ENKS, Barzani ile Kürt gruplar arasında yapılan görüşmelerin askıya alınmasını görüştü

Suriye'nin kuzeyindeki demografik değişime yönelik tehditler ve girişimlerin ele alındığı bir toplantı yapıldı

ENKS Başkanlık Divanı üyesi ve Suriye Kürdistan Birlik Partisi Sekreteri Süleyman Oso (Şarku’l Avsat)
ENKS Başkanlık Divanı üyesi ve Suriye Kürdistan Birlik Partisi Sekreteri Süleyman Oso (Şarku’l Avsat)
TT

ENKS, Barzani ile Kürt gruplar arasında yapılan görüşmelerin askıya alınmasını görüştü

ENKS Başkanlık Divanı üyesi ve Suriye Kürdistan Birlik Partisi Sekreteri Süleyman Oso (Şarku’l Avsat)
ENKS Başkanlık Divanı üyesi ve Suriye Kürdistan Birlik Partisi Sekreteri Süleyman Oso (Şarku’l Avsat)

Eski Irak Kürt Bölgesel Yönetimi (IKBY) Başkanı Kürt lider Mesud Barzani, Suriye muhalefet kanadı Suriye Kürt Ulusal Konseyi (ENKS) liderliğindeki bir heyet ile Suriyeli Kürt gruplar arasındaki görüşmelerin askıya alınmasını ve Türkiye'nin Suriye Demokratik Güçleri’nin (SDG) kontrolündeki bölgelere askeri bir operasyon başlatma tehdidinin ardından Kürt grupların Türkiye’nin olası operasyonunu püskürtmek için bir hava savunma sistemi konuşlandırılması yönündeki Suriye güçlerine yaptığı çağrılara ilişkin ENKS’nin tutumlarını görüştü.
Barzani ile yapılan toplantıya katılan Suriye Kürdistan Birlik Partisi Sekreteri Süleyman Oso, Şarku’l Avsat’a telefon aracılığıyla açıklamalarda bulundu.  Oso, toplantıda Suriye'deki Kürtlerin karşı karşıya olduğu tehditlerin ve Kürtlerin yoğun oldukları bölgelerdeki demografik değişim girişimlerinin yanı sıra Suriyeli gruplar ve SDG tarafından geriye kalanları göçe zorlamak ve Kürt yoğunluklu bölgeleri gerçek sakinlerinden boşaltmak amacıyla Kürtleri yıldırma girişimlerinin ele alındığını söyledi.
Öte yandan Mesut Barzani'nin ofisinden yapılan açıklamaya göre toplantıda, ENKS’nin önde gelen isimleriyle Suriye'deki son duruma ilişkin görüş alışverişinde bulunuldu. Suriye Kürtlerinin durumuyla ilgili son gelişmeler ve Türkiye’nin askeri bir operasyon başlatmaya yönelik son tehditlerinden duydukları korkular ayrıntılı olarak ele alındı. Iraklı Kürt lider, Kürtlere meşru haklarını elde etmeleri yolunda tam destek verme taahhüdünde bulundu.
IKBY Başkanlığı'ndan yapılan açıklamada ise Kürtlerin anavatanlarında kalmaları ve göçe zorlanmamaları gerektiğine dair gözlem ve tavsiyeler yer alırken ‘sabırlı ve sebatlı’ davranılması çağrısında bulunuldu.
Demokratik Birlik Partisi (PYD) Siyasi Komite Üyesi ve Kürt toplumunun siyasi partileri, sivil akımları ve aktif isimlerini içeren geniş bir ittifak olan ENKS'nin Başkanlık Divanı üyesi olan Oso, Suriyeli Kürt gruplar arasında yaklaşık iki yıl önce askıya alınan görüşmeler hakkında Şarku'l Avsat'a konuştu. Barzani ile bu konuda bir görüşme gerçekleştirdiklerini söyleyen Oso, “Kendisine PYD'nin bu görüşmeleri kendi adına sonlandırdığını ve bu müzakerelerde varılanlara ilişkin taahhüdünü duyurduğunu bildirdik” dedi. Buna karşın Barzani'nin Suriye halkına ve Suriye krizine siyasi bir çözüm bulunmasına verdiği desteği ve Suriyelilerin yaşadığı trajedinin sona ermesi gerektiğini vurguladığı aktarıldı.
Kürt siyasetçi Oso, ENKS konferansında yaşanan olaylarla ilgili olarak şunları söyledi:
“ENKS, PYD’ye bağlı Asayiş güçlerinin konferans salonuna baskın düzenlediği ve silah zoruyla konferansın tamamlanmasını engellediği Eylül 2017'den bu yana dördüncü konferansını halen düzenlemedi.”
Konferansların siyasi partilerin ve çerçevelerin mücadelesinde önemli istasyonlar olduğuna işaret eden Oso, konferans için bir tarih ve yer belirtmeden, “Konferansı yaparsak, Suriye sahnesindeki tüm siyasi gelişmeler ve tüm Kürt bölgelerinde halkımızın karşı karşıya olduğu tehdit ve tehlikeler ile Cenevre'deki siyasi süreç incelenecektir” dedi.
Suriye muhalefet kanadında yer alan ENKS’nin temsilcilerinden bir heyet, muhalefet adına Suriye Müzakere Komitesi'ne ve Suriye krizinin çözümüne ilişkin Cenevre görüşmelerine katılıyor. Suriye anayasasını hazırlamakla görevli mini komitede de ENKS temsilcileri yer alıyor. ENKS çatısı altında bir araya gelen partiler, 2020 yılının başlarında ABD himayesinde PYD liderliğindeki Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’ni temsil eden Kürt Ulusal Birliği Partileri (PYNK) ile doğrudan görüşmelere başladı. Ancak siyasi bir anlaşmaya varılmasına rağmen, Kürt-Kürt diyalogu iki yıl önce tökezledi ve ilerleme kaydedilemeyerek, askıya alındı.
Türkiye’nin Suriye’nin kuzeyine askeri bir operasyon başlatmaya ilişkin tehditleriyle ilgili ENKS’nin tutumuna da değinen Oso, askeri seçeneklerin daha fazla ölüm, yıkım ve yerinden edilmeyi beraberinde getirmesi nedeniyle bir çözüm olmadığını söyledi. PKK'yı Suriye'nin kuzeydoğusundaki Kürt bölgelerini kontrol etmekle suçlayan Oso, PKK'nın kontrolünün, Türkiye’nin bu bölgeleri işgal etmesi için bir gerekçe oluşturduğuna dikkati çekti. Oso, Uluslararası toplumu ve bölge ülkelerini bir an önce siyasi bir çözüme ulaşılması ve Suriyelilerin trajedisine son verilmesi için adımların hızlandırılması çağrısında bulundu.
SDG, PYD ve Özerk Yönetim lideri ve yetkililerinin, Suriye rejimi güçlerini Türkiye’nin olası askeri operasyonunu püskürtmek için hava savunma sistemlerinin konuşlandırılması çağrılarıyla ilgili de konuşan Oso, “Tüm bunlar, bölgeyi Rusya’nın himayesinde rejime teslim etmeye yönelik ön girişimlerdir. Bu durum siyaset sahnesini daha da karmaşık hale getirecektir” ifadelerini kullandı. Siyasi çözümün Suriye krizine ilişkin uluslararası kararlara uygun olduğunun altını çizen Kürt yetkili, özellikle Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin (BMGK) 2254 sayılı kararının ‘tüm Suriyeliler için güvenlik ve emniyetin tesis edilmesini garanti eden son çare’ olduğunu vurguladı.
Öte yandan Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi dün, Dünya Mülteci Günü vesilesiyle resmi internet sitesi üzerinden yayınladığı bir bildiride, insani yardım kuruluşlarını, insan hakları savunucularını ve BM kuruluşlarını, Fırat'ın doğusundaki nüfuz alanlarındaki onlarca kampa dağılmış yerinden edilmiş binlerce kişiye ve mültecilere karşı sorumluluklarını üstlenmeye çağırdı.
Kuzey ve Doğu Suriye Özerk Yönetimi’ne bağlı Göçmen ve Mülteci İşleri Dairesi Başkanı Heval Şehmus Ahmed, Şarku’l Avsat’a yaptığı açıklamada, Özerk Yönetimin kontrolündeki bölgelerde 150 bini aşkın insanın barındığı 16 kamp bulunduğunu ve aynı zamanda Rakka, Deyrizor, Tabka ve Menbiç kırsalında onlarca düzensiz kampın olduğunu söyledi. Ahmed, BM’yi, DEAŞ’la Mücadele Uluslararası Koalisyonu’ndaki (DMUK) ülkeleri ve Rusya'yı, bu bölgelerden yerinden edilmiş Suriyelilerin güvenli ve gönüllü bir şekilde geri dönmelerine izin vermesi için Türkiye'ye baskı yapmaya çağırdı.
Mevcut abluka haline ve Özerk Yönetim bölgelerine açılan sınır kapılarının kapatılmasına değinen Kürt yetkili, Moskova ve Pekin’in BMGK’da Suriye’ye sınır ötesi yardımların geçişiyle ilgili yapılan oylamada veto haklarını kullanmaları nedeniyle Yarubiye Sınır Kapısı’nın halen bu yardımlara kapalı olduğuna dikkati çekti. Özerk Yönetim için hayati öneme sahip olan Yarubiye Sınır Kapısı’nın açılması gerektiğini vurgulayan Ahmed, Özerk Yönetim bölgelerinin, Suriye'nin kuzeydoğusundaki el-Hol ve Roj mülteci kamplarında kalan binlerce Iraklı mülteciyi kabul ettiğini söyledi.
Ahmed, son olarak şunları söyledi:
“Halep kırsalındaki Afrin, Haseke'deki Rasulayn ve Rakka'daki Tel Abyad il ve ilçelerinde, kısıtlı maddi imkanlara ve mevcut abluka haline rağmen yerinden edilen binlerce Suriyelinin hayati ihtiyaçlarının karşılanması için çalışıyoruz.”



Hükümet, Suriye'nin kuzeyinde Kürt kontrolündeki bölgelerde sınav düzenlemeyi planlıyor

 Suriye'nin kuzeydoğusundaki Kamışlı şehrinde bir okulda kız öğrenciler (Şarku'l Avsat)
 Suriye'nin kuzeydoğusundaki Kamışlı şehrinde bir okulda kız öğrenciler (Şarku'l Avsat)
TT

Hükümet, Suriye'nin kuzeyinde Kürt kontrolündeki bölgelerde sınav düzenlemeyi planlıyor

 Suriye'nin kuzeydoğusundaki Kamışlı şehrinde bir okulda kız öğrenciler (Şarku'l Avsat)
 Suriye'nin kuzeydoğusundaki Kamışlı şehrinde bir okulda kız öğrenciler (Şarku'l Avsat)

 

Suriye Eğitim Bakanlığı'ndan üst düzey bir eğitim kaynağı, Bakanlığın, ana gücü Kürtler olan Suriye Demokratik Güçleri (SDG) tarafından kontrol edilen kuzeydoğu Suriye bölgelerinde genel ve temel ortaöğretim sınavlarının düzenlenmesi için bir anlaşma duyurmak üzere olduğunu açıkladı. Bu anlaşma, bölgede yaşayan öğrencilere ve sakinlere final sınavlarına kendi bölgelerinde girme imkânı tanıyacak.

Bu kaynaklara göre, Kamışlı, Haseke, Rakka ve Deyrizor kırsalında dört sınav merkezinin açılacağı duyurulacak. Merkezlerin denetimini, Millî Eğitim Bakanlığı ile Suriye'nin kuzey ve kuzeydoğusunda Kürt nüfusun yaşadığı bölgeleri yöneten "Özerk Yönetim"in Eğitim Kurumu yetkilileri birlikte yürütecek. Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu (UNICEF) da tarafsız gözlemci olarak katılacak.

Bu anlaşma, temel eğitim ve genel lise sınavlarına kayıtlı 25 binden fazla öğrenciyi kapsıyor. Bu öğrenciler, Haseke vilayetinden ve sadece bu vilayetin şehirlerinden geliyor. Ayrıca, Rakka vilayetinde ve Deyrizor vilayetinin kuzey ve doğu kırsalında, devlet okullarına devam eden binlerce öğrenci var. Geçen yılın sonunda Esed rejimin düşmesinden önce güvenlik bölgelerinde resmi müfredatla eğitim gördüler.

Öğrencilerin aileleri, sınavların düzenlenmesi için Şam ve Kamışlı arasında yürütülen görüşmelerin sonucunu sabırsızlıkla bekliyorlar, çünkü sınavların başlangıç tarihi önümüzdeki ayın başında.

Milli Eğitim Bakanlığı kaynakları, Şam vilayetlerinde ve Suriye içinde çocuklarını kayıt ettirenlerin, sınavlar başlamadan önce, kayıtlarını bulundukları bölgelerdeki yeni merkezlere aktarabileceklerini açıkladı. Milli Eğitim Bakanlığı, bölgedeki yaşam ve ekonomik koşulların kötüleşmesi, alandaki dalgalanmalar ve genel gelişmeler nedeniyle bugüne kadar kayıt yaptıramayanlar için kayıt süresini uzatacak ve kapıları yeniden açık tutacak.

Rakka kentindeki bir sınav salonundan (Eğitim Bakanlığı'nın resmi sayfası)Rakka kentindeki bir sınav salonundan (Eğitim Bakanlığı'nın resmi sayfası)

Özerk Yönetim Eğitim Otoritesi Başkanı Halef el-Matar, Şarku'l Avsat'a yaptığı açıklamada, Şam yönetiminin kontrolündeki bölgelerde sınav düzenlenmesi konusunda Şam'dan resmi bir yanıt beklediklerini söyledi. Yetkililerin, "UNICEF ve Şam'daki hükümetin Eğitim Bakanlığı ile iletişim kurarak öğrencilerin haklarını güvence altına almak için yoğun çaba sarf ettiğini" vurguladı.

Bu eğitim yetkilisi, Şam Eğitim Bakanlığı'nın, yönetimin ilkokuldan ortaokula ve üniversiteye kadar olan eğitim kademelerini müfredata bağlamasının ardından, "Özerk Yönetim"in eğitim müfredatlarını ve mevcut okullarını tanımasını talep etti.

"Özerk Yönetim" yetkilileri, Şam hükümetinin, Kürtçe ve Süryanice öğrenmek isteyen öğrencilere, seçme özgürlüğünü velilere ve öğrencilere bırakarak, Kürtçe ve Süryanice dersleri tahsis etmesini ve "Özerk Yönetim" üniversitelerinin, yani Kamışlı'daki "Rojava", Rakka'daki "El-Şark" ve Halep'in doğu kırsalındaki Ayn el-Arab ("Kobani") kentindeki üç üniversiteyi, devrik rejimden sonra İdlib ve Halep kentlerindeki diğer özel üniversitelerle aynı doğrultuda resmen tanımasını ve resmileştirilmesini talep ediyor.

Bu eğitim girişimleri, Genel İstihbarat Müdürü Hüseyin es-Seleme'nin, Suriye Demokratik Güçleri (SDG) komutanı Mazlum Abdi ile Deyrizor kırsalındaki el-Ömer petrol sahasında, geçen mart ayında Suriye Cumhurbaşkanı Ahmed eş-Şara ile imzalanan anlaşmanın uygulanması amacıyla bu ayın 5'inde dördüncü müzakere oturumunu gerçekleştirmesinin ardından geldi. Anlaşma, SDG güçlerinin, ona bağlı sivil kurumların ve yerel yönetim meclislerinin Suriye devlet yapısına entegre edilmesini öngörüyor.

Suriye Eğitim Bakanı Muhammed Turko, geçen ay "Özerk Yönetim" yetkilileriyle eğitim konusuna ilişkin ön mutabakatlara varıldığını açıklamıştı.

Birleşmiş Milletler Çocuklara Yardım Fonu'nun (UNICEF) Suriye'deki savaş ve çatışmaların eğitim üzerindeki etkisine ilişkin bir raporunda uyarıda bulunduğunu belirtmekte fayda var. Raporda, çatışmalar ve savaşların eğitim altyapısını tahrip etmesi sonucu binlerce çocuğun eğitiminde ciddi aksamalarla karşı karşıya kaldığı belirtildi. Raporda ayrıca, iktidardaki otoritelerin Suriye'deki öğrencilerin eğitim geleceğini kurtarmak için acil ve hızlı önlemler almaması halinde, örgütün “nesiller boyu sürecek bir felaket” olarak nitelendirdiği durumun ortaya çıkabileceği belirtildi.