Esed güçlerinin Türkiye-Suriye sınırı boyunca konuşlandırılmasını teklif eden Ruslar, SDG’ye rejim ordusuna entegre olması yönünde baskı yapıyor

Şam yönetimi: İşbirliği yapmazsa SDG’nin akıbeti de diğer terör örgütlerinin akıbeti gibi olacaktır

Haseke kırsalında SDG’nin kontrolündeki Tel Temir kasabasının girişi. (Reuters)
Haseke kırsalında SDG’nin kontrolündeki Tel Temir kasabasının girişi. (Reuters)
TT

Esed güçlerinin Türkiye-Suriye sınırı boyunca konuşlandırılmasını teklif eden Ruslar, SDG’ye rejim ordusuna entegre olması yönünde baskı yapıyor

Haseke kırsalında SDG’nin kontrolündeki Tel Temir kasabasının girişi. (Reuters)
Haseke kırsalında SDG’nin kontrolündeki Tel Temir kasabasının girişi. (Reuters)

Türkiye’nin Suriye Demokratik Güçleri’ne (SDG) yönelik askeri operasyon düzenleme hazırlıkları, Suriye’nin kuzeydoğusundaki uluslararası ve yerel güçlerin pozisyonlarını yeniden belirlemesine neden oldu. Rusya’nın, bel kemiğini Halk Savunma Birlikleri’nin (YPG) oluşturduğu SDG’ye, Suriye ordusuyla entegre olması için baskı yaptığı öğrenildi. Şam yönetimi ise Dışişleri Bakanı Faysal Mikdad aracılığıyla, işbirliği yapmaması durumunda SDG’nin akıbetinin de Suriye halkı ve ordusu tarafından imha edilen diğer terör örgütleriyle aynı olacağı tehdidinde bulundu. Öte yandan ABD yönetimi, dışişleri yetkilileri aracılığıyla SDG ve Özerk Yönetim liderlerine, Washington'un Suriye topraklarına yönelik herhangi bir Türk operasyonuna karşı olduğunu bildirdi. 
Önde gelen Kürt kaynakları, Suriye'de faaliyet gösteren Rus güçlerinin komutanı General Alexander Chaiko ile SDG lideri Mazlum Abdi’nin 10 Haziran’da gerçekleştirdiği toplantının içeriğiyle ilgili bilgi aktardı. Kaynaklar, görüşmede tarafların, Suriye’nin kuzeydoğusuna yönelik muhtemel Türk askeri operasyonunu tartıştığını, ayrıca sınır güvenliği ve SDG ile Suriye ordusunun koordinasyonun arttırılmasını değerlendirdiklerini bildirdi. General Chaiko, SDG’nin Suriye rejimi ordusuna entegre edilmesini teklif etti. Ayrıca Suriye ordusunun Türkiye-Suriye sınırı boyunca konumlandırılmasını ve Haseke’nin kuzeyi, Halep kırsalı ile Rakka’nın kuzeybatısındaki temas hatlarında, Suriye ordusuna ait noktaların daha fazla asker sevk edilerek güçlendirilmesini teklif etti. Toplantıda Rusların, çatışmanın tırmandırılmaması ve taraflar arasında ateşkesin sürdürülmesi konularındaki garantör rolü üzerinde de duruldu. SDG lideri Mazlum Abdi Rus generale, SDG kontrolündeki bölgelerdeki Suriye ordusunun varlığının, SDG ile rejim arasında Rusya’nın garantörlüğü ile sağlandığını hatırlattı ve rejim unsurlarının sayısının olduğu gibi kalması gerektiğini söyledi. 
Rejim ordusunun görevinin, Türkiye destekli gruplar ile SDG arasında bir tampon oluşturmak ayrıca sınır karakollarını korumak olduğunu belirten Mazlum Abdi, Suriye ordusu ile birlikte muhtemel Türk saldırısına karşı koymaya hazır olduklarını ancak daha fazla ordu unsurunun bölgeye gönderilmesini istemediklerini vurguladı. Abdi ayrıca muhtemel saldırılara karşı Suriye ordusunun Türk uçaklarına karşı hava savunma sistemlerini kullanmasının zorunlu olduğuna dikkati çekti. Mazlum Abdi Rus tarafından, Menbiç, Ayn el-Arab ve Halep’in kuzey kırsalındaki Tel Rıfat’taki güçlerini arttırmasını da talep etti. Türkiye bahsi geçen bölgelerde 30 kilometre derinlikte bir güvenli bölge oluşturmak için operasyon sinyali vermişti. Toplantı hakkında bilgi sahibi olan kaynaklar, Mazlum Abdi’nin, Rus generalden, garantör olarak, Suriye ordusunun yeni kazanımlar elde etmek için Türkiye’nin tehditlerini kullanmamasını da talep ettiğini aktardı.  
ABD ordusunun ve Washington liderliğindeki DEAŞ’la mücadele amacıyla oluşturulan uluslararası koalisyon güçlerinin ülkenin kuzeydoğusuna konuşlandırılması, SDG’nin Rus baskılarına karşı elini güçlendiriyor. Bununla birlikte SDG liderleri, Washington’ın 2019’daki Barış Pınarı harekatında Türkiye’ye yeşil ışık yaktığını ancak şimdilerde böylesi bir durumun söz konusu olmadığını düşünüyor. Suriye Demokratik Konseyi Başkanı İlham Ahmed, Rusya’nın ülkenin kuzeyindeki asker sayısında kayda değer bir artış olmadığını söyledi. Şarku’l Avsat muhabirine telefonda bilgi veren İlham Ahmed, ‘’Rus güçlerinin halihazırda sınır hatları boyunca askeri noktaları var, gözetleme yapıyorlar ve bölgede devriye görevleri gerçekleştiriyorlar. Ruslarla muhtemel Türkiye operasyonuna karşı koordinasyonu arttırmaya çabalıyoruz, Rusların sınır güvenliği için ek önlemler alması gerekir. Şam yönetiminin pozisyonunda da bir değişiklik yok, sınır güvenliğini sağlama noktasında yeni anlayışlar geliştirmeyi umuyoruz, özellikle temas hatlarında Suriye ve Rus ordusunun konuşlandırmasıyla ilgili görüşüyoruz’’ dedi.  



Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
TT

Esed rejimi döneminde kaybolan mahkûmların çocuklarıyla ilgili davada hayır kuruluşlarının başkanları tutuklandı

Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)
Sednaya Cezaevi’nde olduğu düşünülen kayıp mahkûmların fotoğrafları Şam'ın merkezindeki Merce Meydanı’nda asılı (Reuters)

Suriye Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ile koordinasyon halinde, Nada el-Gabra, Lema es-Savaf, Rana el-Baba ve devrik rejim döneminde gözaltına alınan ve kaybolan muhaliflerin kayıp çocuklarıyla ilgili dosyada yer alan diğer sanıkların tutuklandığını duyurdu. Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü, sanıklara yönelik tutuklama emrinin, çocukların aileleri ve yakınlarının kişisel iddiaları ve açılan davalar üzerine Şam Savcılığı tarafından çıkarıldığını bildirdi.

Kayıp Çocuklar Komitesi Sözcüsü Samir el-Kirbi Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi'ni yöneten Nada el-Gabra ve Lema es-Savaf ile Şam'daki el-Mubarrah Yetim Sponsorluk Derneği'ni yöneten Rana Muvaffak el-Baba'nın, ‘Şam Cumhuriyet Savcılığı tarafından çıkarılan bir tutuklama emrine göre, kaybolan çocukların dosyasının saklanmasına karışan diğer sanıklarla birlikte tutuklandığını’ belirtti.

El-Kirbi bu önlemin, önceki dönemlerde mahkûmların çocuklarının kaybolmasıyla ilgili davalara karıştıkları yönündeki suçlamaların arka planında geldiğini söyledi. El-Kirbi, “Resmi ve sivil makamların yanı sıra konuyla ilgili herhangi bir bilgiye sahip olan herkesi, bu çocukların akıbetini aydınlatmak ve haklarını güvence altına almak için soruşturma komitesiyle iş birliği yapmaya çağırıyoruz” dedi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı tarafından yapılan açıklamaya göre, çocukların dosyasıyla ilgili bir dizi kişi tutuklandı ve bu kişiler, ‘çocukların akıbetiyle ilgili olası suiistimal ve ihlallere karıştıklarından şüphelenildiği için resmi soruşturma altına alındı.’ Söz konusu adımlar, Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı’nın 2025 tarihli ve 1806 sayılı kararı uyarınca, bu dosyayı araştırmak ve çocukların akıbetini takip etmek üzere özel bir komite oluşturulmasını takiben atıldı.

3 bin 700 çocuk yetimhanelere yerleştirildi

İnsan hakları örgütleri ve medya raporları, eski rejime muhalif mahkûmların Şam'daki yetimhanelere veya çocuk esirgeme kurumlarına yönlendirilen 3 bin 700 çocuğu olduğunu gösteriyor. Esed'in devrilmesi ve kaçışından sonra yayınlanan gizli Suriye istihbarat belgelerine göre, yaklaşık 400 çocuk tutukluluk yılları boyunca muhaliflerin ailelerinden ayrılarak Şam'daki Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi, Daru’r Rahme Yetimhanesi ve Çocuk Köyleri de dahil olmak üzere dört yetimhaneye yerleştirildi.

 Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi (SANA)

Daru’r Rahme Yetimhanesi Müdürü Beraet el-Eyyubi bir televizyon röportajında, eski rejimin yıkılmasından önce 2015-2024 yılları arasında 27 çocuğun kendisiyle birlikte yetimhanede kaldığını ve güvenlik güçlerinin bu çocukları gizli notlarla şube mahzenlerinden yetimhaneye gönderdiğini itiraf etti. Güvenlik güçleri bu çocukları gizli emirlerle yetimhaneye gönderiyor, isimlerini değiştiriyor ve Sosyal İşler ve Çalışma Bakanlığı'ndan yazılı onay almadıkça kimsenin onları ziyaret etmesine izin vermiyordu.

Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)Esma Esed yetimlerle ilgilenmek üzere Şam kırsalındaki SOS Çocuk Köyleri’ni ziyaret etti. (SANA)

Lahn el-Hayat Çocuk Bakım Kompleksi Müdürü Meys Acib bir televizyon kanalında yayınlanan açıklamalarında, kompleksin geçmişte özel durumları olan çocukları kabul ettiğini ve devrik Devlet Başkanı’nın eşi Esma Esed'in bu çocukların dosyalarını bizzat takip ettiğini itiraf etti. Öte yandan SOS Çocuk Köyleri yetkilileri de 2014-2018 yılları arasında resmî belge ve kayıtları olmayan 139 çocuğu kabul ettiğini ve bunların çoğunu Esed'in yetkililerine iade ettiğini ve o dönemde bakanlıktan bu tür vakaların gönderilmemesini istediğini kabul etti.

Samir el-Kirbi, çocukların akıbetinin belirlenmesi ve halen hayatta olup olmadıkları ya da toplu mezarlara gömülüp gömülmedikleri konusunda, bu çocuklar için özel toplu mezarların varlığının söz konusu olmadığını vurguladı. El-Kirbi, “Bugüne kadar yaptığımız dikkatli araştırma ve incelemeler sonucunda çocuklar için toplu mezarların varlığına rastlamadık, ancak bu çocukların yetimhanelere ve çocuk derneklerine yönlendirildiğini kanıtlayan belge ve kanıtlara sahibiz. Kayıp Çocuklar Komitesi, gerçeği ortaya çıkarmak ve çocukların ailelerine ve yakınlarına adalet sağlamak amacıyla bu dosyaları ilgili bakanlıklarla paylaşıyor” ifadelerini kullandı.

 Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024Suriye İnsan Hakları Ağı’nın (SNHR) Suriye'de Çocuklara Yönelik İhlallere İlişkin 13’üncü Yıllık Raporu, Kasım 2024

Suriye İnsan Hakları Ağı (SNHR), Mart 2011'den bu yana Suriye'de Esed rejimi tarafından en az 23 bin çocuğun öldürüldüğünü, bunlardan 190'ının işkence altında hayatını kaybettiğini ve 5 bin 200 çocuğun da zorla kaybedildiğini belgeledi.

Sosyal İşler ve Çalışma Bakanı Hind Kabavat tarafından kurulan Kayıp Çocuklar Komitesi'nde Adalet, İçişleri ve Vakıflar bakanlıklarından birer temsilci ile devrik rejim döneminde kaybolan kişiler ve mahkûmlar konusunda çalışan sivil derneklerin başkanları yer alıyor.