Kolombiya'da cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan Gustavo Petro kimdir?

Ülkenin ilk solcu lideri azınlık oligarşisi değil, çok renkli demokrasi vaat ediyor

6 çocuk babası olan Gustavo Petro, cumhurbaşkanlığı görevini 7 Ağustos'ta devralacak (Reuters)
6 çocuk babası olan Gustavo Petro, cumhurbaşkanlığı görevini 7 Ağustos'ta devralacak (Reuters)
TT

Kolombiya'da cumhurbaşkanlığı seçimini kazanan Gustavo Petro kimdir?

6 çocuk babası olan Gustavo Petro, cumhurbaşkanlığı görevini 7 Ağustos'ta devralacak (Reuters)
6 çocuk babası olan Gustavo Petro, cumhurbaşkanlığı görevini 7 Ağustos'ta devralacak (Reuters)

Kolombiya'da cumhurbaşkanlığı seçimini sol görüşlü Gustavo Petro kazandı.
62 yaşındaki Petro, seçimin ikinci turunda oyların yüzde 50,46'sını alarak ülkenin 60. cumhurbaşkanı olmaya hak kazandı.
Yüzde 58,6 katılım sağlanan ve 22 milyondan fazla Kolombiyalının oy kullandığı seçimde Petro, 11 milyonun üzerinde oy aldı. Bağımsız rakibi Rodolfo Hernandez ise 10 milyon 500 bini aşkın oyla yüzde 47,28'de kaldı.

Yeni Kolombiya Cumhurbaşkanı Petro kim?
Kolombiya'nın ilk solcu lideri, ülkenin kuzeyindeki Cordoba'ya bağlı Cienaga de Oro kasabasında 19 Nisan 1960'da dünyaya geldi. Petro, Javeriana Üniversitesi'nde ekonomi, Louvain Katolik Üniversitesi'nde çevre ve nüfus gelişimi, Salamanca Üniversitesi'nde ise işletme yönetiminde uzmanlık eğitimi aldı.
Petro 17 yaşındayken, 1970'lerde kurulan "şehir gerillası hareketi" M-19'a katıldı. 19 Nisan hareketi olarak da bilinen örgüt, özellikle 1980-1985'te epey faaldi.
Kolombiya Devrimci Silahlı Güçleri'nden (Fuerzas Armadas Revolucionarias de Colombia-FARC) sonra ülkenin en büyük ikinci gerilla örgütü olan M-19,  zengin ve fakirler arasındaki uçurumu kapatmak isteyen üniversite öğrencileri, aktivistler ve sanatçılardan kurulmuştu.
Örgüt marketlere ait kamyonlardan süt çalıp yoksul mahallelere dağılmasıyla bilinse de Güney Amerika ülkesinin yakın tarihinin en kanlı eylemlerinden birine de imza attı. 1985'te başkent Bogota'daki Adalet Sarayı'nı basan M-19 üyeleri, 94 kişinin hayatını kaybetmesine neden oldu.

"M-19 savaşa hazır doğdu"
Örgüt ayrıca Kolombiya ordusundan 5 bin silah çaldı ve adam kaçırarak, hükümetten taviz koparmaya çalıştı.
Eski gerilla savaşçısı Petro, New York Times'a (NYT) yaptığı bir açıklamada "M-19 demokrasi inşa etmek için silahlı ve savaşa hazır olarak doğdu" demişti.
Bogota'daki Andes Üniversitesi'nden siyaset bilimi profesörü Sandra Borda, örgütte 10 yıl geçiren yeni cumhurbaşkanının genellikle çalıntı silahları sakladığını söyledi. "Önemli olan, Petro'nun M-19'da kararları veren ana kadronun bir parçası olmaması. O dönemde çok gençti" diyen Borda, şöyle konuştu:
"M-19'un en önemli eylemleri olan askeri operasyonlara katılmadı."
Adalet Sarayı baskını sırasında örgüt üyeliği sebebiyle hapiste olan Petro, parmaklıklar ardında işkence gördüğünü belirtmişti.
Petro, hükümetle anlaşarak 1990'da silah bırakan M-19 üyelerinden biri. İlk kez 1991'de meclise girdi ve 2012-2016 arasında Bogota belediye başkanlığı koltuğunda oturdu.
Petro, belediyenin atık toplama işinin özelleştirilmesinde uygunsuzluk olduğu iddiasıyla 2014'te kısa bir süreliğine görevden alındı. Ancak Amerikalılar Arası İnsan Hakları Mahkemesi, kararla Petro'nun haklarının çiğnendiğine hükmetti.
NYT, daha önce iki kez daha cumhurbaşkanlığına aday olan ismin geçmişinin yıllardır silahlı çatışmalarla boğuşan bazı Kolombiyalıları endişelendirdiğini yazdı. Kolombiyalıların bir kısmı içinse Petro umudun bir sembolü. 

Petro'nun yardımcısı Francia Marquez, Kolombiya tarihindeki ilk kadın Afro-Kolombiyalı cumhurbaşkanı yardımcısı olacak (AP)

Petro: Ülkeyi yöneten azınlık oligarşisi değil, çok renkli demokrasi
Muhaliflerin kendisini "popülist" diye tanımlamasını kabul etmeyen Petro'nun vaatleri arasında FARC'la 2016'da varılan barış anlaşmasının uygulanması var. Petro, faaliyetlerine devam eden Ulusal Kurtuluş Ordusu'nun da (Ejército de Liberación Nacional-ELN) de silah bırakması için çalışma yapacağını söyledi.
Yeni Cumhurbaşkanı, küçük işletmeler için düşük faizli kredi, ücretsiz üniversite eğitimi ve emekli maaşlarının düzenlenmesi sözlerini verdi.
Ülkenin ilk solcu cumhurbaşkanı, ABD'yle ilişkilerini uyuşturcayla mücadeleden iklim değişikliğine karşı mücadeleye kaydırmayı planlıyor.
Petro'nun programında zenginler için vergilerin artırılması, açlığa karşı acil program, petrol ve doğalgazdan vazgeçilerek yenilenebilir enerjilerin desteklenmesi de var.
Petro, yönetimini "ülkeyi yöneten azınlık oligarşisi değil, çok renkli demokrasi" diye tanımlıyor.
Düşünce kuruluşu Uluslararası Kriz Grubu'nun Latin Amerika direktörü Ivan Briscoe, Petro'nun ardından Kolombiya toplumunda "güç ve servestin eşitsiz dağılımına artık müsamaha gösterilemeyeceğine dair bir his oluştuğunu" söyledi. 
Briscoe, yeni cumhurbaşkanının "siyasi liderlikte, toplumun temel işleyişinde ve ekonomik büyümenin yararlarının dağıtılmasında sistemsel değişiklik sunduğunu" savundu.
 Independent Türkçe, New York Times, WION, Time, Colombia Reports, AA



Musk'ın DOGE'undaki üst düzey bir yetkili, ırkçı paylaşımları ortaya çıkınca istifa etti

Elon Musk'ın DOGE'a aldığı genç programcılardan biri, ırkçı paylaşımları ifşa edildikten sonra istifasını verdi (Reuters)
Elon Musk'ın DOGE'a aldığı genç programcılardan biri, ırkçı paylaşımları ifşa edildikten sonra istifasını verdi (Reuters)
TT

Musk'ın DOGE'undaki üst düzey bir yetkili, ırkçı paylaşımları ortaya çıkınca istifa etti

Elon Musk'ın DOGE'a aldığı genç programcılardan biri, ırkçı paylaşımları ifşa edildikten sonra istifasını verdi (Reuters)
Elon Musk'ın DOGE'a aldığı genç programcılardan biri, ırkçı paylaşımları ifşa edildikten sonra istifasını verdi (Reuters)

Elon Musk'ın Hükümet Verimliliği Departmanı'nın (Department of Government Efficiency/DOGE) ABD Hazinesi'nin hassas ödeme sistemine erişim izni verilen iki çalışanından biri, 1964 Medeni Haklar Yasası'nın feshi ve öjeninin savunulduğu paylaşımların da yer aldığı ırkçı sosyal medya paylaşımı geçmişi Beyaz Saray'a sorulduktan sonra görevinden ayrıldı.

Wall Street Journal (WSJ) dünyanın en zengin adamı tarafından devlet hizmetine atanan 25 yaşındaki programcı Marko Elez'in, Elon Musk'ın sosyal medya sitesi X'te "öjenik göç politikasını" desteklemenin de aralarında yer aldığı ırkçı açıklamalarda bulunduğu paylaşımları barındıran bir profile sahip olduğunu perşembe günü bildirdi. Öjeni, insan ırkının genetik olarak "iyileştirilmesi" amacıyla seçici üreme yöntemlerini savunmayı tanımlayan, ancak bilimsel ve etik açıdan büyük tartışmalara neden olan bir kavramdır.

WSJ'nin incelediği, eylüle ait bir gönderide Elez'in "Bana dünyaları verseniz etnisitem dışında biriyle evlenmem" dediği bildirildi.

Aynı ay yayımlanan başka bir gönderi, Silikon Vadisi'nin teknoloji sektöründe çok sayıda Hintli göçmenin çalışmasına işaretle X'teki kullanıcıları "Hint nefretini normalleştirmeye" teşvik etti.

Beyaz Saray'a paylaşımlar sorulduktan sonra basın sözcüsü Karoline Leavitt, Elez'in devlet hizmetinden ayrıldığını açıkladı.

WSJ'nin haberine göre, @nullllptr adresli X hesabının arşivine bakıldığında teknoloji sektöründeki Hintli çalışanlara karşı güçlü bir antipati görüldü. Aralık 2024'teki bir gönderide Elez, ABD'deki H1B vizesi alan Hintli işçiler hakkında söz vererek "Geri dönecekler, endişelenmeyin çocuklar" demiş.

WSJ'nin bulduğu bir başka gönderi, İsrail'in Hamas'a açtığı savaşın her iki tarafına yönelik horgörüyü gözler önüne serdi. Elez, "Hem Gazze hem de İsrail yeryüzünden silinse hiç dert etmem" diye yazmış.

DOGE, geçen yılki başkanlık seçimlerinde Trump'ın seçilmesi için yüz milyonlarca dolar bağışlayan Musk'ın etkisi nedeniyle Başkan Donald Trump'ın ikinci döneminde devasa bir güç ele geçirdi.

Reuters, DOGE çalışanlarının Personel Yönetimi Ofisi'nin (OPM) genel merkezine el koyduğunu, personeli bilgisayar sisteminden çıkardığını ve işçilerin sahada uyuyabilmesi için kanepeleri 5. kata taşıdığını bildiriyor.

Federal çalışanlara, hiçbir sorumlulukları olmadan 6 ay maaş almaları karşılığında devlet hizmetini bırakacakları "ertelenmiş bir istifa" programı sunmak için OPM sistemlerine erişimi kullandılar.

Bir federal yargıç, gönüllü istifa ya da emeklilik karşılığında mali teşvik programını pazartesi günü yapılacak duruşmaya kadar durdurdu.

Independent Türkçe