Megalodonlar, büyük beyaz köpekbalıkları yüzünden mi yok oldu?

Gerçeği izotop incelemesi ortaya çıkardı

Megalodonlar popüler kültüre sık sık konu oluyor (Wikimedia/Karen Carr)
Megalodonlar popüler kültüre sık sık konu oluyor (Wikimedia/Karen Carr)
TT

Megalodonlar, büyük beyaz köpekbalıkları yüzünden mi yok oldu?

Megalodonlar popüler kültüre sık sık konu oluyor (Wikimedia/Karen Carr)
Megalodonlar popüler kültüre sık sık konu oluyor (Wikimedia/Karen Carr)

Okyanuslara 20 milyon yıl önce korku salan ve neslinin neden tükendiği bilim camiasında tartışma konusu olan megalodonlarla (Otodus megalodon) ilgili bir araştırma yapıldı.
Saygın bilim dergisi Nature Communications'ta dün yayımlanan araştırmaya göre, megalodonlar ve büyük beyaz köpekbalıkları aynı tür hayvanları avlıyordu.
Bu kanıt, büyük beyaz köpekbalıklarının, megalodonların ortadan kalkmasında bir faktör olabileceği teorisini destekliyor.
Uzmanlar, ikonik köpekbalığı megalodonların 20 metre uzunluğa ulaşabildiğini düşünüyor. Bugün yaşayan en büyük beyaz köpekbalıklarının uzunluğuysa 6 metre.
Almanya'daki Max Planck Evrimsel Antropoloji Enstitüsü'nün yönettiği uluslararası bir ekip, çalışmalarında yeni bir teknikten yararlandı.
Hayvanların, besin zincirinin neresinde olduğunu görmek için soyu tükenmiş 13 köpekbalığının ve hala hayatta olan 20 köpekbalığının dişlerindeki çinko izotopları analiz edildi.
Bu izotop oranları, köpekbalıklarının tükettiği hayvansal maddelerin türünü gösterebiliyor.
Bulgular, iki köpekbalığı türünün de aynı tür hayvanları avladığını ortaya koydu.  
Makalenin başyazarı Jeremy McCormack, "Son derece ilginç. Büyüklükleri çok farklı. Ama bu, av türlerinde bir benzerlik olduğu anlamına geliyor" diye konuştu.
Öte yandan bilim insanları, megalodonların, büyük beyaz köpekbalıklarını avlama ihtimalini göz ardı edemeyeceklerini söyledi. Zira Chubutensis megalodon adlı, Otodus megalodonun yakın bir akrabasının, analiz edilen bütün hayvanlardan daha düşük izotop değerleri vardı. Bu, Chubutensis megaladon'un besin zincirinde üst sıralarda yer aldığını gösteriyor.
Ayrıca besin zincirinde yan yana yer alsalar da iki tür de farklı avlarda uzmanlaşmış olabilir. Bu, iki hayvan arasında doğrudan rekabet olmadığı anlamına geliyor.
Ancak uzmanlara göre megalodon ve büyük beyaz köpekbalıkları arasında yine de biraz rekabet vardı.
Araştırma ekibinde yer alan jeokimyager Michael Griffiths şöyle konuştu:
"Megalodonlar, bugünkü büyük beyaz köpekbalıkları gibi muhtemelen büyük balıklarla beslendi. Ancak daha küçük boyutta olan büyük beyaz köpekbalıkları muhtemelen megalodonlar kadar fazla yemeğe ihtiyaç duymadı. Bu nedenle benzer avlarla beslenseler de rekabet avantajına sahiplerdi."
Independent Türkçe, CNN International, New York Times



Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)
TT

Şempanzeler bilim insanlarını şoke etti: Robotlar esneme bulaştırdı

(Reuters)
(Reuters)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Şempanzelerin insan yüz ifadelerini taklit eden bir android robottan esneme "kapabildiğini" öne süren yeni araştırma, bu davranışın evrimsel kökenleri hakkında daha fazla soru işareti yaratıyor.

Esnemenin dikkat değişiklikleri, vücut ısısının düzenlenmesi ve dinlenmeyle uyarılma arasındaki geçişle ilişkili olduğu biliniyor.

Bulaşıcı esnemeyse, bir hayvanın başka birinin aynı davranışı sergilediğini gördükten sonra esnediği tuhaf bir davranış.

Bu davranışın bulaşıcı yönü, empati ve taklit gibi bazı sosyal etkileşim unsurlarıyla ilişkilendiriliyor.

Bugüne kadar memelilerde ve bazı balıklarda gözlemlenen bulaşıcı esnemenin evrimsel kökenleri hâlâ bilinmiyor.

Bilim insanları bu davranışın insanlarda, şempanzelerde ve köpeklerde yavaş yavaş ortaya çıktığını, insanlarda yaklaşık 4 ve şempanzelerde 5 yaşında, köpeklerdeyse yaklaşık 7 ayda belirginleştiğini söylüyor.

Görsel kaldırıldı.
Şempanzelerin esneme ve uzanma davranışları sergiledikleri örnekler (RMJM/Aline Sardin-Damasso/Mona)


Perşembe günü hakemli dergi Nature'da yayımlanan yeni bir araştırma, şempanzelerin bir android robotun esnemesine tepki olarak hem esneme hem de uzanma davranışı sergilediğini ortaya koydu.

Bulgular, başka bir bireyin esnemesini gözlemlemenin şempanzelerde otomatik bir tepkiyi tetiklemekten ziyade, dinlenme işareti işlevi görebileceğini düşündürüyor.

Bilim insanları çalışmada yüz ifadelerini taklit edebilen bir android kafa kullanarak 10 ila 33 yaşındaki 14 yetişkin şempanzenin tepkilerini test etti.

Android kafada esneme gibi yüz ifadelerini oluşturan kas görevi gören 33 adet dönme motoru vardı ve her ifade 10 saniye sürüyordu.

Çalışmadaki şempanzeler, androidin esneme, ağzını açma ve nötr yüz ifadeleri sergilediği 15 dakikalık 4 seansa sokuldu.

Bilim insanları bu seansları kamerayla kaydetti ve her şempanzenin tepki verme derecesiyle uzanarak geçirdiği süre puanlandı.
 

Görsel kaldırıldı.Android kafa ağzını açma ve esneme davranışı sergiliyor (Aline Sardin-Damasso/Mona)


14 şempanzeden 8'inin, androidin "esneme" ifadesine tepki olarak esnediği saptandı.

Araştırmacılar şöyle yazıyor: 

Sonuçlar, yetişkin şempanzelerin bireyler arası esneme bulaşıcılığını değişen derecelerde sergilediğini gösterdi: En yüksek bulaşıcılık, android ağzını tamamen açtığında meydana geldi, ağzı kısmen açık olduğunda tepki azaldı ve androidin ağzı kapalıyken bulaşma görülmedi.

8 şempanze de esneme karşısında uzandı ve bazıları uzanmadan önce yatak malzemesi topladı.

Bilim insanları, "Şempanzeler, androidin esnemesini izlerken yatak malzemesi toplamak, yuva yapmak ve uzanmak gibi uyku haliyle ilişkili davranışlar sergiledi" diye yazıyor.

Araştırmacılara göre bulgular, cansız bir model kaynaklı bulaşıcı esnemenin ilk örneğini sunuyor gibi görünüyor.

Bilim insanları bu sonuçların, primatların bulaşıcı davranışlara yatkınlığına daha fazla ışık tuttuğunu söylese de burada tam olarak hangi biyolojik mekanizmaların rol oynadığının belirsizliğini koruduğunu ekliyor.

Araştırmacılar, gelecekteki çalışmaların robotların gerçekleştirdiği diğer eylemlerin de hayvanlar için bulaşıcı olup olmadığını ortaya çıkarmasını umuyor.


 Independent Türkçe, independent.co.uk/news