عربي English Türkçe اردو فارسى
Logo
Son Haberler
TEKNOLOJİ

Uzay aracındaki 19 yıllık yazılım güncellendi: "Windows 98'den Mars 2022'ye"

"Fırlatmadan neredeyse 20 yıl sonra Mars Express'te yepyeni bir cihazımız var gibi"

Mars Express'teki MARSIS adlı radar, İtalya'daki Ulusal Astrofizik Enstitüsü tarafından işletiliyor (ESA)
Mars Express'teki MARSIS adlı radar, İtalya'daki Ulusal Astrofizik Enstitüsü tarafından işletiliyor (ESA)
TT
TT

Uzay aracındaki 19 yıllık yazılım güncellendi: "Windows 98'den Mars 2022'ye"

Mars Express'teki MARSIS adlı radar, İtalya'daki Ulusal Astrofizik Enstitüsü tarafından işletiliyor (ESA)
Mars Express'teki MARSIS adlı radar, İtalya'daki Ulusal Astrofizik Enstitüsü tarafından işletiliyor (ESA)

Avrupa Uzay Ajansı'nın (European Space Agency) Mars yörüngesindeki uzay aracına 19 yıl sonra büyük bir güncelleme geldi.
21 Haziran'da yapılan açıklamaya göre, Microsoft'un piyasaya sürdüğü Windows 98 işletim sistemiyle geliştirilen yazılım yenilendi. Mars Express'in güncelleme sayesinde daha iyi performans göstermesinin hedeflendiği belirtildi.
2003'te fırlatılan Mars Express, yıllardır Kızıl Gezegen'i izliyor. Yörünge aracında, Mars Advanced Radar for Subsurface and Ionosphere Sounding (Mars Gelişmiş Yeraltı ve İyonosfer Sondaj Radarı-MARSIS) adlı bir radar yer alıyor.
Bu cihaz sayesinde gezegendeki yeraltı gölleri keşfedilmişti.
MARSIS su aramak ve atmosferi incelemek için Mars yüzeyinden yansıyan düşük frekanslı radyo dalgalarını kullanıyor. Radar 40 metrelik anteni sayesinde yerin yaklaşık 5 kilometre altında arama yapabiliyor. Bilim insanları bu sayede Mars'ın haritasını çıkarabiliyor ve kayaların özelliklerini inceleyebiliyor.

Windows 98'den Mars 2022'ye
ESA, güncellenen yazılımla ilgili detaylı bilgi vermedi. Bu sayede uzay aracının, Mars'ı ve Kızıl Gezegen'in uydusu Phobos'u daha detaylı gözlemleyeceği bildirildi.
MARSIS ekibinden Andrea Cicchetti, cihazın hafızasının daha önce hızla dolduğunu, güncelleme sayesinde gereksiz verileri silebildiklerini ve böylece MARSIS'in 5 kat daha uzun süre çalıştırıldığını duyurdu.
Cicchetti, daha çok bölgenin araştırılabileceğini de söyledi:
"Yeni yazılım bu bölgeleri yüksek çözünürlükte, daha hızlı ve kapsamlı bir şekilde incelememizi, Mars'ta bilinmeyen su kaynaklarına ev sahipliği yapıp yapmadığını doğrulamamızı sağlayacak. Bu, fırlatmadan neredeyse 20 yıl sonra Mars Express'te yepyeni bir cihaza sahip olmaya benziyor."
Independent Türkçe, Verge, TechRadar

Daha fazlasını oku

 
 
TEKNOLOJİ

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
TT
TT

İlk insanların beslenme sırları, 300 bin yıllık ahşap aletlerle birlikte gün yüzüne çıktı

(Liu ve ekip arkadaşları/Science)
(Liu ve ekip arkadaşları/Science)

Vishwam Sankaran Bilim ve Teknoloji Muhabiri 

Çin'in güneybatısında keşfedilen 300 bin yıllık nadir ahşap aletler, bölgedeki ilk insanların büyük ölçüde kök ve yumrular gibi yeraltı bitkileriyle beslendiğini gösteriyor.

Hakemli dergi Science'da perşembe günü yayımlanan bulgular, Doğu Asya'daki erken insan atalarının gelişmiş bilişsel becerilerine, yaşantılarına, beslenme biçimlerine ve çevrelerine ışık tutuyor.

Yunnan eyaletinin Jiangchuan bölgesinde yer alan göl kıyısındaki Gantangqing arkeolojik kazı alanında, oksijenden yoksun kil tortularda ahşap aletlerin korunması sayesinde bu nadir buluntu elde edildi.

Araştırmacılar tortularda yaklaşık bin organik kalıntı da buldu.

Ortaya çıkarılan kalıntıları gelişmiş teknikler kullanarak tarihlendiren bilim insanları, aletlerin 250 bin ila 350 bin yıllık olduğunu tespit etti.

Bilim insanları, çeşitli biçim ve işlevlere sahip "son derece nadir" ahşap aletlerin yaklaşık 300 bin yıllık katmanlardan çıkarıldığını söylüyor.

Bugüne kadar bu döneme ait, biri Avrupa'da diğeri Afrika'da olmak üzere ahşap alet içeren sadece iki keşif yapılmıştı.
 

Görsel kaldırıldı.

Gantangqing'deki ahşap aletler (Liu ve ekip arkadaşları/Science)


Yeni keşfedilen çubuklardan ikisi, İtalya'nın Poggetti Vecchi bölgesinde bulunan 171 bin yıllık aletlere benzerlik gösteriyor.

Kanca biçimli benzersiz 4 aletin daha ortaya çıkarıldığını belirten bilim insanları, bunların muhtemelen kökleri kesmek için kullanıldığını söylüyor.

Ayrıca araştırmacıların ahşap aletlerin üzerinde kasıtlı cilalama ve kazıma izleri, kenarlarındaysa toprak kalıntıları saptaması, bunların kök ve yumrular gibi yeraltı bitkilerini kazmak için kullanıldığına işaret ediyor.

Bilim insanları, "Ahşap aletler arasında kazma çubukları ve küçük, eksiksiz, elle tutulan sivri uçlu aletler var" diye yazıyor.

Bilim insanları bu bulgulara dayanarak insanların Doğu Asya'daki atalarının muhtemelen bitki temelli bir beslenme biçimi izlediğinden şüphelenirken, bölgede çam fıstığı, fındık, kivi meyvesi ve su yumrularına dair kanıtlar tespit edildi.

Buna karşılık Avrupa ve Afrika'da saptanan ahşap aletler av aletleri, mızraklar ve mızrak uçlarıydı.

Çalışmanın ortak yazarı arkeolog Bo Li şöyle diyor:

Bu keşif, erken insan adaptasyonuna ilişkin önceki varsayımlara meydan okuyor. Çağdaş Avrupa yerleşimleri (Almanya'daki Schöningen gibi) büyük memelileri avlamaya odaklanırken, Gantangqing subtropik bölgelerde bitki temelli, eşsiz bir hayatta kalma stratejisini ortaya koyuyor.

Dr. Li, "Ahşap aletlerin çeşitliliği ve karmaşıklığı da arkeolojik kayıtlardaki önemli bir boşluğu dolduruyor, çünkü 100 bin yıldan daha eski ahşap aletler Afrika ve Batı Avrasya dışında son derece nadir görülüyor" ifadelerini kullanıyor.

Keşif, ahşap aletleri kullanan erken insanların dünya genelinde çok daha geniş bir alana yayıldığını gösteriyor.

Ayrıca farklı ortamlarda yaşayan tarih öncesi kültürlerin yerel olarak işlerine yarayacak aletler geliştirdiğine de işaret ediyor.


Independent Türkçe, independent.co.uk/news