Mısır, Yemen’in ‘meşruiyetine’ yönelik desteğini yineledi

Medbuli, Alimi ile Kahire’deki konutunda bir araya geldi. (Mısır Bakanlar Kurulu)
Medbuli, Alimi ile Kahire’deki konutunda bir araya geldi. (Mısır Bakanlar Kurulu)
TT

Mısır, Yemen’in ‘meşruiyetine’ yönelik desteğini yineledi

Medbuli, Alimi ile Kahire’deki konutunda bir araya geldi. (Mısır Bakanlar Kurulu)
Medbuli, Alimi ile Kahire’deki konutunda bir araya geldi. (Mısır Bakanlar Kurulu)

Mısır, Yemen’de meşru hükümeti desteklemeye yönelik güçlü tutumunu bir kez daha dile getirdi ve Yemen hükümetiyle iş birliğini güçlendirme konusundaki kararlılığını vurguladı. Söz konusu açıklamada, Yemen Başkanlık Konseyi Başkanı Reşad el-Alimi ile Mısır Başbakanı Mustafa Medbuli’nin Kahire’de gerçekleştirdiği görüşmede yapıldı. Görüşmeye Yemen Dışişleri Bakanı Ahmed Avad bin Mübarek ve Kahire’nin Yemen Büyükelçisi de katıldı.
Medbuli görüşme sırasında, nisan ayında Yemen Devlet Ba Liderlik Konseyi Başkanı görevini üstlenmesinden dolayı Alimi’ye tebriklerini sundu. Konseye, liderliğine ve üyelerine kardeş Yemen halkının kalkınma, güvenlik ve istikrarına yönelik arzularını gerçekleştirmede başarı temennilerini dile getirdi. Medbuli, iki ülkenin halklarını geçmişte ve günümüzde birbirine bağlayan bağların derinliğine atıfta bulunarak Mısır Cumhurbaşkanı Abdulfettah Sisi’nin direktifleri ışığında, Yemen’in yaşadığı bu hassas aşamada mümkün olan her türlü desteği sağlamanın yanı sıra ülkesinin Yemen’e ve meşru liderliğine desteğini bildirdi.
Mısır Bakanlar Kurulu’ndan önceki akşam yapılan açıklamaya göre Mısır Başbakanı, ülkesinin Yemen Ulusal Diyalogu, Körfez Girişimi ve Başkanlık Konseyi’nin kurulmasıyla sonuçlanan Riyad’daki son istişarelerinin sonuçlarının yanı sıra Birlemiş Milletler Güvenlik Konseyi kararları uyarınca kardeş Yemen halkının arzularını karşılayacak ve onların insani acılarına son verecek şekilde Yemen krizine kapsamlı bir siyasi çözüme ulaşmayı amaçlayan tüm çabaları desteklediğini belirtti. Başbakan bu bağlamda, Mısır’ın Yemen’deki meşru yönetimi ve Yemen devletinin birliği, bağımsızlığı ve toprak bütünlüğü için destek konusundaki sağlam konumunu vurguladı. Aynı zamanda bu konunun başta Yemen’in güvenliği ve istikrarı olmak üzere Mısır ve Arap bölgesinin güvenliğinin yanı sıra Kızıldeniz bölgesi için büyük önem taşıması dolayısıyla ülkesinin Yemen devlet kurumlarına destek verdiğini belirtti.
Medbuli, Mısır'ın altyapı geliştirme ve çeşitli alanlardaki insan kadrolarını iyileştirme çabalarında Yemen hükümetiyle iş birliğini artırma konusundaki isteğini ve büyük teknik uzmanlığı ile enerji ve liman projelerine katılmanın yanı sıra Yemen'in yeniden yapılanma çabalarına katılma konusundaki kararlılığını vurguladı.  
Alimi de heyetin Mısır’ı ziyaret etmesinde duyduğu mutluluğu dile getirdi ve mevcut aşamada Yemen'in karşı karşıya olduğu çeşitli zorlukları ve Başkanlık Konseyi’nin karşılaştığı bu zorlukları Yemen Parlamentosu'na verdiği taahhütler çerçevesinde ele alma çabalarını değerlendirdi. Alimi ülkesinde elektrik sektörünün karşı karşıya olduğu sorunlar ve bu durumu bir an önce çözmek için meşru hükümet tarafından atılan adımlara dikkat çekti. Mısır-Yemen Ortak Yüksek Komitesi bir sonraki oturumunun toplantılarının yapılmasının ve iki taraf arasında halihazırda imzalanmış olan anlaşmaların ve mutabakat zaptlarının hayata geçirilmesinin önemine değinen Alimi ayrıca ticaret hareketliliğini kolaylaştırmak için Aden ve Mısır limanları arasında bir deniz hattı kurmaya yönelik öneriye dikkat çekti.
Mısır Bakanlar Kurulu’na göre görüşmede, Ortak Yüksek Komite’nin bir sonraki oturumunun toplantılarının gerçekleştirilmesi ve iki taraf arasında imzalanan anlaşmaların hayata geçirilmesinin hızlandırılması için çalışılmasının yanı sıra enerji, elektrik, deniz taşımacılığı ve yeniden yapılanma alanlarında iş birliğini geliştirmeye yönelik tekliflerin incelenmesi üzerinde anlaşmaya varıldı.



Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
TT

Meclis Başkanı'nın ‘Irak'ın kimliği’ konusundaki açıklamaları siyasi krize yol açtı

 Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)
Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani (Irak Temsilciler Meclisi internet sitesi)

Irak Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani'nin açıklamaları, yardımcısı Muhsin el-Mendelavi ile yaşadığı tartışmanın ardından siyasi krize yol açarak dün yapılması planlanan oturumun ertelenmesine neden oldu.

El-Meşhedani, ‘Irak'ın kimliği’ olarak tanımladığı şeyin anayasa metninde belirtildiği gibi ‘Arap Birliği'nin kurucu üyesi’ olmakla ilişkilendirilmesini kınamış ve açıklamasında ‘bu kimliğin binlerce yıl öncesine dayandığını’ belirtmişti.

Söz konusu kimliğin bu bağlantıyla nitelendirilmesine ilişkin bir soruya cevaben el-Meşhedani, bu bağlantıyı tamamen uygunsuz bularak ‘saçma’ kelimesini kullandı ve siyasi bir krize yol açtı.

Oturumun ertelenmesine, yapılmaması konusunda ısrar etmesine ve açıklamalarını geri çekmemesine rağmen el-Meşhedani bugün X platformunda “Gerçek bir sınav anında Sünni bloklar başkan etrafında kenetleniyor” diye yazdı ve meclis başkanına destek vermek için parlamento merkezinde toplanan Sünni milletvekillerine atıfta bulundu.

Irak'ın siyasi geleneğine göre meclis başkanlığı Sünni güçlerin elindeyken, Kürtler cumhurbaşkanlığı, Şiiler ise başbakanlık koltuğuna oturuyor.

Başbakan Muhammed Şiya es-Sudani'nin liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu, yardımcısıyla patlak veren krizi kontrol altına almak amacıyla Sünni kampı dışından el-Meşhedani'ye desteğini açıklayan ilk siyasi bloklardan biri oldu.

İnşa ve Kalkınma Bloğu Sözcüsü Firas el-Meslemavi yaptığı basın açıklamasında, “Cabbar el-Kenani, Muhammed es-Sayhud, Kazım et-Tuki ve Murtaza es-Saadi'nin de aralarında bulunduğu 5 milletvekilinden oluşan blok liderliği, oturumu etkileyen sözlü tartışmalarla ilgili olarak parlamento içinde yaşananların koşullarını belirlemek üzere Temsilciler Meclisi Başkanlığı ile kapalı bir toplantı gerçekleştirdi” dedi.

El-Meslemavi, “Yaşananlar, meclis başkanlığının toplu olarak sorumlu olduğu bir emsal teşkil ediyor. Çünkü en yüksek yasama otoritesi olan yasama kurumunun başkanlığını ve üyelerini düzenleyen usul kuralları ve Temsilciler Meclisi yasası vardır. Bu nedenle bir blok olarak çözümlerle birlikteyiz ve oturumları düzenlemek ve önemli yasaları geçirmek için uygun yolları destekliyoruz” ifadelerini kullandı.

Sudani liderliğindeki İnşa ve Kalkınma Bloğu’nun el-Meşhedani ve yardımcılarıyla görüşmesi, parlamentodaki Sünni blokların el-Meşhedani'yi destekleyici bir tutum sergilemek üzere bir araya gelmesinin ardından gerçekleşti.

 Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)Irak Başbakanı Muhammed Şiya es-Sudani ile Temsilciler Meclisi Başkanı Mahmud el-Meşhedani arasında Bağdat'ta gerçekleşen bir görüşmeden (hükümet medyası)

Yanlış anlama

Sünni bir siyasetçiye göre, ‘el-Meşhedani'nin açıklamaları herhangi bir belirsizlik içermiyor, ancak Şii güçlerin yardımcısını bu yöne iten kasıtlı bir iradesi olduğu anlaşılıyor’.

Adının açıklanmaması kaydıyla Şarku'l Avsat'a konuşan Sünni siyasetçi, “El-Meşhedani ile pek çok konuda aynı fikirde olmasam da, Irak'ın kimliği ve anayasal olarak Arap Birliği üyeliğiyle ilişkilendirilmesi konusunda söyledikleri doğru. Hatalı olan Irak anayasasını hazırlayan taraftır” dedi.

Söz konusu tartışma, Temsilciler Meclisi Başkan Yardımcısı Muhsin el-Mendelavi’nin el-Meşhedani'yi telefonla arayarak “Irak'a hakaret ettin” demesiyle başladı.

Telefon görüşmesiyle yetinmeyen el-Mendelavi tartışmayı sürdürmek üzere el-Meşhedani'nin ofisine gitti ve ‘Irak'ın kimliği’ hakkındaki açıklamalarına itiraz etti. El-Meşhedani ise “Irak, Arap Birliği kurumundan daha büyüktür, 7 bin yıllıktır ve kimliğini onlarca yıllık bir kurumdan alması makul değildir” şeklinde yanıt verdi.

El-Meşhedani'nin Arap Birliği'ne ilişkin açıklamaları, meclis başkanlığı ile ilişkilerde bardağı taşıran son damla gibi görünse de el-Meşhedani televizyonda yaptığı açıklamalarda, Irak'ta önümüzdeki ay gösteriler düzenleneceğini ve bir güvenlik sorunu yaşanması halinde ‘acil durum hükümetine’ gidilebileceğini söylemek gibi başka önemli konuları da gündeme getirdi. ABD'nin Halk Seferberlik Güçleri (Haşdi Şabi) ile ilgili olarak tüm siyasi liderlere mesaj gönderdiğini de doğrulayan el-Meşhedani, ABD'nin yaklaşımının Halk Seferberlik Güçleri’ni yapılandırmak değil, güvenlik güçlerine entegre etmek olduğunu belirtti.

‘Boşluğu doldurmak’

Araştırmacı Yahya el-Kubeysi Şarku’l Avsat'a yaptığı açıklamada şöyle dedi: “Devlet içindeki Sünni temsiliyeti sadece bir boşluğu dolduruyor, çünkü bu boşluğu Şii siyasi aktörler yönlendiriyor.”

El-Kubeysi'ye göre bu durum, Federal Yüksek Mahkeme'nin Irak Temsilciler Meclisi eski Başkanı Muhammed el-Halbusi'yi görevinden alma ve parlamentodan ihraç etme kararına kadar uzanıyor.

El-Kubeysi, “Bu karar anayasal ya da yasal bir argümana dayanmıyordu; daha ziyade siyasi bir karardı. Federal Yüksek Mahkeme de bu kararı almak için bir araçtı” ifadelerini kullandı.

Araştırmacı Seyf es-Saadi'ye göre ‘Temsilciler Meclisi'nin krizi 61. madde ve fıkralarında öngörülen yasama sürecinden sapması ve siyasi bloklar ile liderlerinin meclisin genel gidişatını kontrol etmesidir. Tüm sorumluluk meclis başkanlığına atfedilemez; aksine Temsilciler Meclisi Başkanı’nın sorumluluğu milletvekillerinin sorumluluğunu tamamlayıcı niteliktedir. Milletvekillerinin çoğu kendi bloklarının direktiflerini takip etmekte ve başkanlarının kararlarına uymamakta, bu da parlamento içinde tıkanıklığa yol açmaktadır.’

Es-Saadi Şarku’l Avsat'a verdiği demeçte, ‘beşinci parlamento döneminin sona erdiğini ve halen yürütme makamının performansını denetleyecek anayasal bir dayanaktan yoksun olduğunu’ ifade etti.