyen herhangi bir senatöre karşı kampanya yürütme sözü veren, ülkenin en güçlü silah lobisi Ulusal Tüfek Derneği’ni (NRA) suçlayan Obama şunları söyledi:
“Silah lobisi ve müttefikleri bu uzlaşmayı desteklemek yerine kasten yasa tasarısı hakkında yalan söyledi. Ancak Kongre birlikte hareket ederse daha fazlasını yapabiliriz.”

Silah kontrolü yasasını çıkarmanın yolu nedir?
Demokratların kontrolündeki Temsilciler Meclisi, lisanslı silah satıcılarının suç geçmişi kontrolünün üç günden uzun sürmesi halinde silah satışını tamamlamasına izin veren ‘Charleston yasal boşluğunu’ kapatmayı önerdi.
Bu yasal boşluk, 2015’te Güney Karolina eyaletine bağlı Charleston şehrinde siyahilerin gittiği tarihi kilisede 9 kişinin öldürülmesine neden oldu. 
Ancak Temsilciler Meclisi’nden geçecek bu yasa tasarılarının şu anda Cumhuriyetçiler ve Demokratlar arasında eşit olarak bölünmüş Senato’dan geçme şansı çok az.
Cumhuriyetçi senatörlerin önerilen herhangi bir silah kontrol yasasını engellemesi muhtemel ve Demokratlar bu yasaları geçirmek için gerekli 60 oya sahip değil.
Ancak bu, Demokratların silah yasalarını güçlendirme çabalarından vazgeçecekleri anlamına gelmiyor.
Demokrat Senatör Chris Murphy, seçmenlerin Kasım ayında reforma karşı çıkan Cumhuriyetçileri devirme şansı olduğunu söyledi.



ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
TT

ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)

Eski ABD Başkanı Donald Trump, New York Ceza Mahkemesi’ndeki jürinin, pornografik film oyuncusu Stormy Daniels ile yaşadığı iddia edilen kısa süreli ilişkiyi gizlemek için 2016 seçimleri sırasında iş kayıtlarında tahrifat yaptığına dair iddialarla ilgili kritik bir karar vermek üzere dün (Çarşamba) görüşmelere başlamasıyla, seleflerinin hiçbirine benzemeyen bir kader anıyla karşı karşıya.

‘Sus parası’ davasında haftalarca süren tanık çağırma ve incelemeler sunma sürecinin ardından Trump'ın kaderi, New York'tan 12 üye ve 6 yedek üyeden oluşan ve her an karar verebilecek olan jürinin elinde. ABD'nin eski başkanının cezai suçlamalarla yargılanmasıyla sonuçlanacak bu tarihi görev haftalar da sürebilir.

dferrfbfrtb
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın dünkü (çarşamba) duruşmaya katılırken çizilmiş bir resmi (Reuters)

Trump, 2016 seçimleri sırasında gerçek adı Stephanie Clifford olan Daniels'ı susturmak için kendisine yapılan 130 bin dolarlık ödemeyi gizlemek amacıyla şirketi Trump Organization'ın kayıtlarında tahrifat yaptığı gerekçesiyle 34 suçlamayla karşı karşıya. O yıl Trump, Demokrat rakibi Hillary Clinton'ı mağlup etmişti.

7 erkek ve 5 kadın

Yargıç Juan Merchan'ın 7 erkek ve 5 kadından oluşan jüriye müzakerelerle ilgili talimatlar ve usul kuralları hakkında bilgi vermesinin ardından, jüri, dün yerel saatle 11:30'dan kısa bir süre önce kararı değerlendirme sürecine başlamak üzere özel bir odaya girdi. Jürinin tartışmaları gizli olacak, ancak Yargıç Merchan'a ifadeleri yeniden dinlemek veya kanıtları görmek için not gönderebiliyorlar. Ayrıca karara varmaları ya da varamamaları halinde mahkemeyi bu şekilde bilgilendirecekler. Diğer yandan Merchan jüriye, “Buradaki kanıtları değerlendirmek benim sorumluluğum değil, bu sizin işiniz” mesajını verdi.

Manhattan'da ikamet eden ve profesyonel geçmişleri olan jüri üyeleri, Avukat Cohen ve Daniels'ın ifadeleri de dahil olmak üzere sık sık duruşmadaki ifadelerle meşgul görünüyorlardı. Birçoğu notlar aldı ve tanıkların, Manhattan savcılarının ve Trump'ın avukatlarının sorularını yanıtlamalarını dikkatle izledi.

sdfvbgrntyhumı
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın destekçileri dün (çarşamba) Manhattan'daki adliye binasının önünde toplandı. (AFP)

Trump'ın mahkûm edilebilmesi için jüri üyelerinin makul bir şüphenin ötesinde, ticari kayıtlarda tahrifat yaptığına ya da bu kayıtların yanlış girilmesine neden olduğuna ve bunu aldatma niyetiyle ve başka bir suç işleme ya da gizleme niyetiyle yaptığına kanaat getirmeleri gerekiyor. Yasaya göre, savcıların bu unsurlardan birini ya da ikisini kanıtladığını tespit edemezlerse, Trump'ı beraat ettirmeleri gerekiyor.

Savcılar, Trump'ın kampanya finansmanı yasası ihlallerini gizlemek için ticari kayıtlarda tahrifat yaptığını ve seçimi teşvik etmek veya engellemek için komplo kurduğunu iddia ederek eyalet seçim yasasını ihlal ettiğini iddia ediyor.

‘Aşağılayıcı’ koşullar

Müzakerelerin başlamasına saatler kala Trump, dün sabah adliyeye gitmek üzere Trump Tower'dan ayrılmadan önce sosyal medya ağında duruşma, Yargıç Merchan ve eski avukatı Michael Cohen hakkında kapsamlı bir konuşma daha yayınladı.

New York Ceza Mahkemesi’ni ‘Kanguru Mahkemesi!’ olarak adlandıran Trump, Yargıç Merchan'ın, iddia edilen eylemlerinin o zamanki avukatı Cohen'in tavsiyesi üzerine gerçekleştirildiği gerekçesiyle kendisini savunmasını engellediğini iddia etti. Trump'ın avukatları Mart ayında mahkemeye bu savunmaya itibar etmeyeceklerini söylemişlerdi. Trump ayrıca, Cohen'i kastederek “Benden çalarken yakalanan evsiz adam dışında ortada bir suç yoktu!” dedi.

Anayasa uzmanları, herhangi bir mahkûmiyet kararının Trump'ın seçimlere adaylığını koymasını ya da seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyeceğini söyledi.

Herhangi bir jüri kararının oybirliğiyle alınması gerekiyor. Müzakereler sırasında, duruşmanın her dakikasında mahkeme salonunda oturan altı yedek jüri üyesi, hasta ya da başka bir şekilde müsait olmayan bir jüri üyesinin yerine geçmeleri gerekmesi ihtimaline karşı ayrı bir odada tutulacak. Böyle bir durumda, yedek jüri üyesi yerine oturduktan sonra müzakereler yeniden başlayacak.

Trump'ın olası mahkumiyeti, başkanlığa adaylığını koymasını veya seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyecek. (Anayasa uzmanları)

Trump suçlu bulunursa, New York Şehri Denetimli Serbestlik Dairesi'nin zorunlu mahkûm incelemesi de dahil olmak üzere, kendisi için ‘aşağılayıcı’ kabul edilen koşullarla karşı karşıya kalabilir. Mahkemenin denetimli serbestlik bürosu hakimler için sunum raporları hazırlıyor. Burada Trump'la kişisel geçmişi, akıl sağlığı ve mahkumiyetine yol açan koşullar hakkında mülakat yapılacak.

Hapse girecek mi?

Eski savcılar, Trump'ın davadaki herhangi bir suçlamadan suçlu bulunması halinde, New York'un ceza adaleti sisteminde hüküm giymiş suçlulara yapılan rutin muamele ve olası bir temyiz için zaman çizelgesi hakkında bilgilendirilmesi de dahil olmak üzere, Trump için olası deneyimlerin bir karışımını çizdiler. Trump'ın eski bir başkan ve 5 Kasım'daki başkanlık seçimlerinin muhtemel Cumhuriyetçi adayı olması nedeniyle, cezaevine gönderilmesi halinde Gizli Servis'in kendisini nasıl koruyacağı ve ev hapsine mahkûm edilmesi halinde kampanya etkinliklerine seyahat etmesine izin verilip verilmeyeceği gibi olağanüstü hususlar da söz konusu olacak.

trhyju
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (Çarşamba) oturumun bitiminden sonra gazetecilere seslendi. (AP)

Merchan, Trump'ın 4 Nisan 2023'te çağrılmasının ilk gününden itibaren, Trump'ın seçim kampanyasını yürütme becerisine müdahale etmekten hoşlanmadığını söylemişti. Merchan, “O ABD Başkanlığı’na aday. Açıkçası, ABD Anayasası Birinci Değişikliği hakları çok önemli” ifadelerini kullanmıştı.

Merchan, 6 Mayıs'ta olası bir hapis cezası verme konusundaki isteksizliğini dile getirmiş ve suçlu bulunması halinde Trump'ın hapsedilmesinin yükünü taşıyacak diğer kişilerle ilgili endişelerini ifade ederek hapishaneyi ‘gerçekten son çare’ olarak tanımlamıştı. “Bu cezayı uygulamak zorunda kalacak insanlar için endişeleniyorum: Mahkeme memurları, infaz koruma memurları, Gizli Servis görevlileri ve diğerleri” şeklinde konuşan Merchan, ‘hapishanenin söz konusu olmadığı’ uyarısında bulundu.

Merchan duruşma sırasında Trump'a, “Eğer gerekli ve uygunsa bunu yapacağımı anlamanızı istiyorum” dedi.

Ancak hukuk uzmanları, sabıka kaydı bulunmayan 77 yaşındaki Trump için hapis cezasının pek olası görünmediğini söyledi. E sınıfı ağır suçlar 16 aydan dört yıla kadar hapisle cezalandırılabiliyor. Trump'ın suçlu bulunması halinde belirlenecek en önemli husus, bir devlet tesisinde ya da özel bir ortamda bir tür hapis cezasıyla mı yoksa şartlı tahliye yoluyla daha az kısıtlayıcı bir deneyimle mi karşı karşıya kalacağı.