Türkiye Suriye’nin kuzeyindeki SDG hedeflerini vuruyor

Türk kaynaklar: Suriye’ye yönelik askeri operasyonun başlaması için TSK’nın hazırlıklarını tamamlaması bekleniyor.

Türkiye'nin YPG’ye yönelik askeri hareket hazırlığının hedefindeki bölgelerden Tel Rıfat (Hadil Amır/AA)
Türkiye'nin YPG’ye yönelik askeri hareket hazırlığının hedefindeki bölgelerden Tel Rıfat (Hadil Amır/AA)
TT

Türkiye Suriye’nin kuzeyindeki SDG hedeflerini vuruyor

Türkiye'nin YPG’ye yönelik askeri hareket hazırlığının hedefindeki bölgelerden Tel Rıfat (Hadil Amır/AA)
Türkiye'nin YPG’ye yönelik askeri hareket hazırlığının hedefindeki bölgelerden Tel Rıfat (Hadil Amır/AA)

Suriye’nin kuzeyindeki Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) yönelik olası operasyonun, askeri yığınakların henüz tamamlanmaması nedeniyle geciktiğine işaret eden haberlerin yayınlandığı bir süreçte, Türk ordusu ve Ankara destekli Suriye Milli Ordusu (SMO) Rakka vilayetinin kuzeyindeki Ayn İsa kırsalında yer alan SDG hedeflerini ağır topçu ateşiyle bombalamaya devam ediyor. Ayn İsa Kampı ve Muallak köyüne dün (salı) mermilerin düştüğü bildirildi.
Türk güçleri ve desteklediği gruplar Fırat’ın doğusundaki Tel Abyad ve Ayn İsa kırsalını günübirlik bombalıyor. Bu bombardıman, Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan’ın Suriye sınırında 30 kilometre derinliğinde ‘güvenli bölge’ inşa etmeyi hedefleyen bir askeri operasyonun başlatılacağını ilan etmesinden bu yana devam ediyor.  Türkiye daha sonra Fırat’ın batısındaki Menbiç ve Tel Rıfat’ı ilk hedefi olarak belirledi. Fakat bu operasyonun aynı zamanda Fırat’ın doğusundaki YPG noktalarına uzanabileceği konuşuluyor. YPG, SDG’nin ana omurgasını oluşturuyor.
İçişleri Bakanı Süleyman Soylu, dün yaptığı açıklamada, Türk güçleri ve desteklediği grupların kontrolündeki Suriye’nin Afrin kentine terör saldırı gerçekleştirme amacıyla Amanos dağlarına sızma girişiminde bulunan YPG militanlarının ele geçirildiğini aktardı.
Konuya yakın Türk kaynakları, Menbiç ve Tel Rıfat’ta SDG hedeflerine yönelik olası askeri operasyonun başlaması için Türk Silahlı Kuvvetlerinin (TSK) hazırlıklarını tamamlamasının ve Irak’ın kuzeyinde PKK hedeflerine yönelik düzenlenen Pençe-Kilit Operasyonu’nun nihayetlendirilmesinin beklendiğini belirterek, operasyonun düzenlenme tarihi için Kurban Bayramı’ndan sonrasına işaret etti.
Türk hükümetine yakınlığıyla bilinen Hürriyet gazetesinin yazarı Abdülkadir Selvi’ye konuşan kaynaklara göre, Suriye’nin kuzeyine yönelik askeri operasyon, TSK’nın gerekli hazırlıkları tamamlaması ve öncelikle Irak’taki Pençe-Kilit Operasyonu’nu nihayetlendirmesi amacıyla ertelendi. Cumhurbaşkanı Erdoğan ilk kez 23 Mayıs’ta Türkiye-Suriye sınırının Suriye tarafında 30 kilometre derinliğinde bir güvenli bölge inşa etmeyi hedeflediklerini ilan etmişti.
Kaynaklar, Tel Rıfat ve Menbiç operasyonu için planlanan askeri yığınak tam olarak yapılmadığına işaret ederek, önümüzdeki haftadan itibaren askeri sevkiyatın artmasının beklendiğini dile getirdi.
Selvi, bu tür uluslararası operasyonlarda uluslararası konjonktürün çok önemli olduğunu belirterek, “Konjonktür hiç olmadığı kadar yanımızda” ifadelerini kullandı.
“Ukrayna Savaşı nedeniyle Suriye, Rusya’nın birinci önceliği değil” diyen Selvi, birçok ülkenin hava sahasını Rusya’ya kapatması nedeniyle Türkiye’nin Rusya için batıya açılan tek kapısı konumunu üstlendiğine işaret etti.
Cumhurbaşkanı Erdoğan daha önceki açıklamasında, Türk güçlerinin ‘bir gece ansızın’ Menbiç ve Tel Rıfat’a gireceğini, bunun için hiç kimseden izin beklemediklerini aksine müttefik ve dost ülkelerden (ABD ve Rusya) Türkiye’nin güvenlik endişelerini dikkate almalarını ve terör örgütlerini desteklemeyi durdurmalarını beklediklerini söyledi. ABD YPG’yi terör örgütü DEAŞ ile mücadelede en güvenilir müttefiki olarak niteleyip silah ve lojistik destek sunarken, Türkiye ise YPG’yi, terör örgütü kategorisine aldığı PKK’nın Suriye uzantısı olarak tanımlıyor.
ABD Türkiye’yi Suriye’nin kuzeyinde herhangi bir askeri hareketliliğe karşı uyararak, böyle bir adımın DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyon çatısı altındaki ABD kuvvetlerini ve terör örgütüyle mücadele operasyonunu tehlikeye atacağını belirtti.
Aynı şekilde, SDG kontrolündeki Menbiç ve Tel Rıfat’ta güçleri bulunan Rusya da bölgede herhangi bir Türk askeri hareketliliğine karşı uyardı. Rusya Türkiye’nin güvenlik endişelerini dikkate aldığını fakat aynı zamanda bunun çözümünün Rus güvenlik güçlerinin sınıra konuşlandırılması olduğunu ifade etti.
Washington ve Moskova, Ankara’ya 17 ve 22 Ekim 2019’da imzaladıkları mutabakat muhtıralarına bağlı kalma çağrısında bulundu. Nitekim söz konusu anlaşmalar, Türkiye’nin Suriye’nin kuzeydoğusundaki SDG hedeflerine yönelik başlattığı Barış Pınarı Harekatı’nın durdurması, ateşkes ilan etmesi ve YPG güçlerinin Türkiye’nin güney sınırından uzaklaştırılmasını öngörüyordu. Türkiye ise ABD’nin bu anlaşmadaki taahhütlere bağlı kalmadığını söylüyor.



Gazze ateşkesi: Atılım için geri sayım başladı mı?

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)
TT

Gazze ateşkesi: Atılım için geri sayım başladı mı?

Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)
Dışişleri Bakanı Hakan Fidan, Katarlı mevkidaşı ile Doha'da basın toplantısı düzenledi. (AFP)

Arabulucuların Gazze Şeridi'nde ateşkesin yeniden başlamasıyla ilgili olarak tarafların tutumlarında ‘kısmi ilerleme’ kaydedildiğine dair güvencelerinin ortasında, Hamas ile İsrail arasında bir anlaşmaya varılmasının, özellikle ‘savaşın nasıl sonlandırılacağı’ konusunda bir anlaşma sağlanamaması nedeniyle ‘zor’ olduğu tahmin ediliyor.

Katar Başbakanı ve Dışişleri Bakanı Şeyh Muhammed bin Abdurrahman Al Sani dün Dışişleri Bakanı Hakan Fidan ile Doha'da düzenlediği basın toplantısında, Gazze'de yeni bir ateşkese ulaşma çabalarında ‘bazı ilerlemeler kaydedildiğini, ancak İsrail ile Hamas arasında bir anlaşmaya varılmasının zor olduğunu’ söyledi. Al Sani, “Perşembe günü diğer toplantılara kıyasla bazı ilerlemeler kaydettik. Ancak en önemli soruya bir cevap bulmamız gerekiyor: Bu savaşı nasıl sona erdireceğiz? Tüm müzakerelerin odak noktası bu” ifadelerini kullandı.

Al Sani’ye göre Hamas, İsrail Gazze Şeridi'ndeki savaşı sona erdirirse kalan tüm İsrailli esirleri serbest bırakmaya hazır. Ancak İsrail, Hamas’ın ‘savaşı sona erdirmek için net bir vizyon ortaya koyulmadan esirleri serbest bırakmasını’ istiyor. Al Sani, “Taraflar arasında ortak bir hedef olmadığında, savaşı sona erdirme şansının çok zayıfladığını düşünüyorum” dedi.

Fidan, Türk yetkililerin Hamas'la yaptığı görüşmelerin, hareketin Gazze'deki ateşkesin ötesine geçen ve İsrail'le yaşanan krize iki devletli çözüm de dahil olmak üzere kalıcı bir çözüm getirmeyi amaçlayan bir anlaşmaya daha açık olacağını gösterdiğini söyledi.

Kapsamlı bir vizyon

Öte yandan Hamas, Gazze Şeridi'ne gönderilen yardım malzemelerinin azalmasının yarattığı baskı ve İsrail'deki sivil itaatsizlik çağrıları arasında ‘kapsamlı’ olmasını istediği ‘bir anlaşmaya varma çabalarının başarısını’ desteklemekten bahsediyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın yaklaşık iki hafta sonra bölgeye yapacağı ziyaret öncesinde yaşanan bu gelişmeler, ‘yakın bir ateşkes için geri sayımın her zamankinden çok daha olası hale geldiğini’ gösteriyor. Şarku’l Avsat'a konuşan uzmanlara göre, kapsamlı mı yoksa geçici mi olduğu konusunda görüş ayrılıkları bulunan olası bir anlaşmayı, ziyaret öncesi ABD'nin baskısı çözecek gibi görünüyor.

Dün Şarku’l Avsat'a konuşan Hamas'tan bilgili bir kaynağa göre, hareket cumartesi günkü toplantıda Mısırlı arabulucu aracılığıyla, entegre bir girişim de dahil olmak üzere savaşı sona erdirmek için kapsamlı vizyonunu sundu. Kaynak, “Hamas tarafından Mısır aracılığıyla sunulan bu girişim, geniş çapta memnuniyetle karşılandı” dedi.

zxscdfrg
İsrail'in dün Gazze'nin orta kesiminde yer alan el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırının ardından Filistinli bir adam yaralı bir çocuğu taşıyor. (AFP)

Konuyla ilgili bilgi sahibi bir kaynak, girişimin ‘saldırganlığın durdurulması, işgal güçlerinin Gazze Şeridi'nden çekilmesi, Filistin halkına acil yardım sağlanması, beş ila yedi yıl arasında değişen uzun vadeli bir ateşkesin kabul edilmesi, Gazze Şeridi'nin bir toplum destek komitesi aracılığıyla yönetilmesi için Mısır vizyonuna bağlılık, yeniden inşa çabalarının desteklenmesi ve anlaşmanın uygulanmasını kolaylaştırmak için açık ve uygulanabilir garantiler sağlanması karşılığında tüm İsrailli esirleri içeren bir takas anlaşmasının uygulanmasını’ öngördüğünü söyledi.

Hamas'ın Kahire ziyareti, geçen hafta Türkiye'de Fidan ile yapılan görüşmenin ardından bir hafta içinde ikinci kez gerçekleşirken, hareketten iki kaynak o dönemde Şarku’l Avsat'a, Hamas’ın ‘aralarındaki iyi ilişkiler’ ışığında ‘kapsamlı anlaşma’ konusundaki vizyonunu Trump yönetimine iletmek için Türkiye'den destek istediğini doğruladı.

Büyük bir fırsat

Mısır Dış İlişkiler Konseyi üyesi ve İsrail meseleleri konusunda uzman bir akademisyen olan Dr. Ahmed Fuad Enver, ‘üç ay önce göreve başlamasının arifesinde yaptığına benzer bir anlaşmayı tekrarlamak isteyen Trump'ın önümüzdeki ay bölgeye gelecek olması nedeniyle müzakerelerde somut ilerleme sağlamak için büyük bir fırsat olduğuna’ inanıyor. Enver, “Sadece insani ya da geçici bir ateşkes değil, savaşın sona erdirilmesi konusunda da iyi haberler gelmesi muhtemel” dedi.

Filistin'in eski Kahire Büyükelçisi Berekat el-Ferra, ‘Hamas'ın önerilen bu anlaşmayla seçeneklerini tüketmesinden sonra, bir atılım için geri sayımın artık kesin olduğuna’ inanıyor. El-Ferra, ‘bir sonraki anlaşmanın şu anda kapsamlı olmayacağını, daha ziyade kapsamlı bir anlaşmaya yönelik müzakereleri içerecek geçici bir anlaşma olacağını’ belirtti.

Hamas konusunda uzman bir Filistinli siyasi analist olan İbrahim el-Medhun, ‘hareketin girişimi ve ciddiyetinden sonra topun tamamen İsrail'in sahasında olduğu’ değerlendirmesinde bulundu. El-Medhun'a göre ‘İsrail işgali, kapsamlı ve nihai bir anlaşmaya varmayı reddederek oyalamaya devam edecek.’

cvdfg
İsrail'in dün Gazze'nin orta kesiminde yer alan el-Bureyc Mülteci Kampı’na düzenlediği saldırının ardından yıkılan evlerin enkazı arasında duran Filistinli bir kadın (AFP)

Medhun, “Hamas'ın, işgalin öldürme ve yıkıma geri dönmesine izin verecek herhangi bir kısmi ya da kırılgan geçici çözümü reddeden kesin tutumunda ısrar etmesi muhtemel. Hamas'ın kesin tutumu ışığında kısmi bir anlaşmaya varma olasılığı pek mümkün görünmüyor” ifadelerini kullandı.

Beyaz Saray'dan yapılan son açıklamaya göre Trump'ın 13-16 Mayıs tarihleri arasında Suudi Arabistan, Katar ve Birleşik Arap Emirlikleri'ne (BAE) yapacağı ziyaret için geri sayım sürerken ve Binyamin Netanyahu hükümeti savaşın sona ermesini talep eden ve sivil itaatsizlik tehdidinde bulunan gösterilerle baskı altındayken, İsrail Hamas'ın gündeme getirdiği öneri hakkında yorum yapmadı.

Sivil itaatsizlik

İsrail iç istihbarat teşkilatı Şin-Bet'in (Şabak) eski direktörü Ami Ayalon, cumartesi günü binlerce İsraillinin Netanyahu hükümetine karşı esirlerin iadesi talebiyle düzenlediği gösterilere katılımı sırasında yaptığı açıklamada, İsrail'i korumanın bir görev olduğunu düşünerek barışçıl sivil itaatsizlik çağrısında bulundu.

Mart ayının başından bu yana sınır kapılarının kapatılması, Gazze Şeridi'ne gıda ve insani yardım malzemelerinin girişinin engellenmesi ve İsrail'in Gazze Şeridi'ne yönelik savaşını yeniden başlatmasıyla birlikte, Birleşmiş Milletler İnsani İşler Koordinasyon Ofisi'nin (OCHA) işgal altındaki Filistin topraklarındaki kıdemli insani işler görevlisi Jonathan Whittall dün yaptığı basın açıklamasında malzemelerin tükenmekte olduğunu doğruladı.

Enver, İsrail'in iç baskılarının arttığına ve Trump'ın baskısının Netanyahu'nun bir anlaşmayı kabul etmesiyle sonuçlanabileceğine inanırken, el-Medhun ‘ciddi ve kararlı bir ABD müdahalesinin denklemi değiştirebileceğini’ vurguladı. El-Ferra'ya göre bu baskılar ışığında Trump'ın ziyareti yakın bir atılımı kolaylaştırabilir ve önce kısmi bir anlaşmaya, ardından da bölgedeki çıkarlarını güvence altına almak için ciddi ve gerçek bir ABD baskısının ardından kapsamlı bir anlaşmaya varılabilir.