NATO ülkelerinde halkın ittifaka desteği arttıhttps://turkish.aawsat.com/home/article/3719921/nato-%C3%BClkelerinde-halk%C4%B1n-ittifaka-deste%C4%9Fi-artt%C4%B1
NATO müttefiki ülkelerde yaşayanların ittifak üyeliğine verdikleri destek geçen yıla göre yükseldi.
NATO, 28-30 Haziran'da İspanya'nın başkenti Madrid'de yapılacak zirve toplantısı öncesinde 30 üye ülkede yaklaşık 29 bin kişinin katıldığı anket yaptırdı.
Ankette "Ülkenizin NATO üyeliği lehine veya aleyhine oy kullanacak olsanız hangisini seçerdiniz?" sorusuna yüzde 72 oranında lehte cevap verildi. Bu oran 2021'de yüzde 71'di.
NATO sınırlarında yaşayanların yüzde 60'ı NATO üyeliği nedeniyle ülkelerinin daha güvende, yüzde 20'si ise daha az güvende olduğunu ifade etti.
Ülkelerinin gelecekteki güvenliği için NATO üyeliğinin önemli olduğunu düşünenlerin oranı yüzde 71, önemsiz olduğunu söyleyenlerin oranı ise yüzde 9 oldu.
Olası bir referandumda ülkelerinin NATO üyesi olarak kalmasını isteyeceklerin oranı yüzde 84 olurken, bunu istemeyeceklerin oranı yüzde 16 olarak ölçüldü.
Ankete katılanların yüzde 67'si ülkesinin bir başka NATO müttefikini saldırıya uğraması halinde savunması gerektiğini söyledi. Yüzde 11 ise buna karşı çıktı.
Rusya ve Çin'e bakış olumsuz
Ankette Rusya'nın Ukrayna'ya saldırısı da soruldu. Katılanların yüzde 67'si saldırı nedeniyle ülkelerinin güvenliğinin etkilendiğini, yüzde 25 etkilenmediğini belirtti. NATO ülkelerinde savaş çıkma ihtimalinden endişe edenlerin oranı yüzde 70, etmeyenlerin oranı yüzde 19 oldu.
Ankete katılanların yüzde 68'i Rusya'ya hoş bakmadıklarını, yüzde 9'u ise olumlu baktıklarını söyledi. Yine halkın yüzde 68'i Rusya ile ilgili görüşlerinin son bir yılda bozulduğunu ifade etti.
Çin'e yönelik düşüncelerin de son bir yılda daha olumsuz hale geldiği görüldü. Ankete katılanların yüzde 52'si Çin'e hoş bakmadıklarını belirtti. Bu oran 2021'de yüzde 41 olmuştu. Halkın yüzde 47'si Çin ile ilgili fikirlerinin son 12 ayda olumsuz yöne gittiğini söyledi.
Kissinger: Ortadoğu’daki değişimlerin oyun kurucusuhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4352036-kissinger-ortado%C4%9Fu%E2%80%99daki-de%C4%9Fi%C5%9Fimlerin-oyun-kurucusu
Henry Kissinger, Başkan Nixon’ın Güvenlik İşleri Özel Danışmanı, yanında ABD Temsilcisi William J. Porter ve Güney Vietnamlı baş müzakereci Pham Dang Lam, 26 Kasım 1972’de Orly Havalimanında (AFP)
Kissinger: Ortadoğu’daki değişimlerin oyun kurucusu
Henry Kissinger, Başkan Nixon’ın Güvenlik İşleri Özel Danışmanı, yanında ABD Temsilcisi William J. Porter ve Güney Vietnamlı baş müzakereci Pham Dang Lam, 26 Kasım 1972’de Orly Havalimanında (AFP)
Londra merkezli Al-Majalla dergisi, eski yazı işleri müdürü Abdurrahman er-Raşid’in eski ABD Dışişleri Bakanı Henry Kissinger ile 1992’de New York’ta yaptığı özel röportajı Kissinger’ın 100. doğum günü vesilesiyle yeniden yayınladı. İşte 31 yıl önce yayınlanan röportaj:
Belki de sohbete sondan başlamak daha uygun. Dr. Kissinger, röportajın sonlanmasının ardından “Orada neden hep beni suçluyorlar? Yani Arap dünyasında, birçok konuda?” diye sordu. Sebebin, yetmişlerdeki olayların ve Sedat ile ilişkisi hakkında söylenenlerin bir sonucu olabileceğini söyledim. Şu yanıtı verdi; “Ama Sedat’ın 1973’te savaşını başlatmasını hiç beklemiyordum. Benim için büyük bir sürpriz oldu. Davaya nasıl taraf olabilirim?”
Kissinger’ın Arap bölgesi ile hem nefret hem de saygı dolu ilişkisi, başlangıçta Yahudiliğinden dolayı ondan şüphelenmeye dayanmakta ve birçok sonucu komplo teorisine göre açıklamaktadır. Ancak bununla birlikte birçok Arap politikacı, onun çok zor koşullarda siyasi mucizeler gerçekleştirme konusundaki inanılmaz yeteneğini kabul ediyor. Kendisi “Her krizin rahminde, normal zamanlarda bulunmayabilecek bir çözüm fırsatı vardır” şeklindeki ünlü önermenin sahibi ve büyük sorunları çözmek için ‘adım adım’ diplomasisinin mucidi.
İşin garip tarafı bu emektar diplomat, hükümet başkanlarıyla arasındaki mesafeye rağmen dinamizmini kaybetmemiş. Onunla New York’ta Park Avenue caddesindeki bir gökdelenin 26. katındaki ofisinde görüştüm. Venezuela’daki tehlikeli olaylarla ilgili bir raporla uğraşıyordu. Saniyeler içinde ofisinde git gel yapan endişeli bir ayı gibiydi. Venezuela’ya acil bir gezi ayarlamaya çalışıyordu. “Affedersiniz, durum ciddileşebilir, lütfen bekleyecek kadar sabırlı olun” dedi ve ofisinde dönmeye devam etti. Kişisel ofisinin içine, dünya liderleriyle çekilmiş düzinelerce kişisel fotoğrafı yayıldı, Enver Sedat ile tek başına çekildiği özel bir fotoğraf da dahil. Kral Hüseyin, eski Başkan Richard Nixon ve diğer eski ABD başkanlarıyla başka fotoğraflar da vardı. Hatta ‘Nasihatınız için teşekkürler’ başlığı altında, şu anki ABD Başkan Yardımcısı Dan Quayle’in bir profil fotoğrafı da var. Kissinger’ın Quayle ile pek fazla övündüğünü sanmıyorum.
Kissinger, Harvard Üniversitesi’nde hukuk profesörü, uluslararası ilişkiler profesörü ve siyaset bilimi teorisyeni.
Kissinger, Vietnam’da ateşkesi sağladı ve bu sayede Güneydoğu Asya’nın geri kalanındaki komünist dalgayı durdurdu. Ayrıca Çin’e açılım yaparak ve oradaki Komünist Parti ile alışılmadık bir ilişki kurarak herkesi şaşırttı. Leonid Brejnev yönetimindeki Sovyetler Birliği ile silah kontrolü anlaşmalarının temellerini atan oydu. Sovyetlerin oradan kovulmasıyla sona eren, Sedat’ın Mısır’ıyla ilişkinin yanı sıra Arap ve İsrail tarafları arasındaki ateşkes anlaşmalarında birinci role sahiptir.
Kissinger’a, Stephen E. Ambrose’un ‘Nixon: Ruin and Recovery 1973-1990’ üzerine yayınlanan üçüncü kitabında bahsettikleri ve kendisi için bahsedilenler hakkında bir soru sordum. Memnuniyetsizliğini dile getirdi ve kaynaklarını ikincil olarak nitelendirdi. “Benim için yazdıkları hakkında fikrimi sormak için beni aramadığını hayal edin?” ‘Ama eski devlet bakanları neden tekrar işlerinin başına dönmüyor?’ sorusuna ise, “Bir bakanın göreve iade edildiği ender durumlar vardır. Bu, ABD usulüdür” dedi.
Kissinger ile yapılan röportaj
-İlk Arap-İsrail görüşmeleri 1973’te başladı. Şimdi, 19 yıl sonra, bu tehlikeli çatışmaya nihai bir çözümün mümkün olduğunu düşünüyor musunuz?
Bir çözüme ulaşmak, arzu edilen bir şey. Her zaman ‘adım adım’ politikasının en iyi yöntem olduğunu hissettim. Hala tüm sorunları tek bir müzakerede çözmenin uygulanmasının zor olduğunu düşünüyorum. Elinden geleni yapmalı, çok sayıda konuya saplanıp kalmamalı.
-Ancak 1973 savaşının ardından ortaya koyduğunuz ‘ayrılma’ görüşmelerinden sonra böyle bir barışı sağlamak için tarihi bir fırsatı kaçırdığınızı düşünmüyor musunuz? İsrail, ABD yardımı olmadan askeri yenilgi olasılığının farkında. Arap tarafı, geri çekilmek için müzakere ilkesini kabul etti. Neden önceliklerinizi Mısır’la diplomatik ilişkileri yeniden tesis etmek ve İsrail’i askeri olarak desteklemekle sınırladınız?
Öncelikle, bu tamamen yanlış. Çünkü İsrail yenilgiyle değil, kuşatılmış Mısır ordusuyla karşı karşıyaydı. Biz ateşkesi başlattığımızda İsrailliler askeri olarak güçleniyordu. İkinci olarak ayrılma, iki cephede gerçekleşti: Birincisi, Mısırlıların topraklarının önemli bir bölümünü geri aldıkları Sina Yarımadası’ndaydı. İkincisi Suriye ile oldu ve bugün hala sabit. Bu görüşmeler, Mısır ile İsrail arasında müteakip barış görüşmelerinin temelini oluşturdu.
-Özellikle de böyle bir çözüm, Irak’ın Kuveyt’i işgali sonrasında Irak kuvvetlerinin tarafsızlaştırılmasının ardından Filistin sorununun çözümü, Ortadoğu’daki ana sorunların sonu anlamına mı gelecek?
Filistin sorununun çözülmesinin bölgedeki diğer sorunların çözümüne yönelik büyük bir adım olacağına inanıyorum.
-Bağdat’taki alternatif yönetime ilişkin geleceğin belirsizliği göz önüne alındığında, Körfez bölgesinin yeni haritasını nasıl tasavvur ediyorsunuz?
Tarihsel olarak Irak, özellikle Körfez’deki İran hegemonyası karşısında güç dengesinde önemli bir unsurdur. Dolayısıyla Irak’ın gücünün zayıflamasının İran’ın lehine olması doğal. Körfez’deki durumun gerçeği bu. Çünkü ABD hükümeti açısından, geçmişte dost Körfez ülkelerinin hükümetlerini desteklemiştir ve gelecekte de destekleyecektir. Hiç şüphesiz Körfez Savaşı oradaki güç dengesini bozmuştur.
-Bu, Körfez bölgesinde İran hegemonyasına tanık olduğumuz anlamına mı geliyor?
Tam şu anda İran, Irak karşısında güçlendi. Tıpkı iki yıl önce Irak’ın İran karşısında daha fazla güç kazanması gibi. Bu değişken bir durum, ancak Saddam Hüseyin yönetimde olduğu sürece Irak’ın gücü sürekli olarak zayıflıyor.
-Peki ya Kürtlerin durumu, özellikle de 1970’lerde bu durumun düzenlenmesinde sizin de rolünüz varken? Hem Irak’ta hem de İran’da değişen durum çerçevesinde Kürtlerin kendi devletlerini kurma fırsatı olduğunu düşünüyor musunuz?
Öncelikle, her şeyden önce, 1970’lerde Kürtlerin durumunun düzenlenmesinde benim rolüm olduğunu söylediğinizde, bunun doğru olmadığını söyleyeceğim. 1975’te İran’ın Kürtlere yardım etme çabasını desteklememiz istendi ve o yıl Kongre yardım sağlamayı reddetti. Mali yardımlar, tahmini Kongre’nin onaylamasını beklemediğimiz yaklaşık 300 milyon dolardı. Bağımsız Kürdistan devletinin kurulması ise sadece Irak’ı ilgilendirmiyor, İran’ın yanı sıra Suriye ve Türkiye’yi de etkiliyor. Ancak ben şahsen Kürtlerin insan haklarının sağlanması gerektiğine inanıyorum.
-Özellikle müzakere masasından çekilmesi ve Filistinlilerin örgüt dışından kişilerce temsil edilmesinin ardından Filistin Kurtuluş Örgütü’nün geleceğini nasıl görüyorsunuz?
Ben örgütün içişleri konusunda uzman değilim. Ancak Yaser Arafat, geçmişte olağan dışı durumlardan bizzat sağ çıkmayı başardı ve bu krizi tekrar atlatmasını bekliyorum.
-Türkiye ve İran, bir zamanlar güney Sovyet kuşağının bir parçası olan bazı İslam topraklarını miras almak için yarışıyor. Uluslararası koşullar, Türkiye ve İran gibi iki bölgesel gücün coğrafi olarak genişlemesine veya en azından o bölge üzerindeki etkilerinin artmasına izin verecek mi?
Orta Asya’yı üçgen bir çekişme noktası olarak görüyorum. Tarihsel olarak, köktenci nedenlerle Rusya ve İran, etnik nedenlerle Türkiye vardır. Kazakistan bölgesinde Pakistan ve bir dereceye kadar Çin gibi başka oyuncular da var. ABD’nin rolü, coğrafi uzaklık nedeniyle asgari düzeyde olacaktır. Ama İran ve Türkiye’nin etkisinin artacağını ve uluslararası iklimin bunu kabul edeceğini düşünüyorum. Ancak iki devlet veya biri, etkili bir şekilde toprakları ilhak ve kontrol etmeye çalışırsa Rusya, güçlükler ve tehlikeli bir durum yaratacak bir meseleyle karşı karşıya kalacak.
-Bölgedeki bazı ülkelerde İslami köktendinci hareketlerin iktidarı ele geçirmesi karşısında Batı’nın tutumu nasıl olacak?
Ne gibi?
-Neredeyse Cezayir’de olanlar gibi.
Batı, bu tür hükümetlerle uğraşmamayı tercih ediyor. Ama sonunda onlarla uğraşmayı bir gerçeklik olarak kabul ediyor.
-Bölge, Libya ile ABD arasında başka bir askeri çatışma yaşayacak mı?
Askeri çatışmadan ne kastettiğinize bağlı. Libya hükümetinin terör operasyonlarına karıştığının kanıtlanması durumunda ABD hükümetinin bu konuda tavır alması doğal. ABD’nin bedel ödemeden Libya ile askeri bir çatışma başlatacağını düşünmüyorum.
-Ancak ekonomik abluka yoluyla ABD hükümeti, istediğini elde etmeyi başaramazsa bundan sonra ne olacak?
Bu, zor bir soru. Bir ülkenin 290 vatandaşınızın katledilmesinden sorumlu olduğunu bildiğiniz halde, özellikle de olaydan sorumlu olan iki kişinin cezalandırılmadığını da bildiğiniz halde bu durumu kabullenmek çok zor.
-Ancak ABD, geçmişte Latin Amerika’da veya Ortadoğu’da hükümetler veya kuruluşlar tarafından kendisine karşı gerçekleştirilen terör operasyonlarına daha önce müsamaha göstermişti. Lockerbie davası, önceki terör operasyonlarına kıyasla neden hayati ve önemli hale geldi?
ABD hükümetinin geçmişte bu kadar çok kurbanı olan bir operasyonla karşılaştığını hatırlamıyorum. Operasyonu kimin ve nasıl yaptığına dair bilgisi de vardı. Ayrıca 1983 veya 1984’te Beyrut’taki ‘Deniz Piyadeleri’ üssünün bombalanması ve yaklaşık 250 kişinin hayatını kaybetmesinden bu yana, ABD’ye yönelik bu tür operasyonların arkasında bulunanların cezalandırılması yönünde bir kararlılık söz konusudur.
-Panama’nın güçlü hükümdarı Noriega’nın tutuklanması ve yargılanması, Kuveyt’i işgalinden sonra Saddam Hüseyin’in cezalandırılması, Kaddafi’ye karşı askeri harekât tehdidi, bunlar yeni dünya düzeni zincirinin halkaları mı? O halde yarının küçük devletlerini bugün dünyada kalan tek süper gücün kötüye kullanılma olasılıklarından kim koruyacak?
Bence her vakayı ayrı ayrı ele almak gerekiyor. Saddam Hüseyin, küçük bir ülkeye karşı saldırganlığa dahil oldu. ABD’nin tepkisi, on yıl içinde birçok savaş başlatan ve uluslararası dengeleri tehdit eden bir kişiye karşıydı. Başkan George Bush, son dönemde Saddam’la olan dostane ilişkisi nedeniyle eleştirildi. Libya’ya gelince, ABD’ye yönelik terör operasyonlarını desteklediğini ve hoş görülemeyecek siyasi pozisyonlar aldığını bir kez daha belirtmek isterim. Noriega hakkında ise, mahkeme karar verene kadar davası hakkında yorum yapmamayı tercih ediyorum. Bu bizim tarafımızdan küçük ülkelere hükmetme girişimi değildir.
-Peki ‘ABD’nin tek büyük ulus olarak kalması gerektiğini beyan eden’ Pentagon Belgesi’ni nasıl yorumluyorsunuz? Bunu, Sovyetler Birliği’nin çöküşünden sonra yeni bir ABD rolünün gerçek bir beyanı olarak görüyor musunuz?
Asla. Ama bence ‘Pentagon Belgesi’, çok sayıda ve ciddi şekilde talep edilen hedefleri duyurdu. Örneğin, nükleer silahların yayılmasının önlenmesini ele alalım. Her halükârda, ABD’nin sırf atom programı olduğundan şüpheleniyoruz diye her ülkeye gidip saldırma hakkının olduğuna inanmıyorum. Atom silahlarının yayılmasını azaltmak için siyasi baskı da dahil olmak üzere diplomasinin kullanılmasını tercih ederim. Böyle bir sorunu çözmek için güç kullanılmasına karşıyım.
-Ancak ‘Pentagon Belgesi’, Dışişleri Bakanı James Baker’ın güvencelerine rağmen birçok Avrupalıyı korkuttu. Bu, örneğin Avrupa’daki dünün müttefiklerinin yarının düşmanları olabileceği anlamına mı geliyor?
Hayır. ABD’nin Avrupalı müttefikleri bu nedenle düşman olamazlar. Evet, politikasını eleştirecekler, bu mümkün ve belirli konularda. ABD’deki politikamız, tüm ayrıntılar üzerinde anlaşma ihtiyacına değil, açık temel hedeflere dayanmaktadır. Atlantik ilişkilerinde kapsamlı bir anlayışı sürdürmek için isteklilik var. Ancak yine de bazı konularda anlaşmazlıklar olacaktır.
-Eski Başkan Nixon, ekonomik nedenlerle Rusya Devlet Başkanı Boris Yeltsin’in düşmesine izin verme riskini almama konusunda uyardı. Chiang Kai-shek döneminde Komünistlerin lehine düştüğünde, Çin’in durumunun tekrarlanma olasılığına gerçekten tanık olur muyuz?
Hayır. ABD, Çin’i kaybetmedi. O zamanlarda ABD’nin büyük bir askeri savaş başlatmak dışında Komünistlerin iktidarı almasını engellemek için yapabileceği hiçbir şey yoktu. Bu bile başarılı olamazdı. Yeltsin’e gelince, ona sınırlı bir şekilde yardımcı olabiliriz. Ancak başarısına veya başarısızlığına büyük ölçüde karar veremeyeceğiz. Belirleyici siyasi kararları bizzat kendisi almalıdır.
Henry Kissinger (solda), 12 Kasım 1972’de Vietnam Savaşı’nı sona erdirmek için yapılan müzakereler sırasında (AFP)
-ABD’nin atom silahlarının yayılması konusundaki endişesinden bahsettim. Hindistan otuz yıl önce atom testlerini yapabildiğinden beri, atom silahlarını üretebilecek başka üçüncü dünya ülkeleri olduğu biliniyor. Mevcut uluslararası anlaşmaların artık atom silahı arayan bu tür ülkelerin emellerini yerine getirmediğini düşünüyor musunuz?
Yaklaşık iki yıl içinde Nükleer Silahların Yayılmasının Önlenmesi Antlaşması, atom enerjisinin veya atom malzemelerinin askeri amaçlara dönüştürülmesi olasılığını sınırlamak için uluslararası bir anlaşmaya varma çabalarının konusu haline gelecek. Ancak teknolojinin ilerlemesiyle birlikte, atom silahlarının üretiminin her yerde mümkün olduğunu hissediyorum.
-Sovyetler Birliği’nde solun düşüşüne tanık olduğumuz aynı yıl ABD’de sağın kaybedeceğini tasavvur edebiliyor musunuz?
Amerikan sağı ve solu, Rusya’daki sol ve sağla kıyaslanamaz. ABD’deki Cumhuriyetçi Parti, ülkeyi 24 yılın 20 yılında yönetti. Dolayısıyla bu durumda parti değişikliği için seçim yapılması olası bir ihtimal haline geliyor. Ancak kişisel önsezim, özellikle ekonomik durum düzeldiğinde Bush’un yeniden seçileceği yönünde. Demokratların 1992’de 1972’de olduğundan çok daha fazla sağda olduğunu unutmamalısınız. Bu nedenle Demokrat Parti’yi solcu olarak nitelendirmek zordur.
-Cumhuriyetçi aday Buchanan’ın yaptığı ve yurt içinde memnuniyetle karşılanan bir çağrı olan dış yardımı azaltma çağrısının tırmanmasıyla ABD’nin yurtdışındaki konumu ne olacak? Özellikle etkiniz kısmen böyle bir yardıma bağlı olduğundan, bunun ABD’in konumunu zayıflatabileceğini düşünüyor musunuz?
Amerikan sağında ve solunda büyüyen bir izolasyon arzusu var. ABD’nin dünyadaki konumu, marjinal olarak dış yardıma bağlıdır. Yardım programı gerçekten çelişkili. Amerikalıların izolasyon arzusuna gelince, bu her iki tarafta da (Demokrat ve Cumhuriyetçi) var olan ve büyüyen bir olgudur.
-Bush yönetiminin İsrail’e kredi garantisi vermeyi reddetmesini nasıl açıklarsınız? Bu adım iki taraf arasındaki siyasi ilişkide yeni bir yaklaşımı mı temsil ediyor?
Bush yönetimi, Arap ve İsrail tarafları arasındaki güvenilirliğini teyit etmeye çalışıyor.
-Örneğin Amerikan baskısı, İsrail seçimlerini ve Likud’un dışlanmasını etkileyecek mi?
İsrail’de her zaman bir koalisyon hükümeti olduğunu görürsünüz ve bu nedenle büyük bir değişiklik göremezsiniz. Yaklaşan seçimlerin sonucunun İşçi Partisi ve Likud’dan oluşan bir koalisyon hükümeti getirmesini ve başbakanın seçimlerde iki partiden en büyük payı alacak tarafa bağlı olmasını bekliyorum. Ayrıca İsrail’in pozisyonunda kademeli bir değişiklik bekliyorum.
-Bu durum, Ortadoğu’daki müzakereleri nasıl etkileyecek?
Tahminimce en az iki yıl içinde Filistin konusunda anlaşmaya varılır.
-Ürdün ve Suriye’nin müzakere pozisyonları ne olacak?
Kral Hüseyin ile dostluğuma her zaman değer verdim ve Başkan Hafız Esed’e çok saygı duyuyorum. Bir anlaşmaya varılmasını umuyorum. Burada 1974’te Suriye ile varılan bir anlaşma olduğunu ve bunun hala geçerli olduğunu birçok kişinin unuttuğunu söylemek isterim. Bu anlaşmaya bugüne kadar riayet edildiği konusunda herkes hemfikirdir.
Batı Papua Ulusal Kurtuluş Ordusu: Taleplerimiz kabul edilmezse Yeni Zelandalı pilotu öldürürüzhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4350511-bat%C4%B1-papua-ulusal-kurtulu%C5%9F-ordusu-taleplerimiz-kabul-edilmezse-yeni-zelandal%C4%B1-pilotu
Batı Papua Ulusal Kurtuluş Ordusu: Taleplerimiz kabul edilmezse Yeni Zelandalı pilotu öldürürüz
Elinde ayrılıkçı hareketin bayrağını tutan Yeni Zelandalı pilot Mehrtens 14 Şubat'ta rehin alınmıştı (Reuters)
Endonezya'nın Batı Papua bölgesindeki ayrılıkçı militanlar, bağımsızlık taleplerine dair görüşmelerin başlatılmaması halinde, şubatta rehin aldıkları Yeni Zelandalı pilot Phillip Mehrtens'i öldüreceklerini duyurdu.
Ayrılıkçı Özgür Papua Hareketi'nin silahlı kolu Batı Papua Ulusal Kurtuluş Ordusu'nun (TPNBP) cuma paylaştığı videoda Mehrtens, militanların Endonezya yönetimi tarafından yasaklanan bayrağını tutarak açıklama yaptı.
Mehrtens, örgütün Yeni Zelanda ve Avustralya gibi ülkelerin Endonezya yönetimiyle görüşerek, Batı Papua'nın bağımsızlığını kazanmasını sağlamalarını istediğini belirtti.
Ellerinde piyade tüfeği tutan savaşçıların arasında konuşan pilot, "Görüşmeler iki ay içinde gerçekleşmezse beni vuracaklarını söylüyorlar" ifadelerini kullandı.
Yeni Zelanda Dışişleri Bakanlığı'ndan kimliğini paylaşmayan bir sözcü, pilotun serbest bırakılması için Endonezya hükümetinden yetkililerle görüştüklerini ve çalışmalarını sürdürdüklerini söyledi.
Endonezya ordusunun sözcüsü Julius Widjojono ise askeri operasyonlarla kurtarma çalışmalarına devam edileceğini belirtti.
Fakat Endonezya Dışişleri Bakanlığı, Birleşik Krallık merkezli haber ajansı Reuters'ın yorum talebine yanıt vermedi.
Yeni Zelandalı pilot, Endonezya merkezli Susi Havayolları'na ait ticari uçağı şubatta Nduga bölgesindeki Paro Havalimanı'na indirdikten sonra militanlar tarafından rehin alınmıştı.
TPNBP, pilotun serbest bırakılması için Yeni Zelanda ve Endonezya hükümetleriyle barış görüşmesi yapmayı teklif etmiş fakat her iki hükümet de bunu reddetmişti.
Silahlı örgüt, geçen ay pilotu kurtarmak için gönderilen 13 Endonezyalı askeri öldürdüklerini de bildirmişti.
Cakarta yönetimi tarafından "terör örgütü" olarak tanınan TPNBP, Batı Papua bölgesinin bağımsızlığını savunuyor. Bölge, 1969'da yapılan tartışmalı referandumla Endonezya'nın kontrolüne girmişti. Bundan önceyse Hollanda'nın sömürgesiydi.
Kosova polisi ile Sırp asıllı protestocular arasında çıkan çatışmada bir araba alev aldı (Reuters)
NATO, Kosova'da son günlerde gerginliğin yeniden artması üzerine, gerilimin düşürülmesi çağrısı yaptı.
NATO Sözcüsü Oana Lungescu, Kosova'nın kuzeyinde çoğunlukla Sırpların yaşadığı Leposaviç, Zveçan ve Zubin Potok belediyelerinde polisin görevlendirilmesi üzerine artan gerginlikle ilgili açıklamada bulundu.
Lungescu, "Kosova'daki kurumlara gerginliği derhal düşürmeleri, taraflara durumu diyalog yoluyla çözümlemeleri çağrısında bulunuyoruz." ifadesini kullandı.
Lungescu, NATO'nun Kosova'daki Barış Gücü'nün (KFOR) güvenliği sağlamak için müteyakkız durumda olduğunu vurguladı.
KFOR'dan yapılan açıklamada da Kosova'nın kuzeyindeki durumun yakından takip edildiği, gerginliğin artırılmasına yol açabilecek tek taraflı tüm adımların kınandığı bildirildi.
Açıklamada, "Birinci önceliğimiz Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyinin verdiği yetkiyle güvenli bir ortamın sağlanmasıdır." denildi.
Kosova'nın kuzeyinde çoğunlukla Sırpların yaşadığı Leposaviç, Zveçan ve Zubin Potok belediyelerinde polisin görevlendirilmesine karşı çıkan Kosovalı Sırplar ve güvenlik güçleri arasında arbede yaşanmıştı.
Kosova polisince yapılan açıklamada, ilgili belediyelerde 23 Nisan'da yapılan yerel seçimleri kazanarak görevlerine başlayan belediye başkanlarına, resmi binalara girişlerinde yardım etmeleri sebebiyle güvenlik güçlerinin görevlendirildiği bildirilmişti.
Kosovalı Sırpların polisin görevlendirilmesine karşı çıkarak belediye binaları önünde toplanması sonucu başlayan olayların devam ettiği, Sırpların Kosova'nın kuzeyine giden yolları barikatlarla kapattığı iddia edilmişti.
Sırbistan Cumhurbaşkanı Aleksandar Vucic'in orduya "hazır ol" emri verdiği ve ordu mensuplarının Kosova sınırına hareket ettiği belirtilmişti.
İran Cumhurbaşkanı Reisi: "OPEC ile işbirliğini güçlendireceğiz"https://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4350431-i%CC%87ran-cumhurba%C5%9Fkan%C4%B1-reisi-opec-ile-i%C5%9Fbirli%C4%9Fini-g%C3%BC%C3%A7lendirece%C4%9Fiz
İran Cumhurbaşkanı Reisi: "OPEC ile işbirliğini güçlendireceğiz"
AA
İran Cumhurbaşkanı İbrahim Reisi, bazı Batılı ülkelerin Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü (OPEC) üyeleri arasında ayrılık oluşturmaya çalıştığını ve buna karşılık üye ülkeler arasında işbirliğinin güçlenmesi gerektiğini söyledi.
İran Cumhurbaşkanlığından yapılan yazılı açıklamaya göre Reisi, başkent Tahran'da OPEC Genel Sekreteri Heysem el-Gays ile görüştü.
Görüşmede, bazı Batılı ülkeleri, kendi çıkarlarını güvence altına almak için OPEC üyesi ülkeler arasında bölünme ve ayrılık oluşturmaya çalışmakla suçlayan Reisi, "Buna karşılık OPEC üyeleri, aralarındaki uyumu güçlendirerek bu hedeflerin gerçekleşmesini engellemelidir." ifadelerini kullandı.
Reisi, "İran'ın OPEC ile her zaman yapıcı bir işbirliği olmuştur. Seviyeyi yükselterek bunu devam ettireceğiz ve OPEC ile işbirliğini güçlendireceğiz." açıklamasında bulundu.
OPEC Genel Sekreteri Gays da İran'ın örgüt ve üyeleriyle her zaman faydalı, etkili ve yapıcı bir işbirliği içinde olduğunu ifade etti.
Gays, petrol piyasasındaki gelişmelere işaret ederek, "Umarım OPEC üyeleri arasındaki fikir birliği ve İran'ın desteğinden ve yapıcı işbirliğinden yararlanarak piyasaya huzuru getirmeyi başarırız." değerlendirmesinde bulundu.
İran sınır muhafızları ile Taliban güçleri arasında çatışma çıktıhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4350381-i%CC%87ran-s%C4%B1n%C4%B1r-muhaf%C4%B1zlar%C4%B1-ile-taliban-g%C3%BC%C3%A7leri-aras%C4%B1nda-%C3%A7at%C4%B1%C5%9Fma-%C3%A7%C4%B1kt%C4%B1
İran sınır muhafızları ile Taliban güçleri arasında çatışma çıktı
Reuters
İran sınır muhafızları ile Taliban güçleri arasında sınır bölgesinde çatışma çıktığı bildirildi.
İran'ın yarı resmi Fars Haber Ajansının bölgedeki kaynaklarına dayandırdığı haberine göre, İran'ın Sistan-Beluçistan eyaletine bağlı Hirmend ilçesindeki Sasuli Karakolu yakınlarında Taliban'ın sınır güçleri ile İran sınır muhafızları arasında çatışma çıktı.
İran devlet televizyonu ise nedeni henüz belli olmayan çatışmanın sona erdiğini ve iki tarafın sınırdaki askeri yetkililerinin çatışmanın nedenini değerlendirmek için toplantı halinde olduğunu duyurdu.
Yayımlanan ve sınırdaki çatışma anına ait olduğu iddia edilen görüntülerde, yoğun çatışma sesleri duyuluyor.
Çatışma yeniden başladı
Çatışmaya ilişkin ilk resmi açıklamayı yapan İran Emniyet Teşkilatı Genel Komutan Yardımcısı Kasım Rızayi, yerel saatle 10.00'da Taliban güçlerinin sınırdaki Sasuli Karakolu'na ağır silahlarla ateş açmaya başladığını ve İran sınır muhafızlarının da ateşe karşılık verdiğini söyledi.
Rızayi, daha sonra sona eren çatışmaların birkaç saat önce yeniden başladığını ve devam ettiğini aktardı.
İranlı komutan, çatışmaların başlamasının ardından Emniyet Teşkilatı Genel Komutanı Ahmed Rıza Radan tarafından sınır muhafızlarına herhangi bir sınır ihlali ve saldırganlığına kararlı şekilde karşılık verme talimatı verildiğini belirtti.
Çatışmaya ilişkin Taliban tarafından henüz açıklama yapılmadı.
İran ile Taliban arasında son günlerde Hilmend Nehri üzerindeki su paylaşımı konusunda gerginlik yaşanıyor.
Taliban yönetimi, bölgedeki kuraklık nedeniyle Hilmend Nehri üzerindeki Keceki Barajı ve Kemal Han nehirlerinde su miktarının azaldığını ve bu yüzden İran'a su ulaşmadığını savunurken İran ise teknik bir heyetin barajları ziyaret ederek bu durumu teyit etmesi gerektiğini ifade ediyor.
Taliban'ın Afganistan'da yönetime gelmesinin ardından Pakistan ve İran sınır güçleri zaman zaman Taliban güçleriyle çatışıyor.
Kudüs’te Netanyahu’nun evinin önünde hükümet politikasını protesto eden göstericilerle polisler perşembe günü karşı karşıya geldi. (EPA)
İsrail hükümetinin yargı sistemini değiştirerek zayıflatma planına karşı yürütülen kitlesel protesto kampanyasının liderleri, her cumartesi akşamı ülke çapında 150 yerde büyük gösterilere devam etme kararı alırken Başbakan Binyamin Netanyahu’nun planı taktiksel olarak askıya aldığını, aslında Knesset’e (parlamento) hamle yapıp ‘diktatörlük yasalarını’ tekrar gündeme getirmeyi beklediğini savundular.
Şarku’l Avsat’ın edindiği bilgilere göre protestoların önde gelen liderlerinden Silah Kardeşliği Örgütü şu açıklamada bulundu:
“Cumhurbaşkanı Isaac Herzog’un arabuluculuğunda gerçekleşen diyalog, Netanyahu’nun gerçek yüzünü ortaya çıkarıyor. Zira elçileri ciddi değil. Dikta rejimi dayatma planının özünde hiçbir şeyi değiştirmeyen teklifler öne sürüyorlar. Kendisi tarihi bir sahtekardır. Bu yüzden insanlar uzun ve güçlü bir protesto kampanyasına hazırlanmalı ki, halkın çoğunluğunun kendisinden yana olmadığını anlasın.”
Örgüt, perşembe günü Netanyahu’nun evinin önünde toplanıp politikasının ABD yönetimi ve Avrupa Birliği (AB) ile ciddi anlaşmazlıklar yaşanmasına sebep olduğunu ve bunun İsrail’i dünyadan soyutladığını belirttiği açıklamasında “O bizi soyutluyor biz de onu soyutluyoruz” sloganıyla eylem yaptı. Netanyahu’nun bu tutumunu stratejik güvenlik için bir tehdit olarak gördüklerini vurguladıkları açıklamayı şöyle sürdürdü:
“İsrail’in karşısında büyük ve hassas bir tehlike var. İran’ın hızlı adımlarla nükleer silahlanmaya doğru ilerlediği bir dönemde, ABD, hükümetin planı nedeniyle İsrail’e karşı politikasını değiştiriyor. Netanyahu şuna karar vermeli: Ya bir anayasaya sahip güçlü ve bağımsız bir devletimiz olacak ve böylece medeni halklar ailesinin bir parçası olacağız, ya da İran’ın nükleer silahlarına geri kalmış tekniklerle karşı koyan bir şeriat devleti kuracak. Kendisine ‘güvenliğin efendisi’ diyen Netanyahu, güvenliği korumasını bilen bir lider olma vasıflarını kaybediyor.”
Protestonun önde gelen liderlerinden üniversite hocası Şekma Presler’e göre anketlerin gösterdiği gibi İsrail halkının çoğu Netanyahu’yu desteklemiyor ve iktidardan düşmesini istiyor. Protesto kampanyası, sadece gösterileri sürdürmek değil, aynı zamanda hükümeti devirmek ve planını iptal etmek ve gelecekte hiçbir hükümetin demokrasiyi diktatörlükle değiştirmeye cesaret edemeyeceği bir anayasa oluşturmak gibi iki kat bir sorumluluk taşıyor.
Üç televizyon kanalında ve Maariv gazetesinde perşembe akşamı üyayınlanan anketlerin ortak sonuçlarına göre bugün bir seçim yapılması durumunda Netanyahu’nun kampı 64 sandalyeden 50-54 sandalyeye gerileyecek ve iktidarı muhalefet kampına kaptıracak. Netanyahu’nun Likud Partisi de 32 sandalyeden 25 sandalyeye düşecek. Buna karşılık, Milletvekili Mansur Abbas liderliğindeki İslami Hareket’in oluşturduğu Birleşik Arap Listesi’nin (Ra’am) ortak olduğu ve Yair Lapid’in başını çektiği diğer kamp 61 sandalye alacak. Ancak liderliğin dizginleri, en büyük partinin lideri olan Benny Gantz’a geçecek ve 29 sandalyeye yükselecek. Ayrıca, Lapid’in partisi şu anda sahip olduğu 24 sandalyeden 18’e düşecek.
Gantz, hükümet koalisyonunun yargıda değişim meselesini canlandırmayı öne çıkarmaya çalışması halinde, sokaklardaki protestoların daha da güçleneceği tehdidinde bulundu. Sağcı hükümet koalisyonu yargı değişikliklerini Knesset’te oylamaya sunmak için tekrar bir hamle yaparsa, ‘büyük bir kitlesel depremle devletin temellerinin sarsılacağını’ vurguladı.
Gantz açıklamasında şu ifadeler kullandı:
“Anladığım kadarıyla Netanyahu, yüzümüze vurduğu bütçeyi meclisten geçirdikten sonra bir kez daha büyüklük hezeyanı yaşıyor. Ancak kendisine hatırlatmalıyım ki, aynı hatayı yapıp farklı sonuçlar beklemek aptallıktır. Yargı darbesinin tekrar gündeme gelmesi durumunda devletin temellerini sarsacak ve bu yasaları durduracağız.”
Ukrayna: Rusya'ya karşı saldırı başlatmaya hazırızhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4350286-ukrayna-rusyaya-kar%C5%9F%C4%B1-sald%C4%B1r%C4%B1-ba%C5%9Flatmaya-haz%C4%B1r%C4%B1z
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in geçen yıl 24 Şubat'ta verdiği askeri operasyon emriyle başlayan savaşta çatışmalar, Donetsk'teki Bahmut'ta yoğunlaşmış durumda (AP)
Ukrayna: Rusya'ya karşı saldırı başlatmaya hazırız
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin'in geçen yıl 24 Şubat'ta verdiği askeri operasyon emriyle başlayan savaşta çatışmalar, Donetsk'teki Bahmut'ta yoğunlaşmış durumda (AP)
Ukrayna Ulusal Güvenlik ve Savunma Konseyi Başkanı Oleksiy Danilov bugün (Cumartesi) BBC'ye verdiği demeçte, Ukrayna'nın Rus kuvvetlerine karşı uzun zamandır beklenen karşı saldırısını başlatmaya hazır olduğunu söyledi.
Danilov bir tarih belirtmedi, ancak 'bölgeyi Devlet Başkanı Vladimir Putin'in işgal güçlerinden geri almaya yönelik saldırının yarın, yarından sonraki gün veya bir hafta sonra başlayabileceğini' söyledi.
Yetkili, "Ukrayna hükümetinin kararda herhangi bir hata yapma hakkı yok. Çünkü bu, kaybedemeyeceğimiz tarihi bir fırsat" dedi.
BBC'ye açıklamalarda bulunan Danilov, Ukrayna Devlet Başkanı Zelenskiy’nin kendisini karşı saldırının konuşulacağı toplantıya çağırdığı bir telefon mesajı aldığını söyledi.
İran'da halka açık idam için büyük bir kalabalık toplandı: "Bu bir ortaçağ uygulaması"https://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4350261-i%CC%87randa-halka-a%C3%A7%C4%B1k-idam-i%C3%A7in-b%C3%BCy%C3%BCk-bir-kalabal%C4%B1k-topland%C4%B1-bu-bir-orta%C3%A7a%C4%9F-uygulamas%C4%B1
İran'da halka açık idam için büyük bir kalabalık toplandı: "Bu bir ortaçağ uygulaması"
Birleşik Krallık halkı Londra'da, İran'daki idamları prostesto ediyor (Reuters)
İran'da perşembe günü yolsuzluk ve fuhuş suçlamasıyla bir kişinin idam edildiği bildirilirken aktivistlerin "ortaçağdan kalma" diye adlandırdığı, "nadiren" halka açık yapılan infaza tanıklık etmek için büyük bir kalabalık toplandı.
Yerel medyaya göre İran'ın kuzeybatısındaki Meraga şehrinin savcısı Mahmud Nemati, infaz edilen erkeğin "kadınlar ve kız çocuklarıyla yasadışı ilişkilere" girdiğini ve "yaptıklarını kaydettiği materyallerle belgelediğini" söylüyor.
Fars haber ajansına göre kişinin adının Emir Mehdi olduğu tespit edildi.
Meraga Devrim Mahkemesi 2016'da yakalanan Mehdi'yi "dünyada yolsuzluğu yayma" suçlamasıyla idam cezasına çarptırmıştı. IranWire'ın bildirdiğine göre daha sonra Yüksek Mahkeme bu cezayı onamıştı.
Perşembe günü İran haber siteleri, İran'ın Doğu Azerbaycan eyaletinde infazı izlemek üzere toplanan kalabalık grupları gösteren fotoğraflar yayımladı.
The Independent'ın haberine göre, Mehdi, yüzlerini örtmek için kar maskesi takan iki celladın yanında gözleri bağlı halde görülüyordu.
Norveç merkezli İran İnsan Hakları Örgütü (IHR) Direktörü Mahmood Amiry-Moghaddam "Uluslararası toplum bu tür ortaçağ uygulamalarını destekleyemez" diye belirtiyor. Amiry-Moghaddam bu infazın "zulüm, aşağılama ve toplumu sindirme yoluyla ömrünü uzatmaya çalışan bir hükümetin gerçek yüzünü" gösterdiğini de sözlerine ekliyor.
Ülkedeki insan hakları aktivistleri, 25 Mayıs'ta uyuşturucu ve cinayetle ilgili suçlamalarla İran'da en az 7 kişinin idam edildiğini söylüyor.
Uluslararası Af Örgütü'ne göre, İran'da Çin hariç diğer tüm ülkelerden daha fazla kişi idam edilmesine rağmen, Mehdi'ninki gibi halka açık infazlar nadir görülüyor. Geçen ay İran'da 110'dan fazla kişi idam edildi.
Gözlemciler, özellikle geçen yıldan bu yana rejimi sarsan kitlesel protestoların ardından rejimin halka korku atmosferi aşılamak istemesi nedeniyle İran'da halihazırda idamlarda sert bir artış görüldüğüne dikkat çekiyor. Mahsa Emini'nin polis nezaretinde ölmesinin ardından eylülde başlayan rejim karşıtı protestolardan beri yüzlerce kişi gözaltına alındı.
Bir hafta önce Uluslararası Af Örgütü, üç protestocunun infaz edilmesine tepki göstererek şu açıklamayı yapmıştı:
Hükümetler kamuoyu açıklamaları ve diplomatik eylemlerle, acilen ve mümkün olan en güçlü ifadelerle bu idamları kınamalı. Ancak İranlı yetkililerin ölüm cezasını amansızca kullanması karşısında bu yeterli değil. İran halkının zaman gibi bir lüksü yok; adli infaz kisvesi altında korkunç bir hızla keyfi olarak hayatları ellerinden alınıyor.
Af Örgütü açıklamasında, "Tüm devletleri, işkence ve uluslararası hukuk kapsamındaki diğer suçlarla ilgili cezai sorumluluk taşıdığına dair yeterli muteber kanıt bulunan tüm İranlı yetkililer üzerinde, evrensel yargı yetkisini kullanmaya çağırıyoruz" diye belirtmişti.
İranlı yetkililer, ölüm cezasını bir siyasi baskı aracı olarak kullanmayı artırmaları karşısında dünyanın seyirci kalmayacağını kesin bir biçimde anlamalı.
Polonya, güvenliği üzerindeki ‘olası Rus etkisini’ araştırıyorhttps://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4350256-polonya-g%C3%BCvenli%C4%9Fi-%C3%BCzerindeki-%E2%80%98olas%C4%B1-rus-etkisini%E2%80%99-ara%C5%9Ft%C4%B1r%C4%B1yor
Polonya, güvenliği üzerindeki ‘olası Rus etkisini’ araştırıyor
Polonyalı milletvekilleri parlamentoda oy kullanıyor (AP)
Polonya Parlamentosu, Rusya'nın ülke güvenliği üzerindeki olası etkisini araştırmak için tartışmalı bir yasa çıkardı.
Polonya haber ajansı PAP'ın bildirdiğine göre, milletvekillerinin çoğunluğu iktidardaki Hukuk ve Adalet Partisi’nin (PİS) dün sunduğu yasa tasarısının kabul edilmesi yönünde oy kullandı.
Eleştirmenler hükümeti, parlamento seçimlerine sadece aylar kala yeni yasayla muhalefet lideri ve eski Başbakan Donald Tusk'ı itibarsızlaştırmaya çalışmakla suçluyor. Cumhurbaşkanı Andrzej Duda ise yasayı henüz imzalamadı.
Tasarıya göre, bir soruşturma komitesi 2007 ile 2022 yılları arasında ülke güvenliğine zarar veren resmi eylemlerin gerçekleşip gerçekleşmediğini inceleyecek.
Komite ayrıca, ilgili bilgilerin üçüncü taraflara aktarılıp aktarılmadığını ve Rus nüfuzu için sözleşmeler yapılıp yapılmadığını da araştıracak.
Komite’nin yaptırım tavsiyesinde bulunmasına da izin verilecek.
Fransa: DEAŞ üyesi Guavarch ve eşi hapis cezasına çarptırıldı https://turkish.aawsat.com/d%C3%BCnya/4350181-fransa-dea%C5%9F-%C3%BCyesi-guavarch-ve-e%C5%9Fi-hapis-cezas%C4%B1na-%C3%A7arpt%C4%B1r%C4%B1ld%C4%B1
Fransa: DEAŞ üyesi Guavarch ve eşi hapis cezasına çarptırıldı
Kevin Guiavarch’i (sağda) Paris'teki bir mahkeme salonunda gösteren çizim (AFP)
Paris Mahkemesi, Suriye’de terör örgütü DEAŞ ile bağlantılı Fransız terörist Kevin Guavarch’ı 14 yıl hapis cezasına çarptırdı.
Mahkeme, bir alt mahkemeden Kevin Ghiavarch'a verilen cezayı da onadı. Alınan karara göre Kevin tüm hayatını parmaklıklar arkasında geçirmeyecek.
Ghiavarch’ın eşi Selma ise evde elektronik kelepçe ile altı yıl hapse mahkum edildi.
Selma karar açıklanmadan önce ‘bir anne olarak işine dönmek için fırsat istediğini’ ifade etti.
Ulusal Terörle Mücadele Savcılığı, ilk derece mahkemesi tarafından verilen kararları yetersiz bularak davanın temyize götürülmesine yol açtı, ancak Cumhuriyet Savcısı Ghiavarsh'ın ne ‘fanatik ne de deli’ olduğunu açıkladı.
30 yaşındaki Kevin, Birleşmiş Milletler tarafından en çok aranan teröristlerden biri ve 2014 yılında kara listeye alındı.
لم تشترك بعد
انشئ حساباً خاصاً بك لتحصل على أخبار مخصصة لك ولتتمتع بخاصية حفظ المقالات وتتلقى نشراتنا البريدية المتنوعة
