Pence 2024’te Trump'a karşı başkanlık yarışına girecek mi?

Mike Pence, 2024'te Trump'a karşı aday olup olmayacağına karar vermek için sonbahardaki ara seçimlerin sonuçlarını bekliyor

Pence, Pazartesi günü Chicago Üniversite Kulübü’nde bir konuşma yaptı (AFP)
Pence, Pazartesi günü Chicago Üniversite Kulübü’nde bir konuşma yaptı (AFP)
TT

Pence 2024’te Trump'a karşı başkanlık yarışına girecek mi?

Pence, Pazartesi günü Chicago Üniversite Kulübü’nde bir konuşma yaptı (AFP)
Pence, Pazartesi günü Chicago Üniversite Kulübü’nde bir konuşma yaptı (AFP)

ABD Kongresi’nin 6 Ocak 2021’deki olayları ve Kongre Binası’na (Capitol) yapılan baskını soruşturmakla görevli komisyonu araştırmalarını sürdürürken eski ABD Başkan Yardımcısı Mike Pence, kendisini bu olayların yansımalarından korumaya çalışıyor gibi görünüyor. Pence, eski Başkan Donald Trump'ın 2020 yılında yapılan başkanlık seçimlerindeki yenilgisini gündemde tutmaya devam etmesine dolaylı bir göndermede bulunarak Cumhuriyetçileri ‘seçim hileleri yerine geleceğe odaklanmaya’ çağırdı.
ABD’nin çeşitli eyaletlerine gerçekleştirdiği ziyaretlere devam eden Pence, Illinois eyaletinde bulunan Chicago Üniversitesi Kulübü’nde destekçilerinden oluşan bir dinleyici kitlesine yaptığı ekonomi konulu bir konuşmada şunları söyledi:
“Geçtiğimiz yıllarda hepimiz çok şey yaşadık. Küresel bir salgın, toplumsal huzursuzluk, bölünmeye yol açan seçimler, başkentte yaşanan trajik bir gün ve ekonomimizi her gün sosyalist refah devletinin uçurumuna iten bir yönetim. Seçimlerin yapılacağı güne kadar ABD’lilerin geleceğine olumlu bakalım. Evet, sadık bir muhalefet olalım. Her gün karşı tarafı sorumlu tutalım. Şimdi ve seçim gününde geleceğe, özgürlüğün geleceğine ve aziz değerlerimize evet demek istiyoruz. Cumhuriyetçi Parti geleceğin partisi olmalı.”
Her ne kadar Pence, 2024’te başkanlığa aday olup olmayacağını açıkça söylemese de ifadeleri o kader gününde yaşadıklarının ayrıntılarını tartışmakla ilgilenen biri olmak yerine, adaylığa oynayan biri olduğunu açıkça gösteriyor.

Demokratlarla mücadeleye odaklanın!
Tıpkı Trump tarafından desteklenen adaylara karşı son seçim savaşlarında savaşan birçok Cumhuriyetçi gibi Pence'in de Demokrat Başkan Biden’ın yönetimine karşı eleştirilere odaklanması, Cumhuriyetçi tabanı Trump'ın sloganlarından ona karşı olduğunu bile belli etmeden uzaklaştırma girişimidir.
Jeb Bush'un 2016 yılındaki başkanlık seçimleri kampanyasında çalışan Cumhuriyetçi stratejist David Kuchel, New York Times gazetesine yaptığı değerlendirmede, “Demokratlar ve basın, 6 Ocak'ta doğru şeyi yaptığından dolayı onu (Pence) övdükçe Trump’ı destekleyen bazı kişiler onun parti liderine olan sadakatini o kadar sorgulayacak. Yaslanabileceği hiçbir olumlu yanı yok” yorumunda bulundu.
Buna karşın Pence’in eski danışmanı Greg Jacob, Cumhuriyetçilerin Demokratlara karşı büyük bir zafer kazanmasının beklendiği ara seçimlere işaret ederek, “(Pence’in) Söyleyecek daha net şeyleri olsaydı, sonbahara kadar söylemeyebilirdi” dedi.
2020’deki başkanlık seçimlerinden bu yana Trump ile aralarındaki gerginliğini göstermemeye devam eden Pence, ekonomik krizin baş gösterdiği ve popülaritesinin gerilediği bir ortamda, ülkedeki mevcut durumdan en iyi şekilde yararlanmaya çalışarak ve Trump'ın açık sözlü bir rakibi olma çabasına girmeden ip üstündeki yürüyüşünü sürdürüyor.
Kahraman mı yoksa muhafazakarlığın güncellenmiş bir versiyonu mu?
Pence, bazı Demokratlar için Amerikan demokrasisinin derinden etkilendiği bir dönemde 2020 seçimlerini iptal etmek için Trump’ın baskı kampanyasına direnen bir kahramanken hem Cumhuriyetçi hem de Demokrat partiden Trump karşıtı büyük bir seçmen kitlesine göre eski patronuna karşı çıkarak sonunda doğru olanı yapan, ancak geçmişte yaptığı ihlalleri isteyerek ya da görmezden gelerek yıllarca Trump’ı savunduktan sonra bunu yapmak için çok geç kalmış olan biri.
Trump’ın tabanı ise zayıf ve başkanlıktan vazgeçmiş durumda. Ancak Cumhuriyetçi Partiden bazı sesler, Trump dönemine ve Pence'in yükselişine son verme arzularını da gizlemiyorlar.
Pence’in Chicago Üniversitesi Kulübü’ndeki konuşması sırasında, Cumhuriyetçi Parti'nin Illinois eyaleti Hancock İl başkanı Kathy Sparrow, “Başkan Pence!" diye bağırdı. Fakat Pence bunu duymazdan geldi. Sparrow, devam ederek “Trump üzerine düşeni yaptı ve Pence'in öne çıkıp yarışa katılma zamanı geldi” dedi.
Trump’a karşı çıkan Cumhuriyetçi birçok danışman ve uzman, Pence’in büyük saygı gördüğü evanjelik tabandan umutlu. Evanjeliklerin Trump'a verdiği destek, 2016 yılındaki başkanlık seçimleri sırasında Trump’ın eğlence dünyasından gelen biri olarak kendisine karşı duyulan korkuları yatıştırmasına yardımcı olmada büyük bir rol oynadı.
Bununla birlikte Demokratların birçoğu, sağduyusu ve sadakati ile tanınan ve sonuna kadar Trump’ın yanından ayrılmayan Pence'i özellikle bir sonraki başkanlık seçimlerinde Cumhuriyetçi Parti’den aday olabileceğinden ötürü övme fikrine karşı direniyor. Pence’i Trump’ın başkanlığı sırasında patlak veren görevden tecrit edilmesine yönelik ilk girişim de dahil olmak üzere en büyük tartışmalardan bazılarında Trump'a yakın ve tereddütsüz bir şekilde bağlı olmakla ve 6 Ocak'ta seçimlerin resmi sonuçlarının açıklanmasından birkaç dakika öncesine kadar görüşlerini kamuoyuna açıklamamakla suçluyorlar.
Eski ABD Başkanı Barack Obama'nın kıdemli danışmanlarından David Axelrod, Mike Pence’in seçimden birkaç ay öncesine ve seçimden haftalar sonrasına kadar Trump'ın hiçbir dayanağı olmadığını söylediği seçim planlarına katıldığını ve kesinlikle karşı çıkmadığını belirterek, “Ama sonunda, büyük bir baskıya direndiği ve kelimenin tam anlamıyla hayatını demokrasimiz için tehlikeye attığı kritik anı hatırlayacağız. Bunun için aldığı tüm övgüleri hak ediyor” değerlendirmesinde bulundu.



ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
TT

ABD Trump kararını bekliyor... Akıbeti ne olacak?

Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (çarşamba) jüri müzakerelerinin başlamasının ardından mahkeme salonundan çıktı. (Reuters)

Eski ABD Başkanı Donald Trump, New York Ceza Mahkemesi’ndeki jürinin, pornografik film oyuncusu Stormy Daniels ile yaşadığı iddia edilen kısa süreli ilişkiyi gizlemek için 2016 seçimleri sırasında iş kayıtlarında tahrifat yaptığına dair iddialarla ilgili kritik bir karar vermek üzere dün (Çarşamba) görüşmelere başlamasıyla, seleflerinin hiçbirine benzemeyen bir kader anıyla karşı karşıya.

‘Sus parası’ davasında haftalarca süren tanık çağırma ve incelemeler sunma sürecinin ardından Trump'ın kaderi, New York'tan 12 üye ve 6 yedek üyeden oluşan ve her an karar verebilecek olan jürinin elinde. ABD'nin eski başkanının cezai suçlamalarla yargılanmasıyla sonuçlanacak bu tarihi görev haftalar da sürebilir.

dferrfbfrtb
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın dünkü (çarşamba) duruşmaya katılırken çizilmiş bir resmi (Reuters)

Trump, 2016 seçimleri sırasında gerçek adı Stephanie Clifford olan Daniels'ı susturmak için kendisine yapılan 130 bin dolarlık ödemeyi gizlemek amacıyla şirketi Trump Organization'ın kayıtlarında tahrifat yaptığı gerekçesiyle 34 suçlamayla karşı karşıya. O yıl Trump, Demokrat rakibi Hillary Clinton'ı mağlup etmişti.

7 erkek ve 5 kadın

Yargıç Juan Merchan'ın 7 erkek ve 5 kadından oluşan jüriye müzakerelerle ilgili talimatlar ve usul kuralları hakkında bilgi vermesinin ardından, jüri, dün yerel saatle 11:30'dan kısa bir süre önce kararı değerlendirme sürecine başlamak üzere özel bir odaya girdi. Jürinin tartışmaları gizli olacak, ancak Yargıç Merchan'a ifadeleri yeniden dinlemek veya kanıtları görmek için not gönderebiliyorlar. Ayrıca karara varmaları ya da varamamaları halinde mahkemeyi bu şekilde bilgilendirecekler. Diğer yandan Merchan jüriye, “Buradaki kanıtları değerlendirmek benim sorumluluğum değil, bu sizin işiniz” mesajını verdi.

Manhattan'da ikamet eden ve profesyonel geçmişleri olan jüri üyeleri, Avukat Cohen ve Daniels'ın ifadeleri de dahil olmak üzere sık sık duruşmadaki ifadelerle meşgul görünüyorlardı. Birçoğu notlar aldı ve tanıkların, Manhattan savcılarının ve Trump'ın avukatlarının sorularını yanıtlamalarını dikkatle izledi.

sdfvbgrntyhumı
Eski ABD Başkanı Donald Trump’ın destekçileri dün (çarşamba) Manhattan'daki adliye binasının önünde toplandı. (AFP)

Trump'ın mahkûm edilebilmesi için jüri üyelerinin makul bir şüphenin ötesinde, ticari kayıtlarda tahrifat yaptığına ya da bu kayıtların yanlış girilmesine neden olduğuna ve bunu aldatma niyetiyle ve başka bir suç işleme ya da gizleme niyetiyle yaptığına kanaat getirmeleri gerekiyor. Yasaya göre, savcıların bu unsurlardan birini ya da ikisini kanıtladığını tespit edemezlerse, Trump'ı beraat ettirmeleri gerekiyor.

Savcılar, Trump'ın kampanya finansmanı yasası ihlallerini gizlemek için ticari kayıtlarda tahrifat yaptığını ve seçimi teşvik etmek veya engellemek için komplo kurduğunu iddia ederek eyalet seçim yasasını ihlal ettiğini iddia ediyor.

‘Aşağılayıcı’ koşullar

Müzakerelerin başlamasına saatler kala Trump, dün sabah adliyeye gitmek üzere Trump Tower'dan ayrılmadan önce sosyal medya ağında duruşma, Yargıç Merchan ve eski avukatı Michael Cohen hakkında kapsamlı bir konuşma daha yayınladı.

New York Ceza Mahkemesi’ni ‘Kanguru Mahkemesi!’ olarak adlandıran Trump, Yargıç Merchan'ın, iddia edilen eylemlerinin o zamanki avukatı Cohen'in tavsiyesi üzerine gerçekleştirildiği gerekçesiyle kendisini savunmasını engellediğini iddia etti. Trump'ın avukatları Mart ayında mahkemeye bu savunmaya itibar etmeyeceklerini söylemişlerdi. Trump ayrıca, Cohen'i kastederek “Benden çalarken yakalanan evsiz adam dışında ortada bir suç yoktu!” dedi.

Anayasa uzmanları, herhangi bir mahkûmiyet kararının Trump'ın seçimlere adaylığını koymasını ya da seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyeceğini söyledi.

Herhangi bir jüri kararının oybirliğiyle alınması gerekiyor. Müzakereler sırasında, duruşmanın her dakikasında mahkeme salonunda oturan altı yedek jüri üyesi, hasta ya da başka bir şekilde müsait olmayan bir jüri üyesinin yerine geçmeleri gerekmesi ihtimaline karşı ayrı bir odada tutulacak. Böyle bir durumda, yedek jüri üyesi yerine oturduktan sonra müzakereler yeniden başlayacak.

Trump'ın olası mahkumiyeti, başkanlığa adaylığını koymasını veya seçilmesi halinde başkan olarak görev yapmasını engellemeyecek. (Anayasa uzmanları)

Trump suçlu bulunursa, New York Şehri Denetimli Serbestlik Dairesi'nin zorunlu mahkûm incelemesi de dahil olmak üzere, kendisi için ‘aşağılayıcı’ kabul edilen koşullarla karşı karşıya kalabilir. Mahkemenin denetimli serbestlik bürosu hakimler için sunum raporları hazırlıyor. Burada Trump'la kişisel geçmişi, akıl sağlığı ve mahkumiyetine yol açan koşullar hakkında mülakat yapılacak.

Hapse girecek mi?

Eski savcılar, Trump'ın davadaki herhangi bir suçlamadan suçlu bulunması halinde, New York'un ceza adaleti sisteminde hüküm giymiş suçlulara yapılan rutin muamele ve olası bir temyiz için zaman çizelgesi hakkında bilgilendirilmesi de dahil olmak üzere, Trump için olası deneyimlerin bir karışımını çizdiler. Trump'ın eski bir başkan ve 5 Kasım'daki başkanlık seçimlerinin muhtemel Cumhuriyetçi adayı olması nedeniyle, cezaevine gönderilmesi halinde Gizli Servis'in kendisini nasıl koruyacağı ve ev hapsine mahkûm edilmesi halinde kampanya etkinliklerine seyahat etmesine izin verilip verilmeyeceği gibi olağanüstü hususlar da söz konusu olacak.

trhyju
Eski ABD Başkanı Donald Trump, dün (Çarşamba) oturumun bitiminden sonra gazetecilere seslendi. (AP)

Merchan, Trump'ın 4 Nisan 2023'te çağrılmasının ilk gününden itibaren, Trump'ın seçim kampanyasını yürütme becerisine müdahale etmekten hoşlanmadığını söylemişti. Merchan, “O ABD Başkanlığı’na aday. Açıkçası, ABD Anayasası Birinci Değişikliği hakları çok önemli” ifadelerini kullanmıştı.

Merchan, 6 Mayıs'ta olası bir hapis cezası verme konusundaki isteksizliğini dile getirmiş ve suçlu bulunması halinde Trump'ın hapsedilmesinin yükünü taşıyacak diğer kişilerle ilgili endişelerini ifade ederek hapishaneyi ‘gerçekten son çare’ olarak tanımlamıştı. “Bu cezayı uygulamak zorunda kalacak insanlar için endişeleniyorum: Mahkeme memurları, infaz koruma memurları, Gizli Servis görevlileri ve diğerleri” şeklinde konuşan Merchan, ‘hapishanenin söz konusu olmadığı’ uyarısında bulundu.

Merchan duruşma sırasında Trump'a, “Eğer gerekli ve uygunsa bunu yapacağımı anlamanızı istiyorum” dedi.

Ancak hukuk uzmanları, sabıka kaydı bulunmayan 77 yaşındaki Trump için hapis cezasının pek olası görünmediğini söyledi. E sınıfı ağır suçlar 16 aydan dört yıla kadar hapisle cezalandırılabiliyor. Trump'ın suçlu bulunması halinde belirlenecek en önemli husus, bir devlet tesisinde ya da özel bir ortamda bir tür hapis cezasıyla mı yoksa şartlı tahliye yoluyla daha az kısıtlayıcı bir deneyimle mi karşı karşıya kalacağı.