Enerji alanına yapılacak yatırım yeterli değil

2022 yılı boyunca 2,4 trilyon dolar yatırım yapılması planlanıyor.

Almanya'daki rüzgar türbinleri. (AP)
Almanya'daki rüzgar türbinleri. (AP)
TT

Enerji alanına yapılacak yatırım yeterli değil

Almanya'daki rüzgar türbinleri. (AP)
Almanya'daki rüzgar türbinleri. (AP)

Uluslararası Enerji Ajansı (IEA) bugün, 2022 yılında enerji sektörüne yapılacak 2,4 trilyon dolarlık yatırımın arz açığının kapatılması ve iklim değişikliği ile mücadele için yeterli olmadığını açıkladı.
Paris merkezli Ajans yıllık yatırım raporunda, yeni tip koronavirüs salgınında durumun en kötü olduğu bir önceki yıla göre yüzde 8 oranında artan yatırım hacminin, elektrik sektöründe kullanım verimliliğini artırmaya yönelik çalışmaları kapsadığını bildirdi.
IEA İcra Direktörü Fatih Birol, temiz enerjiye geçişi hızlandırmayı amaçlayan yatırımlardaki büyük artışın, tek sürdürülebilir çözüm olduğunu söyledi
.Reuters haber ajansına göre Birol, açıklamasında şu ifadeleri kullandı:
“Bu tür yatırımlar artıyor. Ancak artan fosil yakıt fiyatlarının tüketiciler üzerindeki baskısını hafifletmek, enerji sistemlerimizin güvenliğini sağlamak ve dünyayı iklim hedeflerimize ulaşmak adına doğru yola sokmak için çok daha hızlı adımlar atmamız gerekiyor.”
Enerji yatırımlarındaki artışların çoğu gelişmiş ülkelerde yoğunlaşırken Çin hariç en yoksul ülkeler, dünya liderlerinin sıcaklık artışını sınırlamak için Paris Anlaşması'nı imzaladıkları 2015'ten bu yana yenilenebilir kaynaklara daha fazla yatırım yapamıyorlar.
IAE, çevreyi en çok kirleten fosil yakıtlardan kömüre yapılan yatırımın, Çin'in yeni kömürle çalışan elektrik santralleri inşa etmeye devam etmesiyle geçtiğimiz yıl yüzde 10 arttığı konusunda uyardı.
Buna karşılık, dünya genelinde temiz enerjiye yapılan yatırım hacmi, son beş yılda yıllık yüzde 2'lik yükselişin ardından 2020'den bu yana yüzde 12 arttı.

 



Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
TT

Elektronik savaş riski, havacılık sektörünü endişelendiriyor

Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)
Pilotlar, manuel navigasyon eğitimi alsa bile sahte GPS sinyalleri uçuş sırasında panik yaratabiliyor (Unsplash)

Amerikan gazetesi Wall Street Journal (WSJ), elektronik savaş riskinin havacılık sektörünü endişelendirdiğini yazıyor. 

Haberde, "GPS sahteciliğinin" dünya çapında her gün yapılan yüzlerce uçuşta, pilotlar ve yolcular için yeni riskler oluşturduğuna işaret ediliyor. 

Pilotlar ve havacılık sektörü yetkilileri, Rusya-Ukrayna cephe hattı ve Ortadoğu'daki aktif çatışma bölgelerinden yayılan sahte GPS sinyallerinin, kokpitlerdeki navigasyon ve güvenlik sistemlerinde bazen birkaç dakika bazen de tüm uçuş boyunca arızaya yol açtığını belirtiyor. 

Bu sinyaller, pilotların kokpitte kullandığı saatlerin sıfırlanmasına, navigasyon cihazlarının yanlış alarm vermesine ve uçuş yönlendirmelerinde hata yapılmasına neden olabiliyor.

Pilotlar ve havacılık uzmanları, saldırıların yaklaşık bir yıl önce başladığını belirtiyor. Zürih Uygulamalı Bilimler Üniversitesi'nin SkAI Data Services'la ortak analizine göre, sahte GPS sinyalleri nedeniyle olumsuz etkilenen günlük uçuş sayısı şubatta birkaç düzineyken, ağustosta 1100'ün üstüne çıktı.

Teksas Austin Üniversitesi'nden Todd Humphreys de sahte GPS sinyallerinin sayısının son 6 ayda arttığını söylüyor. Akademisyen, özellikle bu saldırıların Rusya, Ukrayna ve İsrail'deki elektronik savaş vericilerinden geldiğine işaret ediyor. 

Federal Havacılık İdaresi (FAA), ABD'de herhangi bir sahte GPS olayı yaşanmadığını bildiriyor. Fakat uzmanlar, Ekim 2022'de Dallas Fort Worth Uluslararası Havalimanı'ndaki hava trafiğinin aksamasında sahte GPS verilerinin rol oynamış olabileceğini düşünüyor. 

Kimliğinin açıklanmamasını isteyen bir FAA yetkilisi, bazı uçakların rotadan çıktığını ve pilotların iki gün boyunca piste iniş için elektronik navigasyon cihazlarını kullanamadığını belirtiyor. FAA ise kasıtlı müdahale olduğuna dair bir kanıt bulunmadığını, olayın nedenini anlamak için incelemelerin sürdüğünü açıklamıştı. 

Avrupa Havacılık Emniyeti Ajansı (EASA) Genel Müdürü Florian Guillermet, sahte GPS sinyallerinin Avrupa'daki bazı havacılık faaliyetlerini aksattığını fakat şimdiye dek ciddi bir tehlike yaşanmadığını söylüyor. Guillermet, risk yaratan durumların her geçen gün arttığına da dikkat çekiyor.

Independent Türkçe, Wall Street Journal, Inside GNSS