Bilim insanları "sonsuza kadar" çalışabilen lazer inşa etti

Fizikçiler, atom lazerlerinin optik lazerlerin yarattığına benzer bir teknolojik devrimi tetikleyebileceğini söylüyor

Tutarlı madde dalgalarının oluşturulduğu deneyin merkezi kısmı. Cihazın içine düşen yeni atomlar (mavi) merkezdeki Bose-Einstein Yoğunlaşması'na doğru yol alıyor (Amsterdam Üniversitesi)
Tutarlı madde dalgalarının oluşturulduğu deneyin merkezi kısmı. Cihazın içine düşen yeni atomlar (mavi) merkezdeki Bose-Einstein Yoğunlaşması'na doğru yol alıyor (Amsterdam Üniversitesi)
TT

Bilim insanları "sonsuza kadar" çalışabilen lazer inşa etti

Tutarlı madde dalgalarının oluşturulduğu deneyin merkezi kısmı. Cihazın içine düşen yeni atomlar (mavi) merkezdeki Bose-Einstein Yoğunlaşması'na doğru yol alıyor (Amsterdam Üniversitesi)
Tutarlı madde dalgalarının oluşturulduğu deneyin merkezi kısmı. Cihazın içine düşen yeni atomlar (mavi) merkezdeki Bose-Einstein Yoğunlaşması'na doğru yol alıyor (Amsterdam Üniversitesi)

The Independent'ta yer alan habere göre bilim insanları, sonsuza kadar dayanabilen atom lazeri geliştirdi ve yeni nesil teknolojinin ticari uygulamalardaki kullanım potansiyelinin kapısını araladı.
Amsterdam Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, yaklaşık 30 yıl önce ilk kez tanıtılmasından bu yana fizikçileri şaşırtan atom lazerlerinin temel konseptiyle ilgili bir sorunu çözüme kavuşturdu.
Atom lazerleri, sıradan optik lazerlerden farklı olarak, madde ışınları yayan atomların Bose-Einstein yoğunlaşması (BEC) adı verilen bir olgudan oluşturuluyor.
Bu lazerlerin dayanması için çok fazla enerji ve varlığını sürdürmesi için de süper-soğutulmuş durumda olması gerekiyor. Bu yüzden şimdiye kadar ancak çok kısa süreliğine çalışmaları mümkün oluyordu.
Araştırmayı yöneten Profesör Florian Schreck, "Önceki deneylerde atomların kademeli soğuması tek bir yerde yapılmıştı" dedi.
Schreck şu ifadelerle sözlerine devam etti:
"Bizim kurulumumuzda ise soğutma adımlarını zamana değil, uzaya yaymaya karar verdik: Atomların birbirini izleyen soğutma adımlarından geçerken hareket etmesini sağlıyoruz. Nihayetinde, ultra-soğuk atomlar deneyin kalbine ulaşıyor ve burada bir BEC içinde tutarlı madde dalgaları üretmek için kullanılabiliyor. Ancak bu atomlar kullanılırken, yeni atomlar da BEC'i yenilemek için çoktan yola çıkmış oluyor. Bu şekilde süreci, esasen sonsuza kadar devam ettirebiliriz."
Optik lazerler 1950'lerde icat edildiğinde olası uygulama alanlarının kapsamı bilinmiyordu. Aynı şey atom lazerleri için de geçerli olabilir.
Bazı bilim insanları bunların atom optiklerinde, hassas atom saatlerinde ve temel standartlara dair diğer ölçümlerde benzer bir devrimi tetiklemesini umuyor. Bunun bir örneği, artırılmış veya sanal gerçekliğin, gerçeklikten ayırt edilemez hale gelmesini sağlayacak ultra-yüksek çözünürlüklü holografik görüntüler olabilir.
Süreklilik arz eden bir atom lazeri yaratma sorununu çözen araştırmacılar, şimdi teknik uygulamaların önündeki her türlü engeli ortadan kaldıracak kararlı bir madde ışını çıktısı elde etmek için bunu kullanmayı planlıyor.
Araştırma, bu ay hakemli bilimsel dergi Nature'da yayımlanan "Sürekli Bose-Einstein yoğunlaşması" başlıklı çalışmada detaylandırıldı.



İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news