Bilim insanları "sonsuza kadar" çalışabilen lazer inşa etti

Fizikçiler, atom lazerlerinin optik lazerlerin yarattığına benzer bir teknolojik devrimi tetikleyebileceğini söylüyor

Tutarlı madde dalgalarının oluşturulduğu deneyin merkezi kısmı. Cihazın içine düşen yeni atomlar (mavi) merkezdeki Bose-Einstein Yoğunlaşması'na doğru yol alıyor (Amsterdam Üniversitesi)
Tutarlı madde dalgalarının oluşturulduğu deneyin merkezi kısmı. Cihazın içine düşen yeni atomlar (mavi) merkezdeki Bose-Einstein Yoğunlaşması'na doğru yol alıyor (Amsterdam Üniversitesi)
TT

Bilim insanları "sonsuza kadar" çalışabilen lazer inşa etti

Tutarlı madde dalgalarının oluşturulduğu deneyin merkezi kısmı. Cihazın içine düşen yeni atomlar (mavi) merkezdeki Bose-Einstein Yoğunlaşması'na doğru yol alıyor (Amsterdam Üniversitesi)
Tutarlı madde dalgalarının oluşturulduğu deneyin merkezi kısmı. Cihazın içine düşen yeni atomlar (mavi) merkezdeki Bose-Einstein Yoğunlaşması'na doğru yol alıyor (Amsterdam Üniversitesi)

The Independent'ta yer alan habere göre bilim insanları, sonsuza kadar dayanabilen atom lazeri geliştirdi ve yeni nesil teknolojinin ticari uygulamalardaki kullanım potansiyelinin kapısını araladı.
Amsterdam Üniversitesi'nden bir araştırma ekibi, yaklaşık 30 yıl önce ilk kez tanıtılmasından bu yana fizikçileri şaşırtan atom lazerlerinin temel konseptiyle ilgili bir sorunu çözüme kavuşturdu.
Atom lazerleri, sıradan optik lazerlerden farklı olarak, madde ışınları yayan atomların Bose-Einstein yoğunlaşması (BEC) adı verilen bir olgudan oluşturuluyor.
Bu lazerlerin dayanması için çok fazla enerji ve varlığını sürdürmesi için de süper-soğutulmuş durumda olması gerekiyor. Bu yüzden şimdiye kadar ancak çok kısa süreliğine çalışmaları mümkün oluyordu.
Araştırmayı yöneten Profesör Florian Schreck, "Önceki deneylerde atomların kademeli soğuması tek bir yerde yapılmıştı" dedi.
Schreck şu ifadelerle sözlerine devam etti:
"Bizim kurulumumuzda ise soğutma adımlarını zamana değil, uzaya yaymaya karar verdik: Atomların birbirini izleyen soğutma adımlarından geçerken hareket etmesini sağlıyoruz. Nihayetinde, ultra-soğuk atomlar deneyin kalbine ulaşıyor ve burada bir BEC içinde tutarlı madde dalgaları üretmek için kullanılabiliyor. Ancak bu atomlar kullanılırken, yeni atomlar da BEC'i yenilemek için çoktan yola çıkmış oluyor. Bu şekilde süreci, esasen sonsuza kadar devam ettirebiliriz."
Optik lazerler 1950'lerde icat edildiğinde olası uygulama alanlarının kapsamı bilinmiyordu. Aynı şey atom lazerleri için de geçerli olabilir.
Bazı bilim insanları bunların atom optiklerinde, hassas atom saatlerinde ve temel standartlara dair diğer ölçümlerde benzer bir devrimi tetiklemesini umuyor. Bunun bir örneği, artırılmış veya sanal gerçekliğin, gerçeklikten ayırt edilemez hale gelmesini sağlayacak ultra-yüksek çözünürlüklü holografik görüntüler olabilir.
Süreklilik arz eden bir atom lazeri yaratma sorununu çözen araştırmacılar, şimdi teknik uygulamaların önündeki her türlü engeli ortadan kaldıracak kararlı bir madde ışını çıktısı elde etmek için bunu kullanmayı planlıyor.
Araştırma, bu ay hakemli bilimsel dergi Nature'da yayımlanan "Sürekli Bose-Einstein yoğunlaşması" başlıklı çalışmada detaylandırıldı.



Meta insanüstü yapay zeka için yeni laboratuvar kurdu

Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
TT

Meta insanüstü yapay zeka için yeni laboratuvar kurdu

Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)
Fransa'nın Bretonya bölgesinde 11 Nisan 2025'te Meta'nın yapay zeka logosu bir telefonda görünüyor (Vincent Feuray/Hans Lucas/Hans Lucas/AFP)

Mark Zuckerberg, insan zekasını aşan yapay zeka geliştirmeye odaklanacak yeni bir yapay süper zeka biriminin Meta'da kurulduğunu duyurdu.

Meta Süper Zeka Laboratuvarı, teknoloji devinin yapay zekayı Facebook, Instagram ve WhatsApp gibi tüm ürünlerine entegre etme yolunda büyük çaba sarf ettiği bir dönemde kuruldu.

Bu son girişim, ChatGPT'nin yaratıcısı OpenAI'dan birkaç üst düzey araştırmacının transfer edilmesiyle şimdiden tartışmalara yol açtı.

OpenAI CEO'su Sam Altman'a göre Zuckerberg, ChatGPT çalışanlarına şirketine katılmaları için 100 milyon dolara kadar teklifte bulundu ve birkaç kişi yeni süper zeka laboratuvarında işe alındı.

Meta Süper Zeka Laboratuvarı'na katılan eski OpenAI çalışanları arasında Shuchao Bi, Huiwen Chang, Ji Lin, Hongyu Ren, Jiahui Yu ve Shengjia Zhao yer alırken, yeni atananlar arasında eski Google ve Anthropic araştırmacıları da var.

Meta'nın patronu pazartesi günü çalışanlarına gönderdiği bilgi notunda, yeni yetenek dalgasının milyarlarca kullanıcıya "kişisel süper zeka" sunmayı sağlayacağını söyledi.

İlk kez CNBC'nin bildirdiği notta "Yapay zekanın ilerleme hızı arttıkça süper zekanın geliştirilmesi de ufukta beliriyor. Bunun insanlık için yeni bir çağın başlangıcı olacağına inanıyorum ve Meta'nın bu yola öncülük etmesi için ne gerekiyorsa yapmaya kararlıyım" diye yazdı.

Meta dünyaya süper zeka sunmak için eşsiz bir konumda. Daha küçük laboratuvarlara kıyasla çok daha büyük bilgi işlem kapasitesini destekleyen güçlü bir altyapımız var. Milyarlarca kişiye ulaşan ürünler oluşturup büyütme konusunda daha derin deneyime sahibiz. Çok hızlı büyüyen yapay zeka gözlükleri ve giyilebilir cihazlar kategorisine öncülük ve liderlik ediyoruz. Ve şirket yapımız muazzam bir inanç ve cesaretle hareket etmemizi sağlıyor.

Yeni laboratuvar, Meta'nın ScaleAI adlı girişimine 14,3 milyar dolar yatırım yapmasının ardından şirkete katılan Meta'nın baş yapay zeka sorumlusu Alexandr Wang tarafından yönetiliyor.

Zuckerberg çalışanlarına gönderdiği notta, Meta'nın "aşağı yukarı gelecek bir yıl içinde" süper zekanın "sınırına ulaşmasını" beklediğini söylerken bu, Altman'ın benzer tahminlerini yansıtıyor.

Meta'nın yeni süper zeka laboratuvarı, çeşitli uygulamalarında Meta yapay zekasına güç veren Llama modellerini geliştirmek için de çalışacak.

Independent Türkçe