Rus füzesinin enkazıyla çarpışmaktan korkan astronotlar, yörüngede kaçış manevrası yaptı

Kasımda yapılan füze denemesi, Uluslararası Uzay İstasyonu mürettebatının enkazla çarpışma korkusuyla acil durum sığınağına girmesine neden oldu

Uluslararası Uzay İstasyonu, 1998'de fırlatıldı (Avrupa Uzay Ajansı)
Uluslararası Uzay İstasyonu, 1998'de fırlatıldı (Avrupa Uzay Ajansı)
TT

Rus füzesinin enkazıyla çarpışmaktan korkan astronotlar, yörüngede kaçış manevrası yaptı

Uluslararası Uzay İstasyonu, 1998'de fırlatıldı (Avrupa Uzay Ajansı)
Uluslararası Uzay İstasyonu, 1998'de fırlatıldı (Avrupa Uzay Ajansı)

Uluslararası Uzay İstasyonu (UUİ), Rusya'nın kasımda kendi uydularından birini vurduğu füze denemelerinden çıkan bir uzay enkazı parçasından kaçmak için perşembe günü bir kaçış manevrası yapmak zorunda kaldı.
NASA, uzay istasyonu iticilerinin perşembe günü "Rus Kozmos 1408'in enkazı"ndan geleceğini tahmin ettikleri parçadan uzaklaşmak için Önceden Belirlenmiş Enkaz Önleme Manevrası (PDAM) kapsamında yaklaşık 5 dakika boyunca ateşlendiğini bildirdi.
The Independent'ın haberine göre, mürettebat "hiçbir zaman tehlike altında değildi" ve manevra astronotların rutin operasyonlarını etkilemedi. Ancak Amerikan uzay ajansı, parçaların istasyondan yaklaşık 0,8 kilometre mesafeden geçmiş olabileceğini söyledi.
Şarapnel parçaları, Rusya'nın Kasım 2021'de Sovyet döneminden kalan kullanım dışı eski bir uyduyu vurarak yaptığı silah denemesinin uzayda 1500'den fazla parçadan oluşan bir enkaz bulutu yaratmasıyla ortaya çıktı.
Füze denemesinin ardından, hem ABD'li astronotlar hem de Rusya'nın UUİ'deki kendi kozmonotları, enkaz bulutuyla çarpışma korkusuyla yörüngedeki laboratuvarın acil durum sığınağına girmek zorunda kaldı.
NASA Başkanı Bill Nelson, uydusavar silah denemesini kınayarak bunu "pervasız, "tehlikeli" ve "istikrarsızlaştırıcı" bir eylem diye nitelemişti.
Nelson, "Rusya'nın insanlı uzay uçuşlarındaki uzun ve olaylı geçmişine bakılınca, UUİ'deki sadece Amerikan ve uluslararası ortak astronotları değil, aynı zamanda kendi kozmonotlarını da tehlikeye atması inanılmaz" demişti.
ABD Başkan Yardımcısı Kamala Harris de nisanda, Rus denemesinden kalan "1600'den fazla enkaz parçası" tespit edildiğini ve bunun Amerikan astronotlarının, uydularının ve ülkenin uzaydaki "artan ticari varlığının" güvenliği açısından risk teşkil ettiğini söylemişti.
Uzmanlar, enkazın büyük olasılıkla 5 yıl içinde yok olacağını söylüyor ama bazı parçacıkların 10 yıl boyunca yörüngede kalabileceğini de ekliyor.
Harris, nisanda Kaliforniya'daki Vandenberg Uzay Kuvvetleri Üssü'ndeki bir etkinlikte yaptığı konuşmada, ABD'nin "yıkıcı, doğrudan yükselen uydusavar füze denemeleri yapmamayı taahhüt ettiğini" söylemiş ve diğer ülkeleri de "bunu uzayda sorumlu davranışlar için yeni bir uluslararası norm olarak belirlemeye" çağırmıştı.



İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash
TT

İnternetin kuralları değişiyor: Yapay zekanın sızamayacağı altyapı geliştirildi

Fotoğraf: Unsplash
Fotoğraf: Unsplash

İnternetin büyük bölümüne güç sağlayan internet altyapısı şirketi Cloudflare, "internetin kurallarını değiştirdiğini" söylüyor. 

Şirket, yapay zeka firmalarının internetten veri toplamasını engellemek amacıyla yapay zeka tarayıcılarını doğrudan engelleyecek.

ChatGPT gibi büyük dil modelleri, performanslarını artırmak için muazzam miktarda eğitim verisine ihtiyaç duyuyor. Bu şirketlerin çoğu, sistemleri eğitmek adına farklı internet sayfalarına erişip içeriklerini depolayan  tarayıcılar kullanıyor.

Artık Cloudflare, bu yapay zeka tarayıcılarının doğrudan engelleneceğini söylüyor. Bu, sözkonusu otomatik sistemlerin "izin veya ücret" olmaksızın sayfalara erişemeyeceği anlamına geliyor.

Bu internet sitelerinin yayıncıları, yapay zeka tarayıcılarına sitelerine erişim izni verebilecek. Cloudflare, yapay zeka şirketlerinin ödeme yapıp yapmamayı seçebileceği bir "taramaya göre ödeme" ücreti seçeneği ekleyeceğini söylüyor.

Yapay zeka sistemlerini eğitmek için çevrimiçi yazıların kullanılması, süregelen yapay zeka çağının en bölücü konularından biri haline geldi. Birçok yayıncı, içeriklerinin sistemleri eğitmek amacıyla izinsiz kullanıldığını öne sürerek yapay zeka şirketlerine karşı hukuki yollara başvurdu.

Bu çatışma 2023'te artarken Cloudflare, ilk başta internet sayfalarına özel bir etiket ekleyerek yapay zeka sitelerinden erişmemesini istemesine izin vereceğini söylemişti ancak bu uygulanamazdı. Geçen yıl, bu tür yapay zeka botlarını tespit eden bir teknoloji geliştirerek internet sitelerinin bunları otomatik olarak engellemesine imkan tanımaya başladı.

Artık ikinci araç varsayılan olarak açık hale gelecek.

Cloudflare CEO'su Matthew Prince, New York Times'a, "Cloudflare'ın internetin kurallarını tamamen değiştirdiğini" söyledi. Prince bu hamlenin, yapay zeka şirketlerinin interneti kazıyarak içeriğe serbestçe erişmesinin, insanların yeni yazılar ya da diğer içerik türlerini yayımlamaya teşvik edilmesini engelleyeceği endişesinden kaynaklandığını söyledi.

Independent Türkçe