WHO: Maymun çiçeği küresel bir acil durum değil

WHO: Maymun çiçeği küresel bir acil durum değil
TT

WHO: Maymun çiçeği küresel bir acil durum değil

WHO: Maymun çiçeği küresel bir acil durum değil

Dünya Sağlık Örgütü (WHO), Genel Direktör Dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus salgın konusunda çok endişeli olduğunu söylemesine rağmen, maymun çiçeği hastalığının henüz küresel bir sağlık acil durumuna ulaşmadığını açıkladı.
Reuters haber ajansı Tedros’un “Maymun çiçeği salgını konusunda çok endişeliyim. Bu hastalık net bir şekilde gelişen bir tehdidi teşkil ediyor. WHO’daki meslektaşlarım ve ben bu durumu yakından takip ediyoruz” ifadelerine yer verdi.
‘Küresel acil durum’ sınıflandırması şu anda yalnızca koronavirüs pandemisi ve çocuk felci hastalığını ortadan kaldırmaya yönelik devam eden çabaları içeriyor. Birleşmiş Milletlere bağlı olan WHO, uluslararası uzmanlar toplantısından aldığı tavsiyenin ardından, maymun çiçeği hastalığını bu sınıflandırmaya dahil etme kararını geri çekti.
Tedros, uzmanların raporunu inceledikten sonra, “Acil durum komitesi mevcut salgının ölçeği ve hızı hakkında ciddi endişelerini dile getirdi” ifadelerini kullanırken, salgın ve veri boşlukları açısından hala bilinmeyen birçok şey olduğunu belirtti.
WHO’ya göre, bu hastalığa yakalanan doğrulanmış vaka sayısı 3 bin 200’e ulaştı. Bu hastalığın endemik olmadığı 48 ülkede, son 6 hafta içinde bir can kaybı bildirildi.
Reuters haber ajansının dün aktardığı WHO açıklamasında, komite içinde bazı farklı görüşler olmasına rağmen, bu aşamada salgının uluslararası öneme sahip bir halk sağlığı acil durumunu temsil etmediği konusunda oybirliği olduğunu aktardı.
Bu yıl şimdiye kadar, hastalığın en yaygın olduğu Orta Afrika’da, özellikle Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde yaklaşık bin 500 vaka ve 70 can kaybı kaydedildi.
Maymun çiçeği, hayvanlardan insanlara bulaşabilen ve tersi de olabilen nadir bir hastalıktır. Semptomları ateş, kas ağrıları, şişmiş lenf düğümleri, titreme, yorgunluk, ellerde ve yüzde su çiçeği benzeri kabarcıkları kapsar.
Maymun çiçeği için aşılar ve tedavi bulunuyor ancak bunların bulunurluğu sınırlı bir şekilde oluyor.
Bazı küresel sağlık uzmanları, WHO’nun açıklama yapmak konusunda tereddütlü olabileceğini zira Ocak 2020’de Kovid-19’un bir halk sağlığı acil durumu oluşturduğuna yönelik açıklamasının dünya çapında büyük ölçüde şüpheyle karşılandığını hatırlattı. Ancak uzmanlardan bazıları ise, salgının bir acil durum olarak nitelendirme kriterlerini karşıladığı görüşünde.



Gençlerdeki sindirim sistemi kanserlerinde çarpıcı artış

Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal kanserlerde çarpıcı bir artış var (Unsplash)
Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal kanserlerde çarpıcı bir artış var (Unsplash)
TT

Gençlerdeki sindirim sistemi kanserlerinde çarpıcı artış

Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal kanserlerde çarpıcı bir artış var (Unsplash)
Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal kanserlerde çarpıcı bir artış var (Unsplash)

Yeni bir incelemeye göre, 50 yaşın altındaki kişilerdeki gastrointestinal (GI) kanserlerde çarpıcı bir artış yaşanıyor.

Araştırmacılar perşembe günü The Journal of the American Medical Association'da (JAMA) yayımlanan incelemede, kalınbağırsak veya pankreas kanseri gibi gastrointestinal kanserlerin "ABD'de erken yaşta ortaya çıkan kanserler arasında en hızlı artış gösterenler" olduğunu belirtiyor.

Erken yaşta ortaya çıkan gastrointestinal kanserler arasında ABD birinciliğini, kolon veya rektumda gelişen kalınbağırsak kanseri 2022'de aldı ve 20 bin 800'ü aşkın kişiye teşhis kondu.

Mide zarında gelişen mide kanseri o yıl 2 bin 689 kişide teşhis edilirken, onu 2 bin 657'yle pankreas kanseri ve 875'le yemek borusu kanseri izledi.

Erken yaşta görülen gastrointestinal kanserlerin çoğu obezite, kötü beslenme ve orta derecede hareketsiz bir yaşam tarzı gibi, değiştirilebilecek risk faktörleriyle bağlantılı. Sigara ve içki içmek de diğer risk faktörleri arasında.

Dana-Farber Kanser Enstitüsü Genç Yaşta Ortaya Çıkan Kalınbağırsak Kanseri Merkezi Direktörü Dr. Kimmie Ng, ortak yazarlarından olduğu inceleme hakkında NBC News'a yaptığı açıklamada, "İnsanların bebekken, çocukken ve ergenlik çağındayken yaptıkları ya da maruz kaldıkları şeyler, muhtemelen genç yetişkinlikte kansere yakalanma risklerine katkı sağlıyor" diyor.

Aile geçmişi ve kalıtsal sendromlar gibi, hastaların üzerinde kontrol sahibi olmadığı risk faktörleri de var. Erken yaşta görülen kalınbağırsak kanserinden muzdarip kişilerde bağırsak iltihabı olabilir.

Araştırmacılar incelemede şöyle yazıyor:

Erken yaşta ortaya çıkan GI kanser hastalarının durumu, daha geç yaşta ortaya çıkan GI kanser hastalarına benzer veya daha kötü seyrediyor. Bu da gelişmiş önleme ve erken teşhis yöntemlerine duyulan ihtiyacı vurguluyor.

Amerikan Kanser Derneği (American Cancer Society/ACS), kalınbağısak kanseri riski ortalama düzeyde olan kişilerin 45 yaşında düzenli taramaya başlamasını öneriyor. ACS, 2018'den önce taramaların 50 yaşında başlamasını tavsiye ediyordu.

Kâr amacı gütmeyen Kalınbağırsak Kanseri Birliği'nin baş tıbbi danışmanı Dr. John Marshall, yer almadığı inceleme hakkında NBC News'a "Eskiden bu yaş grubunda hiç görülmezdi ama şimdi 20, 30 ve 40'lı yaşlarında kolon kanserine yakalananların sayısında kayda değer bir artış var" diyor.

Gastrointestinal kanseri olan genç hastaların hayatta kalma oranlarının, neden yaşlılardan daha kötü olduğu belirsizliğini koruyor.

New Jersey'deki Rutgers Kanser Enstitüsü ve RWJBarnabas Health'ten gastrointestinal onkoloji direktörü Dr. Howard Hochster, NBC News'a, dahil olmadığı inceleme hakkında şu ifadeleri kullanıyor: 

Bana göre bu, hastalığı daha ileri bir aşamada saptamamızdan kaynaklanıyor çünkü spesifik olmayan bu şikayetlerde bulunan genç bir kişiyi görünce, gerçekten kolon veya diğer GI kanserler akla gelmiyor.

Ancak Ng, kanserin evresi hesaba katıldığında bile genç hastaların hayatta kalma oranlarının daha kötü göründüğünü söyleyerek bunun biyolojik bir nedeni olup olmadığını sorguluyor.

Independent Türkçe