Mısır’ın açıklamaları Nahda Barajı’nın su seviyesinde artış olduğunu gösteriyor

Nahda (Rönesans) Barajı. (Etiyopya Dışişleri Bakanlığı)

Etiyopya ile Mısır arasında gerilimin artmasına neden Nahda (Rönesans) Barajı’nın üçüncü dolum aşaması için hazırlıklar sürerken Mısır tarafından yapılan açıklamalar, baraj gölü seviyesinin yükseldiği yönünde. Diğer yandan Addis Ababa, Kahire ve Hartum ile iş birliğinde bulunma yönündeki isteğini yineledi. Nil Nehri’nin aşağıs bölgesinde kalan Kahire ve Hartum, Addis Ababa'dan barajın dolum ve işletimi konusunda tek taraflı adımlar atmaktan kaçınmasını talep ediyor. Nitekim söz konusu iki ülke barajın beklenen olumsuz etkilerinin sınırlanmasını garanti eden bağlayıcı yasal bir anlaşmanın imzalanmasını talep ediyor. Bu yönde 10 yıl süren müzakerelerde başarısız olunmuştu.
Mısırlı su kaynakları uzmanı Abbas Şaraki, konuyla ilgili Facebook hesabından yaptığı açıklamada şunları söyledi:
“Son iki yılda yaklaşık 8 milyar metreküp depolayan Etiyopya, bu yıl da 18,5 milyar metreküp hedefine ulaşmayı hedefliyor. Üçüncü dolum aşamasına yönelik ilk adım, şubat ayında türbini faaliyete geçirmek, böylece verimsizliği sebebiyle istenen hedefe ulaşamayan suyun tahliyesini sağlamayı kapsıyordu. Etiyopya mart ayında iki dağıtım kapısından birini açmak zorunda kaldı. Orta şerit birkaç gün içerisinde kurudu. Ardından toplamda 50 milyon metreküpü boşaltmak için ikinci kapı açıldı. Bu da rezervin 8'den 6 milyar metreküpe düşmesine yol açtı. Etiyopya dünden bu yana, son üç ayda boşalan 2 milyar metreküpü geri kazanmaya başladı. Bu süreç temmuz ayının ortalarına kadar devam edecek. Ardından da üçüncü depolama aşaması başlayacak. Bu aşamada yaklaşık 5 milyar metreküp depolanması bekleniyor. Sonrasında ağustos ayının ilk haftasında orta geçidin üstünden su geçmeye başlayacak. Üçüncü depolama, Nahda Barajı'nın 2015 İlkeler Bildirgesi'nin, tarihi anlaşmaların, uluslararası normların ve eylül ayında Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nin (BMGK) yayınladığı başkanlık açıklamasının ihlalini temsil ediyor.”
Diğer yandan Etiyopya ise Nil sularından adil bir pay sağlama yönünde ülkeler ile iş birliği içerisinde çalışmak istediğini yineledi. Avrupa Birliği (AB) ve Mısır'ın Nahda Barajı ve Nil sularına ilişkin yaptığı ortak açıklamayı ‘önyargılı’ olarak niteleyen Etiyopya Dışişleri Sözcüsü Dina Mufti dün akşam yaptığı açıklamada, “Ortak bildiri, Mısır'ın tarihi su payını garanti etmeyi amaçlıyor. Bu, AB’nin Nil sularının tüm kıyıdaş ülkeler için adil paylaşımına yönelik önyargısını gösteriyor” ifadelerini kullandı. Etiyopya, baraj inşaatının en az yüzde 80'inin tamamlandığını doğruladı.
Mısır, Sudan ve Etiyopya arasındaki müzakerelerin en son oturumu Nisan 2021'de gerçekleşmiş, Nil Nehri'nin ana kolu üzerine inşa edilen Nahda Barajı’nın dolum ve işletimi mekanizması üzerinde bir anlaşma sağlanamamıştı. Dolayısıyla Mısır ve Sudan anlaşmazlığı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'ne taşımıştı.
 Mısır ve Avrupa Birliği Ortaklık Konseyi birkaç gün önce dokuzuncu toplantısının sonunda yaptığı açıklamada, Mısır'ın tek su ve yaşam kaynağı konumundaki Nil Nehri'nin önemini vurgulamıştı. Aynı zamanda Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi’nin eylül ayının ortalarında Nahda Barajı’na dair yayınladığı başkanlık bildirisini memnuniyetle karşıladı. Söz konusu bildiride barajın dolum ve işletimi konusunda tüm taraflarca kabul edilebilir ve bağlayıcı bir anlaşmaya varılması üzerine durulmuştu.
Barajın dolum ve işletimi konusunda karşılıklı olarak kabul edilebilir ve bağlayıcı bir anlaşmaya varılması gerektiğinin belirtildiği ortak açıklamada, Mısır'ın su güvenliğini korumanın ve bölgede barış ve istikrarı desteklemenin AB ve Mısır'ın birinci önceliği olduğu kaydedildi.
Su Kaynakları ve Sulama Bakanlığı’nın bildirdiğine göre Mısır’ın su ihtiyaçları 114 milyar metreküpe ulaştı. Mısır, su kaynaklarının 74 milyar metreküple sınırlı olması sebebiyle sorun yaşıyor.