İran'dan Kudüs Gücü komutanının ölümüyle ilgili çelişkili açıklamalar: Öldü mü öldürüldü mü?

Albay Ali İsmailzade’nin Devrim Muhafızları tarafından dün Telegram kanallarında yayınlanan bir fotoğrafı
Albay Ali İsmailzade’nin Devrim Muhafızları tarafından dün Telegram kanallarında yayınlanan bir fotoğrafı
TT

İran'dan Kudüs Gücü komutanının ölümüyle ilgili çelişkili açıklamalar: Öldü mü öldürüldü mü?

Albay Ali İsmailzade’nin Devrim Muhafızları tarafından dün Telegram kanallarında yayınlanan bir fotoğrafı
Albay Ali İsmailzade’nin Devrim Muhafızları tarafından dün Telegram kanallarında yayınlanan bir fotoğrafı

İran Devrim Muhafızları dün, yurtdışı kolu olan Kudüs Gücü’nde bir albayın ölümüyle ile ilgili çelişkili açıklamalarda bulundu. İranlı yetkililer, Albay Ali İsmailzade’nin evinde meydana gelen bir ‘olay’ sonucu ölümüyle ilgili soruşturma başlatıldığını doğruladı. Devrim Muhafızlarına yakın Telegram kanalları tarafından yayınlanan haberler daha sonra silinirken, bazı kanallar ise İsmailzade’nin kendisini pencereden atarak intihar ettiğini duyurdu.
İran’ın resmi haber ajansı IRNA, Cuma günü erken saatlerde, konu ilgili ismi açıklanmayan kaynaktan, ‘Devrim Muhafızları subaylarından birinin evinde meydana gelen bir olayda hayatını kaybettiğini ve nedenlerini ortaya çıkarmak için soruşturmanın devam ettiğini’ aktardı.
IRNA, İran Devrim Muhafızları’na bağlı Telegram kanallarında, Kudüs Gücü komutanlarından Ali İsmailzade’nin Kerec’deki evindeki olayla ilgili olarak yayınladığı haberleri yalanladı. Kaynak, bunu ‘psikolojik savaş ve yalan haber’ olarak tanımladı.
Kudüs Gücü’nün faaliyetlerine ilişkin haberleri yayınlanan Sabrin Haber Kanalı, ‘subayın suikastı’ ile ilgili bir haberi sildi. Gözden geçirilen haberde “Kudüs Gücü mensubunun şüpheli ölümü” ifadelerine yer verildi. Haberde “Kudüs Gücü mensubu Ali İsmailzade, evinin balkonundan düştü. Soruşturma başladı, şu ana kadar bir suikastı olduğu doğrulanmadı ve ölüm nedeni belli değil. Düşmanca kanallardaki haberleri görmezden gelin” ifadelerine yer verildi.
Devrim Muhafızları’nın öne çıkan kanallarından “Besimci Medya” ve “Yumuşak Savaş Subayları” kanalları ise, İsmailzade’nin ‘Kudüs Gücü’nün liderlerinden biri’ olduğunu, kaynaklara göre evin çatısından düşerek hayatını kaybettiğini ancak olayın detaylarının netleşmediğini belirtti.
Fransız Haber Ajansı AFP, Devrim Muhafızları’na bağlı Tasnim ajansından alıntı yaparak, Ali İsmailzade’nin, ‘evinin yeterince korunaklı olmayan balkonundan düşerek hayatını kaybettiğini’ aktardı. Olayla ilgili olarak daha fazla bilgi verilmedi.
Birbiriyle çelişen anlatıların ortasında, Londra merkezli Farsça yayın yapan Iran International kanalı kaynaklarından alıntı yaparak, “Kudüs Gücü'nde Albay, casusluk ve Albay Hasan Seyyad Hüdayi cinayetine karışma şüphesiyle fiziksel olarak tasfiye edildi” ifadelerine yer verildi. Haberde, 22 Mayıs’ta Tahran’ın merkezinde motosiklet kullanan iki kişi tarafından öldürülen Kudüs Gücü komutanlarından Albay Hüdayi’ye atıfta bulunuldu.
Kanal, kaynaklarından alıntı yaparak, “Kudüs Gücü’ndeki 840’ıncı Birim komutanlarından ve Hüdayi’nin yakın arkadaşı İsmailzade, Kerec’deki evinin çatısından düşerek hayatını kaybetti” ifadelerine yer verdi. Kanalın haberine göre Devrim Muhafızları yetkilileri, Albay İsmailzade’nin ailesine, ‘eşinden ayrılmasından kaynaklanan psikolojik sorunlar sonucunda, ölümüne intiharın neden olduğunu’ bildirdi.
Söz konusu olay, Devrim Muhafızları komutanı Hüseyin Selami’nin, Seyyad Hüdayi suikastından İsrail’i suçlamasının ardından geldi. İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, olayla ilgili olarak “İntikam kaçınılmazdır” ifadelerini kullandı. New York Times gazetesi ise, İsrail’in söz konusu suikastı gerçekleştirdiğini ABD’ye bildirdiğini aktarmıştı.
İsrail ise, Hüdayi’yi dünyanın dört bir yanındaki İsraillilere karşı saldırılar planlamakla suçladı. İsrail medyası, Hüdayi’nin yurtdışına silah transferlerinden ve suikastlardan sorumlu olan 840’ıncı Birimin yetkilisi olduğunu aktardı. İsrail Dış İstihbarat Servisi Mossad’ı denetleyen İsrail Başbakanı Naftali Bennett’in ofisi, suikast hakkında yorum yapmaktan kaçındı. Ancak Bennett pazar günü yaptığı açıklamada, Tahran’ın İsraillilere yönelik saldırıları kışkırtmanın ‘bedelini ödeyeceğini’ söyledi.



ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı, Hamas'ın yardımları sistematik olarak çaldığına dair herhangi bir kanıt bulamadı

Gazze'deki yardım mutfaklarından biri, (Arşiv-Reuters)
Gazze'deki yardım mutfaklarından biri, (Arşiv-Reuters)
TT

ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı, Hamas'ın yardımları sistematik olarak çaldığına dair herhangi bir kanıt bulamadı

Gazze'deki yardım mutfaklarından biri, (Arşiv-Reuters)
Gazze'deki yardım mutfaklarından biri, (Arşiv-Reuters)

ABD hükümeti tarafından yapılan iç analiz, Hamas'ın ABD tarafından finanse edilen insani yardım malzemelerini sistematik olarak çaldığına dair herhangi bir kanıt bulamadı. Bu gelişme, İsrail ve Washington'un yeni bir özel silahlı yardım mekanizmasını desteklemek için öne sürdüğü ana mantığın sorgulanmasına yol açıyor.

xcvfbghjukı
Filistinliler, 23 Temmuz'da Gazze Şeridi'nin kuzeyindeki bir yardım dağıtım noktasından yardım aldıktan sonra, Cibaliye'nin batısındaki Raşid Caddesi'nde yürüyor. (AFP)

Daha önce yayınlanmamış olan bu analiz, ABD Uluslararası Kalkınma Ajansı'na (USAID) bağlı bir ofis tarafından gerçekleştirildi ve haziran ayı sonunda tamamlandı. Analiz, Ekim 2023 ile bu yılın Mayıs ayı arasında ABD'li yardım kuruluşları tarafından bildirilen, ABD tarafından finanse edilen yardım malzemelerinin çalınması veya kaybolmasıyla ilgili 156 vakayı inceledi.

Şarku'l Avsat'ın Reuters'ten aktardığına göre analizde, “Hamas'ın ABD tarafından finanse edilen yardım malzemelerinden yararlandığına dair herhangi bir bulgu yer almadı”.

ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü bu sonuçları yalanlayarak, Hamas'ın yardımları yağmaladığına dair görsel kanıtlar olduğunu iddia etti, ancak herhangi bir video sunmadı. Sözcü, geleneksel insani yardım kuruluşlarını “yardımların yolsuzluğunu örtbas etmekle” suçladı.

dsefde
Filistinliler, Gazze şehrindeki İsrail kontrol noktası yakınında bir yardım kamyonundan aldıkları un çuvallarını taşıyorlar, Şubat 2024 (Arşiv- Reuters)

Konuyla ilgili iki kaynak, sonuçların USAID müfettişliğine ve Ortadoğu politikasından sorumlu Dışişleri Bakanlığı yetkililerine teslim edildiğini, bu sırada yıkıma uğramış bölgede gıda sıkıntısının giderek arttığını ifade etti.

İsrail, yardımların girişine izin vermeyi taahhüt ettiğini, ancak Hamas tarafından çalınmasını önlemek için kontrol altında tutması gerektiğini söylüyor. İsrail, krizden Hamas'ı sorumlu tutuyor.

Birleşmiş Milletler Dünya Gıda Programı, 2,1 milyonluk Gazze nüfusunun yaklaşık dörtte birinin kıtlık benzeri koşullarla karşı karşıya olduğunu, binlerce kişinin şiddetli yetersiz beslenme sorunu yaşadığını ve Dünya Sağlık Örgütü (WHO) ile bölgedeki doktorlar, açlıktan ölen çocuklar ve diğer kişilerin olduğunu bildirdi.

Birleşmiş Milletler tahminlerine göre İsrail güçleri, gıda yardımı almak isteyen 1000'den fazla kişiyi öldürdü. Öldürülenlerin çoğu, “Gazze İnsani Yardım Kuruluşu”na ait askeri dağıtım noktalarının yakınındaydı. Bu kuruluş, eski bir CIA ajanı ve ABD ordusunun silahlı eski askerleri tarafından yönetilen kar amacı gütmeyen bir lojistik şirketi olan “Gaza Humanitarian Foundation” tarafından kurulan yeni bir özel yardım kuruluşudur.

Analiz, USAID’in insani yardım ofisi tarafından yapıldı. Ajans, Başkan Donald Trump yönetimi ocak ayında tüm dış yardımları dondurarak binlerce programı sonlandırmadan önce, Gazze'ye sağlanan yardımların en büyük finansörüydü.

xsdfrgty
Cibaliye'deki (Gazze Şeridi'nin kuzeyi) Filistinliler, insani yardım yüklü kamyonlara doğru yürüyor (AFP)

Yönetim ayrıca, işlevleri Dışişleri Bakanlığı'na dahil edilen USAID’ı da lağvetmeye başladı.

Özet sunuma göre analiz, 156 yardım malzemesi hırsızlığı veya kaybı vakasından en az 44'ünün “doğrudan veya dolaylı olarak” İsrail'in askeri eylemlerinden kaynaklandığı sonucuna vardı.

Analizde bir zayıf noktaya da dikkat çekildi: Yardımları alan Filistinlilerin kimliklerinin doğrulanamaması nedeniyle, ABD tarafından finanse edilen yardımların Gazze'yi yöneten Hamas yetkililerine ulaşması mümkün.

Analiz hakkında bilgi sahibi bir kaynak, Hamas'ın yardımların büyük çapta başka yerlere aktardığına dair raporların olmaması “aktarımın gerçekleşmediği anlamına gelmez” uyarısında bulundu.

Gazze'de savaş, Hamas'ın Ekim 2023'te İsrail'e saldırmasıyla başladı. İsrail'in verilerine göre saldırıda bin 200 kişi öldü, 251 kişi de rehin alındı. Filistinli sağlık yetkililerine göre İsrail'in saldırısının başlamasından bu yana yaklaşık 60 bin Filistinli öldü.